Ρόκκα Άρτας
Συντεταγμένες: 39°10′2″N 20°56′31″E / 39.16722°N 20.94194°E
Τα Ρόκκα είναι ένα χωριό του Δήμου Αρταίων με 607 μόνιμους κατοίκους (απογραφή 2011), στον κάμπο της Άρτας και απέχει από την πόλη περίπου 3 χιλιόμετρα.[1]
| Ρόκκα | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Ηπείρου |
| Περιφερειακή Ενότητα | Άρτας |
| Δήμος | Αρταίων |
| Δημοτική Ενότητα | Φιλοθέης |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Ήπειρος |
| Υψόμετρο | 15 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 471 00 |
| Τηλ. κωδικός | 26810 |
Σύμφωνα με το Σχέδιο Καποδίστρια, τα Ρόκκα υπήρξαν μέχρι το τέλος του 2010, δημοτικό διαμέρισμα του νεοσύστατου Δήμου Φιλοθέης με έδρα τους Χαλκιάδες. Με βάση τη νέα διοικητική διαίρεση που προβλέπει το Σχέδιο Καλλικράτης, τα Ρόκκα εντάχθηκε στο Δήμο Αρταίων.[2]
Ιστορία Επεξεργασία
Το παλαιό όνομα του χωριού ήταν Σταρόκα. Η πρώτη πηγή που μας γνωστοποιεί την ύπαρξη του χωριού είναι τα αρχεία της Βενετίας, στα οποία μας γίνεται γνωστό ότι το έτος 1697, τα Ρόκκα μαζί με πολλά άλλα χωριά της Άρτας, κατέβαλαν φόρο στην Βενετική διοίκηση με αντάλλαγμα την προστασία από τις επιδρομές των πειρατών. [3]
Σύμφωνα με το έργο του Σπυρίδωνος Αραβαντινού, «Ιστορία Αλή πασά του Τεπελενλή», τα Ρόκκα υπήρξαν τσιφλίκι του πασά των Ιωαννίνων, ο οποίος είχε στην κατοχή του το μεγαλύτερο μέρος του κάμπου ενώ με βάση την εργασία του Κων.Διαμαντή με τίτλο «Η Άρτα και τα περίχωρα αυτής κατά τους χρόνους της επανάστασης», τα Ρόκκα ήταν ένας οικισμός με 50 οικογένειες την περίοδο που ξέσπασε η Ελληνική Επανάσταση του 1821.[4][5][6]
Ο Παναγιώτης Αραβαντινός στο έργο του «Χρονογραφία της Ηπείρου» μας ενημερώνει ότι, με βάση τον κατάλογο της απογραφής του 1845, τα Ρόκκα, από πλευρά ιδιοκτησίας, άνηκαν στο κράτος και κατοικούσαν στο χωριό 29 χριστιανικές οικογένειες.[7] Η έκθεση του Ρωσικού Υποπροξενείου Άρτας, το 1877, μας πληροφορεί ότι στα Ρόκκα κατοικούσαν 50 χριστιανικές οικογένειες και 30 οικογένειες Οθωμανών. Στο χωριό υπήρχαν 2 σχολεία, ένα χριστιανικό και ένα μουσουλμανικό και μία εκκλησία και ένα τζαμί.[8]
Αναφορά στο χωριό κάνει και ο Ιφικράτης Κοκκίδης στο έργο του «Οδοιπορικά Ηπείρου και Θεσσαλίας» που εξέδωσε το ελληνικό Υπουργείο Στρατιωτικών (Αθήνα 1880) και μας δίνει την πληροφορία ότι στο χωριό κατοικούσαν 132 χριστιανοί και 150 μουσουλμάνοι. Ο Ι. Κοκκίδης μας ενημερώνει ότι η επαρχία Άρτας χωριζόταν σε 2 περιοχές: την περιοχή Άρτας και την περιοχή Πρεβέζης. Η περιοχή της Άρτας χωριζόταν με τη σειρά της σε 7 τμήματα: τμήμα Ποταμιάς, τμήμα Βρύσεως, τμήμα Ραδοβυζίου, τμήμα Τζουμέρκων, τμήμα Κάμπου, τμήμα Καρβασαρά και τμήμα Λάκκας. Τα Ρόκκα αποτελούσαν μέρος του τμήματος Κάμπου.[9]
