Πλησιοί Άρτας
Συντεταγμένες: 39°08′12″N 20°56′20″E / 39.1365381°N 20.9389383°E
Οι Πλησιοί είναι ένας οικισμός του Δήμου Αρταίων με 354 μόνιμους κατοίκους (απογραφή 2011),[1] στον κάμπο της Άρτας και απέχει από την πόλη περίπου 4 χιλιόμετρα.
| Πλησιοί | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Ηπείρου |
| Περιφερειακή Ενότητα | Άρτας |
| Δήμος | Αρταίων |
| Δημοτική Ενότητα | Φιλοθέης |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Ήπειρος |
| Υψόμετρο | 20 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 471 00 |
| Τηλ. κωδικός | 26810 |
Σύμφωνα με το Σχέδιο Καποδίστρια, οι Πλησιοί υπήρξαν μέχρι το τέλος του 2010, δημοτικό διαμέρισμα του νεοσύστατου Δήμου Φιλοθέης με έδρα τις Χαλκιάδες. Με βάση τη νέα διοικητική διαίρεση που προβλέπει το Σχέδιο Καλλικράτης, οι Πλησιοί εντάχθηκαν στο Δήμο Αρταίων.[2] Οι Πλησιοί μαζί με το χωριό Κιρκιζάτες αποτελούν την τοπική κοινότητα Κιρκιζατών με συνολικό πληθυσμό 828 κατοίκους.
Ιστορία Επεξεργασία
Σύμφωνα με την εργασία του Κων.Διαμαντή με τίτλο «Η Άρτα και τα περίχωρα αυτής κατά τους χρόνους της επανάστασης», οι Πλησιοί ήταν ένας οικισμός με 20 οικογένειες την περίοδο που ξέσπασε η Ελληνική Επανάσταση του 1821.[3]
Σύμφωνα με το έργο του Σπυρίδωνος Αραβαντινού, «Ιστορία Αλή πασά του Τεπελενλή», οι Πλησιοί υπήρξαν τσιφλίκι του πασά των Ιωαννίνων, ο οποίος είχε στην κατοχή του το μεγαλύτερο μέρος του κάμπου.[4]
Αναφορά στους Πλησιούς κάνει και ο Ιφικράτης Κοκκίδης στο έργο του «Οδοιπορικά Ηπείρου και Θεσσαλίας» που εξέδωσε το ελληνικό Υπουργείο Στρατιωτικών (Αθήνα 1880) και μας δίνει την πληροφορία ότι στο χωριό κατοικούσαν περίπου 70 άνθρωποι. Ο Ι. Κοκκίδης μας ενημερώνει ότι η επαρχία Άρτας χωριζόταν σε 2 περιοχές: την περιοχή Άρτας και την περιοχή Πρεβέζης. Η περιοχή της Άρτας χωριζόταν με τη σειρά της σε 7 τμήματα: τμήμα Ποταμιάς, τμήμα Βρύσεως, τμήμα Ραδοβυζίου, τμήμα Τζουμέρκων, τμήμα Κάμπου, τμήμα Καρβασαρά και τμήμα Λάκκας. Οι Πλησιοί αποτελούσαν μέρος του τμήματος Κάμπου.[5]
Στο «Δοκίμιον Ιστορικόν περί Άρτης & Πρεβέζης» (εκδ.1884) του Σεραφείμ Ξενόπουλου, μητροπολίτη Άρτας, γίνεται αναφορά στους Πλησιούς. Σύμφωνα με αυτή την πηγή, την εποχή της επίσκεψης του Μητροπολίτη Άρτας, το χωριό ήταν ακατοίκητο από γηγενείς κατοίκους και υπήρχαν μόνο 40 βλαχοποιμένες, οι οποίοι εκκλησιάζονταν στον βυζαντινό ναό του Αγίου Δημητρίου του Κατσούρη, στον οποίο ιερουργούσε 1 εφημέριος. Ο Μητροπολίτης Άρτας αναφέρει επίσης ότι στο γειτονικό χωριό Κιρκιζάτες υπήρχε σχολείο όπου δίδασκε ένας δάσκαλος και φοιτούσαν 30 μαθητές από τις Κιρκιζάτες και τους