Πλακούντας (γλυκό)
Ο πλακούντας (αρχαία ελληνικά: πλακοῦς) ήταν γλυκό το οποίο παρασκευάζονταν στην αρχαία Ελλάδα και το οποίο είχε ομοιότητες με το σύγχρονο γλυκό τύπου τσίζκεϊκ.[1][2] Η ονομασία του γλυκίσματος εξακολουθεί να υπάρχει στη σύγχρονη εποχή σε παρόμοια εδέσματα διαφόρων τοποθεσιών.
Περιγραφή Επεξεργασία
Με την ονομασία πλακουντοποιικόν σύγγραμμα ήταν γνωστή η συνταγή για την παρασκευή του πλακούντα.[3][4] Συγκεκριμένη αναφορά υπάρχει στους Δειπνοσοφιστές του Αθήναιου, και ένα σχετικό σύγγραμμα αποδίδεται στον Αίγιμο, ενδεχομένως τον αρχαίο Έλληνα ιατρό του 6ου αιώνα π.Χ.[5][6] Ανάλογες αναφορές υπάρχουν και από τον Αρχέστρατο στα συγγράμματα γαστρονομίας του κατά τον 3ο αιώνα π.Χ.,[7] όπου το γλύκισμα αποτελείται από διάφορα επίπεδα ζύμης γεμισμένα με μέλι και μαλακό τυρί.[8] Ο κωμικός ποιητής Αντιφάνης (3ος αιώνας π.Χ.) επίσης είχε κάνει αναφορά στο γλύκισμα και τα κύρια συστατικά του τυριού, μελιού, και αλευριού.[9]
Το έδεσμα ήταν δημοφιλές και στην αρχαία Ρώμη και διασώζεται συνταγή την οποία παραθέτει ο Κάτωνας στο έργο του με τίτλο De Agri Cultura το 160 π.Χ.[10] Από την αρχαία Ρώμη πέρασε σταδιακά στην ανατολική ρωμαϊκή αυτοκρατορία / Βυζάντιο όπου έγινε γνωστό ως πλακοῦς τετυρωμένος καθώς και κοπτοπλακοῦς, και εκτιμάται πως η εκδοχή αυτή του εδέσματος αποτελεί την προέλευση της σύγχρονης τυρόπιτας αλλά και του μπακλαβά.[11][12][13]
Σύγχρονη εποχή Επεξεργασία
Ένα σύγχρονο παρόμοιο γλύκισμα με μπακλαβά το οποίο ονομάζεται πλατσέντα και το οποίο περιέχει μέλι και καρύδια παρασκευάζεται στη Λέσβο,[14][15] ενώ στη Ρουμανία ένα παρόμοιο έδεσμα ονομάζεται plăcintă. Η ελληνική ονομασία του εδέσματος φαίνεται πως μεταφέρθηκε και στην αρμενική γαστρονομία ως plagindi, plagunda, και pghagund, τα οποία αποτελούν κέικ με μέλι.[16]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ (Αγγλικά) Ae'gimus - A dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, William Smith - perseus.tufts.edu
- ↑ (Αγγλικά) «Andrew Dalby, Sally Grainger, The Classical Cookbook, Getty Publications, 1996».
- ↑ (Αγγλικά) «πλα^κουντο-ποιικός, ή, όν, - Henry George Liddell. Robert Scott. A Greek-English Lexicon - perseus.tufts.edu».
- ↑ (Αγγλικά) «Cookbook - Encyclopaedia Britannica».
- ↑ (Αγγλικά) «Athenaeus - The Oxford Companion to Sugar and Sweets - σελ 32».
- ↑ Αρχικό κείμενο και αγγλική μετάφραση
- ↑ (Αγγλικά) «Howard Belton, A history of the world in five menus, AuthorHouse, 2015».
- ↑ (Αγγλικά) «At the Sicilian Table: Culinary Pleasures of Ancient Sicily - Getty Museum». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ Dalby, Andrew (1998). Cato on farming-De Agricultura-A modern translation with commentary. σελ. 155.
Placenta is a Greek word (plakounta, accusative form of plakous 'cake'). '"The streams of the tawny bee, mixed with the curdled river of bleating she-goats, placed upon a flat receptacle of the virgin daughter of Demeter [honey, cheese, flour], delighting in ten thousand delicate toppings – or shall I simply say plakous?" "I'm for plakous"' (Antiphanes quoted by Athenaeus 449c).
- ↑ Cato the Elder. «De Agricultura».
- ↑ Rena Salaman, "Food in Motion the Migration of Foodstuffs and Cookery Techniques" from the Oxford Symposium on Food Cookery, Vol. 2, p. 184
- ↑ Faas, Patrick (2005). Around the Roman Table. University of Chicago Press. σελ. 184-185. ISBN 0226233472.
- ↑ Speros Vryonis The Decline of Medieval Hellenism in Asia Minor, 1971, p. 482
- ↑ http://www.bostanistas.gr/?i=bostanistas.el.article&id=3528
- ↑ Λούβαρη-Γιαννέτσου, Βασιλεία (2014). Τα Σαρακοστιανά 50 συνταγές για τη Σαρακοστή και τις γιορτές (Lent foods: 50 recipes for Lent and the holidays).
Η πλατσέντα είναι σαν τον πλακούντα των αρχαίων Ελλήνων
- ↑ Perry, Charles. "Studies in Arabic Manuscripts," in Rodinson, Maxime, and Arthur John Arberry. "Medieval Arab Cookery." (2001). p. 143
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- Το δικό μας cheesecake[νεκρός σύνδεσμος] - του Δημήτρη Μπούτου, protagon.gr
- (Αγγλικά) The Great Cake Debate - by Devra Ferst, forward.com (ιστορία του cheesecake)