Προεδρική εκλογή των Ηνωμένων Πολιτειών 1980
Οι προεδρικές εκλογές των Ηνωμένων Πολιτειών του 1980 (αγγλικά: 1980 United States presidential election) ήταν οι 49ες προεδρικές εκλογές των Ηνωμένων Πολιτειών, οι οποίες διεξήχθησαν την Τρίτη, 4 Νοεμβρίου 1980.
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ο υποψήφιος του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος για την προεδρία και πρώην Κυβερνήτης της Καλιφόρνιας, Ρόναλντ Ρήγκαν, κατάφερε να κερδίσει με σαρωτική νίκη τον τότε εν ενεργεία Δημοκρατικό πρόεδρο Τζίμι Κάρτερ. Ο Ρήγκαν έγινε ο 40ος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών.
Ο Ρόναλντ Ρήγκαν, επικράτησε λαμβάνοντας 489 εκλεκτορικές ψήφους, και 50.8% της λαϊκής ψήφου (43.903.230 ψήφοι), έναντι 49 εκλεκτορικών ψήφων και 41.0% της λαϊκής ψήφου (35.481.115 ψήφοι) του Τζίμι Κάρτερ. Επίσης, υποψήφιος για την προεδρία ήταν και ο ανεξάρτητος υποψήφιος από την πολιτεία του Ιλινόι, και μέλος της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ, Τζον Άντερσον, ο οποίος δεν κατάφερε να αποσπάσει καμία εκλεκτορική ψήφο, όμως έλαβε το 6.6% της λαϊκής ψήφου (5.719.850 ψήφοι).[1]
Ιστορικό Επεξεργασία
Διαδικασία Επεξεργασία
Το Άρθρο Δύο του Συντάγματος των Ηνωμένων Πολιτειών, ορίζει ότι για να υπηρετήσει ένας άνθρωπος στη θέση του προέδρου, πρέπει να είναι γεννημένος πολίτης των Ηνωμένων Πολιτειών, ηλικίας τουλάχιστον 35 ετών και κάτοικος των Ηνωμένων Πολιτειών για τουλάχιστον 14 χρόνια. Οι υποψήφιοι για την προεδρία πρέπει να αναδειχθούν από κάποιο από τα διάφορα πολιτικά κόμματα των Ηνωμένων Πολιτειών, τα οποία συνήθως επιλέγουν τους υποψήφιους με προκριματικές εκλογές. Οι προκριματικές συνήθως διεξάγονται με έμμεση εκλογική διαδικασία, στην οποία οι εκλογείς εκλέγουν τους αντιπροσώπους τους (από την λίστα ενός κόμματος), και αυτοί με τη σειρά τους εκλέγουν τον υποψήφιο που θα εκπροσωπήσει το κόμμα στις προεδρικές εκλογές. Ο υποψήφιος για την προεδρία πρέπει να επιλέξει έναν συνυποψήφιο για την αντιπροεδρία, ώστε να καταρτιστεί η λίστα υποψηφίων του κόμματος, η οποία στη συνέχεια πρέπει να επικυρωθεί από τους αντιπροσώπους.
Στις γενικές εκλογές του Νοεμβρίου η εκλογική διαδικασία είναι έμμεση, και οι ψηφοφόροι εκλέγουν τα μέλη του Εκλογικού Κολεγίου, τους εκλέκτορες που εκλέγουν τον πρόεδρο και τον αντιπρόεδρο με άμεσες εκλογές. Εάν κανένας υποψήφιος δεν συγκεντρώσει τις απαιτούμενες 270 ψήφους εκλεκτόρων που απαιτούνται για να κερδίσει τις εκλογές, τότε η Βουλή των Αντιπροσώπων των Ηνωμένων Πολιτειών, θα ορίσει ως πρόεδρο τον έναν από τους τρεις υποψηφίους που συγκέντρωσαν τις περισσότερες ψήφους εκλεκτόρων, και ομοίως η Γερουσία των Ηνωμένων Πολιτειών, θα επιλέξει τον αντιπρόεδρο με πλειοψηφικά κριτήρια.[2]
Η 22η τροπολογία του Συντάγματος ορίζει ότι ένα άτομο δεν μπορεί να εκλεγεί στην προεδρία για περισσότερες από δύο φορές.[3]
Σκιαγράφηση των εκλογών Επεξεργασία
Οι συγκεκριμένες εκλογές, θεωρήθηκαν πολύ σημαντικές, διότι ανέδειξαν στην επιφάνεια την πολιτική αναδιάταξη που είχε δημιουργηθεί τα προηγούμενα χρόνια. Η άνοδος του Ρόναλντ Ρήγκαν στην προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών, χαρακτηρίστηκε ως «συντηρητική επανάσταση» με την πεντηκονταετία του προοδευτικού New Deal (του προέδρου Ρούζβελτ) και της Great Society (του προέδρου Τζόνσον), να βρίσκεται προς το τέλος της, σημαίνοντας μια νέα πολιτική εποχή.[4]
