Πύργος Λαχανά (Βαθύ Σάμος)

Ο Πύργος Λαχανά βρίσκεται στο Άνω Βαθύ Σάμου.Θεωρείται έως ένας από τους πιο ικανοποιητικά διατηρημένους οικογενειακούς Πύργους της Σάμου.[1]

Τοποθεσία

Επεξεργασία

Ο Πύργος Λαχανά βρίσκεται ανατολικά νοτιοανατολικά του ναού της Αγίας Παρασκευής και δρομίσκου που οδηγεί 25 μέτρα μετά από αυτόν το ναό στο Πάνω Βαθύ Σάμου.[2]

Περιγραφή

Επεξεργασία

Ο Πύργος είναι πετρόκτιστος και σε κάτοψη απλό ορθογώνιο περίπου 5,80Χ7,20 αλλά παραμορφωμένο στους ψηλότερους ορόφους του. Βρίσκεται κτισμένος σε έδαφος με κλήση προς βόρεια. Σήμερα αποτελείται από ισόγειο υπερυψωμένο αρχικά ίσως 3,50-4,25 και σήμερα 2,50-2,75 μ. Στην πρόσοψη του Πύργου βορινά, υπάρχει αξονική οχυρή μοναδική είσοδος υπό την προστασία της καταχύστρας και ανοίγονται συμμετρικά τέσσερα μικρά παράθυρα, διαστάσεων περίπου 0,50Χ1,00 μ. δύο σε κάθε όροφο. Αυτά που είναι στον πρώτο όροφο είναι σιδερόφρακτα.[2] Ο ανατολικός τοίχος του πύργου είναι τυφλός όπως αρχικά ήταν και ο μεσημβρινός του. Μεταγενέστερα ανοίχτηκε στον τελευταίο πόρτα, μοναδική προσπέλαση προς τον πύργο από τη διπλανή διώροφη προσθήκη του. Οι πέτρινοι τοίχοι του είναι ασβεστόχτιστοι με μεγάλες ομαλού σχήματος πέτρες, χωρίς σχεδόν καμία κατεργασία. Τα μεταξύ τους κενά συμπληρώνονται με ενδιάμεσου μεγέθους πέτρες και μικρές πλάκες. Η τεχνική αυτή κτισίματος προέρχεται από εργασία Καρπαθίων μαστόρων.[3] Όλα τα πατώματα είναι ξύλινα με φαρδιές τάβλες έως 0,42 μ.καρφωμένες σε δοκάρια 0,11Χ0,15 ανά 0,65 μ[4] Ο πρώτος όροφος του Πύργου χρησίμευε ως καθιστικό,κύριος χώρος διαμονής με την παραστιά του (τζάκι) στο δυτικό κοντοτοίχι να είναι λίγο υπερυψωμένη περίπου 0,10μ.[5]

Η ιστορία του Πύργου

Επεξεργασία

Το 1827 η Συνέλευση των Σαμίων αποφάσισε να παραχωρήσει στον καπετάν Κωνσταντή Λαχανά δυο σπίτια των επιδρομέων αντιπάλων του οι οποίοι είχαν καταστρέψει την οικία του, ένα του Γιώργη Τζερβένη κι ένα του Κώστα Πετζή. Όμως σύμφωνα με έγγραφο του 1832 δεν φαίνεται να έχει ρυθμιστεί το θέμα της μόνιμης κατοικίας του, αν και το 1834 υπάρχει σε έγγραφο υπαινιγμός πως διέμενε στον Πύργο. Γύρω στα 1850 περιήλθε στην κατοχή της οικογένειας Αρέλη και το 1947 τον αγοράζει ο Κλέαρχος Λυκούργος Χατζησταυρινός.[6]

