Πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες

Οι Πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες, ή μετα-σοβιετικά κράτη, είναι τα 15 ανεξάρτητα κράτη που προέκυψαν από διάλυση της ΕΣΣΔ το Δεκέμβριο του 1991, με τη Ρωσία διεθνώς αναγνωρισμένη ως το διάδοχο κράτος της Σοβιετικής Ένωσης. Στις 11 Μαρτίου του 1990, η Λιθουανία ήταν η πρώτη που κήρυξε την ανεξαρτησία της, με την Εσθονία και τη Λετονία να ακολουθούν τον Αύγουστο του 1991. Τα τρία αυτά κράτη της Βαλτικής ισχυρίστηκαν ότι υπήρχαν πριν από την προσάρτηση τους από την Σοβιετική Ένωση το 1944 και είχαν εισαχθεί στα Ηνωμένα Έθνη στις 17 Σεπτεμβρίου 1991.[1][2]

Οι Πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες:
1. Αρμενία 2. Αζερμπαϊτζάν 3. Λευκορωσία 4. Εσθονία 5. Γεωργία 6. Καζακστάν 7. Κιργιστάν 8. Λετονία 9. Λιθουανία 10. Μολδαβία
11. Ρωσία 12. Τατζικιστάν 13. Τουρκμενιστάν 14. Ουκρανία
15. Ουζμπεκιστάν

Οι εναπομείνασες 12 δημοκρατίες ακολούθησαν και αυτές στη συνέχεια την απόσχιση.[1] 12 από τα 15 κράτη μέλη, με εξαίρεση τις χώρες της Βαλτικής, αρχικά σχημάτισαν την Κοινοπολιτεία Ανεξαρτήτων Κρατών η οποία εντάχθηκε στον ΟΣΣΑ, ενώ οι χώρες της Βαλτικής επικεντρώθηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ.

Ποιες είναι

Επεξεργασία

Όλα τα ανεξάρτητα κράτη που προέκυψαν από την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης αντιστοιχούσαν σε μία Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία. Αυτές ήταν οι ανώτερες ομόσπονδες οντότητες που απάρτιζαν την Σοβιετική Ένωση. Κατώτερου βαθμού κρατικές οντότητες (όπως πχ οι αυτόνομες δημοκρατίες της Ρωσικής Ομοσπονδιακής ΣΣΔ) είτε δεν επιδίωξαν ανεξαρτησία είτε το κίνημα ανεξαρτησίας τους κάμφθηκε μετά από πόλεμο (κυριότερο παράδειγμα η Τσετσενία, νυν κομμάτι της Ρωσίας, όπου έχασε την ντε φάκτο ανεξαρτησία της μετά τον δεύτερο Ρωσο-Τσετσενικό πόλεμο).

Πίνακας Πρώην Σοβιετικών Δημοκρατιών
Χώρα Πρώην Σοβιετική Δημοκρατία Ανακήρυξη Ανεξαρτησίας Περιοχή
  Λιθουανία Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Λιθουανίας 11 Μαρτίου 1990 Ευρώπη
  Λετονία Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Λετονίας 4 Μαΐου 1990 Ευρώπη
  Εσθονία Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Εσθονίας 20 Αυγούστου 1991 Ευρώπη
  Λευκορωσία Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Λευκορωσίας 27 Ιουλίου 1990 Ευρώπη
  Ουκρανία Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Ουκρανίας 16 Ιουλίου 1990 Ευρώπη
  Μολδαβία Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Μολδαβίας 23 Ιουνίου 1990 Ευρώπη
  Γεωργία Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Γεωργίας 9 Απριλίου 1991 Καύκασος
  Αρμενία Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Αρμενίας 21 Σεπτεμβρίου 1991 Καύκασος
  Αζερμπαϊτζάν Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν 18 Οκτωβρίου Καύκασος
  Καζακστάν Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Καζακστάν 25 Οκτωβρίου 1990 Κεντρική Ασία
  Ουζμπεκιστάν Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Ουζμπεκιστάν 20 Ιουνίου 1990 Κεντρική Ασία
  Τουρκμενιστάν Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Τουρκμενίας 27 Οκτωβρίου 1991 Κεντρική Ασία
  Τατζικιστάν Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Τατζικιστάν 9 Σεπτεμβρίου 1991 Κεντρική Ασία
  Κιργιστάν Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Κιργιζίας 31 Αυγούστου 1991 Κεντρική Ασία
  Ρωσία Ρωσική Σοβιετική Ομοσπονδιακή Σοσιαλιστική Δημοκρατία 25 Δεκεμβρίου 1991 Ευρασία

Διακρατικοί Οργανισμοί

Επεξεργασία
 
Σχηματικό διάγραμμα που δείχνει σε ποιες ενώσεις ανήκουν οι πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες

Από την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και μετά έχουν ιδρυθεί πολλοί διακρατικοί οργανισμοί μεταξύ ομάδων των πρώην Σοβιετικών Δημοκρατιών. Κάποιοι οργανισμοί στοχεύουν στην συνεργασία για την ειρήνη, άλλοι στην συνεργασία για την οικονομική ανάπτυξή, ενώ άλλοι και στα δύο.

Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων κρατών

Επεξεργασία

Κύριο άρθρο: Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων Κρατών

Ίσως ο πιο γνωστός μετα-Σοβιετικός οργανισμός, η Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων Κρατών στοχεύει στην συνεργασία μεταξύ των μελών του για την ειρήνη, την δημοκρατία, την οικονομία, την ασφάλεια κ.α. Σε αυτόν συμμετέχουν οι περισσότερες πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες εκτός από τις τρεις Βαλτικές χώρες (Εσθονία, Λιθουανία, Λετονία), την Ουκρανία και το Τουρκμενιστάν (οι οποίες αν υπέγραψαν την συμφωνία ίδρυσης δεν συμμετείχαν στην συνέχεια)[3], καθώς και την Γεωργία, η οποία αποχώρησε από τον οργανισμό μετά τον Ρωσσο-Γεωργιανό πόλεμο του 2008.[4]

Ζώνη Ελεύθερου Εμπορίου της Κοινοπολιτείας Ανεξάρτητων Κρατών

Επεξεργασία

Κύριο άρθρο: Ζώνη Ελεύθερου Εμπορίου της Κοινοπολιτείας Ανεξάρτητων Κρατών

Ευρασιατική Οικονομική Ένωση

Επεξεργασία

Κύριο άρθρο: Ευρασιατική Οικονομική Ένωση

Η Ευρασιατική Οικονομική Ένωση ιδρύθηκε το 2014 ως διάδοχος οργανισμός της Ευρασιατικής Οικονομικής Κοινότητας και προωθεί την στενή οικονομική συνεργασία καθώς και στην δημιουργία μίας ενιαίας οικονομικής ζώνης μεταξύ των κρατών-μελών της. Βλέποντας την ιστορική πορεία της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης, θα μπορούσε να παραλληλιστεί με την Ευρωπαϊκή Ένωση ή την Ε.Ο.Κ., φυσικά σε πολύ πιο πρόωρο στάδιο. Τα κοινά σημεία με την Ευρωπαϊκή Ένωση παρατηρούνται και σε προτάσεις που έχουν γίνει εντός της Ε.Ο.Ε. για υιοθέτηση κοινού νομίσματος, κοινής οικονομικής εξωτερικής πολιτικής, διαβατηρίου καθώς ακόμα και κοινοβουλίου.[5]

Βαλτική Συνέλευση

Επεξεργασία

Κύριο άρθρο: Βαλτική Συνέλευση

Οι τρεις Βαλτικές χώρες δεν συμμετείχαν σε κανέναν μετά-Σοβιετικό οργανισμό τον οποίο προωθούσε η Ρωσία. Αντίθετα, οργάνωσαν την Βαλτική Συνέλευση, μέσα από την οποία συνεργάζονται η Εσθονία, η Λιθουανία και η Λετονία. Σκοπός του οργανισμού είναι να βρει κοινή θέση ανάμεσα στις τρεις χώρες για διάφορα θέματα εξωτερικής πολιτικής, οικονομικών κλπ.

Γ.Ο.Α.Μ. (GUAM)

Επεξεργασία

Κύριο άρθρο: Γ.Ο.Α.Μ. (GUAM)

Γ.Ο.Α.Μ. (από τα αρχικά των χωρών Γεωργία Ουκρανία Αζερμπαϊτζάν Μολδαβία), στα αγγλικά GUAM, είναι ένας οργανισμός που στοχεύει στην συνεργασία αυτών των χωρών για την δημοκρατία και την οικονομική ανάπτυξη. Στην αρχή ξεκίνησε προσπαθώντας να εξομαλύνει τις διπλωματικές και εμπορικές σχέσεις αυτών των χωρών, ενώ σήμερα έχει φτάσει σε σχετικά υψηλό στάδιο, δημιουργώντας κοινή ειρηνευτική δύναμη καθώς και ενιαία εμπορική ζώνη.[6]

Οργανισμός Συλλογικής Συνθήκης για την Ασφάλεια

Επεξεργασία

Κύριο άρθρο: Οργανισμός της Συνθήκης Συλλογικής Ασφαλείας

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 Van Elsuwege, Peter (2008). From Soviet Republics to Eu Member States: A Legal and Political Assessment of the Baltic States' Accession to the EU. Studies in EU External Relations. 1. BRILL. σελ. xxii. ISBN 9789004169456. 
  2. Smith, David James (2001). Estonia. Routledge. σελ. 20. ISBN 0-415-26728-5. 
  3. «Ukraine withdraws all envoys from CIS bodies | KyivPost». web.archive.org. 20 Μαΐου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Μαΐου 2018. Ανακτήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 2021. 
  4. «Σαακασβίλι: Αποχωρούμε από την Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων Κρατών». naftemporiki.gr. 12 Αυγούστου 2008. 
  5. «Η Ευρασιατική Οικονομική Ένωση ως μοχλός της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής». offlinepost. 16 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 2021. 
  6. «GUAM Organization for Democracy and Economic Development» (στα αγγλικά). Wikipedia. 2020-12-23. https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=GUAM_Organization_for_Democracy_and_Economic_Development&oldid=995988683.