Πλησιούς. Ο Σεραφείμ Ξενόπουλος μας πληροφορεί επίσης ότι το 1453 αμέσως μετά την Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως, το λείψανο του Αγίου Σπυρίδωνα μεταφέρθηκε μαζί με εκείνο της Αγίας Θεοδώρας της Αυγούστας, στην Άρτα και συγκεκριμένα στους Πλησιούς από τον ιερέα Γεώργιο Καλοχαιρέτη. Την εποχή εκείνη τα Ιερά λείψανα είχαν τεράστια θρησκευτική, εμπορική και πολιτική αξία. Σύμφωνα λοιπόν με όσα αναφέρει ο Σ.Ξενόπουλος, οι κάτοικοι του χωριού γνωρίζοντας την τεράστια αξία που είχε το λείψανο επιχείρησαν να το πουλήσουν στους Βενετούς και αυτό ανάγκασε τον ιερέα να πάρει τα λείψανα και να αναχωρήσει μέσω του λιμένα της Σαλαώρας για την Κέρκυρα όπου και τελικά παρέμεινε και έτσι ο Άγιος Σπυρίδωνας έγινε ο προστάτης της Κέρκυρας. Τέλος ο μητροπολίτης κάνει αναφορά και σε κάποια χωράφια που υπήρχαν στο χωριό και ήταν ιδιοκτησία της μητρόπολης Άρτας.[6]
Εξίσου σημαντική πηγή, είναι η Οθωμανική απογραφή του 1895 (Σαλναμές Ιωαννίνων για το οικονομικό έτος 1311[1895], έκδοση έβδομη).[7] Σύμφωνα με το σχετικό οθωμανικό νόμο, που ίσχυε από το 1864, η πρωτογενής διαίρεση της αυτοκρατορίας ήταν το βιλαέτι («νομαρχία» ή «γενική διοίκηση»). Κάθε βιλαέτι χωριζόταν σε σαντζάκια και αυτά σε καζάδες. Σύμφωνά με αυτή την απογραφή, το χωριό ανήκε στον Καζά Λούρου, ο οποίος βρισκόταν στο σαντζάκι Πρεβέζης, το οποίο με τη σειρά του, ανήκε στο βιλαέτι Ιωαννίνων. Με βάση λοιπόν αυτή την απογραφή, στους Πλησιούς κατοικούσαν 6 οικογένειες (χανέδες) με συνολικό πληθυσμό 39 άτομα (21 άνδρες, 18 γυναίκες).
Κατά τη διάρκεια του ατυχή Ελληνοτουρκικού πολέμου του 1897, το χωριό απελευθερώθηκε προσωρινά. Όπως αναφέρεται στην «Ιστορία του Ελληνικού Έθνους», ο Ελληνικός στρατός μέχρι το βράδυ της 23ης Απριλίου 1897 είχε ελευθερώσει τα χωριά Πλησιοί, Κιρκιζάτες, Γαβριά, Ψαθοτόπι, Μύτικας, Ανέζα, Καλογερικό, Βίγλα, Ράχη, Καλόβατος, Κεραμάτες, Στρογγυλή, Ζαβάκα, Καλομόδια, Αγία Παρασκευή, Κωστακίοι, Ακροποταμιά, , Νεοχώρι, Ανθότοπος, Χαλκιάδες, Ρόκκα, Άγιος Σπυρίδωνας, Ελευθεροχώρι, Καμπή και την πόλη της Φιλιππιάδας.[8]. Τελικά με την μεσολάβηση των ευρωπαϊκών δυνάμεων και της Ρωσίας, στις 20 Σεπτεμβρίου οι εχθροπραξίες σταμάτησαν και υπογράφηκε ειρήνη.
Η απελευθέρωση του χωριού έλαβε χώρα το διάστημα ανάμεσα στις 6 και 9 Οκτωβρίου 1912, όπου τα πρώτα ελληνικά τάγματα, πέρασαν τη γέφυρα της Άρτας και στις 2 το μεσημέρι απώθησαν τους Τούρκους και εδραιώθηκαν στους Κωστακιούς και την περιοχή Μαρατιού. Τις επόμενες 2 ημέρες, ο ελληνικός στρατός κατέλαβε και οχύρωσε το χωριό Πλησιούς μαζί με τα Ρόκκα και τις Χαλκιάδες.
