Σανσκριτική γλώσσα

αρχαία ινδική γλώσσα
(Ανακατεύθυνση από Σανσκριτικά)
संस्कृतम् - saṃskṛtam
σανσκριτική
Ομιλούνταν σε: Ινδία και άλλες περιοχές της Ν. και ΝΑ Ασίας. Τη χρησιμοποιούν επίσης πολλοί Βουδιστές λόγιοι στην Κίνα, την Ιαπωνία, την Ταϊλάνδη και το Βιετνάμ.
Εξαφάνιση: Παραμένει λειτουργική γλώσσα του Ινδουισμού και μία από τις εθνικές γλώσσες της Ινδίας.
Ταξινόμηση: Ινδοευρωπαϊκή
  Ινδοϊρανικές
   Ινδοάριες
    Σανσκριτική
     σανσκριτική
Κώδικες γλώσσας
ISO 639-1 -
ISO 639-2/B san
ISO 639-3 san
SIL -
Glotto {{{Glottolog}}}
Linguist {{{Linguist}}}

Η Σανσκριτική (saṃskṛtam संस्कृतम्) είναι η κλασική γλώσσα της Ινδίας και λειτουργική γλώσσα του Ινδουισμού, του Βουδισμού και του Τζαϊνισμού. Η θέση της στον πολιτισμό της Ινδίας και της ΝΑ Ασίας είναι παρόμοια με εκείνη των Λατινικών και των Αρχαίων Ελληνικών στηv Ευρώπη, και είναι κεντρικός άξονας της ινδουιστικής παράδοσης. Όντας μία από τις είκοσι δύο (22) επίσημες γλώσσες της Ινδίας, η Σανσκριτική διδάσκεται σε σχολεία σε όλη την Ινδία ως δεύτερη γλώσσα, ενώ ορισμένοι Βραχμάνοι τη θεωρούν ως μητρική τους γλώσσα.

Κυρίως η Σανσκριτική χρησιμοποιείται ως κατεξοχήν τελετουργική γλώσσα στα ινδουιστικά τελετουργικά με τη μορφή ύμνων και μάντρα. Στην προκλασική μορφή της Βεδικής Σανσκριτικής -λειτουργικής γλώσσας της Βεντικής θρησκείας- θεωρείται ως ένα από τα πρωιμότερα μέλη της Ινδοευρωπαϊκής οικογένειας, με αρχαιότερο κείμενο τη Ριγκβέντα.

Η Σανσκριτική γλώσσα (σανσκρίταμ: संस्कृत भाषा) είναι μία από τις παλαιότερες γλώσσες του κόσμου. Ανήκει στην κλασική Ινδικο-Αρειανή γλώσσα, στην οποία τα πιο αρχαία έγγραφα που βρέθηκαν είναι οι Βέδες. Κατατάσσεται στην Ινδοευρωπαϊκή γλωσσική οικογένεια. Ονομάζεται επίσης “Ντεβ βανί" που σημαίνει η γλώσσα των θεών. Μέσα σε αυτήν περιλαμβάνονται τα κλασικά Σανσκριτικά, με 48 φωνήματα από το 500 π.Χ.- 1000 μ.Χ., τα προ-κλασικά και η παλαιότερη μορφή της που είναι η Βεδική Σανσκριτκή γλώσσα, με 49 φωνήματα από το 1500-200 π.Χ. Επίσης, αποτελεί λειτουργική γλώσσα για άλλες θρησκείες, όπως αυτές του Ινδουισμού, του Βουδισμού και του Τζαϊνισμού. Αναγνωρίζεται από το Σύνταγμα της Ινδίας ως κλασική γλώσσα και πρωτοχρησιμοποιήθηκε για θρησκευτικούς σκοπούς και μετέπειτα επιστημονικούς.

Η Σανσκριτική γλώσσα περιγράφτηκε πρώτη φορά στη γραμματική του Πανίνι τον 4ο αιώνα π.Χ. Πρόκειται για διατακτική γραμματική που αναφέρεται στο πώς να χρησιμοποιείται ορθά η γλώσσα και αποτέλεσε ορόσημο για την ανάπτυξή της.

