Ο Πρωτονοτάριος ήταν πολιτικό αξίωμα του Βυζαντίου. Ήταν ο πολιτικός άρχοντας του θέματος. Λεγόταν επίσης κριτής και δικαστής. Συνήθως δύο θέματα είχαν έναν κριτή (π.χ. κριτής Πελοποννήσου και Ελλάδος, κριτής Θράκης και Μακεδονίας). Ο κριτής ή πρωτονοτάριος υπάγονταν στον στρατηγό κατά την εκπλήρωση των καθηκόντων του. Πολλές φορές λάμβανε διαταγές από τον βασιλιά και τις εκπλήρωνε αμέσως. Εξαρτάτο επίσης από τον χαρτουλάριο του Σακέλλου, δηλαδή από τον γενικό ταμία του κράτους.

Πηγές Επεξεργασία