Πρώτος υπουργός

σελίδα αποσαφήνισης εγχειρημάτων Wikimedia

Ο πρώτος υπουργός (αγγλικά: first minister‎‎) είναι μορφή αρχηγού κυβέρνησης. Ο όρος έχει κυριολεκτικά την ίδια σημασία με τον «πρωθυπουργό», αλλά συνήθως επιλέγεται για να διακρίνει τον κάτοχο του αξιώματος από έναν ανώτερο πρωθυπουργό.[1] Επί του παρόντος, ο τίτλος του πρώτου υπουργού χρησιμοποιείται για τον πολιτικό ηγέτη μιας αυτοτελούς εθνικής κυβέρνησης, όπως οι αυτοτελείς κυβερνήσεις της Σκωτίας, της Ουαλίας και της Βόρειας Ιρλανδίας ή μιας εξαρτημένης επικράτειας.[2][3]

Καναδάς Επεξεργασία

Στον Καναδά, πρώτος υπουργός είναι οποιοσδήποτε από τους Καναδούς πρώτους υπουργούς του Στέμματος, αλλιώς γνωστοί ως αρχηγοί κυβερνήσεων, συμπεριλαμβανομένου του Πρωθυπουργού του Καναδά και των επαρχιακών και εδαφικών πρωθυπουργών (premiers).[4] Ο τίτλος χρησιμοποιείται σε τύπους όπως "συνεδριάσεις πρώτων υπουργών".[5]

Στη Νέα Γη και Λαμπραντόρ, η αυτοδιοικούμενη περιοχή των Ινουίτ του Νουνατσιαβούτ προβλέπει έναν πρώτο υπουργό υπεύθυνο για τη Συνέλευση του Νουνατσιαβούτ.[6]

Νορβηγία Επεξεργασία

Ο αρχηγός της κυβέρνησης της Νορβηγίας ονομαζόταν πρώτος υπουργός (νορβηγικά: førstestatsråd) μεταξύ 1814 και 1873, ενώ η χώρα βρισκόταν σε ένωση με τη Σουηδία. Το 1893, 12 χρόνια πριν από τη διάλυση της ένωσης, άλλαξε σε πρωθυπουργό (statsminister).[7]

Ηνωμένο Βασίλειο Επεξεργασία

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο όρος πρώτος υπουργός χρησιμοποιήθηκε κάποτε εναλλακτικά με τον πρωθυπουργό, όπως όταν ο Ουίνστον Τσώρτσιλ δήλωσε: "Δεν έγινα πρώτος υπουργός της Αυτού Μεγαλειότητας για να επιβλέψω την διάλυση της Βρετανικής Αυτοκρατορίας!"[8]

Σήμερα, ο όρος χρησιμοποιείται για να περιγράψει τους ηγέτες των αυτοτελών κυβερνήσεων της Σκωτίας, της Ουαλίας και της Βόρειας Ιρλανδίας. Βλέπε:

Άλλες περιπτώσεις Επεξεργασία

Στην Αυστραλία, οι πρωθυπουργοί και οι επικεφαλής υπουργοί είναι οι πρώτοι υπουργοί των πολιτειών και των εδαφών αντίστοιχα.[9]

Στη Γερμανία, ο πρώτος υπουργός σε κάθε ομοσπονδιακό κράτος είναι γνωστός ως Υπουργός Πρόεδρος (Ministerpräsident).[εκκρεμεί παραπομπή]

Στη Μαλαισία, ο πρώτος υπουργός για κάθε πολιτεία είναι γνωστός ως Menteri Besar. Εν τω μεταξύ, οι αρχηγοί κυβερνήσεων στις τέσσερις πολιτείες χωρίς μονάρχη ονομάζονται επικεφαλής υπουργοί.

Ο Τζορτζ Πράις κατείχε το αξίωμα του Πρώτου Υπουργού της Βρετανικής Ονδούρας από το 1961 έως το 1964, όταν έγινε αυτοδιοικούμενο κράτος και ο τίτλος άλλαξε σε Πρωθυπουργός (Premier). Συνέχισε ως πρωθυπουργός αφού η αποικία άλλαξε τα όνομά της σε Μπελίζ, και στη συνέχεια ως Πρωθυπουργός μετά την πλήρη ανεξαρτησία της Μπελίζ το 1981.[10]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «The Prime Minister and the First Minister - Democracy in Scotland - National 5 Modern Studies Revision». BBC Bitesize (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2022. 
  2. «First Minister». dictionary.cambridge.org. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2022. 
  3. «first-minister». oxfordlearnersdictionaries.com. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2022. 
  4. «Prime Minister of Canada | The Canadian Encyclopedia». www.thecanadianencyclopedia.ca. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2022. 
  5. «First Ministers Conferences | The Canadian Encyclopedia». www.thecanadianencyclopedia.ca. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2022. 
  6. «The Labrador Inuit Constitution» (PDF). assembly.nl.ca. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2022. 
  7. «Førstestatsråd i Christiania (Oslo)». Regjeringen.no (στα Νορβηγικά). 22 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2022. 
  8. Wheatcroft, Geoffrey (2014-08-15). «Imperial Son» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2014/08/17/books/review/churchill-and-empire-by-lawrence-james.html. Ανακτήθηκε στις 2022-05-31. 
  9. «Media speaking points». lgnsw.org.au. Local Government NSW. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2022. 
  10. «Caribbean Elections Biography | George Cadle Price». www.caribbeanelections.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Μαΐου 2022. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2022.