Το κύριο βιβλίο γραμματικής ονομάστηκε Ασταντιαγί (Ashtadhyayi). Εκείνη την εποχή, η γλώσσα αυτή είχε θεωρηθεί ως ένας ευγενής τρόπος ομιλίας που διδασκόταν απο λογίους και μιλιόταν από ανθρώπους υψηλών κοινωνικών στρωμάτων και μεγάλου βεληνεκούς. Η λέξη “saṃskṛtā vāk” σημαίνει εξευγενισμένη γλώσσα. Παρουσιάζει παρόμοια γραμματική δομή με άλλες Ινδοερωπαϊκές γλώσσες, όπως τα Ελληνικά και τα Λατινικά. Δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί σύμπτωση η κοινή ρίζα των ρημάτων και της γραμματικής σε σύγκριση με τις δύο γλώσσες της Ευρώπης που προαναφέρθηκαν.

Με την πάροδο του χρόνου, τα Σανσκριτικά είναι από τις ελάχιστες γλώσσες στην οποία δεν υπήρξε αλλαγή στην επιστήμη της γραμματικής. Δεν έχουν αρχή και τέλος και υπήρξαν μέσο έκφρασης σε πολλούς τομείς, όπως και στη λογοτεχνία. Για παράδειγμα, το Ραμαγιάνα και το Μαχαμπαράτα (συμπεριλαμβανομένου του Μπαγκαβάντ-Γκίτα που είναι μέρος του τελευταίου) και οι Ουπανισάδες, αποτελούν τα παλαιότερα έπη της Σανσκριτικής γλώσσας και υπήρξαν πηγή έμπνευσης για πολλά έπη τα οποία δημιουργήθηκαν μελλοντικά. Τα Σανσκριτικά δράματα θεωρούνται ως το πιο όμορφο μέρος της Σανσκριτικής λογοτεχνίας. Επιπλέον, δεν θα πρέπει να ξεχαστεί η μεγάλη σημασία της Σανσκριτικής ποίησης με βάση την οποία στηρίχτηκε ένα από τα πρώτα έγγραφα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, το Ριγκβέντα. Σε αυτό, γίνονται και οι πρώτες αναφορές της Αστρονομίας. Επίσης, άλλοι τομείς όπως τα μαθηματικά, η χημεία, η αρχιτεκτονική, η μηχανική και η μεταφυσική επηρεάστηκαν από τη σανσκριτική γλώσσα. Φυσικά, το θέατρο, ο χορός, η μουσική και η γλυπτική σχετίζονται αρκετά με τη γλώσσα αυτή. Ο μεγάλος Φιλόσοφος Σρι Αουρομπίντο ανέφερε ότι «Η Σανσκρτική γλώσσα που έχει αναγνωριστεί παγκοσμίως από τους αρμόδιους ως μέσο για κριτική σκέψη, είναι ένα από τα πιο υπέροχα, τα πιο τέλεια, τα πιο εξέχοντα και υπέροχα λογοτεχνικά όργανα που αναπτύχθηκαν ποτέ από τον ανθρώπινο νου[1].

Η θέση της Σανσκριτικής γλώσσας στον σημερινό κόσμο

Επεξεργασία

Στη σημερινή εποχή, η γλώσσα δεν είναι τόσο σημαντική όσο ήταν κάποτε. Κάποιοι μπορούν να τη θεωρήσουν και ως μία κλασική νεκρή γλώσσα. Γίνονται ακόμη προσπάθειες από συγκεριμένα μέρη, όπως στο χωριό Ματταούρ (Καρνατάκα), το Χοσαχάρι (Καρνατάκα), το Τζίρι (Μάντια Πραντές), το Μοχάντ (Μάντια Πραντές) και το Μπαγκουάρ (Μάντια Πραντές) προκειμένου να ξαναμιληθεί σε καθημερινή βάση. Συνεχίζει να χρησιμοποιείται για ακαδημαϊκούς και λογοτεχνικούς λόγους, καθώς και στην τηλεόρααση, στο ραδιόφωνο, στα περιοδικά και στις ταινίες. Η γνώση της μπορεί να βοηθήσει κάποιον να μάθει ευκολότερα άλλες γλώσσες, όπως είναι τα Χίντι, τα Μπενγκάλι και τα Μαράθι. Επίσης, γειτονικές γλώσσες όπως η σιναλεζική, η βιρμανική και η μαλαϊκή γλώσσα εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη σανσκριτική γλώσσα.

