Πλευρώνα
Η αρχαία Πλευρών ή Ασφακοβούνι ήταν πόλη στην αρχαία Αιτωλία. Το όνομα αναφέρεται σε δύο οικισμούς, ο παλιότερος βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Κουρίου ανάμεσα στους ποταμούς Αχελώο και Εύηνο, τον καταγράφει ο Νεών κατάλογος που έγραψε ο Όμηρος στην Ιλιάδα.[1][2] Η ευρύτερη περιοχή της Πλευρών είχε το όνομα Πλευρωνία.[3][4]
| Πλευρώνα | |
|---|---|
 | |
  Πλευρώνα | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Η παλιότερη πόλη Επεξεργασία
Τα ερείπια της παλιότερης πόλης βρίσκονται λίγο βόρεια της νεώτερης και περιέχουν Κυκλώπεια τείχη. Η αρχαία Πλευρώνα βρισκόταν στην πεδιάδα ανάμεσα στους ποταμούς Αχελώο και Εύηνο, δυτικά από την Καλυδώνα, στους πρόποδες του όρους Κουρίου από το οποίο πήραν το όνομα τους οι Κουρήτες της Αιτωλοακαρνανίας. Η Πλευρώνα και η Καλυδώνα ήταν οι δυο σημαντικότερες πόλεις της Αιτωλίας στην αρχαιότητα, ο Στράβων γράφει ότι αποτελούσαν το "στολίδι της Ελλάδας".[5] Η Πλευρώνα ήταν αρχικά πόλη των Κουρητών και οι κάτοικοι της βρίσκονταν σε συνεχείς πολέμους με τους Αιτωλούς της γειτονικής Καλυδώνας. Οι Κουρήτες που επιτέθηκαν στην Καλυδώνα όπως καταγράφεται σε κάποιο επεισόδιο στην Ιλιάδα πιθανότατα προέρχονταν από την Πλευρώνα.[6] Την εποχή που ξέσπασε ο Τρωικός Πόλεμος ήταν Αιτωλική πόλη, οι κάτοικοι της συμμετείχαν στην εκστρατεία υπό την ηγεσία του Θόα, εγγονού του Οινέα.[7] Ο ιστορικός Έφορος γράφει ότι οι Κουρήτες εκδιώχθηκαν από την Πλευρωνία από τους Αιτωλούς της Καλυδώνας, την εποχή που ξέσπασε ο Πελοποννησιακός Πόλεμος ο Θουκυδίδης καταγράφει την ευρύτερη περιοχή των δύο πόλεων ως "Αιολίς".[8][9]
Άν και εμφανίζεται ο Πλευρών Αιτωλική πόλη στην ύστερη αρχαιότητα σύμφωνα με τις παραδόσεις ήταν Αιτωλική πόλη από την αρχή. Το όνομα της το έδωσε ο Πλευρώνος ο Αιτωλός γιος του Αιτωλού, βρέθηκε ωστόσο σε πόλεμο με την γειτονική Καλυδώνα που την κυβερνούσε ο Οινέας ή ο Θέστιος που η κόρη του Λήδα ήταν βασίλισσα στην Αρχαία Σπάρτη. Ο Πλευρώνας είχε Ηρώον στην Σπάρτη που τον τιμούσαν σαν πρόγονο της Λήδας, ήταν συνεπώς και πρόγονος του Θέστιου. Ο Σοφοκλής παρουσιάζει σαν βασιλιά της Καλυδώνας τον Οινέα και όχι τον Θέστιο.[10] Ο τραγικός ποιητής Φρύνιχος στο έργο του "Πλευρώνιαι" παρουσιάζει τον θάνατο του Μελέαγρου γιου του Οινέα, είναι προφανές ότι θεωρεί και αυτός τον Οινέα βασιλιά της Καληδόνας όπως ο Σοφοκλής.[11] Η Πλευρώνα αναφέρεται και σε ιστορικές περιόδους, σε αυτή γεννήθηκε ο μεγάλος Έλληνας ποιητής Αλέξανδρος ο Αιτωλός.
Η νεώτερη πόλη Επεξεργασία
Ο Στράβων γράφει ότι οι κάτοικοι της την εγκατέλειψαν όταν την κατέστρεψε ο Μακεδόνας βασιλιάς Δημήτριος Β΄ Αιτωλικός ένα προσωνύμιο που του δόθηκε για να τον διαχωρήσει από τον παππού του Δημήτριο τον Πολιορκητή.[12] Τα ερείπια της αρχαίας Πλευρώνας βρίσκονται κοντά στο σημερινό Γυφτόκαστρο ή Πετροβούνι. Μετά την καταστροφή οι κάτοικοι ίδρυσαν την "Νεότερα Πλευρών" στους πρόποδες του όρους Αράκυνθος. Ο ιδρυτής της νέας πόλης ήταν πιθανότατα ο Πανταλέων του Πλευρώνος στρατηγός στην Αιτωλική Συμπολιτεία (242/241, 235/234, 228/227, 222/221, 214/213 π.Χ.). Όταν ηττήθηκε η Αιτωλική Συμπολιτεία στον πόλεμο μεταξύ των Ρωμαίων και των Σελευκιδών προσχώρησε στην Αχαϊκή Συμπολιτεία, μετά την Μάχη της Λευκόπετρας εισήλθε στην Ρωμαϊκή Δημοκρατία.[13] Σε όλη την διάρκεια των αυτοκρατορικών χρόνων συνεχίστηκαν οι εξεγέρσεις στην Αιτωλία. Η Νέα Πλευρών εντοπίστηκε στην περιοχή που βρίσκεται το "κάστρο της κυρίας Ειρήνης". Τα ερείπια της αρχαίας πόλης βρίσκονται λίγα χιλιόμετρα βόρεια από το σημερινό Μεσολόγγι και ακριβώς δυτικά της αρχαίας πόλης της Καλυδώνας.[14] Βρίσκεται σε υψόμετρο 200 μέτρων και συνδέεται με την θάλασσα με ένα αμυντικό τείχος που περικυκλώνει την αρχαία πόλη της Ελαίας.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Στράβων, Γεωγραφικά, 10. σ. 451
- ↑ Όμηρος, Ιλιάδα, 2.638
- ↑ Στράβων, Γεωγραφικά, 10. σ. 485
- ↑ Auson. Epitaph. 10
- ↑ Στράβων, Γεωγραφικά, 10. σ. 450
- ↑ Όμηρος, Ιλιάδα, 9.529
- ↑ Όμηρος, Ιλιάδα, 2.639
- ↑ Στράβων, Γεωγραφικά, 10. σ. 465
- ↑ Θουκυδίδης, Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου, 3.102
- ↑ Pausanias. Description of Greece. 3.14.8.
- ↑ Pausanias. Description of Greece. 10.31.4
- ↑ Στράβων, Γεωγραφικά, 10. σ. 451
- ↑ Pausanias. Description of Greece. 7.11.3
- ↑ http://eu.camperistas.com/1139/pleuron-kalidona