Προεδρική εκλογή των Ηνωμένων Πολιτειών 1976

(Ανακατεύθυνση από Προεδρικές Εκλογές των ΗΠΑ 1976)

Οι προεδρικές εκλογές των Ηνωμένων Πολιτειών του 1976 (αγγλικά: 1976 United States presidential election) ήταν οι 48ες προεδρικές εκλογές των Ηνωμένων Πολιτειών, οι οποίες διεξήχθησαν την Τρίτη, 2 Νοεμβρίου 1976.[1]

Προεδρικές εκλογές των Ηνωμένων Πολιτειών 1976

1972 ←
2 Νοεμβρίου 1976
→ 1980

 
Προτεινόμενος Τζίμι Κάρτερ Τζέραλντ Φορντ
Κόμμα Δημοκρατικό Ρεπουμπλικανικό
Πολιτειακή έδρα Τζόρτζια Μίσιγκαν
Συνυποψήφιος Ουόλτερ Μόντεϊλ Μπομπ Ντόουλ
Εκλεκτορική ψήφος 297 240
Πολιτείες που κέρδισε 23 + ΠΚ 27
Λαϊκή ψήφος 40.831.881 39.148.634
Ποσοστό 50,1% 48,0%

Ο Ρόναλντ Ρήγκαν έλαβε μια εκλεκτορική ψήφο από έναν άπιστο εκλέκτορα στην Ουάσινγκτον.
Οι αριθμοί δείχνουν τον αριθμό εκλεκτορικών ψήφων όπως κατανέμεται σε κάθε πολιτεία.

Απερχόμενος Πρόεδρος

Τζέραλντ Φορντ
Ρεπουμπλικανικό

Εκλεγμένος Πρόεδρος

Τζίμι Κάρτερ
Δημοκρατικό

Στις εκλογές αυτές, ο υποψήφιος του Δημοκρατικού Κόμματος για την προεδρία και Κυβερνήτης της Τζόρτζια (1971–1975), Τζίμι Κάρτερ, νίκησε τον 38ο Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών και υποψήφιο του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, Τζέραλντ Φορντ. Ύστερα από τις εκλογές, ο Τζίμι Κάρτερ, έγινε ο 39ος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών.

Ο Κάρτερ, επικράτησε στις εκλογές, με μικρή διαφορά, λαμβάνοντας 297 εκλεκτορικές ψήφους, και το 50,1% της λαϊκής ψήφου (40.831.881 ψήφους), με τον Ρεπουμπλικανό Τζέραλντ Φορντ, να λαμβάνει 240 εκλεκτορικές ψήφους και το 48,0% της λαϊκής ψήφου (39.148.634 ψήφους).

Για την αντιπροεδρία και συνυποψήφιοι των προεδρικών υποψηφίων ήταν για το Δημοκρατικό Κόμμα, ο μέχρι τότε Γερουσιαστής των Ηνωμένων Πολιτειών για την πολιτεία της Μινεσότας, Ουόλτερ Μόντεϊλ, ενώ από το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, ο τότε Γερουσιαστής των Ηνωμένων Πολιτειών για την πολιτεία του Κάνσας, Μπομπ Ντόουλ. Με την νίκη του Κάρτερ, ο Μόντεϊλ έγινε 42ος Αντιπρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών.

Ιστορικό Επεξεργασία

Σκιαγράφηση των εκλογών Επεξεργασία

Οι εκλογές του 1976, πραγματοποιήθηκαν δύο χρόνια μετά από την παραίτηση του Ρεπουμπλικανού προέδρου Ρίτσαρντ Νίξον, στον απόηχο του σκανδάλου Γουότεργκεϊτ. Ύστερα από την παραίτηση του Νίξον, ο τότε αντιπρόεδρός του Τζέραλντ Φορντ, αναλαμβάνει ως 38ος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, και γίνεται ο πρώτος πρόεδρος που δεν έχει εκλεγεί ποτέ, αφού ως αντιπρόεδρος επιλέχθηκε το 1973 ύστερα από την παραίτηση του τότε αντιπροέδρου Σπύρο Άγκνιου.

