Ρωσοτουρκικός πόλεμος (1735-1739)

Ο Ρωσο-Τουρκικός πόλεμος του 1735-1739 ξέσπασε λόγω των εντεινόμενων διενέξεων που ακολούθησαν τον Μεγάλο Βόρειο πόλεμο και τον Πόλεμο της Πολωνικής Διαδοχής. Κύριο πεδίο των συγκρούσεων ήταν τα εδάφη του Χανάτου της Κριμαίας και η οριστική απώθηση των Τατάρων από την Ουκρανία, όπου διενεργούσαν συνεχείς επιδρομές.

Διεθνής κατάσταση στις παραμονές του πολέμου

Επεξεργασία
 
Το Χανάτο της Κριμαίας στις παραμονές του πολέμου (Τα βόρεια σύνορα δεν ευσταθούν, ήδη η Πολωνία είχε αποχωρήσει από τη νότιο Ουκρανία).

Η Ρωσία ήδη από το 1726 είχε συμμαχήσει με την Αυστρία, από κοινού με την οποία είχαν καταφέρει να ανατρέψουν τα γαλλικά σχέδια για επιβολή στον πολωνικό θρόνο του Στανισλάβ Λεστζύνσκυ (Πόλεμος της Πολωνικής Διαδοχής 1733-35), ανεβάζοντας τον δικό τους ευνοούμενο Αύγουστο Γ'. Την ίδια περίοδο η Τουρκία είχε εμπλακεί σε πόλεμο με την Περσία (1730-1736). Έτσι στις παραμονές του πολέμου η Τουρκία δεν μπορούσε να ελπίζει σε κάποια ενίσχυση από τις άλλες ευρωπαϊκές δυνάμεις, ούσα στην πραγματικότητα απομονωμένη.

Τα αίτια και οι αφορμές του Πολέμου

Επεξεργασία

Στόχος της Ρωσίας, ήδη από τα τέλη του 17ου αιώνα, ήταν η εξασφάλιση ασφαλούς εξόδου στη Μαύρη Θάλασσα. Από τη στιγμή όμως που οι περιοχές αυτές βρίσκονταν υπό τον έλεγχο του Χανάτου της Κριμαίας, το οποίο ήταν φόρου υποτελές και προτεκτοράτο της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, ο πόλεμος με το Χανάτο και κατά συνέπεια με τους Οθωμανούς ήταν αναπόφευκτος. Την κατάσταση επέτεινε η τάση των Τατάρων να διενεργούν επιδρομές στην Ουκρανία, η οποία από τα μέσα του 17ου αιώνα είχε περάσει υπό τον έλεγχο των Ρώσων. Παράλληλα οι Τάταροι, μαζί με τους Οθωμανούς υποστήριζαν τα μουσουλμανικά πριγκιπάτα του Καυκάσου, εναντίον των Χριστιανών, οι οποίοι με τη σειρά τους ζητούσαν την προστασία της Ρωσίας. Ο πόλεμος ξέσπασε όταν οι Τάταροι διενήργησαν στα τέλη του 1735 μαζική επίθεση στην Ουκρανία και παράλληλα ο ίδιος ο Χάνος των Τατάρων της Κριμαίας επιτέθηκε στις χριστιανικές-ρωσικές θέσεις του Καυκάσου.

Πολεμικές επιχειρήσεις (1736-39)

Επεξεργασία

Τα ρωσικά στρατεύματα, διαιρεμένα σε δύο κύριες στρατιές επιτέθηκαν εναντίον του Χανάτου, με στόχο την κατάληψή του. Η στρατιά του Δνείπερου, υπό την ηγεσία του στρατάρχη Μπούρκχαρντ Χριστόφ φον Μύνιχ, αρχικής δύναμης 62.000 ανδρών, επιτέθηκε στις 20 Μαΐου του 1736 από τη Δύση, με στόχο τις οχυρώσεις του Περεκόπ και του Μπακχίσαράι, τα οποία κατελήφθησαν μέχρι τις 17 Ιουνίου. Λόγω όμως της έλλειψης εφοδίων αναγκάστηκαν να αναστείλουν τις επιχειρήσεις και να συμπτυχθούν στην Ουκρανία. Τον Ιούλιο του 1737 ο Μύνιχ επιτέθηκε και κατέλαβε τις τουρκικές θέσεις στο Οχάκοφ. Το 1738 αναγκάστηκαν να το εκκενώσουν λόγω μιας επιδημίας. Το 1739 ο Μούννιχ κατάφερε να περάσει το Δνείπερο, να νικήσει τους Τούρκους στο Σταβουχάνυ, να καταλάβει το φρούριο του Χοτίν και στα τέλη Αυγούστου το Ιάσιο.Η στρατιά του Ντον, υπό τον στρατηγό Πέτρο Λάτσι, δύναμης 28.000 ανδρών, και με την υποστήριξη του στολίσκου του Δόν επιτέθηκε, στις 19 Ιουνίου 1736, στο Αζόφ, το οποίο και κατέλαβε. Το 1737, έχοντας φτάσει τη δύναμη των 40.000 ανδρών εισέβαλε στην Κριμαία, κατανίκησε τα ταταρικά στρατεύματα και κατέλαβε το Καρασού-Παζάρ. Τελικά όμως, ελλείψει εφοδίων αναγκάστηκαν να συμπτυχθούν στην Ουκρανία. Τον Ιούλιο του 1737 η Αυστρία κήρυξε τον πόλεμο στους Οθωμανούς, όμως ηττήθηκαν επανειλημμένα και αναγκάστηκαν να τερματίσουν τον πόλεμο με τη συνθήκη του Βελιγραδίου.

Τερματισμός του Πολέμου

Επεξεργασία
 
Η Ευρώπη το 1740, όπου και η ρύθμιση των συνόρων μετά τον ρωσοτουρκικό πόλεμο.

Μετά την αποχώρηση των Αυστριακών από τον πόλεμο, οι Ρώσοι βρέθηκαν τελείως μόνοι εναντίον των Οθωμανών, παράλληλα την περίοδο εκείνη υπήρχε κίνδυνος να ξεσπάσει νέος πόλεμος με τη Σουηδία. Έτσι αναγκάστηκαν να αποδεχτούν τη σύναψη συνθήκης ειρήνης, στις 18 Σεπτεμβρίου του 1739 στη Νύσσα, αρκούμενοι στον έλεγχο του λιμανιού του Αζόφ, το οποίο όμως έπρεπε να αφήσουν ανοχύρωτο, εγκαταλείποντας όλα τα άλλα εδαφικά κέρδη.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία