Σαμοανές γενικές εκλογές 2021

Στις 9 Απριλίου 2021 διεξήχθησαν γενικές εκλογές στις Σαμόα, για να εκλεγούν τα μέλη της Σαμοανής Νομοθετικής Συνέλευσης.

Γενικές εκλογές στις Σαμόα

2016 ←
9 Απριλίου 2021
→ 2021

Για τις 52 έδρες στη Νομοθετική Συνέλευση
Οι 27 έδρες χρειάζονται για την πλειοψηφία
  Κόμμα πλειοψηφίας Κόμμα μειοψηφίας Τρίτο κόμμα
 
Ανεξ
Επικεφαλής Τ.Σ. Μαλιελεγκαόι Φιαμέ Ναόμι Ματαάφα
Κόμμα ΚΠΑΔ ΦΑΣΤ Ανεξάρτητος
Συμμαχία - ΦΑΣΤΣΕΔΗΚΤκΠ
Προηγούμενες
εκλογές
35 έδρες Νέο 13 έδρες
Έδρες 25 25 1
Αλλαγή στις
έδρες
Μείωση 10 Αύξηση 25 Μείωση 12
Ποσοστό 55,04% 36,80% 4,63%

Τα ποσοστά ψήφων που έλαβαν οι νικητές ανά περιφέρεια

Απερχόμενος Πρωθυπουργός

Τουιλαέπα Σαϊλέλε Μαλιελεγκαόι
ΚΠΑΔ

Εκλεγμένος Πρωθυπουργός

Φιαμέ Ναόμι Ματαάφα
ΦΑΣΤ

Το επί πολλά χρόνια κυβερνών κόμμα, το ΚΠΑΔ, ισοφάρισε με τη συμμαχία ΦΑΣΤ της Φιάμε Ναόμι Ματαάφα, με 25-25 έδρες. Με την υποστήριξη του ενός ανεξάρτητου που κέρδισε στις εκλογές, η Φιάμε Ναόμι Ματαάφα θα σχηματίσει κυβέρνηση και θα γίνει η πρώτη γυναίκα Πρωθυπουργός των Σαμόα.[1]

Ιστορικό Επεξεργασία

Ο 75χρονος Πρωθυπουργός Τουιλαέπα Σαϊλέλε Μαλιελεγκαόι, μετά από 22 χρόνια στην εξουσία, είναι ο δεύτερος μακροβιότερος Πρωθυπουργός στον κόσμο, με πρώτο τον Χουν Σεν ο οποίος έχει διατελέσει 36 χρόνια θητείας ως Πρωθυπουργός της Καμπότζης.[2] Το κόμμα του, το Κόμμα Προστασίας των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, συμμετέχει σε αυτές τις εκλογές με 105 υποψήφιους. Σε αυτές τις εκλογές θα αντιμετωπίσει σοβαρή πρόκληση από το νεοσύστατο κόμμα ΦΑΣΤ–Πίστη στον Έναν Αληθινό Θεό στο οποίο ηγείται η Φιάμε Ναόμι Ματαάφα, η κόρη του πρώτου Πρωθυπουργού των Σαμόα Φιάμε Ματαάφα Μουλινούου Β΄. Το ΦΑΣΤ συμμάχησε με το Σαμοανό Εθνικό Δημοκρατικό Κόμμα και το κόμμα Τουμούα και Πουλεόνο και μαζί συμμετέχουν στις εκλογές με 52 υποψήφιους.[3] Στις εκλογές συμμετέχουν συνολικά 198 υποψήφιοι, από τους οποίους οι 12 είναι ανεξάρτητοι πολιτικοί και οι υπόλοιποι είναι μέλη πέντε διαφορετικών κομμάτων. Από τους 198 υποψήφιους οι 21 είναι γυναίκες.[4]

Εκλογικό σύστημα Επεξεργασία

Σύμφωνα με το Σύνταγμα του Ανεξάρτητου Κράτους των Σαμόα, τα 51 μέλη της Σαμοανής Νομοθετικής Συνέλευσης θα εκλεγούν με απλό πλειοψηφικό σύστημα από ισάριθμες μονοεδρικές εκλογικές περιφέρειες, για πενταετή θητεία.[5] Τουλάχιστον 10% των μελών πρέπει να είναι γυναίκες.[6] Δικαίωμα ψήφου έχουν όλοι οι πολίτες των Σαμόα, ηλικίας άνω των 21 ετών, υπό την προϋπόθεση να μην έχουν αποστερηθεί το δικαίωμα λόγω δικαστικής απόφασης ή ιατρικής διάγνωσης. Η προσέλευση στην ψηφοφορία δεν είναι υποχρεωτική.[7]

