Η ρανιτιδίνη, γνωστή με την ονομασία Zantac μεταξύ άλλων, είναι δραστική χημική ουσία, που ως φάρμακο μειώνει την παραγωγή γαστρικού οξέος. Χρησιμοποιείται συνήθως στη θεραπεία των ελκών του πεπτικού συστήματος, την γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και το σύνδρομο Ζόλιγκερ-Έλλισον.[1] Υπάρχουν ενδεικτικά στοιχεία ότι βοηθάει στην κνίδωση.[2] Μπορεί να χορηγηθεί από το στόμα, ενδομυϊκά ή ενδοφλεβίως.[1]

Ο χημικός τύπος της ρανιτιδίνης.

Η ρανιτιδίνη στοχεύει τον ισταμινικό υποδοχέα Η2 (ένας υποδοχέας τύπου 7ΤΜ ο οποίος συμμετέχει στον έλεγχο της έκκρισης του γαστρικού οξέος)[3], και δρα έτσι εμποδίζοντας την ισταμίνη, μειώνοντας την παραγόμενη ποσότητα γαστρικού οξέος από τα κύτταρα του στομάχου.[1] Συχνές παρενέργειες περιλαμβάνουν πονοκεφάλους και πόνος ή αίσθημα καύσους σε περίπτωσης χορήγησης με ένεσης. Σημαντικές παρενέργειες μπορεί να περιλαμβάνουν ηπατικά προβλήματα, μειωμένο καρδιακό ρυθμό, πνευμονία, ενώ μπορεί να αποκρύψουν την παρουσία καρκίνου του στομάχου.[1] Έχει συσχετιστεί επίσης με αυξημένο κίνδυνο κολίτιδας από το Clostridium difficile.[4] Θεωρείται ασφαλές κατά τη διάρκεια της κύησης.

Η ρανιτιδίνη εφευρέθηκε το 1976 στην Αγγλία και κυκλοφόρησε εμπορικά το 1981.[5] Έχει προστεθεί στον κατάλογο βασικών φαρμάκων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.[6] Για το 2017 ήταν το 48ο φάρμακο από πλευράς αριθμού συνταγών στις ΗΠΑ, με περισσότερες από 16 εκατομμύρια συνταγές.[7][8]

Το Σεπτέμβριο του 2019, η καρκινογόνος ουσία, Ν-νιτροσοδιμεθυλαμίνη (NDMA) ανακαλύφθηκε σε χαμηλές ποσότητες σε σκευάσματα ρανιτιδίνης από διάφορους κατασκευαστές, με αποτέλεσμα την ανάκλησή του.[9][10][11] Τον Απρίλιο του 2020 αποσύρθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες και η διάθεσή του σταμάτησε στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την Αυστραλία λόγω ανησυχίας για τη δημόσια υγεία και ασφάλεια.[12][13][14]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 «Ranitidine hydrochloride monograph». The American Society of Health-System Pharmacists. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Σεπτεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2015. 
  2. «Histamine H2-receptor antagonists for urticaria». Cochrane Database Syst Rev (3). 14 March 2012. doi:10.1002/14651858.CD008596.pub2. CD008596. PMID 22419335. 
  3. J. M. Berg· J. L. Tymoczko· G. J. Gatto· L. Stryer (2015). Βιοχημεία. Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης. σελ. 1088. [νεκρός σύνδεσμος]
  4. «The association between histamine 2 receptor antagonist use and Clostridium difficile infection: a systematic review and meta-analysis». PLoS ONE 8 (3): e56498. 2013. doi:10.1371/journal.pone.0056498. PMID 23469173. Bibcode2013PLoSO...856498T. 
  5. Fischer J, Ganellin CR (2006). Analogue-based Drug Discovery (στα Αγγλικά). John Wiley & Sons. σελ. 444. ISBN 9783527607495. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Δεκεμβρίου 2016. 
  6. World Health Organization (2019). World Health Organization model list of essential medicines: 21st list 2019. Geneva: World Health Organization. hdl:10665/325771 . WHO/MVP/EMP/IAU/2019.06. License: CC BY-NC-SA 3.0 IGO. 
  7. «The Top 300 of 2020». ClinCalc. Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2020. 
  8. «Ranitidine - Drug Usage Statistics». ClinCalc. 23 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2020. 
  9. «Statement alerting patients and health care professionals of NDMA found in samples of ranitidine». U.S. Food and Drug Administration. 13 Σεπτεμβρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2019.    Αυτό το λήμμα περιλαμβάνει κείμενο από αυτή την πηγή, που είναι κοινό κτήμα.
  10. «Questions and Answers: NDMA impurities in ranitidine (commonly known as Zantac)». U.S. Food and Drug Administration. 11 Οκτωβρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Οκτωβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2019.    Αυτό το λήμμα περιλαμβάνει κείμενο από αυτή την πηγή, που είναι κοινό κτήμα.
  11. «Zantac (ranitidine): Safety Information - NDMA Found in Samples of Some Ranitidine Medicines». U.S. Food and Drug Administration (FDA). 12 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2020. 
  12. (1 April 2020). FDA Requests Removal of All Ranitidine Products (Zantac) from the Market. Δελτίο τύπου.   Αυτό το λήμμα περιλαμβάνει κείμενο από αυτή την πηγή, που είναι κοινό κτήμα.
  13. (30 April 2020). Suspension of ranitidine medicines in the EU. Δελτίο τύπου.
  14. «Ranitidine». Therapeutic Goods Administration (TGA). 2 Απριλίου 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Αυγούστου 2021. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2020.