Στο «Δοκίμιον Ιστορικόν περί Άρτης & Πρεβέζης» (εκδ.1884) του Σεραφείμ Ξενόπουλου, μητροπολίτη Άρτας, γίνεται αναφορά στα Ρόκκα. Σύμφωνα με αυτή την πηγή, στο χωριό διέμεναν περίπου 22 χριστιανικές οικογένεις και 30 οικογένειες μουσουλμάνων. Οι κάτοικοι εκκλησιάζονταν στο ναό του Αγίου Γεωργίου, στον οποίο ιερουργούσε 1 ιερέας ενώ υπήρχε και τζαμί για την προσευχή των Οθωμανών. Ο Μητροπολίτης Άρτας αναφέρει επίσης ότι στο χωριό υπήρχε σχολείο α' τάξεως όπου δίδασκε ένας δάσκαλος και φοιτούσαν 25 μαθητές, οι οποίοι μελετούσαν γεωγραφία, ιστορία, αριθμητική και θρησκευτικά.[10]
Εξίσου σημαντική πηγή, είναι η Οθωμανική απογραφή του 1895 (Σαλναμές Ιωαννίνων για το οικονομικό έτος 1311[1895], έκδοση έβδομη).[11] Σύμφωνα με το σχετικό οθωμανικό νόμο, που ίσχυε από το 1864, η πρωτογενής διαίρεση της αυτοκρατορίας ήταν το βιλαέτι («νομαρχία» ή «γενική διοίκηση»). Κάθε βιλαέτι χωριζόταν σε σαντζάκια και αυτά σε καζάδες. Σύμφωνά με αυτή την απογραφή, το χωριό ανήκε στον Καζά Λούρου, ο οποίος βρισκόταν στο σαντζάκι Πρεβέζης, το οποίο με τη σειρά του, ανήκε στο βιλαέτι Ιωαννίνων. Με βάση λοιπόν αυτή την απογραφή, στα Ρόκκα κατοικούσαν 52 οικογένειες (χανέδες) με συνολικό πληθυσμό 92 άτομα (47 άνδρες, 45 γυναίκες).
Κατά τη διάρκεια του ατυχή Ελληνοτουρκικού πολέμου του 1897, το χωριό απελευθερώθηκε προσωρινά. Όπως αναφέρεται στην «Ιστορία του Ελληνικού Έθνους», ο Ελληνικός στρατός μέχρι το βράδυ της 23ης Απριλίου 1897 είχε ελευθερώσει τα χωριά Ρόκκα, Κεραμάτες, Γαβριά, Ψαθοτόπι, Μύτικας, Ανέζα, Καλογερικό, Βίγλα, Ράχη, Καλόβατος, Πλησιοί, Κιρκιζάτες, Στρογγυλή, Ζαβάκα, Καλομόδια, Αγία Παρασκευή, Κωστακίοι, Ακροποταμιά, , Νεοχώρι, Ανθότοπος, Χαλκιάδες, Άγιος Σπυρίδωνας, Ελευθεροχώρι, Καμπή και την πόλη της Φιλιππιάδας.[12]. Τελικά με την μεσολάβηση των ευρωπαϊκών δυνάμεων και της Ρωσίας, στις 20 Σεπτεμβρίου οι εχθροπραξίες σταμάτησαν και υπογράφηκε ειρήνη.
Το 1910, η Μητρόπολη Νικοπόλεως και Πρεβέζης δημοσιοποιεί τα στοιχεία της απογραφής που πραγματοποίησε το ίδιο έτος σε όλη την εκκλησιαστική περιφέρεια και μας πληροφορεί ότι τα Ρόκκα υπαγόταν στο τμήμα Λούρου και στο χωριό κατοικούσαν 234 χριστιανοί και 147 μουσουλμάνοι.[13]
Η απελευθέρωση του χωριού έλαβε χώρα το διάστημα ανάμεσα στις 6 και 9 Οκτωβρίου 1912, όπου τα πρώτα ελληνικά τάγματα, πέρασαν τη γέφυρα της Άρτας και στις 2 το μεσημέρι απώθησαν τους Τούρκους και εδραιώθηκαν στους Κωστακιούς και την περιοχή Μαρατιού. Τις επόμενες 2 ημέρες, ο ελληνικός στρατός κατέλαβε και οχύρωσε τα χωριά Πλησιούς, Ρόκκα, Χαλκιάδες.
Δημογραφικά στοιχεία Επεξεργασία
Σήμερα ο πληθυσμός ανέρχεται στους 607 μόνιμους κατοίκους (απογραφή 2011),[14] εμφανίζοντας αύξηση σε σχέση με την απογραφή του 2001, όπου ο πληθυσμός ανερχόταν στους 520 κατοίκους.[15] Ο πληθυσμός του χωριού μετά από χρόνια συνεχούς αύξησης, σημείωσε μείωση στην απογραφή του 2001. Η πρώτη φορά που το χωριό ξεπέρασε τους 500 κατοίκους ήταν το 1951 ενώ ο μέγιστος αριθμός κατοίκων σημειώθηκε το 1971 με 629 κατοίκους. Με την απογραφή του 2011, το επίπεδο του πληθυσμού πλησίασε εκείνο του 1981. Οι πληθυσμιακές διακυμάνσεις, αποτυπώνονται στον παρακάτω πίνακα.