Ο Τζίμι Κάρτερ, είχε μια μάλλον αδύναμη προεδρία και στο τέλος της πρώτης (και μοναδικής) θητείας του, ήταν αντιδημοφιλής και στερούνταν δυναμικής, η οποία έμοιαζε απαραίτητη για την επίλυση προβλημάτων όπως η χαμηλή ανάπτυξη, ο υψηλός πληθωρισμός, η υψηλή ανεργία, η Ιρανική Επανάσταση (1979) και η κρίση των ομήρων στο Ιράν του 1979. Επίσης, ο Κάρτερ, επιχείρησε να επανεκλεγεί με παρόμοιες μεθόδους που εξελέγη στις εκλογές του 1976 απέναντι στον Τζέραλντ Φορντ.[5] Από την άλλη, ο Ρόναλντ Ρήγκαν, πραγματοποίησε μία πολύ πιο επιτυχημένη εκστρατεία και ο ίδιος προσωπικά θεωρείτο χαρισματικός ομιλητής και δυναμικότερος (εν αντιθέσει με τον Κάρτερ) κάτι το οποίο αποδείχθηκε πολύ σημαντικό κατά την διεξαγωγή των προεδρικών debate. Ο Ρήγκαν, υποστήριζε την αύξηση των αμυντικών δαπανών, την εφαρμογή των οικονομικών της προσφοράς, ισορροπημένο προϋπολογισμό, και ήταν υπέρμαχος του laissez-faire.[6]
Υποψηφιότητες Επεξεργασία
Ρεπουμπλικανικό Κόμμα Επεξεργασία
 | |||||||||||||||||||||||||||||
| Ρόναλντ Ρήγκαν | Τζορτζ Χ.Ο. Μπους | ||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| για Πρόεδρος | για Αντιπρόεδρος | ||||||||||||||||||||||||||||
 |
 | ||||||||||||||||||||||||||||
| 33ος Κυβερνήτης της Καλιφόρνιας (1967–1975) |
11ος Διευθυντής της CIA (1976–1977) | ||||||||||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||||||||||
Άλλοι υποψήφιοι Επεξεργασία
Υποψήφιοι που δεν κατάφεραν να λάβουν το προεδρικό χρίσμα των Ρεπουμπλικανών:
- Τζορτζ Χ.Ο. Μπους, 11ος Διευθυντής της CIA (1976–1977) — έλαβε 3.070.033 ψήφους / επιλέχθηκε από τον Ρόναλντ Ρήγκαν για την Αντιπροεδρία ως συνυποψήφιός του.
- Τζον Άντερσον, Μέλος της Βουλής των Αντιπροσώπων των Ηνωμένων Πολιτειών για την 16η περιφέρεια του Ιλινόι (1961–1981) — έλαβε 1.572.174 ψήφους / συμμετείχε ύστερα στις εκλογές ως ανεξάρτητος υποψήφιος.
- Χάουαρντ Μπέικερ, Γερουσιαστής των Ηνωμένων Πολιτειών για το Τενεσί (1967–1985) — έλαβε 181.153 ψήφους
Δημοκρατικό Κόμμα Επεξεργασία
 | |||||||||||||||||||||||||||||
| Τζίμι Κάρτερ | Ουόλτερ Μόντεϊλ | ||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| για Πρόεδρος | για Αντιπρόεδρος | ||||||||||||||||||||||||||||
 |
.jpg) | ||||||||||||||||||||||||||||
| 39ος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών (1977–1981) |
42ος Αντιπρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών (1977–1981) | ||||||||||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||||||||||
Άλλοι υποψήφιοι Επεξεργασία
Υποψήφιοι που δεν κατάφεραν να λάβουν το προεδρικό χρίσμα των Δημοκρατικών:
- Τεντ Κένεντι, Γερουσιαστής των Ηνωμένων Πολιτειών για την Μασαχουσέτη (1962–2009) — έλαβε 7.381.693 ψήφους
- Τζέρι Μπράουν, 34ος Κυβερνήτης της Καλιφόρνιας (1975–1983) — έλαβε 575.296 ψήφους
- Κλιφ Φιντς, 57ος Κυβερνήτης του Μισισίπι (1976–1980) — έλαβε 48.032 ψήφους
Τζον Άντερσον Επεξεργασία
Ο Τζον Μπ. Άντερσον ηττήθηκε στις προκριματικές εκλογές του Ρεπουμπλικανικό Κόμματος και εισήλθε στις εκλογές ως Ανεξάρτητος. Έκανε εκστρατεία ως ένας φιλελεύθερος Ρεπουμπλικάνος, με στόχο να προκαλέσει τον συντηρητισμό του Ρέγκαν και να τραβήξει υποψήφιους οι οποίοι ήθελαν μια εναλλακτική από τα δύο κόμματα. Ο υποψήφιος Αντιπρόεδρος του ήταν ο Πάτρικ Λούσι, Δημοκρατικός πρών Κυβερνήτης του Ουισκόνσιν και έπειτα πρεσβευτής στο Μεξικό για τις ΗΠΑ, διορισμένος από τον Πρόεδρο Κάρτερ.
Συγκέντρωσε 5,719,850 λαϊκούς ψήφους (6.6%) αλλά καθόλου ελεκτορική ψήφο.
Αποτελέσματα Επεξεργασία
Γενικά αποτελέσματα Επεξεργασία
| Υποψήφιος Πρόεδρος | Κόμμα | Έδρα | Ψήφοι | % | Εκλ. | Συνυποψήφιος | Έδρα | Εκλ. |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ρόναλντ Ουίλσον Ρήγκαν | Ρεπουμπλικανικό | Καλιφόρνια | 43.903.230 | 50,75 | 489 | Τζορτζ Χ.Ο. Μπους | Μέριλαντ | 489 |
| Τζέιμς Ερλ Κάρτερ (εν ενεργεία) |
Δημοκρατικό | Τζόρτζια | 35.480.115 | 41,0 | 49 | Ουόλτερ Φ. Μόντεϊλ | Μέριλαντ | 49 |
| Τζον Άντερσον | Ανεξάρτητος | Ιλινόι | 5.719.850 | 6,61 | 0 | Πάτρικ Λούσεϊ | Ουισκόνσιν | 0 |
| Έντουαρντ Κλαρκ | Ελευθεριακό | Καλιφόρνια | 921.128 | 1,06 | 0 | Ντέιβιντ Κοχ | Κάνσας | 0 |
| Μπάρι Κόμονερ | Κόμμα Πολιτών | Μιζούρι | 233.052 | 0,27 | 0 | ΛαΝτόνα Β. Χάρις | Οκλαχόμα | 0 |
| Άλλοι | 252.303 | 0,29 | — | |||||
| Σύνολο | 86.509.678 | 100% | 538 | —— | 538 | |||
| Εκλέκτορες που απαιτούνται για τη νίκη | 270 | —— | 270 | |||||
Αναλυτικά αποτελέσματα Επεξεργασία
| Πολιτεία | Εκλ. | Ρόναλντ Ρήγκαν ✔ | Τζίμι Κάρτερ | Άλλα | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
| |||||||
| Ψήφοι | % | Ψήφοι | % | Ψήφοι | % | |||
|
Καλιφόρνια | 45 | 4,524,858 | 52,69% | 3.083.661 | 35.91%' | —— | |
|
Νέα Υόρκη | 41 | 2,893,831 | 46,66% | 2,728,372 | 43,99% | ||
|
Πενσυλβάνια | 27 | 2,261,872 | 49,59% | 1,937,540 | 42,48% | ||
|
Ιλινόις | 26 | 2,358,049 | 49,65% | 1,981,413 | 41,72% | ||
|
Τέξας | 26 | 2,510,705 | 55,28% | 1,881,147 | 41,42% | ||
|
Οχάιο | 25 | 2,206,545 | 51,51% | 1,752,414 | 40,91% | ||
|
Μίσιγκαν | 21 | 1,915,225 | 48,99% | 1,661,532 | 42,50% | ||
|
Φλόριντα | 17 | 2,046,951 | 55,52% | 1,419,475 | 38,50% | ||
|
Νιου Τζέρσεϊ | 17 | 1,546,557 | 51,97% | 1,147,364 | 38,56% | ||
|
Μασαχουσέτη | 14 | 1,057,631 | 41,90% | 1,053,802 | 41,75% | ||
|
Ιντιάνα | 13 | 1,255,656 | 56,01% | 844,197 | 37,65% | ||
|
Βόρεια Καρολίνα | 13 | 915,018 | 49,30% | 875,635 | 47,18% | ||
|
Μιζούρι | 12 | 1,074,181 | 51,16% | 931,182 | 44,35% | ||
|
Βιρτζίνια | 12 | 989,609 | 53,03% | 752,174 | 40,31% | ||
|
Τζόρτζια | 12 | 654,168 | 40,95% | 890,733 | 55,76% | ||
|
Ουισκόνσιν | 11 | 1,088,845 | 47,90% | 981,584 | 43,18% | ||
|
Μινεσότα | 10 | 873,241 | 42,56% | 954,174 | 46,50% | ||
|
Τενεσί | 10 | 787,761 | 48,70% | 783,051 | 48,51% | ||
|
Λουιζιάνα | 10 | 792,853 | 51,20% | 708,453 | 45,75% | ||
|
Μέριλαντ | 10 | 680,606 | 44,18% | 726,161 | 47,14% | ||
|
Ουάσινγκτον | 9 | 865,244 | 49,66% | 650,193 | 37,32% | ||
|
Αλαμπάμα | 9 | 654,192 | 48,75% | 636,730 | 47,45% | ||
|
Κεντάκι | 9 | 635,274 | 49,07% | 616,417 | 47,61% | ||
|
Κονέκτικατ | 8 | 677,210 | 48,16% | 541,732 | 38,52% | ||
|
Άιοβα | 8 | 676,026 | 51,31% | 508,672 | 38,60% | ||
