Ραφαήλ Α΄

Οικουμενικός Πατριάρχης

Ο Ραφαήλ Α΄, ο λεγόμενος Τριβαλός, διετέλεσε Οικουμενικός Πατριάρχης την περίοδο 1475-1476[1].

Ραφαήλ Α΄
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση15ος αιώνας
Θάνατος1476
ΘρησκείαΑνατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταιερέας
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΟικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως

Βιογραφικά στοιχεία

Επεξεργασία

Ήταν Σέρβος[α] μοναχός[3] και εξελέγη Πατριάρχης με ενέργειες του Σουλτάνου Μωάμεθ του Πορθητή[β] κατόπιν μεσολάβησης της μητέρας του, Μάρας Μπράνκοβιτς[4][3]. Ο Ραφαήλ του προσέφερε πεσκέσι, πέραν των δύο χιλιάδων φλουριών που καταβάλλονταν ετησίως, άλλα χίλια εφάπαξ, εκ των οποίων πεντακόσια (κατ'άλλους επτακόσια[5]) μετρητοίς και άλλα πεντακόσια με χρεωστική επιστολή. Επειδή δεν μιλούσε καθόλου ελληνικά και, σύμφωνα με (ενδεχομένως κάπως προκατειλημμένες[3]) μαρτυρίες της εποχής, ήταν γενικώς απαίδευτος, ανίκανος, χυδαίος, και μέθυσος[2], εξαρτημένος από το αλκοόλ[γ], ο Μητροπολίτης Ηρακλείας δήλωσε ασθένεια, προκειμένου να μη συμπράξει στην εκλογή του. Έτσι χειροτονήθηκε από τον Μητροπολίτη Αγκύρας, κατόπιν πιέσεων.

Αναφέρεται ότι χειροτονούσε καθαιρεμένους και έδινε οφφίκια έναντι χρημάτων[7], όπως και ότι δεν ήταν σε θέση να παρακολουθήσει τις ακολουθίες, σε πολλές από τις οποίες προσερχόταν σε κατάσταση μέθης[8]. Μάλιστα, την Μεγάλη Πέμπτη του 1475, έπεσε από τα χέρια του η ποιμαντορική ράβδος και έσπασε[9]. Εκτός αυτού, δεν μπορούσε να συνεργαστεί με τους Μητροπολίτες Ηρακλείας, Καισαρείας, Εφέσου, και άλλους, με αποτέλεσμα να καθίσταται προβληματική η Πατριαρχία του. Καθαιρέθηκε στις αρχές του 1476 με ενέργειες ισχυρών Ελλήνων αρχόντων της Κωνσταντινούπολης, με το επιχείρημα ότι ήταν «Σκυθογενής» και Τριβαλλός (δηλ. Σλάβος και Σέρβος), ότι ήταν μέθυσος, ότι είχε ανέβει στο θρόνο με επέμβαση των Οθωμανών, και επειδή «δεν εγρίκα ρωμαίικα, μόνο σέρβικα[2]». Ο Αθανάσιος Κομνηνός Υψηλάντης (1870) αναφέρει ότι η καθαίρεση έγινε επειδή δεν μπορούσε να συγκεντρώσει τα πεντακόσια φλουριά, τα οποία είχε υποσχεθεί με την εκλογή του[10] και κανείς από τους Έλληνες άρχοντες δεν τον βοήθησε να το κάνει[11]. Πέθανε την ίδια χρονιά στη φυλακή[4].

Υποσημειώσεις και παραπομπές

Επεξεργασία

Υποσημειώσεις

Επεξεργασία
  1. Κατ'άλλους Βούλγαρος ή Τριβαλλός ή ακόμη και βάρβαρος ή Σκυθογενής[2]
  2. «στανικώς», κατά τον Μανουήλ Μαλαξό
  3. «ἀνὴρ χαμερπὴς καὶ τῇ μέθῃ ὅλος ἔκδοτος [...] βλακώδης ὧν[6]»

Παραπομπές

Επεξεργασία


τίτλοι της Ορθόδοξης Εκκλησίας
Προκάτοχος
Συμεών Α΄
Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
1475-1476
Διάδοχος
Μάξιμος Γ΄