Διεξαγωγή Επεξεργασία

Η προεκλογική περίοδος έληξε τα μεσάνυχτα του Σαββάτου και τα κόμματα έπρεπε να σταματήσουν τις προωθητικές ενέργειες μέχρι να ολοκληρωθούν οι εκλογές. Την Δευτέρα 5 Απριλίου 2021 άρχισε η τετραήμερη περίοδος πρόωρης ψηφοφορίας για τους ενδιαφερόμενους ψηφοφόρους. Από την Τετάρτη 7 Απριλίου έχει τεθεί σε ισχύ ποτοαπαγόρευση που θα ισχύσει μέχρι το πρωινό της επόμενης ημέρας των εκλογών.[4]

Αποτελέσματα Επεξεργασία

Αποτελέσματα βουλευτικών εκλογών[8][9]
 
Κόμμα Ψήφοι % Έδρες +/–
Κόμμα Προστασίας των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων 48.393
54,43%
25 / 51
  10
Συμμαχία ΦΑΣΤΣΕΔΗΚΤκΠ 33.354
37,51%
25 / 51
  25
Ταουτούα Σαμόα 2.900
3,26%
0 / 51
  2
Οι Σαμόα Πρώτα 207
0,23%
0 / 51
Νέο
ΚΑΚΣ 30
0,03%
0 / 51
Νέο
Ανεξάρτητοι 4.025
4,53%
1 / 51
  12
Σύνολο 88.909
100%
51 / 51
  2
Άκυρα / κενά ψηφοδέλτια 605
0,68%
Εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι/προσέλευση 128.848
69,47%
Πηγή: SamoaGov[10]

