Ρενέ της Γαλλίας

Γαλλίδα πριγκίπισσα

Η Ρενέ της Γαλλίας (Renée de France, 25 Οκτωβρίου 1510[6] - 12 Ιουνίου 1574), ήταν η Δούκισσα της Φερράρα από τις 31 Οκτωβρίου 1534 έως τις 3 Οκτωβρίου 1559 λόγω του γάμου της με τον Έρκολε Β΄ των Έστε, εγγονό του Πάπα Αλέξανδρου ΣΤ΄.[7] Ήταν το μικρότερο επιζών παιδί του Λουδοβίκου ΙΒ΄ της Γαλλίας από τη σύζυγό του Άννα της Βρετάνης. Στη ζωή της έγινε σημαντικός υποστηρικτής της Προτεσταντικής Μεταρρύθμισης και σύμμαχος του Ιωάννη Καλβίνου.

Ρενέ της Γαλλίας
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Renée de France (Γαλλικά)
Γέννηση25  Οκτωβρίου 1510[1] ή 10  Οκτωβρίου 1510
Μπλουά[1]
Θάνατος12  Ιουνίου 1574 ή 20  Ιουνίου 1574 ή 15  Ιουνίου 1575[2]
Μονταρζίς
Τόπος ταφήςΜονταρζίς[2]
Χώρα πολιτογράφησηςΓαλλία
ΘρησκείαΚαλβινισμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓαλλικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητααριστοκράτης
Οικογένεια
ΣύζυγοςΈρκολε Β΄ των Έστε (από 1528)[3]
ΤέκναΆννα των Έστε
Αλφόνσος Β΄ των Έστε[4]
Λουκρητία των Έστε
Λουδοβίκος των Έστε
Ελεονώρα των Έστε
ΓονείςΛουδοβίκος ΙΒ΄ της Γαλλίας[5] και Άννα της Βρεττάνης[1]
ΑδέλφιαΚλαυδία της Βρεττάνης
Κάρολος της Γαλλίας
Κάρολος Ορλάντο της Γαλλίας
ΟικογένειαΟίκος του Βαλουά
Θυρεός
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Πρώτα χρόνια

Επεξεργασία

Η Ρενέ γεννήθηκε στις 25 Οκτωβρίου 1510 στο Παλάτι του Μπλουά και ήταν η δεύτερη κόρη του Λουδοβίκου ΙΒ΄ της Γαλλίας και της Άννας της Βρετάνης.[8] Η Άννα, η οποία πάντα αγωνιζόταν σκληρά για να κρατήσει τη Βρετάνη ανεξάρτητη από το γαλλικό στέμμα, προσπάθησε να δώσει το δουκάτο στη Ρενέ, αλλά ο Λουδοβίκος διαφωνούσε, οπότε το δουκάτο πέρασε στη μεγαλύτερη αδερφή της, Κλαυδία της Γαλλίας.

 
Η Ρενέ με την αδερφή και τις ανιψιές της.

Την πρώιμη εκπαίδευσή της ανέλαβε η γκουβερνάντα της, Μισέλ ντε Σωμπόν. Η Μισέλ ήταν οπαδός της Άννας της Βρετάνης και αντιτάχθηκε στην εχθρό της Άννας, Λουίζα της Σαβοΐας, Κόμισσα του Ανγκουλέμ. Έτσι, μετά το θάνατο των γονέων της Ρενέ, η Λουίζα και ο γιος της, Φραγκίσκος Α΄ της Γαλλίας, την απέλυσαν. Η Ρενέ δεν το ξέχασε ποτέ αυτό, και όταν παντρεύτηκε, πήρε τη Μισέλ μαζί της.[9]

Σε αντάλλαγμα για την απόρριψη των δικαιωμάτων της έναντι στο Δουκάτο της Βρετάνης, στη Ρενέ παραχωρήθηκε από τον Φραγκίσκο το δουκάτο του Σαρτρ. Ως παιδί, ένας από τους συντρόφους της ήταν η νεαρή Ανν Μπολέυν, την οποία η Ρενέ θυμόταν πάντα με τρυφερότητα και στοργή. Θεωρήθηκε πιθανή νύφη για τον Ερρίκο Η΄ της Αγγλίας.[10]

