Πρωσική Ακαδημία Επιστημών

Η Βασιλική Πρωσική Ακαδημία Επιστημών (γερμ. Königlich-Preußische Akademie der Wissenschaften) ήταν μια ακαδημία που ιδρύθηκε στο Βερολίνο της Γερμανίας στις 11 Ιουλίου 1700, τέσσερα έτη μετά την Ακαδημία Καλών Τεχνών (Akademie der Künste), στην οποία μπορεί επίσης να αναφέρεται κάποιος με τη φράση «Ακαδημία του Βερολίνου». Κατά τον 18ο αιώνα η Πρωσική Ακαδημία Επιστημών ήταν ένα γαλλόφωνο ίδρυμα και τα πλέον δραστήρια μέλη του ήταν Ουγενότοι που είχαν καταφύγει στο Βερολίνο προκειμένου να γλιτώσουν τους θρησκευτικούς διωγμούς στη Γαλλία.

Η είσοδος στην πρώην Πρωσική Ακαδημία Επιστημών στη Λεωφόρο Unter Den Linden (αρ. 8). Σήμερα το κτήριο στεγάζει την Κρατική Βιβλιοθήκη Berlin State Library.

Οι απαρχές

Ο πρίγκιπας-εκλέκτορας Φρειδερίκος Γ΄ του Βρανδεμβούργου ίδρυσε την Ακαδημία με την αρχική ονομασία Kurfürstlich Brandenburgische Societät der Wissenschaften (= «Εκλεκτορική Βρανδεμβούργειος Εταιρεία Επιστημών») μετά από συμβουλή του Γκότφριντ Βίλχελμ Λάιμπνιτς, τον οποίο και διόρισε ως τον πρώτο πρόεδρό της. Αντίθετα με άλλες ακαδημίες, η Πρωσική δεν χρηματοδοτείτο απευθείας από το κρατικό ταμείο: Ο Φρειδερίκος της χάρισε το μονοπώλιο της πωλήσεως ημερολογίων στο Βρανδεμβούργο, και πάλι κατόπιν υποδείξεως του Λάιμπνιτς. Μόλις ο Φρειδερίκος έγινε «Βασιλιάς στην Πρωσία» (ως «Φρειδερίκος ο Α΄») το 1701 με τη δημιουργία του Βασιλείου της Πρωσίας, η Ακαδημία μετονομάσθηκε σε Königlich Preußische Sozietät der Wissenschaften (= «Βασιλική Πρωσική Εταιρεία Επιστημών»). Αν και άλλες ακαδημίες εστιάζονταν σε λίγα σχετικώς επιστήμες, η Πρωσική ήταν η πρώτη που δίδαξε τόσο φυσικές όσο και ανθρωπιστικές επιστήμες. Το 1710 τέθηκε σε ισχύ το καταστατικό της, υποδιαιρώντας την σε δύο «τάξεις» φυσικών επιστημών και δύο ανθρωπιστικών. Αυτό παρέμεινε αναλλοίωτο μέχρι το 1830, οπότε η Τάξη των Φυσικομαθηματικών και η Τάξη Φιλοσοφίας και Ιστορίας αντικατέστησαν τις 4 παλαιές.

Υπό τον Φρειδερίκο τον Μέγα

Η βασιλεία του Φρειδερίκου Β΄ της Πρωσίας, του επονομαζόμενου «Μέγα», επέφερε μείζονες μεταβολές στην Ακαδημία. Το 1744 η Nouvelle Société Littéraire και η «Βασιλική Πρωσική Εταιρεία Επιστημών» συγχωνεύθηκαν υπό τη νέα ονομασία Königliche Akademie der Wissenschaften («Βασιλική Ακαδημία Επιστημών»). Μια υποχρέωση που απέρρεε από το νέο της καταστατικό ήταν δημόσιες προκηρύξεις για νέες ιδέες πάνω σε άλυτα επιστημονικά προβλήματα, με χρηματικό έπαθλο στα πρόσωπα που έβρισκαν τη λύση τους. Η Ακαδημία απέκτησε τις δικές της ερευνητικές εγκαταστάσεις μέσα στον 18ο αιώνα: ένα αστεροσκοπείο το 1709, ένα αμφιθέατρο ανατομίας το 1717, ένα Collegium medico-chirurgicum το 1723, έναν βοτανικό κήπο το 1718 και ένα εργαστήριο το 1753. Ωστόσο όλα αυτά μεταβιβάσθηκαν αργότερα στοΠανεπιστήμιο του Βερολίνου.

Ως γαλλόφωνο ίδρυμα, η Ακαδημία εξέδιδε τις δημοσιεύσεις της στη γαλλική γλώσσα.

Πηγές - εξωτερικοί σύνδεσμοι

• «The Berlin Academy of Science», αρχεία MacTutor στο Πανεπιστήμιο του Σαιντ Άντριους
• Ιστορία της Ακαδημίας Επιστημών (στη γερμανική γλώσσα)
• Αναφορές της Πρωσικής Ακαδημίας Επιστημών (στη γερμανική γλώσσα) στη wikisource
• «Σοφοί και λόγιοι στη Βασιλική Πρωσική Ακαδημία Επιστημών (1700-1800), Repertorium Eruditorum Totius Europae – RETE