Η κατάσταση σήμερα

Επεξεργασία

Τα ψηλότερα μέρη του πύργου παρουσιάζουν φθορές καθώς μεγάλα ρήγματα διατρέχουν το τμήμα των τοίχων στη βορειοανατολική γωνία ενώ ο πρώτος όροφος μοιάζει ξεχειλωμένος ενώ νοτιοδυτικά ο δυτικός τοίχος φαίνεται να έχει μικροεπισκευές από παλιότερες φθορές.[7] Ο Πύργος είναι ακατοίκητος εδώ και αρκετά χρόνια, ενώ άδειο αλλά κατοικήσιμο είναι το νότιο πρόσκτισμά του. Το υπερυψωμένο ισόγειό του ήταν χώρος αποθήκευσης βαρελιών κρασιού και πιθαριών λαδιού.[4]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Αργύρης π. Πετρονώτης , «"Πύργος Λαχανά" : Ο [πενταώροφος] πύργος του αγά Χριστόδουλου Κων. Παπαχατζή στο Πάνω Βαθύ Σάμου : 1717» Αρμός : τιμητικός τόμος στον καθηγητή Ν. Κ. Μουτσόπουλο για τα 25 χρόνια πνευματικής του προσφοράς στο Πανεπιστήμιο [Θεσσαλονίκη] : Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Πολυτεχνική Σχολή, Τμήμα Αρχιτεκτόνων, 1990-1991 Τ. 3 (1991), σελ.1510
  2. 2,0 2,1 Αργύρης π. Πετρονώτης , «"Πύργος Λαχανά" : Ο [πενταώροφος] πύργος του αγά Χριστόδουλου Κων. Παπαχατζή στο Πάνω Βαθύ Σάμου : 1717» Αρμός : τιμητικός τόμος στον καθηγητή Ν. Κ. Μουτσόπουλο για τα 25 χρόνια πνευματικής του προσφοράς στο Πανεπιστήμιο [Θεσσαλονίκη] : Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Πολυτεχνική Σχολή, Τμήμα Αρχιτεκτόνων, 1990-1991 Τ. 3 (1991), σελ. 1480
  3. Αργύρης π. Πετρονώτης , «"Πύργος Λαχανά" : Ο [πενταώροφος] πύργος του αγά Χριστόδουλου Κων. Παπαχατζή στο Πάνω Βαθύ Σάμου : 1717» Αρμός : τιμητικός τόμος στον καθηγητή Ν. Κ. Μουτσόπουλο για τα 25 χρόνια πνευματικής του προσφοράς στο Πανεπιστήμιο [Θεσσαλονίκη] : Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Πολυτεχνική Σχολή, Τμήμα Αρχιτεκτόνων, 1990-1991 Τ. 3 (1991), σελ. 1483-1484
  4. 4,0 4,1 Αργύρης π. Πετρονώτης , «"Πύργος Λαχανά" : Ο [πενταώροφος] πύργος του αγά Χριστόδουλου Κων. Παπαχατζή στο Πάνω Βαθύ Σάμου : 1717» Αρμός : τιμητικός τόμος στον καθηγητή Ν. Κ. Μουτσόπουλο για τα 25 χρόνια πνευματικής του προσφοράς στο Πανεπιστήμιο [Θεσσαλονίκη] : Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Πολυτεχνική Σχολή, Τμήμα Αρχιτεκτόνων, 1990-1991 Τ. 3 (1991), σελ. 1491
  5. Αργύρης π. Πετρονώτης , «"Πύργος Λαχανά" : Ο [πενταώροφος] πύργος του αγά Χριστόδουλου Κων. Παπαχατζή στο Πάνω Βαθύ Σάμου : 1717» Αρμός : τιμητικός τόμος στον καθηγητή Ν. Κ. Μουτσόπουλο για τα 25 χρόνια πνευματικής του προσφοράς στο Πανεπιστήμιο [Θεσσαλονίκη] : Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Πολυτεχνική Σχολή, Τμήμα Αρχιτεκτόνων, 1990-1991 Τ. 3 (1991), σελ. 1493
  6. Αργύρης π. Πετρονώτης , «"Πύργος Λαχανά" : Ο [πενταώροφος] πύργος του αγά Χριστόδουλου Κων. Παπαχατζή στο Πάνω Βαθύ Σάμου : 1717» Αρμός : τιμητικός τόμος στον καθηγητή Ν. Κ. Μουτσόπουλο για τα 25 χρόνια πνευματικής του προσφοράς στο Πανεπιστήμιο [Θεσσαλονίκη] : Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Πολυτεχνική Σχολή, Τμήμα Αρχιτεκτόνων, 1990-1991 Τ. 3 (1991), σελ.1514
  7. Αργύρης π. Πετρονώτης , «"Πύργος Λαχανά" : Ο [πενταώροφος] πύργος του αγά Χριστόδουλου Κων. Παπαχατζή στο Πάνω Βαθύ Σάμου : 1717» Αρμός : τιμητικός τόμος στον καθηγητή Ν. Κ. Μουτσόπουλο για τα 25 χρόνια πνευματικής του προσφοράς στο Πανεπιστήμιο [Θεσσαλονίκη] : Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Πολυτεχνική Σχολή, Τμήμα Αρχιτεκτόνων, 1990-1991 Τ. 3 (1991), σελ. 1484-1485
  • Αργύρης π. Πετρονώτης , «"Πύργος Λαχανά" : Ο [πενταώροφος] πύργος του αγά Χριστόδουλου Κων. Παπαχατζή στο Πάνω Βαθύ Σάμου : 1717» Αρμός : τιμητικός τόμος στον καθηγητή Ν. Κ. Μουτσόπουλο για τα 25 χρόνια πνευματικής του προσφοράς στο Πανεπιστήμιο [Θεσσαλονίκη] : Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Πολυτεχνική Σχολή, Τμήμα Αρχιτεκτόνων, 1990-1991 Τ. 3 (1991), σελ. 1477-1522