Σκοτεινή διάβαση (ταινία)

Φιλμ νουάρ του 1947

Η Σκοτεινή Διάβαση (αγγλικά: Dark Passage), είναι φιλμ νουάρ αμερικανικής παραγωγής του 1947, σε σενάριο και σκηνοθεσία Ντέλμερ Ντέιβς, βασισμένο στη ομώνυμη νουβέλα του Ντέιβιντ Γκόντις. Πρωταγωνιστούν ο Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ και η Λορίν Μπακόλ.

Σκοτεινή Διάβαση
(Dark Passage)
ΣκηνοθεσίαΝτέλμερ Ντέιβς[1][2][3]
ΠαραγωγήΤζέρι Γουόλντ
ΣενάριοΝτέλμερ Ντέιβς και Ντέιβιντ Γκόντις
Βασισμένο σεDark Passage
ΠρωταγωνιστέςΧάμφρεϊ Μπόγκαρτ[2][3][4], Λορίν Μπακόλ[2][4], Άγκνες Μούρχεντ[4], Μπρους Μπένετ[2][4], Ντάγκλας Κένεντι[4], Ίαν ΜακΝτόναλντ[4], Βινς Έντουαρντς[4], Τομ Ντ'Άντρεα, Rory Mallinson, Houseley Stevenson και Τζον Άρλετζ
ΜουσικήΦραντς Γουάξμαν
ΦωτογραφίαΣίντνεϊ Χικοξ
ΜοντάζΝτέιβιντ Γουέϊσμπαρτ
Εταιρεία παραγωγήςWarner Bros.
ΔιανομήWarner Bros. και Netflix
Πρώτη προβολή
Κυκλοφορία
  • 27 Σεπτεμβρίου 1947 (1947-09-27) (ΗΠΑ)
  • 14 Δεκεμβρίου 1948 (1948-12-14) (Ελλάδα)
Διάρκεια106 λεπτά
ΠροέλευσηΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
ΓλώσσαΑγγλικά
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η ταινία είναι και η τρίτη από τις τέσσερις ταινίες που έπαιξαν μαζί ο Μπόγκαρτ και η Μπακόλ (είχαν προηγηθεί Η σειρήνα της Μαρτινίκα (1944), και ο Μεγάλος Ύπνος (1946).

Στις αρχικές σκηνές της ταινίας ο σκηνοθέτης αποφεύγει να δείξει το πρόσωπο του Βίνσεντ Πέρι (Μπόγκαρτ), πριν από το σημείο της ιστορίας στην οποία υποβάλλεται σε πλαστική χειρουργική επέμβαση για να αλλάξει την εμφάνισή του. Σε αυτές τις σκηνές από άλλες οπτικές γωνίες, η κάμερα τοποθετείται έτσι ώστε στο οπτικό πεδίο δεν περιλαμβάνουν το πρόσωπό του. Η ιστορία ακολουθεί την προσπάθεια του Βίνσεντ να κρύφτει από το νόμο και να καθαρίσει το όνομά του για το φόνο που κατηγορείται.

 
Ο Μπόγκαρτ και η Μπακόλ σε σκηνή από την ταινία

Ο Βινσέντ Πέρι καταδικασμένος για τη δολοφονία της συζύγου του, δραπετεύει από τη φυλακή του Σαν Κουέντιν και αποφεύγει την αστυνομία μπαινόντας σε ένα διερχόμενο αυτοκίνητο σε κάποιον που ονομάζεται Μπέικερ. Μια έκπομπή ειδήσεων όμως του ραδιοφώνου σχετικά με την απόδραση του κατάδικου και τα περίεργα ρούχα του Πέρι τον κάνουν ύποπτο, έτσι ώστε όταν ο Μπέικερ τον ρωτά, ο Πέρι τον χτυπά και τον αφήνει αναίσθητο. Έπειτα ο Πέρι κρυβέται σε έναν θάμνο και όταν περνά από εκεί η Αίρην Γιάνσεν τον παίρνει στο αυτοκίνητο της και τον κρύβει, έτσι ώστε να περάσουν από το αστυνομικό μπλόκο και στη συνέχεια πηγαίνουν στο Σαν Φρανσίσκο, όπου του προσφέρει φιλοξενία στο διαμέρισμά της.

