Πόλεμος Οθωμανών-Σαφαβιδών (1532-1555)

Ο Πόλεμος Οθωμανών-Σαφαβιδών το 1532-1555 ήταν μια από τις πολλές στρατιωτικές συγκρούσεις που διεξήχθησαν μεταξύ των δύο θανάσιμων αντιπάλων, της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, με επικεφαλής τον Σουλεϊμάν Α΄ τον Μεγαλοπρεπή και της Αυτοκρατορίας των Σαφαβιδών, με επικεφαλής τον Ταμάσεμπ Α΄.

Πόλεμος Οθωμανών-Σαφαβιδών το 1532-1555
Μέρος των Πολέμων Οθωμανών-Περσών
Μινιατούρα από το Süleymanname που απεικονίζει τον Σουλεϊμάν να βαδίζει με έναν στρατό στο Ναχιτσεβάν, το καλοκαίρι του 1554, στο τέλος του πολέμου Οθωμανών-Σαφαβιδών.
Χρονολογία1532–1555
ΤόποςΜεσοποταμία, Αρμενικά υψίπεδα, Ιρανικό Αζερμπαϊτζάν
ΈκβασηΑμφίρροπη [1]
Εδαφικές
μεταβολές
Οι Οθωμανοί απέκτησαν μεγάλα μέρη της Μεσοποταμίας (Ιράκ), του Δυτικού Κουρδιστάν, της Δυτικής Αρμενίας και της Δυτικής Γεωργίας[2]
Οι Πέρσες διατήρησαν το Ταμπρίζ, την Ανατολική Γεωργία, την Ανατολική Αρμενία, το Ανατολικό Κουρδιστάν, το Νταγκεστάν και το Αζερμπαϊτζάν[3], καθώς και τα υπόλοιπα από τα βορειοδυτικά σύνορα τους όπως ήταν πριν τον πόλεμο
Οι Ερζερούμ, Βαν και Σαχριζόρ έγιναν νεκρές ζώνες.[4] Το Καρς ανακηρύχθηκε ουδέτερο.[5]
Αντιμαχόμενοι
Οθωμανική Αυτοκρατορία
Ηγετικά πρόσωπα
Δυνάμεις
60.000 άντρες
10 pieces of artillery
200.000 άντρες
300 κομμάτια πυροβολικού

Ιστορικό

Επεξεργασία

Ο πόλεμος πυροδοτήθηκε από εδαφικές διαμάχες μεταξύ των δύο αυτοκρατοριών, ειδικά όταν ο Μπέης του Μπιτλίς αποφάσισε να τεθεί υπό την περσική προστασία.[6] Επίσης, ο Ταμάσεμπ έβαλε να δολοφονήσουν τον κυβερνήτη της Βαγδάτης, συμπατριώτη του Σουλεϊμάν.

Στο διπλωματικό μέτωπο, οι Σαφαβιδές είχαν συμμετάσχει σε συζητήσεις με τους Αψβούργους για τη δημιουργία μιας συμμαχίας Αψβούργων-Περσών που θα έκανε επίθεση στην Οθωμανική Αυτοκρατορία σε δύο μέτωπα.[6]

Εκστρατεία των δύο Ιράκ (Πρώτη εκστρατεία, 1532–1536)

Επεξεργασία

Οι Οθωμανοί, πρώτοι υπό τον Μεγάλο Βεζίρη Ιμπραήμ Πασά, και αργότερα ενώθηκε από τον ίδιο τον Σουλεϊμάν, επιτέθηκαν επιτυχώς στο Σαφαβιδικό Ιράκ, επανακατέλαβαν τον Μπιτλίς και προχώρησαν στη σύλληψη του Ταμπρίζ και στη συνέχεια της Βαγδάτης το 1534.[6] Ο Ταμάσεμπ παρέμεινε ασύλληπτος καθώς συνέχισε να υποχωρεί μπροστά από τα οθωμανικά στρατεύματα, υιοθετώντας μια στρατηγική καμμένης γης.