Τοποθεσία και πρόσβαση Επεξεργασία
Το χωριό γειτνιάζει με τα χώρια Χαλκιάδες και Καλαμιά. [16] Συνδέεται οδικώς με την Άρτα μέσω της Εθνικής οδού Άρτας–Ιωαννίνων. Το χωριό εξυπηρετεί η γραμμή Κομπότι-Φιλοθέη, του Αστικού ΚΤΕΛ Άρτας.[17]
Αθλητισμός Επεξεργασία
Η ποδοσφαιρική ομάδα του χωριού είναι ο Αστέρας Ρόκκα.[18]
Δείτε επίσης Επεξεργασία
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Ελληνική Στατιστική Αρχή (2014) Τροποποίηση της Απόφασης με αριθμό 11247/28.12.2012 (ΦΕΚ 3465/Β΄/28.12.2012) και θέμα «Αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού−Κατοικιών 2011 που αφορούν στο Μόνιμο Πληθυσμό της Χώρας. ΦΕΚ 698/Β΄/20 Μαρτίου 2014 (pdf)
- ↑ Διοικητική διαίρεση Δήμου Αρταίων με το Σχέδιο Καλλικράτης
- ↑ Η Άρτα στ' αρχεία της Βενετίας, περιοδικό “Σκουφάς” της Άρτας, τεύχη του 1955-56.
- ↑ Ιστορία Αλή πασά του Τεπελενλή / Σπ. Π. Αραβαντινού. Συγγραφείσα επί τη βάσει ανεκδότου έργου του Παναγιώτου Αραβαντινού, 1895, σελ.601
- ↑ Η Αρτα και τα περίχωρα αυτής κατα τους χρόνους της επανάστασης, Περιοδικό Σκουφάς/ Ετος 5ον/ 1960 – Τοµος Β΄ σελ.266
- ↑ «Passing the small village of Roca, perhaps so called from the large quantity of Indian corn, known here by that name, which is cultivated near it», Greece: Pictorial, Descriptive, and Historical, Christopher Wordsworth, 1844, p.239.[1]
- ↑ Χρονογραφία της Ηπείρου : των τε ομόρων ελληνικών και ιλλυρικών χωρών διατρέχουσα κατά σειράν τα εν αυταίς συμβάντα από του σωτηρίου έτους μέχρι του 1854. / Συντεταγμένη υπό Παναγιώτου Αραβαντινού, σελ.320, εκδ.1856.
- ↑ Αρχεία Ρωσικού Υποπροξενείου Άρτης – Πρεβέζης περιόδων 1858 – 1881[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Οδοιπορικά Ηπείρου και Θεσσαλίας / υπό του παρά τω Υπουργείω των Στρατιωτικών Επιτελικού Γραφείου, Ι.Κοκίδης, Αθήνα 1880.
- ↑ Δοκίμιον Ιστορικόν περί Άρτης και Πρεβέζης(εκδ.1884).
- ↑ Η τουρκική στατιστική της Ηπείρου στο σαλναμέ του 1895,Μ.Κοκολάκης
- ↑ Ιστορία του Ελληνοτουρκικού πολέμου : από της ενάρξεως της τελευταίας Κρητικής επαναστάσεως μέχρι του πέρατος του πολέμου, γραφείσα επί τη βάσει των επισήμων εγγράφων και των ασφαλεστέρων πληροφοριών μετά πολλών εικόνων και τοπογραφικών χαρτών / Ηλία Ι. Οικονομοπούλου,1897, σελ.462.
- ↑ Το ύστερο Γιαννιώτικο Πασαλίκι : χώρος, διοίκηση και πληθυσμός στην τουρκοκρατούμενη Ηπειρο (1820-1913), Μιχάλης Κοκολάκης,σελ.492 [2]
- ↑ «Ελληνική απογραφή 2011». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2016.
- ↑ Απογραφή πληθυσμού της 18ης Μαρτίου 2001,Ελληνική Στατιστική Αρχή(ΕΛ.ΣΤΑΤ.).[3] Αρχειοθετήθηκε 2015-06-28 στο Wayback Machine.
- ↑ Οδηγικές χιλιομετρικές αποστάσεις μεταξύ πόλεων, χωριών, χωρών
- ↑ Δρομολόγια Αστικού ΚΤΕΛ
- ↑ Ομάδες Ε.Π.Σ Άρτας.[4] Αρχειοθετήθηκε 2015-09-30 στο Wayback Machine.