Δούκισσα της Φεράρα

Επεξεργασία

Παντρεύτηκε τον Απρίλιο του 1528 τον Έρκολε Β΄ της Φερράρα, τον μεγαλύτερο γιο του Αλφόνσο Α΄ των Έστε και της Λουκρητίας Βοργία. Με αυτόν τον γάμο, έγινε γνωστή ως "Renatia di Francia".[11] Η Ρενέ έλαβε από τον Φραγκίσκο μια μεγάλη προίκα και εισόδημα. Έτσι, τα χρήματα που συγκέντρωσε για αυτήν στη Φερράρα, το 1530 και το 1540,[11] αντιστοιχούσε στην παράδοση που απαιτούσε εμμέσως η καλλιέργεια της επιστήμης και της τέχνης, συμπεριλαμβανομένων των μελετητών όπως ο Μπερνάρντο Τάσσο και ο Φούλβιο Πελεγκρίνι. Το πρώτο της παιδί, η Άννα, γεννήθηκε το 1531. Ακολούθησε ο Αλφόνσος το 1533, η Λουκρητία το 1535, μετά από αυτά, η Ελεονώρα και ο Λουδοβίκος, των οποίων παρακολούθησε προσεκτικά την εκπαίδευση.

Στις 31 Οκτωβρίου 1534, ο πεθερός της πέθανε και ο Έρκολε ανέβηκε στο θρόνο. Μόλις είχε παραδώσει τον όρκο πίστη του στον Πάπα Παύλο Γ΄ όταν στράφηκε εναντίον των Γάλλων στο δικό του βασίλειο, πολλοί εκ των οποίων είχαν ευνοηθεί από την Ρενέ. Τόσο ο αριθμός όσο και η επιρροή τους τον δυσαρεστούσαν. Έτσι, με άμεσα ή έμμεσα μέσα εξασφάλισε την απόλυση τους, συμπεριλαμβανομένου του ποιητή Κλεμάν Μαρό. Και ενώ το συμβούλιο προτρέπει τον δούκα να απομακρύνει τους Γάλλους που ήταν ύποπτοι για αίρεση, η Ρενέ φιλοξένησε τον Ιωάννη Καλβίνο το καλοκαίρι του 1536.[11] Με συναίνεση της Ρενέ, κυκλοφόρησαν το έργο του σε δύο λατινικές εκδόσεις (1536, 1539).[11] Τότε η δίωξη εκείνων που προσχώρησαν ή συμπαθούσαν την προτεσταντική πίστη είχε ήδη ξεκινήσει στην περιοχή. Μεταξύ αυτών, που συνελήφθησαν και δικάστηκαν ήταν κάποιοι συνοδοί της Ρενέ.

 
Η Ρενέ της Γαλλίας από τον Φρανσουά Κλουέ.

Η Ρενέ δεν ήταν μόνο σε αλληλογραφία με έναν πολύ μεγάλο αριθμό Προτεσταντών στο εξωτερικό, αλλά επίσης σε δύο ή τρεις περιπτώσεις, περίπου το 1550 ή αργότερα, συμμετείχε στην Θεία Ευχαριστία με τον Προτεσταντικό τρόπο μαζί με τις κόρες και τους ακολούθους της. Εν τω μεταξύ, παρά την εξωτερική της λαμπρότητα, η ζωή της είχε γίνει θλιβερή. Ο τελευταίος από τους Γάλλους καλεσμένους της, η κόρη και ο γαμπρός της Μισέλ ντε Σωμπόν, υποχρεώθηκαν, το 1543, από τον περιορισμό που επέβαλε ο Δούκας, να εγκαταλείψουν το βασίλειο. Η Αντιμεταρρύθμιση, η οποία λειτούργησε στη Ρώμη από το 1542, οδήγησε στην καθιέρωση ειδικού δικαστηρίου της Ιεράς Εξέτασης στη Φερράρα, το 1545, μέσω του οποίου, το 1550 και το 1551, αποφασίστηκαν θανατικές ποινές εναντίον των προτεσταντών συμπατριωτών (Φάννιο της Φαέντσα και Τζόρτζιο της Σικελίας), που εκτελέστηκαν.[12]

Τελικά, ο δούκας Έρκολε υπέβαλε κατηγορίες εναντίον της Ρενέ ενώπιον του ανιψιού Ερρίκου Β΄ της Γαλλίας, και η Ρενέ συνελήφθη ως αιρετική, και κηρύχτηκε απώλεια όλων των περιουσιακών στοιχείων, εκτός αν παραιτείτο. Αντιστάθηκε σταθερά για κάποιο χρονικό διάστημα, έως ότου οι δύο κόρες της αφαιρέθηκαν από αυτήν, υποτίθεται για πάντα. Έτσι, ως προϋπόθεση για την επανένωση με τα παιδιά της, έπρεπε να υπονομεύσει την προτεσταντική της πίστη[13]. Στη συνέχεια παραιτήθηκε, έκανε ομολογία στις 23 Σεπτεμβρίου 1554, αν και στη συνέχεια αρνήθηκε να παρακολουθήσει καθολική λατρεία, και ειδικά τη μάζα, η οποία για αυτήν ήταν μια μορφή βλασφημίας. «Πόσο σπάνια υπάρχει ένα παράδειγμα σταθερότητας μεταξύ των αριστοκρατών», έγραψε ο Καλβίνος στις 2 Φεβρουαρίου 1555.[12]