Δεύτερη εκστρατεία (1548–1549)

Επεξεργασία

Υπό τον Μεγάλο Βεζίρη Ρουστέμ Πασά, οι Οθωμανοί προσπάθησαν να νικήσουν μία και καλή τους Σαφαβιδές και ο Σουλεϊμάν ξεκίνησε μια δεύτερη εκστρατεία το 1548–1549. Και πάλι, ο Ταμάσεμπ υιοθέτησε μια πολιτική καμμένης γης, καταστρέφοντας την Αρμενία. Εν τω μεταξύ, ο Γάλλος βασιλιάς Φραγκίσκος Α΄, εχθρός των Αψβούργων και ο Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής προχωρούσαν με μια Γαλλική-Οθωμανική συμμαχία, που επισημοποιήθηκε το 1536, που θα αντιστάθμιζε την απειλή των Αψβούργων. Το 1547, όταν ο Σουλεϊμάν επιτέθηκε στην Περσία, η Γαλλία έστειλε τον πρέσβη της, Γκαμπριέλ ντε Λουέ, για να τον συνοδεύσει στην εκστρατεία του. Ο Γκαμπριέλ ντε Λουέ έδωσε στρατιωτικές συμβουλές στον Σουλεϊμάν, όπως όταν τον συμβούλευε για την τοποθέτηση πυροβολικού κατά τη διάρκεια της Πολιορκίας του Βαν.[7] Ο Σουλεϊμάν απέκτησε το Ταμπρίζ της Ιρανικής Αρμενίας, εξασφάλισε μόνιμη παρουσία στην Επαρχία Βαν στην Ανατολική Ανατολία και πήρε μερικά φρούρια στη Γεωργία.

Τρίτη εκστρατεία (1553-1555) και τα επακόλουθα

Επεξεργασία

Το 1553 οι Οθωμανοί, πρώτα υπό τον Μεγάλο Βεζίρη Ρουστέμ Πασά, και αργότερα με την ένωση από τον ίδιο τον Σουλεϊμάν, ξεκίνησαν την τρίτη και τελευταία του εκστρατεία εναντίον των Σαφαβιδών, στην οποία έχασε για πρώτη φορά και στη συνέχεια ανέκτησε τον Ερζερούμ. Τα οθωμανικά εδαφικά κέρδη διασφαλίστηκαν με την Ειρήνη της Αμάσειας το 1555. Ο Σουλεϊμάν επέστρεψε το Ταμπρίζ, αλλά κράτησε τη Βαγδάτη, τη ελάσσονα Μεσοποταμία, τη δυτική Αρμενία, τη δυτική Γεωργία, τις εκβολές του Ευφράτη και του Τίγρη και μέρος των ακτών του Περσικού Κόλπου. Η Περσία διατήρησε τα υπόλοιπα βορειοδυτικά εδάφη της στον Καύκασο.

Λόγω της μεγάλης δέσμευσής του στην Περσία, ο Σουλεϊμάν μπόρεσε να στείλει περιορισμένη ναυτική υποστήριξη στη Γαλλία κατά τη γαλλο-οθωμανική Εισβολή στην Κορσική (1553).

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Gábor Ágoston-Bruce Masters:Encyclopaedia of the Ottoman Empire , (ISBN 978-0-8160-6259-1), σελ.280
  2. The Reign of Suleiman the Magnificent, 1520–1566, V.J. Parry, A History of the Ottoman Empire to 1730, ed. M.A. Cook (Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, 1976), 94.
  3. A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East, Vol. II, ed. Spencer C. Tucker, (ABC-CLIO, 2010). 516.
  4. Ατές, Σάμπρι (2013). Ottoman-Iranian Borderlands: Making a Boundary, 1843–1914. Κέιμπριτζ: Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ. σελ. 20. ISBN 978-1107245082. 
  5. Μικαμπερίντζε, Αλεξάντερ (2011). Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia, Volume 1. ABC-CLIO. σελ. 698. ISBN 978-1598843361. 
  6. 6,0 6,1 6,2 The Cambridge history of Islam από τους Πίτερ Μάλκολμ Χολτ, Αν Κ. Σ. Λάμπτον, Μπέρναρντ Λιούις σελ. 330
  7. The Cambridge history of Iran από τον Ουίλιαμ Μπάιν Φίσερ σελ.384ff
  • Ιβ Μποματί και Χουτσάνγκ Ναχαβάντι, Shah Abbas, Emperor of Persia, 1587–1629, 2017, ed. Ketab Corporation, Λος Άντζελες,(ISBN 978-1595845672), αγγλική μετάφραση του Αζιζέ Αζοντί.
  • Μικαμπερίντζε, Αλεξάντερ (2015). Historical Dictionary of Georgia (2 έκδοση). Rowman & Littlefield. σελ. xxxi. ISBN 978-1442241466.