Ο Πέρι φεύγει από το διαμέρισμά της Αίρην και μπαίνει σε ένα ταξί, αλλά αναγνωρίζεται από τον οδηγό του, ο οποίος αποδεικνύεται ότι είναι συμπαθητικός και δίνει στον Πέρι το όνομα ενός πλαστικού χειρουργού που μπορεί να του αλλάξει την εμφάνισή του. Ο Πέρι κανονίζει να μείνει με έναν φίλο του, τον Τζορτζ Φελσίτζερ, κατά την διάρκεια της ανάρρωσης του από την επέμβαση και ζητά την βοήθεια του Τζορτζ για να αποδείξει την αθωότητά του. Μετά την επέμβαση στο πρόσωπο του, ο Πέρι δεν είναι σε θέση να μιλήσει επειδή το πρόσωπό του, είναι τυλιγμένο σε επιδέσμους. Επιστρέφει στο διαμέρισμά του Τζορτζ και κατά την είσοδο του τον βρίσκει δολοφονημένο. Έπειτα πηγαίνει πίσω στο διαμέρισμά της Αίρην, όπου καταρρέει στο κατώφλι της. Η Αίρην θα τον φροντίσει και θα τον επαναφέρει στην υγεία του.

Ο Πέρι αποφασίζει να εγκαταλείψει την πόλη, προσπαθώντας να ανακαλύψει ποιος σκότωσε πραγματικά την γυναίκα του. Στο ξενοδοχείο, ο Πέρι θα ξανασυναντήσει τον Μπέικερ, ο οποίος τον κρατά υπό την απειλή όπλου. Ο Μπέικερ απαιτεί από την Αίρην να τον πληρώσει 60.000 δολάρια, διαφορετικά θα παραδώσει τον Πέρι στην αστυνομία. Ο Πέρι συμφωνεί, και ο Μπέικερ τον υποχρεώνει να οδηγήσει και τους δύο τους μέχρι το διαμέρισμά της Αίρην. Κατά την διάρκεια της διαδρομής, ο Πέρι θα αιφνίδιασει τον Μπέικερ και θα τον πετάξει έξω από το αυτοκίνητο, σκοτώνοντας τον.

Πίσω στη πολυκατοικία της Αίρην, η Μαρτζ και ο πρώην σύζυγός της, Μπομπ, ζητάνε να μείνουν με την Αίρην για την προστασία της, επειδή ανησυχούν ότι ο Πέρι θα την σκοτώσει. αλλά αυτήν τους ξεφορτώνεται λέγοντας ότι έχει ήδη συναντηθεί με κάποιον Βίνσεντ Πέρι, και δεν ανησυχεί καθόλου. Ο Πέρι αναρρώνει και μαθαίνει ότι καταζητείται για τη δολοφονία του Τζορτζ, επειδή τα δακτυλικά του αποτυπώματα έχουν βρεθεί στο όπλο της δολοφονίας, που είναι μια τρομπέτα. Μετά την αφαίρεση των επίδεσμων του, ο Πέρι απρόθυμα λέει στην Αίρην ότι θα είναι σε καλύτερη θέση αν δεν είναι μέρος της ζωής του.

Ο Πέρι βλέποντας ότι δεν μπορεί να αποδείξει την αθωότητά του, και ότι είναι πιθανό να κατηγορηθεί για τη δολοφονία και του Τζορτζ, δεν έχει άλλη επιλογή από το να φύγει.Ο ίδιος σκοπεύει να πάει στο Μεξικό και στη συνέχεια στη Νότια Αμερική. Αυτός το λέει στην Αίρην, αποκαλύπτοντας τα σχέδια του. Αυτήν του λέει ότι θα τον συνάντησει εκεί. Την επόμενη φορά που θα τον δει, ο Πέρι θα είναι χαλαρός με ποτό σε ένα μπαρ στην παραλία στο Περού, που όταν αυτός βλέπει την Αίρην θα την αγκαλιάσει.