Σε αυτές τις εκλογές, ο πρόεδρος Τζέραλντ Φορντ, αποδείχθηκε τελικά αδύναμος υποψήφιος. Ο Φορντ, ήταν μετριοπαθής Ρεπουμπλικανός κάτι το οποίο επέφερε αντιδράσεις στην συντηρητική πτέρυγα του κόμματος, με τον τότε Κυβερνήτη της Καλιφόρνιας και μετέπειτα 40ος Πρόεδρο, Ρόναλντ Ρήγκαν, να είναι εσωκομματικός του αντίπαλος, βλάπτοντάς τον τελικά στις γενικές εκλογές, αφού σημαντικό μέρος των συντηρητικών ψηφοφόρων των Ρεπουμπλικανών, ήταν σχετικά απρόθυμοι στο να ψηφίσουν τον Φορντ, ειδικά στον νότο των Ηνωμένων Πολιτειών, όπου ο Κάρτερ ως νότιος πολιτικός (από την Τζόρτζια) κατάφερε να κερδίσει πολιτείες με συντηρητικούς ψηφοφόρους. Επίσης, θεωρείται ευρέως ότι η χάρη που έδωσε ο Φορντ στον Νίξον, για τα αδικήματα που διέπραξε κατά την προεδρία του, έδωσε την εντύπωση ότι ο Φορντ και ο Νίξον είχαν προβεί σε κάποιο είδος συναλλαγής.[2] Επιπλέον, ο Τζέραλντ Φορντ, πιστώθηκε την αργή ανάπτυξη της οικονομίας. Τέλος, παράγοντας για την νίκη του Κάρτερ, ήταν ότι ήταν άφθαρτος πολιτικός και δεν προερχόταν από το πολιτικό κατεστημένο της Ουάσινγκτον (του οποίου η φήμη είχε καταρρακωθεί με το Γουότεργκεϊτ).

Ο Φορντ, από την άλλη, παρουσίασε τον εαυτό του ως έναν έμπειρο και ήπιο πολιτικό, και επισήμανε την άγνοια του Κάρτερ ως προς το γίγνεσθαι της εξωτερικής πολιτικής και γενικότερα των λειτουργιών της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, αφού ο δεύτερος ήταν σχετικά άπειρος με μόλις μία θητεία ως Κυβερνήτης της Τζόρτζια. Ο Κάρτερ, προβλήθηκε ως προερχόμενος εκτός της Ουάσινγκτον και μεταρρυθμιστής και επικράτησε με μικρή διαφορά. Ήταν ο πρώτος Πρόεδρος που εκλέχθηκε από τον Βαθύ Νότο μετά τον Ζαχαρία Τέιλορ το 1848, και ο πρώτος πρόεδρος από τον Βαθύ Νότο μετά τον Άντριου Τζόνσον (1865-1869).

Κανένας προεδρικός υποψήφιος του Δημοκρατικού Κόμματος, μετά τις εκλογές του 1976, δεν έχει κατορθώσει να ισοφαρίσει ή να βελτιώσει την εκλογική επίδοση του Τζίμι Κάρτερ, στον Αμερικανικό Νότο.

Όταν οι προκριματικοί άρχισαν ο Κάρτερ ήταν σχετικά άγνωστος σε εθνικό επίπεδο και πολλές πολιτικές αυθεντίες θεωρούσαν πιο γνωστούς υποψήφιους, όπως ο Γερουσιαστής Χένρι Μ. Τζάκσον της Ουάσινγκτον, ο Κυβερνήτης της Αλαμπάμα, Τζορτζ Ουάλλας της Αλαμπάμα, και ο Κυβερνήτης της Καλιφόρνια, Τζέρι Μπράουν, ως τους ευνοούμενους για το χρίσμα.

