Σλοβενική Ακαδημία Επιστημών και Τεχνών

Συντεταγμένες: 46°02′52″N 14°30′16″E / 46.047778°N 14.504444°E / 46.047778; 14.504444

Η Σλοβενική Ακαδημία Επιστημών και Τεχνών (σλοβενικά: Slovenska akademija znanosti in umetnosti‎‎, σύντμηση:SAZU ή SASA) είναι η εθνική ακαδημία της Σλοβενίας που προάγει την επιστήμη και τις τέχνες και συγκεντρώνει τους κορυφαίους Σλοβένους ερευνητές και καλλιτέχνες ως μέλη της.[2]

Σλοβενική Ακαδημία Επιστημών και Τεχνών
Slovenska akademija znanosti in umetnosti
Η Σλοβενική Ακαδημία Επιστημών και Τεχνών στελεχώνεται από 84 τακτικά μέλη (Ιούνιος 2015)
Χάρτης
Είδοςεθνική ακαδημία και ακαδημία επιστημών
Γεωγραφικές συντεταγμένες46°2′52″N 14°30′16″E
ΧώραΣλοβενία[1]
Έναρξη κατασκευής1938
ΒραβείαΤάγμα Εξεχουσών Υπηρεσιών
Ιστότοπος
Επίσημος ιστότοπος
Commons page Πολυμέσα

Πολιτιστική σημασία Επεξεργασία

Ιδρύθηκε το 1938 και αποτελεί το ανώτατο εθνικό ίδρυμα για την επιστήμη και τις τέχνες. Οι συνεργάτες της είναι επιστήμονες και καλλιτέχνες οι οποίοι έχουν εκλεγεί ως μέλη της για τα εξαιρετικά επιτεύγματά τους στον τομέα των επιστημών και των τεχνών. Καλλιεργεί, ενθαρρύνει και προάγει τις επιστήμες και τις τέχνες και, μέσω των δραστηριοτήτων της, συμβάλλει στην ανάπτυξη της επιστημονικής σκέψης και της δημιουργικότητας στις τέχνες, ιδίως με: Αναφορές στις βασικές πτυχές των επιστημών και των τεχνών. Συμμετοχή στον καθορισμό των πολιτικών για τις ερευνητικές δραστηριότητες και την καλλιτεχνική δημιουργικότητα. Γνωμοδοτήσεις, παρουσιάσεις προτάσεων και απόψεων για τη θέση, την ανάπτυξη και την προώθηση των επιστημών και τεχνών και για την οργάνωση των ερευνητικών δραστηριοτήτων και της καλλιτεχνικής δημιουργικότητας. Οργάνωση των ερευνητικών εργασιών και συνεργασία με πανεπιστήμια και άλλα ερευνητικά ιδρύματα, ιδιαίτερα στους τομείς που είναι σημαντικοί για την ευαισθητοποίηση και τη γνώση για τη φυσική και πολιτιστική κληρονομιά της Σλοβενίας, και για την ανάπτυξη της γλώσσας και του πολιτισμού του έθνους. Ανάπτυξη της διεθνούς συνεργασίας στον τομέα των επιστημών και των τεχνών.

Ηγεσία Επεξεργασία

Ο πρόεδρος (επί του παρόντος ενεργός πρόεδρος είναι ο Τάντεϊ Μπάιντ),[3] οι δύο αντιπροέδροι, ο γενικός γραμματέας και οι γραμματείς των διαφόρων τμημάτων εκλέγονται για μια τριετή περίοδο, με δυνατότητα άλλης μίας επανεκλογής. Η Ακαδημία μπορεί να έχει ως και 60 τακτικά και 30 συνεργαζόμενα μέλη, αλλά επί του παρόντος έχει 84 τακτικά και 10 συνεργαζόμενα μέλη. Μπορεί επίσης να έχει ως και 90 αντίστοιχα μέλη από επιστημονικά ιδρύματα του εξωτερικού, εκ των οποίων διαθέτει 85 μέλη τώρα.