Το 1910, η Μητρόπολη Νικοπόλεως και Πρεβέζης δημοσιοποιεί τα στοιχεία της απογραφής που πραγματοποίησε το ίδιο έτος σε όλη την εκκλησιαστική περιφέρεια και μας πληροφορεί ότι οι Πλησιοί υπαγόταν στο τμήμα Λούρου και στο χωριό κατοικούσαν 35 άτομα.[9]
Άγιος Δημήτριος του Κατσούρη Επεξεργασία
Είναι το αρχαιότερο μνημείο της βυζαντινής Άρτας και η χρονολογία κατασκευής του τοποθετείται στα τέλη του 9ου ή στις αρχές του 10ου αιώνα. Ο ναός υπήρξε καθολικό μονής που αναφέρεται στις πηγές τον 13ο αι. Ο Άγιος Δημήτριος του Κατσούρη είναι σταυροειδής εγγεγραμμένος ναός με τρούλο και στα ανατολικά καταλήγει σε τρεις ημικυκλικές κόγχες. Ο ναός παρουσιάζει τις αρχαιότερες βυζαντινές τοιχογραφίες της περιοχής της Άρτας.[10][11]
Τοποθεσία και πρόσβαση Επεξεργασία
Το χωριό γειτνιάζει με τα χωριά Κωστακιούς, Κιρκιζάτες, Καλόβατο και απέχει ελάχιστα χιλιόμετρα από τις εγκαταστάσεις των σχολών τεχνολογίας-γεωπονίας του ΤΕΙ Ηπείρου. [12] Συνδέεται οδικώς με την Άρτα μέσω της Επαρχιακής οδού Άρτας–Κορωνησίας. Το χωριό εξυπηρετεί η γραμμή Άρτα-Βίγλα, του Αστικού ΚΤΕΛ Άρτας.[13]
Αθλητισμός Επεξεργασία
Η ποδοσφαιρική ομάδα του χωριού είναι η ΑΕ Κιρκιζατών-Πλησιών.[14]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Ελληνική Στατιστική Αρχή (2014) Τροποποίηση της Απόφασης με αριθμό 11247/28.12.2012 (ΦΕΚ 3465/Β΄/28.12.2012) και θέμα «Αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού−Κατοικιών 2011 που αφορούν στο Μόνιμο Πληθυσμό της Χώρας. ΦΕΚ 698/Β΄/20 Μαρτίου 2014 (pdf)
- ↑ Διοικητική διαίρεση Δήμου Αρταίων με το Σχέδιο Καλλικράτης
- ↑ Η Αρτα και τα περίχωρα αυτής κατα τους χρόνους της επανάστασης, Περιοδικό Σκουφάς/ Ετος 5ον/ 1960 – Τοµος Β΄ σελ.266
- ↑ Ιστορία Αλή πασά του Τεπελενλή / Σπ. Π. Αραβαντινού. Συγγραφείσα επί τη βάσει ανεκδότου έργου του Παναγιώτου Αραβαντινού, 1895, σελ.601
- ↑ Οδοιπορικά Ηπείρου και Θεσσαλίας / υπό του παρά τω Υπουργείω των Στρατιωτικών Επιτελικού Γραφείου, Ι.Κοκίδης, Αθήνα 1880.
- ↑ Δοκίμιον Ιστορικόν περί Άρτης και Πρεβέζης(εκδ.1884).
- ↑ Η τουρκική στατιστική της Ηπείρου στο σαλναμέ του 1895,Μ.Κοκολάκης
- ↑ Ιστορία του Ελληνοτουρκικού πολέμου : από της ενάρξεως της τελευταίας Κρητικής επαναστάσεως μέχρι του πέρατος του πολέμου, γραφείσα επί τη βάσει των επισήμων εγγράφων και των ασφαλεστέρων πληροφοριών μετά πολλών εικόνων και τοπογραφικών χαρτών / Ηλία Ι. Οικονομοπούλου,1897, σελ.462.
- ↑ Το ύστερο Γιαννιώτικο Πασαλίκι : χώρος, διοίκηση και πληθυσμός στην τουρκοκρατούμενη Ηπειρο (1820-1913), Μιχάλης Κοκολάκης,σελ.492 [1]
- ↑ Άγιος Δημήτριος Κατσούρη (Πλησιοί)
- ↑ Βυζαντινή Περίοδος, Άγίος Δημητρίος Κατσούρης, 18 Εφ.Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.[2] Αρχειοθετήθηκε 2020-08-04 στο Wayback Machine.
- ↑ Οδηγικές χιλιομετρικές αποστάσεις μεταξύ πόλεων, χωριών, χωρών
- ↑ Δρομολόγια Αστικού ΚΤΕΛ
- ↑ Ομάδες Ε.Π.Σ Άρτας.[3] Αρχειοθετήθηκε 2015-09-30 στο Wayback Machine.