Υποψηφιότητες Επεξεργασία

Δημοκρατικό Κόμμα Επεξεργασία

 
Democratic Party (United States)
Υποψήφιοι του Δημοκρατικού Κόμματος (1976)
Τζίμι Κάρτερ Ουόλτερ Μόντεϊλ
για Πρόεδρος για Αντιπρόεδρος
 
 
76ος Κυβερνήτης της Τζόρτζια
(1971–1975)
Γερουσιαστής των Ηνωμένων Πολιτειών για την Μινεσότα
(1964–1976)
 

Άλλοι υποψήφιοι Επεξεργασία

Πινακοθήκη των υποψηφίων Επεξεργασία

Ρεπουμπλικανικό Κόμμα Επεξεργασία

 
Republican Party (United States)
Υποψήφιοι του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος (1976)
Τζέραλντ Φορντ Μπομπ Ντόουλ
για Πρόεδρος για Αντιπρόεδρος
 
 
38ος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών
(1974–1977)
Γερουσιαστής των Ηνωμένων Πολιτειών για το Κάνσας
(1969–1996)
 

Άλλοι υποψήφιοι Επεξεργασία

Πινακοθήκη των υποψηφίων Επεξεργασία

Αποτελέσματα Επεξεργασία

 
Εκλογικά αποτελέσματα ανά κομητεία.

Παρά τα λάθη στη διάρκεια της εκστρατείας του, ο Τζέραλντ Φορντ, κατάφερε να καλύψει τη διαφορά του, σύμφωνα με τις σφυγμομετρήσεις, ώστε κατά την ημέρα των εκλογών η αναμέτρηση κρινόταν ως αμφίρροπη. Η ημέρα εκλογής ήταν η 2η Νοεμβρίου, και χρειάστηκε το μεγαλύτερο μέρος της νύχτας και το επόμενο πρωινό για να καθοριστεί ο νικητής. Μόνο στις 3:30 π.μ. (EST), ανακοινώθηκε ότι σύμφωνα με το τηλεοπτικό δίκτυο NBC, ο Τζίμι Κάρτερ είχε επικρατήσει στην πολιτεία του Μισισίπι, έχοντας ως εκ τούτου συγκεντρώσει περισσότερες από τις 270 εκλεκτορικές ψήφους, που χρειάζονταν για να κερδίσει (δευτερόλεπτα αργότερα, το ABC News επίσης ανακήρυξε τον Κάρτερ νικητή με βάση προβλέψεις για το Ουισκόνσιν και τη Χαβάη· το CBS News ανακοίνωσε τη νίκη του Κάρτερ στις 3:45 π.μ.).[3]

Ο Κάρτερ επικράτησε του Φορντ με περίπου τρεις ποσοστιαίες μονάδες σε εθνικό επίπεδο (51%–48%). Η διαφορά στις εκλεκτορικές ψήφους ήταν η μικρότερη από τις εκλογές του 1916. Ο Κάρτερ ήρθε πρώτος σε 23 από τις 50 πολιτείες και την Περιφέρεια της Κολούμπια, και έλαβε 297 εκλεκτορικές ψήφους, ενώ ο Φορντ κέρδισε 27 από τις 50 πολιτείες και έλαβε 240 εκλεκτορικές ψήφους (ένας εκλέκτορας από την πολιτεία της Ουάσινγκτον, που ανήκε στον Φορντ, ψήφισε τον Ρήγκαν).

Η νίκη του Τζίμι Κάρτερ, προήλθε πρωτίστως από την σχεδόν ολοκληρωτική σάρωση του Νότου (έχασε μόνο στη Βιρτζίνια), και τις οριακές του νίκες στις μεγάλες Βόρειες πολιτείες όπως η Νέα Υόρκη, το Οχάιο και η Πενσυλβάνια. Ο Τζέραλντ Φορντ, είχε καλή επίδοση στις Δυτικές πολιτείες, κερδίζοντας όλες πλην της Χαβάης. Η πιο σκληρά διεκδικούμενη πολιτεία στις εκλογές ήταν το Όρεγκον, όπου ο Φορντ κέρδισε με πολύ μικρή διαφορά (0,17%). Οι πολιτείες που τελικά διασφάλισαν την νίκη του Κάρτερ ήταν το Ουισκόνσιν (1,68% διαφορά) και το Οχάιο (1,27% διαφορά). Αν ο Φορντ είχε κερδίσει αυτές τις δύο πολιτείες και όλες τις άλλες πολιτείες που κέρδισε, θα είχε ανέλθει στην προεδρία. Οι 27 πολιτείες που κέρδισε ο Φορντ ήταν και παραμένουν οι περισσότερες πολιτείες που κερδήθηκαν ποτέ από έναν ηττημένο υποψήφιο.