Αναλυτικά αποτελέσματα Επεξεργασία

Αναλυτικά αποτελέσματα βουλευτικών εκλογών[8]
Περιφέρεια Νικητής Κόμμα Ψήφοι %
1 Βαϊμαούγκα 1 Σουλαμανάια Τουϊβάσα ΚΠΑΔ 1349
46,7%
2 Βαϊμαούγκα 2 Λενατάι Βίκτορ ΚΠΑΔ 1032
50%
3 Βαϊμαούγκα 3 Ταπουνούου Νίκο Λι Χανγκ ΚΠΑΔ 1657
51,1%
4 Βαϊμαούγκα 4 Φαυάλο Χάρι Τζέφρι Σούστερ ΦΑΣΤ 1081
51,1%
5 Φαλεάτα 1 Μανουλελεύα Τοβάλε ΦΑΣΤ 1.207
32,6%
6 Φαλεάτα 2 Λεατινούου Γουέιν Σοοϊάλο ΦΑΣΤ 2251
66,1%
7 Φαλεάτα 4 Άλε Βένα Άλε ΚΠΑΔ 877
53,9%
8 Σαγκάγκα 1 Λοάου Σολαμαλεμάλο ΚΠΑΔ 1010
59,5%
9 Σαγκάγκα 2 Σεϊούλι Ουελιγκιτόνε ΚΠΑΔ 699
26,4%
10 Σαγκάγκα 3 Σάλα Φάτα Πινάτι ΚΠΑΔ 897
42,8%
11 Σαγκάγκα 4 Τουίσα Τουλιμασεαλίι ΚΠΑΔ 851
36,8%
12 Αάνα Αλόφι 1 Φεσολάι Απούλου ΦΑΣΤ 938
50,9%
13 Αάνα Αλόφι 2 Αϊόνο Αφαέσε Τολεαφόα ΚΠΑΔ 520
41%
14 Αάνα Αλόφι 3 Αγκασεάτα Βαλέλιο Τανουβάσα Πέτο ΦΑΣΤ 700
43,1%
15 Αάνα Αλόφι 4 Τοεολέσουλουσουλου Σέντρικ ΦΑΣΤ 845
41,6%
16 Αΐγκα Ίλε Τάι Αουαπαάου Μουλιπόλα ΦΑΣΤ 1.343
39,1%
17 Φαλελατάι Μα Σαματάου Λουπεματασίλα Γκαλουμαλεμάνα ΚΠΑΔ 1.008
45,7%
18 Λεφάγκα Μα Φαλεσεέλα Μασιναλούπε Μακέσι ΦΑΣΤ 910
35,5%
19 Σαφάτα 1 Λεαάνα Ρόνι Ποσίνι ΚΠΑΔ 1.037
45,9%
20 Σαφάτα 2 Νόνου Τέο Λομιαλάγκι ΚΠΑΔ 579
32,1%
21 Σιούμου Τουουου Ανασίι Λεότα ΚΠΑΔ 633
41,6%
22 Φαλεαλίλι 1 Τοελούπε Πουμουλινούκου Ονεσέμο ΦΑΣΤ 1161
55,5%
23 Φαλεαλίλι 2 Φουιμαόνο Τέο ΚΠΑΔ 513
41,7%
24 Αλειπάτα Ιτούπα Ι Λάγκο Φουαάβα Σουλουϊμάλο Αματάγκα ΚΠΑΔ 536
42,3%
25 Αλειπάτα Ιτούπα Ι Λάλο Φιουγκάλου Ετευάτι Ετευάτι ΚΠΑΔ 805
40,9%
26 Βάα Ο Φονότι Μαούου Σιαόσι Πουεπουέμαι ΚΠΑΔ 751
63,7%
27 Ανοαμάα 1 Αλαϊάσα Σεπουλόνα ΚΠΑΔ 1045
45,2%
28 Ανοαμάα 2 Λαουόφο Φονοτόε Νουαφεσίλι ΚΠΑΔ 1121
51%
29 Φαασαλελεάγκα 1 Ματαμούα Σεουμάνου (γυναίκα) ΦΑΣΤ 1173
63%
30 Φαασαλελεάγκα 2 Μαγκέλε Σεκάτι Φιαούι ΦΑΣΤ 649
38,9%
31 Φαασαλελεάγκα 3 Παπαλίι Λίο Ολοιπόλα ΦΑΣΤ 1.341
53%
32 Φαασαλελεάγκα 4 Τέα Τοοάλα Πεάτο ΦΑΣΤ 827
52,8%
33 Φαασαλελεάγκα 5 Πεσέτα Βαΐφου Τεβαγκαένα ΚΠΑΔ 463
38,2%
34 Γκαγκαεμαουγκα 1 Τουάλα Ιοσέφιο Πονιφάσιο Ανεξ. 644
50,5%
35 Γκαγκαεμαουγκα 2 Σεουαμούλι Φάσι Τόμα ΦΑΣΤ 794
52%
36 Γκαγκαιφομαούγκα 1 Φαϊμαλοτόα Κίκα (γυναίκα) ΚΠΑΔ 493
44,8%
37 Γκαγκαιφομαούγκα 2 Βαέλε Παϊααουα Ιωνά Σεκουίνι ΦΑΣΤ 596
41,4%
38 Γκαγκαιφομαούγκα 3 Λααούλι Φόσι ΦΑΣΤ 826
77,3%
39 Βαϊσιγκάνο 1 Νιουάβα Έτι Λ. Μαλόλο ΦΑΣΤ 823
59,4%
40 Βαϊσιγκάνο 2 Βαλάσι Λουαπιτοφανούα ΦΑΣΤ 600
53,3%
41 Φαλεαλούπο Λεοτά Αεαού Τίμα Λεαβαί ΚΠΑΔ 467
53,9%
42 Αλαταούα Σισίφο Σεουούλα Ιωάνε ΦΑΣΤ 695
60%
43 Σαλέγκα 1 Φεπουλέαι Φαασαβάλου ΦΑΣΤ 381
32%
44 Σαλέγκα 2 Όλο Φίτι Αφόα Βαάι ΦΑΣΤ 865
45,4%
45 Παλαούλι 1 Μουλιπόλα Αναρόζα (γυναίκα) ΦΑΣΤ 712
36,4%
46 Παλαούλι 2 Λεότα Λάκι Λαμοσιτέλε ΦΑΣΤ 767
42,4%
47 Σατουπαϊτέα Λαουτάφι Φίο ΚΠΑΔ 514
53,3%
48 Παλαούλι 3 Λαγκαάια Τουφούγκα ΦΑΣΤ 599
34,5%
49 Λοτοφάγκα Φιάμε Ναόμι Ματαάφα (γυναίκα) ΦΑΣΤ
50 Λέπα Τουϊλαέπα Φατιαλόφα ΚΠΑΔ
51 Φαλεάτα 3 Λεαλαϊλεπούλε Ριμόνι ΚΠΑΔ

Μετά τις εκλογές Επεξεργασία

Όταν ολοκληρώθηκε η καταμέτρηση των αποτελεσμάτων τα δύο κόμματα, το ΚΠΑΔ και το ΦΑΣΤ είχαν ισοπαλία με 25-25 έδρες, η 1 έδρα πήγε σε ανεξάρτητο πολιτικό, και κανένα από τα κόμματα δεν εξασφάλισε την πλειοψηφία που απαιτείται, δηλαδή τις 26 από τις 51 έδρες, για να σχηματίσει κυβέρνηση.[11] Με ισορροπία 25-25-1 στη Συνέλευση η βαρύτητα στη λήψη αποφάσεων θα έπεφτε στον έναν ανεξάρτητο πολιτικό, τον Τουάλα Ιοσέφο Πονιφάσιο.[11] Στις 21 Απριλίου 2021 η Εκλογική Επιτροπή ανακοίνωσε ότι από τα 51 μέλη της Συνέλευσης τα 5 ήταν γυναίκες, δηλαδή το 9,8% των μελών. Σύμφωνα με το άρθρο 44 του Σαμοανού Συντάγματος: «οι γυναίκες της Νομοθετικής Συνέλευσης πρέπει να αποτελούν τουλάχιστον το 10% των μελών (δηλαδή 5,1) [...]. Ο απαιτούμενος αριθμός υποψηφίων που συγκέντρωσαν τις περισσότερες ψήφους θα ανακηρυχθούν εκλεγμένες ως πρόσθετα μέλη». Δηλαδή, τα μέλη της Συνέλευσης αυξήθηκαν σε 52 και πρόσθετο μέλος ήταν η υποψήφια που συγκέντρωσε τις περισσότερες ψήφους, η Αλιιμαλεμάνου Μότι Αλόφα Τουουάου του κόμματος ΚΠΑΔ. Με τη νέα ισορροπία, 26-25-1, και πάλι κανένα κόμμα δεν εξασφάλισε την πλειοψηφία των εδρών στη Συνέλευση, δηλαδή τις 27 από τις 52 έδρες.[12]

Οι διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό της κυβέρνησης έφτασαν σε αδιέξοδο, και τελικά στις 4 Μαΐου 2021 ο αρχηγός του κράτους Βαλετόα Σουαλαούβι Β΄ ακύρωσε τα αποτελέσματα των εκλογών και προκήρυξε νέες εκλογές για τις 21 Μαΐου 2021.[13] Στις 17 Μαΐου το Ανώτατο Δικαστήριο των Σαμόα αποφάσισε να ακυρώσει τον διορισμό του 52 μέλους στη Συνέλευση.[14] Ο ένας ανεξάρτητος συμφώνησε να υποστηρίξει τη Φιάμε Ματαάφα για να σχηματίσει κυβέρνηση και να γίνει η πρώτη γυναίκα Πρωθυπουργός των Σαμόα.[1] Οι εκλογές που είχαν προγραμματιστεί για τις 21 Μαΐου ακυρώθηκαν.[15] Η ορκωμοσία της νέας Συνέλευσης, που θα είναι η 17η, προγραμματίστηκε για τις 24 Μαΐου.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 Frost, Natasha (2021-05-21). «After Weeks of Twists, Samoa Is Set to Have Its First Female Leader» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2021/05/21/world/australia/samoa-election-prime-minister.html. Ανακτήθηκε στις 2021-05-21. 
  2. «Samoa's ruling party faces strongest election challenge in 20 years». the Guardian (στα Αγγλικά). 7 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2021. 
  3. «Samoa's ruling party faces new threat – after nearly 40 years in power». the Guardian (στα Αγγλικά). 2 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2021. 
  4. 4,0 4,1 «Early voting starts in Samoa election». RNZ (στα Αγγλικά). 5 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2021. 
  5. «Constitution of Independent State of Samoa» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 23 Ιουνίου 2022. Ανακτήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2021. 
  6. «Samoa to bring about changes to parliament». RNZ (στα Αγγλικά). 30 Ιανουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2021. 
  7. «IPU PARLINE database: SAMOA (Fono ), Electoral system». archive.ipu.org. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2021. 
  8. 8,0 8,1 «F: Official results 2021». www.facebook.com. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2021. 
  9. «Samoa's Electoral Roll Closes at 128,848 Registered Voters for April 2021 General Elections». Samoa Global News (στα Αγγλικά). 23 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2021. 
  10. «Declaration of results» (PDF). 
  11. 11,0 11,1 «Accounting error in Samoa election has top parties tied again». RNZ (στα Αγγλικά). 11 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2021. 
  12. Reporters, Staff (20 Απριλίου 2021). «HRPP's extra woman seat prolongs political stalemate». Talamua Online (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2021. 
  13. «H.O.S. declares April election void». Samoa Observer. Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2021. 
  14. «Extra seat thrown out, FAST wins Samoa election». RNZ (στα Αγγλικά). 17 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2021. 
  15. «Samoa's Parliament will convene next week». RNZ (στα Αγγλικά). 21 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2021.