|
Οκλαχόμα | 8 | 695,570 | 60,50% | 402,026 | 34,97% | ||
|
Νότια Καρολίνα | 8 | 441,207 | 49,57% | 427,560 | 48,04% | ||
|
Κολοράντο | 7 | 652,264 | 55,07% | 367,973 | 31,07% | ||
.svg){kind=small}
|
Μισισίπι | 7 | 441,089 | 49,42% | 429,281 | 48,04% | ||
|
Όρεγκον | 6 | 571,044 | 48,33% | 456,890 | 38,67% | ||
|
Κάνσας | 6 | 566,812 | 57,85% | 326,150 | 33,29% | ||
|
Αριζόνα | 6 | 529,688 | 60,61% | 246,843 | 28,24% | ||
|
Αρκάνσας | 6 | 403,164 | 48,13% | 398,041 | 48,09% | ||
|
Δυτική Βιρτζίνια | 6 | 334,206 | 45,30% | 367,462 | 49,81% | ||
|
Νεμπράσκα | 5* | 419,937 | 65,53% | 166,851 | 26,04% | ||
|
Γιούτα | 4 | 493,687 | 72,77% | 124,266 | 20,57% | ||
|
Μέιν | 4* | 238,522 | 45,61% | 220,974 | 42,25% | ||
|
Νέο Μεξικό | 4 | 250,779 | 54,97% | 167,826 | 36,78% | ||
|
Άινταχο | 4 | 290,699 | 66,46% | 110,192 | 25,19% | ||
|
Νιου Χάμσαϊρ | 4 | 221,705 | 57,74% | 108,864 | 28,35% | ||
|
Μοντάνα | 4 | 206,814 | 56,82% | 118,032 | 32,43% | ||
|
Ρόουντ Άιλαντ | 4 | 154,793 | 37,20% | 198,342 | 47,67% | ||
|
Νότια Ντακότα | 4 | 198,343 | 60,53% | 103,855 | 31,69% | ||
|
Χαβάη | 4 | 130,112 | 42,90% | 135,879 | 44,80% | ||
|
Βόρεια Ντακότα | 3 | 193,695 | 64,23% | 79,189 | 26,26% | ||
|
Νεβάδα | 3 | 155,017 | 62,54% | 66,666 | 26,89% | ||
|
Ντέλαγουερ | 3 | 111,252 | 47,21% | 105,754 | 44,87% | ||
|
Περιφέρεια της Κολούμπια | 3 | 23,313 | 13,41% | 130,231 | 74,89% | ||
|
Αλάσκα | 3 | 86,112 | 54,35% | 41,842 | 26,41% | ||
|
Βερμόντ | 3 | 94,598 | 44,37% | 81,891 | 38,41% | ||
|
Ουαϊόμινγκ | 3 | 110,700 | 62,64% | 49,427 | 27,97% | ||
|
Σύνολο ΗΠΑ | 538 | 43,903,230 | 50,75% | 35,480,115 | 41,01% | 7,126,333 | 8,23% |
Δείτε ακόμη Επεξεργασία
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ «CQ Almanac Online Edition». library.cqpress.com. Ανακτήθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2022.
- ↑ «Requirements for the President of the United States | The Presidential Election Process | Elections | Classroom Materials at the Library of Congress | Library of Congress». Library of Congress, Washington, D.C. 20540 USA. Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2022.
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Οκτωβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2022.
- ↑ Παπασωτηρίου, Χαράλαμπος (2002). Αμερικανικό πολιτικό σύστημα και εξωτερική πολιτική 1945-2002. Αθήνα: Εκδόσεις Ποιότητα. σελ. 329. ISBN 978-960-7803-22-1.
- ↑ Sovocool, Stephen (2018-11-27). «Why Carter Lost: Dissecting the 1980 Presidential Campaign» (στα αγγλικά). published. https://dspace.sunyconnect.suny.edu/handle/1951/78620.
- ↑ https://www.wilsoncenter.org/sites/default/files/media/documents/event/shogan.pdf