Διανομή ρόλων

Επεξεργασία
  • Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ ως Βινσέντ Πέρι
  • Λορίν Μπακόλ ως Αίρην Γιάνσεν
  • Μπρους Μπένετ ως Μπομπ
  • Άγκνες Μόρχεντ ως Μαρτζ
  • Ντάγκλας Κένεντι ως Επιθεωρητής Κένεντι

Παραγωγή

Επεξεργασία

Η Warner Bros κατέβαλε στο συγγραφέα Ντέιβιντ Γκόντις 25.000 δολάρια για τα δικαιώματα της νουβέλας, η οποία είχε αρχικά δημοσιευθεί σε συνέχειες στη Saturday Evening Post από 20 Ιουλίου έως 7 Σεπτεμβρίου του 1946, πριν από την δημοσίευση σε μορφή βιβλίου. Την ώρα που η Σκοτεινή διάβαση προβλήθηκε, ο Μπόγκαρτ ήταν ο καλύτερος αμειβόμενος ηθοποιός στο Χόλυγουντ, με μέσο όρο 450.000 δολάρια τον χρόνο.

Ο Ρόμπερτ Μοντγκόμερι είχε εφαρμόσει στην ταινία Η κυρία της λίμνης (1946) μια τεχνική «υποκειμενικής κάμερας», στην οποία ο θεατής βλέπει τη δράση μέσα από τα μάτια του πρωταγωνιστή. Αυτή η τεχνική χρησιμοποιήθηκε το 1927 στη Γαλλία από τον Αμπέλ Γκανς για τον Ναπολέων [5] και από τον σκηνοθέτη Ρούμπεν Μαμούλιαν στα πρώτα πέντε λεπτά του Δρ. Τζέκιλ και κύριος Χάιντ (1931). Ο κριτικός κινηματογράφου Χαλ Έρικσον πιστεύει ότι στη Σκοτεινή διάβαση κάνει καλύτερη δουλειά στη χρήση αυτής της τεχνικής οπτικής γωνίας, γράφοντας: "Η πρώτη ώρα περίπου της Σκοτεινής διάβασης κάνει το ίδιο πράγμα - και τα αποτελέσματα είναι πολύ πιο επιτυχημένα από οτιδήποτε φαίνεται στην ταινία του Μοντγκόμερι.[6]

Σύμφωνα με την Μπακόλ, στην αυτοβιογραφία της "By Myself", κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της Σκοτεινής διάβασης, τα μαλλιά του Μπόγκαρτ άρχισαν να πέφτουν αρκετά, αποτέλεσμα μίας γυροειδής αλωπεκίας, αν και φωτογραφίες από τον γάμο τους το 1945 δείχνουν ότι ο Μπόγκαρτ έχασε τα μαλλιά του δύο χρόνια νωρίτερα. Στο τέλος των γυρισμάτων φορούσε μια γεμάτη περούκα. Ο Μπόγκαρτ έκανε τελικά κάποιες θεραπείες για να εξουδετερώσει τα αποτελέσματα, αλλά τον βοήθησε το γεγονός ότι στην επόμενη ταινία του, Ο Θησαυρός της Σιέρα Μάντρε, έπρεπε να φορέσει μια κανονική περούκα.[7]

Κυκλοφορία

Επεξεργασία

Στην Ελλάδα η ταινία κυκλοφόρησε στις 14 Δεκεμβρίου 1948 στον κινηματογράφο Τιτάνια στην Αθήνα.[8]

Κριτικές

Επεξεργασία

Στον ιστότοπο συγκέντρωσης κριτικών Rotten Tomatoes η ταινία έχει ποσοστό αποδοχής 91% βασισμένες σε 32 κριτικές, με μέσο όρο 7.70 στα 10. [9]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. www.imdb.com/title/tt0039302/. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2016.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 stopklatka.pl/film/mroczne-przejscie. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2016.
  3. 3,0 3,1 www.filmaffinity.com/en/film972428.html. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2016.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 www.imdb.com/title/tt0039302/fullcredits. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2016.
  5. Brownlow, Kevin (1983). Napoleon: Abel Gance's Classic Film  (1st έκδοση). New York: Knopf. σελίδες 56–57. ISBN 0-394-53394-1. 
  6. Erikson, Hal. Dark Passage στο AllMovie.
  7. Stafford, Jeff. "Dark Passage" on TCM.com
  8. «Η ζωή της πόλεως» (PDF). Ψηφιακό Αρχείο Εφημερίδων και Περιοδικού Τύπου - Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος. Εφημερίδα Ελευθερία. 14 Δεκεμβρίου 1948. σελ. 2η. Ανακτήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 2023. 
  9. «Σκοτεινή διάβαση». Rotten Tomatoes (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2023. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία