Προσωπική ένωση

Ο όρος προσωπική ένωση στην πολιτική, είναι μια πολιτική ένωση δύο ή περισσότερων κρατικών οντοτήτων, τα οποία θεωρούνται διεθνώς ως χωριστά κράτη, αλλά μοιράζονται τον ίδιο αρχηγό κράτους, συνήθως έναν μονάρχη. Δεν πρέπει να συγχέεται με την ομοσπονδία (όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες π.χ.), η οποία διεθνώς θεωρείται ως ενιαίο κράτος. Διαφέρει δε και με την δεσποτική ένωση, όπου δυο χώρες κυβερνούνται από δυο μονάρχες που ανήκουν στην ίδια δυναστεία.

Οι προσωπικές ενώσεις μπορούν να προκύψουν για πολύ διαφορετικούς λόγους, από μια σύμπτωση (π.χ. μια πριγκήπισσα που είναι ήδη παντρεμένη με έναν βασιλιά άλλης χώρας, γίνεται βασίλισσα κυβερνώσα, και το παιδί τους κληρονομεί το στέμμα και των δύο χωρών) μέχρι και την ουσιαστική προσάρτηση (όπου μια προσωπική ένωση μερικές φορές λειτουργούσε ως μέσο παρεμπόδισης των εξεγέρσεων). Μπορούν επίσης να κωδικοποιηθούν (όταν τα τα συντάγματα των δυο χωρών δηλώνουν σαφώς ότι θα έχουν κοινό αρχηγό κράτους) ή να μη κωδικοποιηθούν (οπότε σ' αυτή την περίπτωση η ένωση αυτή μπορεί εύκολα να σπάσει, λόγω π.χ διαφορετικών κανόνων διαδοχής).

Επειδή οι Πρόεδροι των δημοκρατιών επιλέγονται συνήθως από τους πολίτες, οι προσωπικές ενώσεις είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου ένα φαινόμενο που απαντάται σε μοναρχίες. Κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα, οι προσωπικές ενώσεις έχουν γίνει αρκετά ασυνήθιστες. Όπου υπάρχουν, ειδικότερα μεταξύ κρατών που ανήκουν σε Κοινοπολιτείες, είναι συνήθως εθιμοτυπικές, όπου ο αρχηγός της Κοινοπολιτείας έχει θεωρητικά την πολιτική δύναμη, η οποία όμως είναι οριακή και υποχρεούται να λαμβάνει υπόψη τις συμβουλές του τοπικού επικεφαλής της κυβέρνησης.