Ο Κάρτερ ήταν ο πρώτος Δημοκρατικός μετά τον Τζον Φ. Κένεντι το 1960 που κέρδισε τις πολιτείες του Βαθέος Νότου, και ο πρώτος μετά τον Λίντον Τζόνσον το 1964 που κέρδισε με μεγάλη πλειοψηφία στις Νότιες πολιτείες. Ο Κάρτερ είχε πολύ καλή επίδοση στην πολιτεία της καταγωγής του, την Τζόρτζια, κερδίζοντας το 66,7% των ψήφων και κάθε κομητεία στην πολιτεία. Το 50,1% των ψήφων ήταν η μόνη φορά από το 1964 που ένας Δημοκρατικός κατάφερε να αποκτήσει απόλυτη πλειοψηφία της λαϊκής ψήφου σε μια προεδρική αναμέτρηση, μέχρι που ο Μπάρακ Ομπάμα κέρδισε περίπου το 53% των ψήφων 32έτη αργότερα (στις εκλογές του 2008).

Ο Κάρτερ είναι ένας από τους έξι Δημοκρατικούς που κέρδισαν την απόλυτη πλειοψηφία της λαϊκής ψήφου μετά τον Αμερικανικό Εμφύλιο Πόλεμο. Οι άλλοι ήταν ο Σάμιουελ Τίλντεν, ο Φράνκλιν Ρούζβελτ, ο Λίντον Τζόνσον, ο Μπάρακ Ομπάμα και ο Τζο Μπάιντεν.

Γενικά αποτελέσματα Επεξεργασία

Υποψήφιοι των εκλογών του 1976[4]
Υποψήφιος Πρόεδρος Κόμμα Έδρα Ψήφοι % Εκλ. Συνυποψήφιος Έδρα Εκλ.
Τζέιμς Ερλ Κάρτερ Δημοκρατικό Τζόρτζια 40.831.881 51,0 297 Ουόλτερ Φ. Μόντεϊλ Μέριλαντ 297
Τζέραλντ Ρ. Φορντ(εν ενεργεία) Ρεπουμπλικανικό Μίσιγκαν 39.148.634 48,0 240 Ρόμπερτ Ντόουλ Κάνσας 241
Γιουτζίν ΜακΚάρθι Ανεξάρτητος Μινεσότα 744.763 0,91 0
Άλλοι 815.502 ~0,99
Σύνολο 81.540.780 100% 538 —— 538
Εκλέκτορες που απαιτούνται για τη νίκη 270 —— 270

Αναλυτικά αποτελέσματα Επεξεργασία

Οριακές πολιτείες Επεξεργασία

 
Ο Τζέραλντ Φορντ (δεξιά) παρακολουθώντας τις εκλογές επιστρέφει με τον Τζόε Γκαρατζιόλα την νύχτα των εκλογών του 1976. Ο Γκαρατζιόλα αντιδρά σε τηλεοπτικές αναφορές ότι ο Φορντ μόλις έχει χάσει στο Τέξας από τον Κάρτερ.

Πολιτείες όπου η διαφορά της νίκης ήταν κάτω από 5%

  1. Όρεγκον, 0,17%
  2. Οχάιο, 0,27%
  3. Μέιν, 0,84%
  4. Αϊόβα, 1,01%
  5. Οκλαχόμα, 1,21%
  6. Βιρτζίνια, 1,34%
  7. Νότια Ντακότα, 1.48%
  8. Ουισκόνσιν, 1,68%
  9. Καλιφόρνια, 1,78%
  10. Μισισίπι, 1,88%
  11. Ιλινόι, 1,97%
  12. Νιου Τζέρσεϊ, 2,16%
  13. Νέο Μεξικό, 2,47%
  14. Χαβάη, 2,53%
  15. Πενσυλβάνια, 2,66%
  16. Τέξας, 3,17%
  17. Μιζούρι, 3,63%
  18. Ουάσινγκτον, 3,88%
  19. Νεβάδα, 4,36%
  20. Νέα Υόρκη, 4,43%

Πολιτείες όπου η διαφορά της νίκης ήταν μεγαλύτερη από 5%, αλλά μικρότερη από 10%

  1. Κονέκτικατ, 5,16%
  2. Φλόριντα, 5,29%
  3. Μίσιγκαν, 5,39%
  4. Ντέλαγουερ, 5,41%
  5. Λουιζιάνα, 5,78%
  6. Βόρεια Ντακότα, 5,86%
  7. Μέριλαντ, 6,08%
  8. Κεντάκι, 7,18%
  9. Μοντάνα, 7,44%
  10. Κάνσας, 7,55%
  11. Ιντιάνα, 7,62%

Δημογραφία των ψηφοφόρων Επεξεργασία

Κοινωνικές ομάδες και προεδρικές ψήφοι, 1976[5]
Κάρτερ Φορντ
Κόμμα
Δημοκρατικό 77 22
Ανεξάρτητοι 43 54
Ρεπουμπλικανικό 9 90
Ιδεολογία
Φιλελεύθεροι 70 26
Μετριοπαθείς 51 48
Συντηρητικοί 29 69
Εθνικότητα
Λατίνοι 75 24
Λευκοί 47 51
Μαύροι 82 16
Φύλο
Άνδρες 50 48
Γυναίκες 50 48
Θρησκεία
Προτεστάντες 44 55
Λευκοί Προτεστάντες 42 57
Καθολικοί 54 44
Εβραίοι 64 34
Οικογενειακό εισόδημα
<$10.000 58 40
$10.000–$14.999 55 43
$15.000–$24.999 48 50
$25.000–$50.000 36 62
>$50.000
Επάγγελμα
Καθηγητές ή διευθύνοντες 41 57
Κληρικοί, πωλητές, υπάλληλοι 46 53
Εργάτες 57 41
Γεωργοί
Άνεργοι 65 34
Εκπαίδευση
Χαμηλότερη του Λυκείου 58 41
Απόφοιτοι Λυκείου 54 46
Απόφοιτοι Μεταδευτεροβάθμιας 51 49
Απόφοιτοι Τριτοβάθμιας 45 55
Ηλικία
18–21 ετών 48 49
22–29 ετών 51 46
30–44 ετών 49 49
45–59 ετών 48 51
60 ετών και άνω 47 52
Περιοχή
Ανατολικές ΗΠΑ 51 47
Νότιες ΗΠΑ 54 45
Λευκός Νότος 46 52
Μεσοδυτικές ΗΠΑ 48 50
Δυτικές ΗΠΑ 46 51
Κοινωνικό εύρος
Πόλη άνω των 250.000 58 40
Προάστια/μικρή πόλη 51 47
Αγροτικές πόλεις/κωμοπόλεις 47 51

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «United States presidential election of 1976 | United States government | Britannica». www.britannica.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 1 Νοεμβρίου 2022. 
  2. Παπασωτηρίου, Χαράλαμπος (2018). Η Αμερικανική Πολιτική από τον Φράνκλιν Ρούζβελτ στον Ντόναλντ Τραμπ. Βάρη Αττικής: Εκδόσεις Ποιότητα. σελ. 407. ISBN 978-960-7803-83-2. 
  3. Jules Witcover. Marathon: The Pursuit of the Presidency, 1972–1976 (New York: Viking), p. 11.
  4. <Πηγή (Λαϊκή ψήφος): Leip, David. 1976 Presidential Election Results. Dave Leip's Atlas of U.S. Presidential Elections (7 Αυγούστου 2005).
  5. «How Groups Voted in 1976 | Roper Center for Public Opinion Research». ropercenter.cornell.edu. Ανακτήθηκε στις 1 Νοεμβρίου 2022. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία