Σάντα Κριστίνα δε Λένα

Η Σάντα Κριστίνα δε Λένα (ισπανικά: Santa Cristina de Lena‎‎) είναι προρομανικής αρχιτεκτονικής ρωμαιοκαθολική εκκλησία στον Δήμο της Λένα, περίπου 25 χλμ νότια του Οβιέδο, στις Αστούριες, στην Ισπανία. Είναι χτισμένη επάνω σε μια βουνοκορφή που προσφέρει μια πανοραμική θέα στην υποκείμενη καταπράσινη κοιλάδα του Καουδάλ. Η Σάντα Κριστίνα, η οποία χρονολογείται από το 852, ελκύει την προσοχή χάρη στης όμορφες αναλογίες της και τα ζεστά χρώματα των λίθων απ'τους οποίους είναι χτισμένη.

Σάντα Κριστίνα δε Λένα
Είδος	εκκλησία, μνημείο και ερημητήριο
Αρχιτεκτονική	αστουριανή αρχιτεκτονική και προρομανική τέχνη
Γεωγραφικές συντεταγμένες	43°7′38″N 5°48′52″W
Θρήσκευμα	Καθολικισμός
Θρησκευτική υπαγωγή	Αρχιεπισκοπή του Οβιέδο
Διοικητική υπαγωγή	Λένα
Τοποθεσία	Felgueras
Χώρα	Ισπανία
Έναρξη κατασκευής	852
Γενικές διαστάσεις	16 μέτρα × 12 μέτρα
Προστασία	τμήμα μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς (από 1985) και Κληρονομιά πολιτιστικού ενδιαφέροντος (από 1885)
Πολυμέσα
δεδομένα (π)

Μνημείο Παγκόσμιας
Κληρονομιάς της UNESCO

Μνημεία του Οβιέδο και του βασιλείου των Αστουρίων
Επίσημο όνομα στον κατάλογο μνημείων Π.Κ.
Χώρα μέλος	Ισπανία
Τύπος	Πολιτισμικό
Κριτήρια	ii, iv, vi
Ταυτότητα	312
Περιοχή	Ευρώπη και Βόρεια Αμερική
Συντεταγμένες	43°7′38.4″N 5°48′51.5″W
Ιστορικό εγγραφής
Εγγραφή	1985 (9η συνεδρίαση)

Το Δεκέμβριο του 1985 ή Σάντα Κριστίνα μαζί με τη μαζί με τον Σαν Μιγέλ δε Λίγιο και τη Σάντα Μαρία δελ Ναράνκο καταχωρήθηκαν στον κατάλογο των μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO ως Monumentos de Oviedo y del Reino de Asturias (Μνημεία του Οβιέδο και του βασιλείου των Αστουριών). Η καταχώρηση διευρύνθηκε το 1998 για να συμπεριλάβει την εκκλησία του Σαν Χουλιάν δε λος Πράδος, και την Κάμαρα Σάντα και την πηγή Λα Φονκαλάδα του Οβιέδο.

Ιστορία

Η εκκλησία Σάντα Κριστίνα δε Λένα είναι αφιερωμένη στην οσιομάρτυρα Κριστίνα της Μπολσένα, η οποία σύμφωνα με το μύθο έζησε τον 3ο αιώμα μ.Χ. στην ιταλικη πόλη Μπολσένα και ως νεαρή κοπέλα πέθανε υπερασπιζόμενη την πίστη της. Η ακριβής ημερομηνία κατασκευής της εκκλησίας είναι άγνωστη. Η ανάθεση της έγινε είτε την περίοδο της βασιλείας του Ραμίρο του Α΄(842-850) είτε αυτής του διαδόχου του Ορδόνιου του Α΄ (850-866). Ίσως χτίστηκε ως μέρος ενός ανακτορικού συμπλέγματος, αντίστοιχου αυτού που βρίσκεται στο λόφο Ναράνκο του Οβιέδο, όπως φανερώνει το ότι μέχρι και σήμερα η τοποθεσία αποκαλείται Palacio (ανάκτορο). Κοντά στην εκκλησία διερχόταν ένας ρωμαϊκός δρόμος προς τις κανταβριανές ακτές και κατά τη διάρκεια ανασκαφών βρέθηκαν ρωμαϊκές βίλες.

Αρχιτεκτονική

Το κτίριο είναι φτιαγμένο από έναν ασυνήθιστο συνδυασμό πέτρας δεμένης με κονίαμα. Μόνο για τις γωνίες έχουν χρησιμοποιηθεί ογκώδεις ακρόλιθοι. Η εξωτερική πρόσοψη αποτελείται από 32 στηρίγματα στα οποία βασίζεται η ημικυλινδρική στέγη. η οποία εκτείνεται πάνω από όλον τον κυρίως ναό. Το σχεδιάγραμμα του κτιρίου είναι ένα παραλληλόγραμμο, στις πλευρές του οποίου ενώνονται τέσσερα πανομοιότυπα θολωτά δωμάτια. Το δωμάτιο που βρίσκεται στα δυτικά λειτουργεί ως κύρια είσοδος και αυτό στα ανατολικά ως κοίλωμα. Πάνω από το δυτικό νάρθηκα βρίσκεται ένας εξώστης, αποκαλούμενος και ως βασιλικός εξώστης.

Η εκκλησία Σάντα Κριστίνα δε Λένα είναι, σε αντίθεση με τις περισσότερες τρίκλητες προ-ρωμανικές εκκλησίες των Αστουριών, μονόκλιτη, έχοντας αντί για τρία μόνο ένα κοίλωμα. Η ημικυλινδρική θολωτή στέγη του κοιλώματος στηρίζεται σε κάμαρες στο βόρειο και νότιο τοίχο. Κάμαρες υπάρχουν επίσης κατά μήκος του κυρίως ναού. Στηρίζουν την ημικυλινδρική στέγη, την οποία διατρέχουν εγκάρσια τόξα, και βασίζονται σε ημικίωνες με πυραμοειδή κιονόκρανα.

Ιερό

Το ανατολικό τμήμα του κυρίου ναού που βρίσκεται μπροστά από την εσοχή έχει ύψος περίπου ένα μέτρο και είναι προσβάσιμο με σκάλες

Διαχωρίζεται από τον υπόλοιπο κυρίως ναό μέσω μιας τριπλής αψίδας με δύο τοξοστοιχίες, τα οποία στηρίζονται από κίονες με κιονόκρανα κορινθιακού ρυθμού. Στο μεσαίο τόξο υπάρχει ένα πέτρινο τέμπλο, το οποίο πιθανόν να δημιουργήθηκε τον 7^ο και να ξαναχρησιμοποιήθηκε αργότερα. Αποτελείται από δύο πλάκες και ένα μεσαίο, ελαφρά ψηλότερο πυλώνα. Οι πλάκες και ο πυλώνας είναι φτιαγμένα από μάρμαρο και είναι διακοσμημένα με ανάγλυφα με κύκλους, ρόδακες και αμπέλια. Στις άκρες του έχουν διατηρηθεί ημιτελείς επιγραφές, που σημαίνει πως για τη δημιουργία του τέμπλου χρησιμοποιήθηκαν προϋπάρχουσες πλάκες με επιγραφές.

Στο τμήμα του τοίχου ανάμεσα στις δύο τοξοστοιχίες έχουν κατασκευαστεί πέντε λαξευτά παράθυρα, για την κατασκευή των οποίων επαναχρησιμοποιήθηκαν βισιγοτθικές μαρμάρινες πλάκες. Στο μεσαίο παράθυρο έχουν λαξευτεί πέντε μικρά τόξα σε σχήμα πετάλου, πιθανόν προϊόν μοζαραβικής επιρροής. Η όλη κατασκευή χρησίμευε για να διαχωρίσει τον κυρίως ναό από το ιερό βήμα. Ανταποκρίνεται στο τελετουργικό των ισπανικών χριστιανικών λειτουργιών του 11ου αιώνα και επιτελούσε μια λειτουργιά ανάλογη με αυτή του εικονοστάσιου στις ορθόδοξες εκκλησίες. Επιπρόσθετα ο εξώστης ήταν καλυμμένος με κουρτίνες.

Εικόνες

• 
  Εξωτερική άποψη
• 
  Εξωτερική άποψη
• 
  Κλίτος και παρεκκλήσι
• 
  Κάτοψη του ναού

Πηγές

• (Αγγλικά) Lapunzina, Alejandro (2005). «Santa Cristina de Lena, Pola de Lena (near Oviedo), Asturias». Architecture of Spain. Ουέστπορτ: Greenwood Press. σελίδες 229–232. ISBN 0-313-31963-4. 
• (Αγγλικά) Conant, Kenneth (1992). Carolingian and Romanesque Architecture: 800-1200. Νιου Χέιβεν: Yale University Press. σελ. 92. ISBN 0-300-05298-7. 
• (Αγγλικά) Fergusson, James (1867). «Book VII: Spanish and Portugal». A history of architecture in all countries. 2. John Murray. σελ. 123–124. 
• (Ισπανικά) Arias Paramo, Lorenzo (1992). «Geometría y proporción en la arquitectura prerrománica asturiana». Actas del III Congreso de Arqueología Medieval Española (Oviedo: Universidad de Oviedo): 27–37. ISBN 978-84-604-1916-7. http://books.google.com/?id=2diqpqpbMeMC&pg=PA27. Ανακτήθηκε στις 2009-05-31.