Κατά την απογραφή του 2001, τα Σανσκριτιά χρησιμοποιούνταν ως πρώτη γλώσσα από περίπου 14.100 άτομα στην Ινδία, από 15.770 παγκοσμίως και από 194.000 ως δεύτερη γλώσσα στην Ινδία. Γραμματικοί, λογοτέχνες, μελετητές και απλοί λάτρεις της γλώσσας είναι εκείνοι που ασχολούνται κατά κύριο λόγο με τη γλώσσα τη σημερινή εποχή. Στα σχολεία υπάρχει ως προαιρετική γλώσσα, με τους μαθητές όμως συνήθως να επιλέγουν να μάθουν άλλες γλώσσες που θεωρούνται πιο χρήσιμες παγκοσμίως, όπως τα Μανδαρινικά, Γαλλικά και Γερμανικά. Θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε ότι τα Σανσκρτικά είναι για τα σχολεία της Ινδίας, ότι είναι τα αρχαία ελληνικά για τα ελληνικά σχολεία.

Η αναβίωση της Σανσκριτικής γλώσσας αποτελεί πρόκληση σήμερα. Πάντως, όλο και περισσότερες χώρες διαδίδουν τη μελέτη της γλώσσας τόσο για το πνευματικό, πολιτιστικό και λογοτεχνικό ενδιαφέρον της όσο και για τον πλούτο των πολιτιστικών γνώσεων που υπάρχουν σε αυτή. Πολλά πανεπιστήμια σε Αμερική και Ευρώπη ενσωματώνουν στις διδασκαλίες τους τη σανσκριτική γλώσσα, θεωρώντας τη μία γλώσσα «θησαυρό» που μπορεί να βοηθήσει διδάσκαλους και διδάσκοντες στην καλύτερη κατανόηση πολλών φασμάτων και πτυχών της ζωής. Από πολλούς θεωρείται επίσης ως μία φιλοσοφική γλώσσα για μερικές θρησκείες όπως ο Τζαϊνισμός, ο Βουδισμός και ο Ινδουισμός. Εκτός από την Ινδία, το Μπανγκλαντές, το Νεπάλ, περιοχές της νοτιοανατολικής Ασίας, μελετητές της Ιαπωνίας και της Κίνας χρησιμοποιούν μέχρι και σήμερα τη γλώσσα αυτή.

Είναι δύσκολο να θεωρήσει κάποιος ότι μπορεί να έχει ένα σταθερό εισόδημα μέσω της Σανσκριτικής γλώσσας, εκτός κι αν είναι δάσκαλος σε σχολείο, κολέγιο ή πανεπιστήμιο. Παρόλο που ο αριθμός των ατόμων που εγγράφονται ότι μιλούν τη γλώσσα είναι μικρός σε σχέση με τα 1,3 δισεκατομμύρια άτομα της χώρας, ο αριθμός των ανθρώπων που μπορεί να τη μιλήσει ανέρχεται σε εκατομμύρια.

Η γλώσσα δεν θα πρέπει να συνδέεται λανθασμένα με το ότι ανήκει αποκλειστικά σε μία συγκεκριμένη θρησκεία. Πολλοί είναι εκείνοι πο πιστεύουν ότι η αναβίωσή της θα ανανεώσει και θα αναζωογονήσει την υπερηφάνεια της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ινδίας, αλλά επίσης θα φέρει την τάξη, την ειρήνη και τον πνευματισμό σε ολόκληρη τη χώρα[2], πράγμα το οποίο θα θέσει γερά θεμέλια για την προοπτική μιας ολοένα αναπτυσσόμενης χώρας.

Ντεβανάγκαρι αλφάβητο

Επεξεργασία
 
Σανσκριτικό αλφάβητο

Δείτε επίσης

Επεξεργασία

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Maheedhar, Bellum (23 Ιανουαρίου 2018). «Greatness and Importance of Sanskrit». 
  2. Mohan, Saumitra (15 Φεβρουαρίου 2020). «Revival of Sanskrit». The Statesman. 

Βιβλιογραφία - Πηγές

Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία
 
Wikipedia

संस्कृत saṁskṛta Σανσκριτικά Μια ολοκληρωμένη μέθοδος για την εκμάθηση της σανσκριτικής γλώσσας, Αθήνα 2024. ISBN: 978-618-82624-7-8