Ο Ρίχαρντ Γκερστλ (γερμανικά: Richard Gerstl) ήταν Αυστριακός ζωγράφος και σχεδιαστής, γνωστός για τα εκφραστικά, ψυχολογικά διορατικά, πορτρέτα του, την έλλειψη κριτικής στη διάρκεια της ζωής του και τη σχέση του με τη σύζυγό του Άρνολντ Σένμπεργκ, που οδήγησε στην αυτοκτονία του.

Ρίχαρντ Γκερστλ
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Richard Gerstl (Γερμανικά)
Γέννηση14  Σεπτεμβρίου 1883[1][2][3]
Βιέννη
Θάνατος4  Νοεμβρίου 1908[4][3][5]
Βιέννη
Αιτία θανάτουαπαγχονισμός
Συνθήκες θανάτουαυτοκτονία
Τόπος ταφήςSieveringer Friedhof
Χώρα πολιτογράφησηςΑυστροουγγαρία
ΣπουδέςΑκαδημία Καλών Τεχνών της Βιέννης[6] και Bundesgymnasium Wien 8
Ιδιότηταζωγράφος[7]
ΓονείςEmil Gerstl και Maria Gerstl
ΑδέλφιαAugust Gerstl
Alois Gerstl
Κίνημαεξπρεσιονισμός
Είδος τέχνηςπροσωπογραφία
Καλλιτεχνικά ρεύματαεξπρεσιονισμός
Σημαντικά έργαSemi-Nude Self-Portrait και Οικογένεια Σένμπεργκ
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφία Επεξεργασία

Γεννήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 1883 και ήταν μέλος μιας ευκατάστατης οικογένειας. Ο πατέρας του ήταν ένας Εβραίος μηχανικός, ο Έμιλ Γκερστλ, και η μητέρα του μια Καθολική, η Μαρία Πφάιφερ.[8]

Νωρίς στη ζωή του, ο Γκερστλ αποφάσισε να γίνει καλλιτέχνης, προς μεγάλη απογοήτευση του πατέρα του. Μετά από τις χαμηλές αποδόσεις του στο σχολείο και την αναγκαστική αποχώρησή του από το φημισμένο βιεννέζικο Πιαρίστεν-Γκιμνάζιουμ, ως αποτέλεσμα πειθαρχικών δυσκολιών, οι γονείς του προέβλεψαν για την παροχή ιδιωτικών εκπαιδευτών. Το 1898, σε ηλικία δεκαπέντε ετών, ο Γκερστλ έγινε δεκτός στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Βιέννης, όπου σπούδασε υπό τον γνωστό δογματικό και δύστροπο Κρίστιαν Γκρίπενκερλ. Ωστόσο, ο Γκερστλ άρχισε να απορρίπτει το στυλ του Ζετσεσιονισμού και αυτό που ένιωθε ότι ήταν επιτηδευμένη τέχνη. Αυτό ώθησε τον καθηγητή του να αναφωνήσει: «Ο τρόπος που ζωγραφίζεις, είναι σαν να έχω κατουρήσει στο χιόνι!»

Απογοητευμένος από την έλλειψη αποδοχής του στυλ της ζωγραφικής του, ο Γκερστλ συνέχισε να ζωγραφίζει χωρίς καμία επίσημη καθοδήγηση για δύο χρόνια. Τα καλοκαίρια του 1900 και 1901, ωστόσο, σπούδασε υπό την καθοδήγηση του Σιμόν Χολόσι στην πόλη Ναγκιμπάνια. Εμπνευσμένος από τις πιο φιλελεύθερες τάσεις του Χέινριχ Λέφλερ, ο Γκερστλ προσπάθησε για άλλη μια φορά να δεχτεί επίσημη εκπαίδευση. Δυστυχώς, η άρνησή του να συμμετάσχει σε μια πομπή προς τιμήν του αυτοκράτορα Φραγκίσκου Ιωσήφ Α΄ της Αυστρίας τον εξοστράκισε περαιτέρω και οδήγησε στην αποχώρησή του από το στούντιο του Λέφλερ το 1908.

 
Ρίχαρντ Γκερστλ, 1905

Το 1904 και το 1905 μοιραζόταν ένα στούντιο με τον πρώην συμμαθητή και φίλο του από την Ακαδημία, Βίκτορ Χάμερ. Παρά το γεγονός ότι ο Χάμερ είχε βοήθησε στην αποδοχή του Γκερστλ στο εργαστήριο του Λέφλερ και η σχέση τους ήταν φιλική, είναι δύσκολο να προσδιοριστεί πόσο κοντά συνδέθηκαν οι δύο καλλιτέχνες. Ωστόσο, το 1906 ο Γκέρστλ απέκτησε το δικό του στούντιο.

Ο Γκερστλ αγαπούσε ιδιαίτερα τη μουσική και ήταν παρών σε πολλές συναυλίες στη Βιέννη. Γύρω στο 1907, άρχισε να συνδέεται με τους συνθέτες Άρνολντ Σένμπεργκ και Αλεξάντερ φον Ζεμλίνσκι, οι οποίοι ζούσαν στο ίδιο κτίριο μαζί του. Μαζί με τον Σένμπεργκ ανάπτυξε ένα αμοιβαίο θαυμασμό βασισμένο στα ατομικά ταλέντα τους. Ο Γκερστλ ζωγράφισε πολλά πορτρέτα του Σένμπεργκ, την οικογένειά του και τους φίλους του. Αυτά τα πορτρέτα εκφράζουν το γερμανικό εξπρεσιονισμό, ενώ έχουν χρησιμοποιήσει παστέλ, όπως στα έργα του Όσκαρ Κοκόσκα.[9] Ο Γκερστλ και η σύζυγος του Σένμπεργκ, Ματίλντε έφθασαν εξαιρετικά κοντά, με εκείνη να αφήνει τον άντρα και τα παιδιά της, το καλοκαίρι του 1908, για να ταξιδέψει στη Βιέννη με τον Γκερστλ. Ωστόσο, η Ματίλντε επανασυνδέθηκε με το σύζυγό της τον Οκτώβριο του ίδιου έτους.

Αναστατωμένος από την απώλεια της Ματίλντε, την απομόνωση από τους συνεργάτες του και την έλλειψη καλλιτεχνικής αποδοχής, εισήλθε στο στούντιό του, κατά τη διάρκεια της νύχτας, της 4ης Νοεμβρίου 1908, και έβαλε φωτιά σε κάθε γράμμα και κομμάτι χαρτί που βρήκε μπροστά του. Παρά το γεγονός ότι πολλά έργα ζωγραφικής επέζησαν από αυτή τη νύχτα, πιστεύεται ότι ένα μεγάλο μέρος της τέχνης του, καθώς και προσωπικά του έγγραφα και επιστολές καταστράφηκαν. Μετά το κάψιμο των έργων του, ο Γκερστλ κρεμάστηκε μπροστά στον καθρέφτη του στούντιο, ενώ με κάποιο τρόπο είχε καταφέρει να μαχαιρώσει τον εαυτό του.

Μετά την αυτοκτονία του σε ηλικία είκοσι πέντε ετών, η οικογένειά του πήρε τα σωζόμενα έργα ζωγραφικής του και τα αποθήκευσε σε μια αποθήκη, μέχρις ότου ο αδελφός του Αλόις τα έδειξε στον έμπορο έργων τέχνης Ότο Καλίρ το 1930 ή το 1931. Ο Καλίρ διοργάνωσε μια έκθεση επιδεικνύοντας τα έργα στη γκαλερί του.[10] Σήμερα θεωρείται ότι εξήντα έξι έργα ζωγραφικής και οκτώ σχέδια ανήκουν στο Γκερστλ, αν και εικάζεται ότι ο ίδιος ίσως κατέστρεψε πολλά περισσότερα ή ότι πολλά θα μπορούσαν να έχουν χαθεί κατά τη διάρκεια των ετών.[11]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. rkd.nl/explore/artists/31169. Ανακτήθηκε στις 22  Αυγούστου 2017.
  2. «Richard Gerstl». (Ολλανδικά) RKDartists. 31169.
  3. 3,0 3,1 «Richard Gerstl». (Αγγλικά) Gerstl, Richard. 19  Ιανουαρίου 2018.
  4. (Ολλανδικά) RKDartists. rkd.nl/explore/artists/31169. Ανακτήθηκε στις 26  Αυγούστου 2017.
  5. (Αγγλικά) SNAC. w64175gd. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  6. (Γερμανικά) Österreichisches Biographisches Lexikon 1815–1950. Αυστριακή Ακαδημία Επιστημών. G/Gerstl_Richard_1883_1908.
  7. (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 8  Αυγούστου 2021. 500028160. Ανακτήθηκε στις 7  Φεβρουαρίου 2024.
  8. Rivista on line di storia dell’arte
  9. Coffer, Raymond. «Gerstl - A Life in Words». Richard Gerstl (1883-1908) (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2017. 
  10. «Richard Gerstl at Galerie St. Etienne». www.gseart.com. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2017. 
  11. Priseman, Robert. Fame - An Art Project. Seabrook Press. σελ. 80.