Επιστροφή στη Γαλλία

Επεξεργασία

Η λαχτάρα της Ρενέ να επιστρέψει στην πατρίδα της δεν ικανοποιήθηκε παρά μόνο ένα χρόνο μετά το θάνατο του συζύγου της στις 3 Οκτωβρίου 1559. Στη Γαλλία βρήκε τον σύζυγο της μεγαλύτερης κόρης της Φραγκίσκο του Γκιζ, επικεφαλής του Ρωμαιοκαθολικού κόμματος. Η Ρενέ έδρασε ως ευεργέτιδα για τους γύρω Προτεστάντες, καθιστώντας το κάστρο της καταφύγιο για αυτούς όταν ο γαμπρός της άναψε για άλλη μια φορά τη σπίθα του πολέμου.[12]

Και πάλι, η συμπεριφορά της κέρδισε τον έπαινο του Καλβίνου (10 Μαΐου 1563) και είναι μια από τις συχνά επαναλαμβανόμενες φιγούρες στην αλληλογραφία του εκείνης της περιόδου. δείχνει επανειλημμένα την αναγνώριση της παρέμβασής της για λογαριασμό του Ευαγγελικού δόγματος. Ένα από τα τελευταία γραπτά του στη γαλλική γλώσσα, που στάλθηκε από την νεκρική κλίνη του (4 Απριλίου 1564), απευθυνόταν σε αυτήν. Ενώ η Ρενέ αδιαφόρησε για τον δεύτερο θρησκευτικό πόλεμο (1567), στον τρίτο (1568–70) το κάστρο της δεν ήταν πλέον γνωστό ως άσυλο για τους πιστούς της. Από την άλλη, κατάφερε να σώσει Προτεστάντες από τη σφαγή της νύχτας του Αγίου Βαρθολομαίου, όταν ήταν στο Παρίσι.[12] Την άφησαν ανενόχλητη εκείνη την εποχή, αν και η Αικατερίνη των Μεδίκων προσπάθησε να την αποσύρει από το βασίλειο, μια απαίτηση την οποία η Ρενέ αγνόησε.

Με τον Έρκολε είχε 5 παιδιά[14]:

Η Ρενέ χήρεψε το 1559. Ως αποτέλεσμα κακής σχέσης με τον γιο της, Αλφόνσο[13], επέστρεψε στη Γαλλία το 1560 και εγκαταστάθηκε εκεί, όπου πέθανε στις 12 Ιουνίου 1574[14].

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Kirsi Stjerna: «Vainottujen suojelija Renée Ranskalainen 1501-1575» Kirjapaja. 2011. Ανακτήθηκε στις 8  Μαρτίου 2019. σελ. 291. ISBN-13 978-952-247-118-5.
  2. 2,0 2,1 2,2 Kirsi Stjerna: «Vainottujen suojelija Renée Ranskalainen 1501-1575» Kirjapaja. 2011. Ανακτήθηκε στις 8  Μαρτίου 2019. σελ. 314. ISBN-13 978-952-247-118-5.
  3. p10319.htm#i103184. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  4. Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  5. 5,0 5,1 Kirsi Stjerna: «Vainottujen suojelija Renée Ranskalainen 1501-1575» Kirjapaja. 2011. Ανακτήθηκε στις 8  Μαρτίου 2019. σελ. 289-291. ISBN-13 978-952-247-118-5.
  6. Knecht 1996, p. 15.
  7. Robin, Larsen & Levin 2007, p. 20.
  8. Previté-Orton 1978, p. 776.
  9. Matarasso 2001, p. ?.
  10. Warnicke 1989, p. ?.
  11. 11,0 11,1 11,2 11,3 Robin, Larsen & Levin 2007, p. 322.
  12. 12,0 12,1 12,2 12,3 Matarasso, Pauline Maud (2001). Queen's Mate: Three Women of Power in France on the Eve of the Renaissance. Ashgate.
  13. 13,0 13,1 https://www.britannica.com/biography/Renee-of-France
  14. 14,0 14,1 Anselme de Sainte-Marie, Père (1726). Histoire généalogique et chronologique de la maison royale de France [Genealogical and chronological history of the royal house of France] (in French). 1 (3rd ed.). Paris: La compagnie des libraires.