Πρωθυπουργός της Φινλανδίας
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Ο/Η πρωθυπουργός της Φινλανδίας (φινλανδικά: Suomen pääministeri, κυριολεκτικά κύριος ή επικεφαλής υπουργός), είναι ο ηγέτης της φινλανδικής κυβέρνησης και διορίζεται επισήμως από τον πρόεδρο. Ο πρώτος πρωθυπουργός της Φινλανδίας ήταν ο Περ Έβιντ Σβινχούφβουντ, ο οποίος διορίστηκε στη θέση αυτή στις 27 Νοεμβρίου 1917.
Ο εν ενεργεία πρωθυπουργός της Φινλανδίας είναι ο Πέτρη Όρπο, ο οποίος ορκίστηκε στις 20 Ιουνίου 2023.
Ιστορία Επεξεργασία
Το 1918, η Γερουσία της Φινλανδίας μετατράπηκε σε κυβέρνηση της Φινλανδίας και η θέση του αντιπροέδρου της Οικονομικής Διεύθυνσης μετατράπηκε σε θέση του πρωθυπουργού. Η Kesäranta, που βρίσκεται στην υποσημείωση του δυτικού Meilahti του Ελσίνκι, είναι η επίσημη κατοικία του πρωθυπουργού της Φινλανδίας από το 1919.
Κατά την ανεξαρτησία της, που δηλώθηκε το 1917, η Φινλανδία είχε 72 κυβερνήσεις. Οι μακροβιότερες ήταν οι δύο κυβερνήσεις του πρωθυπουργού Paavo Lipponen (Lipponen I και Lipponen II), που διήρκεσαν για όλη τη διάρκεια της κοινοβουλευτικής περιόδου ή 1.464 ημέρες.
Διορισμός Επεξεργασία
Ο διορισμός του πρωθυπουργού ακολουθεί τις κοινοβουλευτικές εκλογές, οι οποίες προγραμματίζονται να διεξάγονται μία φορά κάθε τέσσερα χρόνια.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του Συντάγματος της Φινλανδίας, ο/η πρόεδρος ορίζει πρωθυπουργό αφού τα κόμματα στο κοινοβούλιο έχουν διαπραγματευτεί τη διανομή των εδρών στο νέο υπουργικό συμβούλιο και στο κυβερνητικό πρόγραμμα. Το κοινοβούλιο πρέπει να επικυρώσει τον ορισθέντα πρωθυπουργό με απόλυτη πλειοψηφία με ψήφο εμπιστοσύνης χωρίς άλλους υποψηφίους. Εάν ο υποψήφιος δεν λάβει επαρκή υποστήριξη, ακολουθεί νέος γύρος διαπραγματεύσεων και δεύτερος διορισμός από τον/την πρόεδρο. Αν και ο δεύτερος υποψήφιος δεν αποκτήσει την απόλυτη πλειοψηφία, διεξάγεται τρίτη ψηφοφορία, κατά την οποία οποιοσδήποτε βουλευτής μπορεί να ορίσει έναν υποψήφιο. Σε αυτόν τον γύρο αρκεί η σχετική πλειοψηφία.
Η παραπάνω διαδικασία χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στην εκλογή της Ανέλι Γιαατενμάκι στην πρωθυπουργία το 2003. Προηγουμένως υποτίθεται ότι ο πρόεδρος θα ορίσει τον υποψήφιο ο οποίος, σε έναν τρίτο γύρο ψηφοφορίας, θα είχε αποκτήσει σχετική πλειοψηφία, που συνήθως είναι ο ηγέτης με το μεγαλύτερο μερίδιο των εδρών στο κοινοβούλιο. Πριν από τη θέσπιση του συντάγματος του 2000, οι πλήρεις επίσημες εξουσίες για διορισμό του πρωθυπουργού και της υπόλοιπης κυβέρνησης ήταν προνόμιο του προέδρου, ο οποίος ήταν ελεύθερος να αποκλίνει από τις κοινοβουλευτικές αρχές, παρόλο που οι διορισμένοι υπουργοί έπρεπε να έχουν την εμπιστοσύνη του κοινοβουλίου.
Επίσημα, ο πρωθυπουργός ορίζει τα υπόλοιπα μέλη της κυβέρνησης, τα οποία, με τη συναίνεση του κοινοβουλίου, διορίζονται από τον πρόεδρο. Στην πράξη, οι έδρες κατανέμονται μεταξύ των κομμάτων κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για να σχηματίσουν την κυβέρνηση, έτσι ώστε ο υποψήφιος πρωθυπουργός να λάβει υπόψη τις απόψεις των συμμετεχόντων κομμάτων και δεν μπορεί να ορίσει ή να απομακρύνει όποιον επιθυμεί.
Μισθοί και παροχές Επεξεργασία
Ο μισθός του πρωθυπουργού είναι € 12.173 το μήνα. Επιπλέον, ο πρωθυπουργός λαμβάνει το ήμισυ του κοινοβουλευτικού μισθού. Ο πλήρης κοινοβουλευτικός μισθός είναι, από την 1η Μαΐου 2011, τουλάχιστον € 6.335 το μήνα, οπότε ο πρωθυπουργός της Φινλανδίας λαμβάνει τουλάχιστον συνολικά € 14.842 το μήνα. Ο μισθός υπόκειται σε φόρο εισοδήματος.
Ο πρωθυπουργός δικαιούται άδεια 30 ημερών (αργία) κατά τη διάρκεια κάθε ημερολογιακού έτους. Η συντήρηση, το προσωπικό και οι υπηρεσίες της Kesäranta, της επίσημης κατοικίας, πληρώνονται από την κυβέρνηση.
Ο πρωθυπουργός έχει στη διάθεσή του τις υπηρεσίες μεταφορών και ασφάλειας ανά πάσα στιγμή.
Εν ζωή πρώην πρωθυπουργοί της Φινλανδίας Επεξεργασία
-
Έσκο Άχο
20 Μαΐου 1954, υπηρέτησε το 1991–1995 -
Πάαβο Λίπονεν
23 Απριλίου 1941, υπηρέτησε το 1995–2003 -
Ανέλι Γιαατενμάκι
11 Φεβρουαρίου 1955, υπηρέτησε το 2003 -
Μάτι Βάνχανεν
4 Νοεμβρίου 1955, υπηρέτησε το 2003–2010 -
Μάρι Κιβινιέμι
27 Σεπτεμβρίου 1968, υπηρέτησε το 2010–2011 -
Γιούρκι Κατάινεν
14 Οκτωβρίου 1971, υπηρέτησε το 2011–2014 -
Αλεξάντερ Στουμπ
1 Απριλίου 1968, υπηρέτησε το 2014–2015 -
Γιούχα Σίπιλα
25 Απριλίου 1961, υπηρέτησε το 2015–2019 -
Άντι Ρίνε
3 Νοεμβρίου 1962, υπηρέτησε το 2019
.jpg)
.jpg)
.jpg)
_(cropped).jpg)
Ο πιο πρόσφατος θάνατος πρώην πρωθυπουργού της Φινλανδίας είναι του Μάουνο Κόιβιστο (1979–1982) στις 12 Μαΐου 2017.