Η Ακαδημία δραστηριοποιείται σε διαφορετικούς τομείς της έρευνας, όπως αποτυπώνεται στα αντίστοιχα έξι τμήματα της Ακαδημίας: Το Τμήμα των Ιστορικών και Κοινωνικών Επιστημών έχει 11 τακτικά μέλη, τρεις συνεργάτες και 19 εξωτερικά μέλη, και χωρίζεται σε δύο κλάδους, τις Ιστορικές Επιστήμες και τις Κοινωνικές Επιστήμες. Το Τμήμα των Φιλολογικών και Λογοτεχνικών Επιστημών στελεχώνεται από 15 τακτικά μέλη, 2 συνεργάτες και 16 εξωτερικά μέλη. Το Τμήμα των Μαθηματικών, Φυσικών, Χημικών και Τεχνικών Επιστημών στελεχώνεται από 15 τακτικά μέλη, 4 συνεργάτες και 17 εξωτερικά μέλη, και χωρίζεται σε δύο κλάδους: τις Μαθηματικές, Φυσικές και Χημικές Επιστήμες και τις Τεχνικές Επιστήμες. Το Τμήμα Φυσικών Επιστημών στελεχώνεται από 12 τακτικά μέλη, 2 συνεργάτες και 8 εξωτερικά μέλη. Το Τμήμα Ιατρικών Επιστημών στελεχώνεται από 9 τακτικά μέλη, 2 συνεργάτες και 11 εξωτερικά μέλη. Και το Τμήμα Τεχνών στελεχώνεται από 12 τακτικά μέλη, 6 συνεργάτες και 14 εξωτερικά μέλη.

Η Ακαδημία έχει ιδρύσει 17 ερευνητικά ινστιτούτα, σημαντικά στα πεδία των ανθρωπιστικών και των φυσικών επιστημών, έκαστο εκ των οποίων λειτουργεί ως αυτόνομος ερευνητικός οργανισμός αλλά διοικείται από το Κέντρο Ερευνών της Ακαδημίας.

Η Ακαδημία διαθέτει επίσης ορισμένες ειδικές μονάδες, όπως το Τμήμα Διεθνών Σχέσεων και Επιστημονικού Συντονισμού που διευθύνεται από ένα τακτικό μέλος της, και την Ακαδημαϊκή Βιβλιοθήκη, που πρόκειται για την 3η μεγαλύτερη βιβλιοθήκη στη Σλοβενία και τακτικά συμμετέχει σε ανταλλαγές βιβλίων με επιστημονικά ιδρύματα από όλο τον κόσμο.

Ιστορία Επεξεργασία

Η Σλοβενική Ακαδημία Επιστημών και Τεχνών ιδρύθηκε το 1938 με την αρχική ονομασία Ακαδημία Επιστημών και Τεχνών (ΑΕΤ). Την 23 Ιανουαρίου 1943 η ΑΕΤ παραβίασε την πολιτιστική σιωπή.[4] Το ίδιο έτος, κατόπιν ενεργειών του Μιλαν Βίντμαρ, στην ονομασία της προστέθηκε ο επιθετικός προσδιορισμός Σλοβενική με διάταγμα του Λέων Ρούπνικ, του δημάρχου της Λιουμπλιάνα όταν ήταν προσαρτημένη στην Ιταλία.[5] Μεταπολεμικά η μετονομασία αγνοήθηκε.[6]

Το φθινόπωρο του 1945, η Εθνική Κυβέρνηση της Σλοβενίας με ηγέτη τον Μπόρις Κίντριτς περιόρισε την αυτονομία της Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών. Το 1948 ο ιστορικός λογοτεχνίας Φρανς Κίντριτς διετελούσε την 2η θητεία του ως πρόεδρός της, και αυτήν την περίοδο η ΑΕΤ έχασε ακόμα περισσότερη αυτονομία και μετονομάστηκε πάλι σε Σλοβενική Ακαδημία Επιστημών και Τεχνών. Η ακαδημία έχασε τα μέλη της με το νέο νόμο και 30 ημέρες αργότερα έπαψε να υφίσταται.[5] Το 1949 μια τροποποίηση στο νόμο επέτρεψε την ένταξη στην Ακαδημία όχι μόνο των επιστημόνων και καλλιτεχνών αλλά και εκείνων που οι πράξεις τους είχαν μία «ξεχωριστή σημασία». Κατά συνέπεια, οι Γιόσιπ Μπροζ Τίτο και Έντβαρντ Καρντέλι έγιναν επίτιμα μέλη της. Οι Μπόρις Κίντριτς, Γιόσιπ Βίντμαρ και Μπόρις Ζιχερι ήταν εκλεγμένα μέλη με σημαντική συνεισφορά στην ανάπτυξη της Ακαδημίας.[5]

Σύμφωνα με το Σοβιετικό σχέδιο ανάπτυξης, το 1946 ιδρύθηκαν το Ινστιτούτο Φυσικής και το Ινστιτούτο Χημείας, και 4 χρόνια αργότερα το Ινστιτούτο Ηλεκτρολόγων Οικονομολόγων. Εν τούτοις, οι ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες και η κλασική φυσική ιστορία παρέμειναν τα κυρίαρχα πεδία.[5] Το 1950 υπήρχαν δέκα ινστιτούτα, ένα διοικητικό συμβούλιο και μία επιτροπή, με συμπεριλαμβανόμενα το Ινστιτούτο της Σλοβενικής γλώσσας και το Ινστιτούτο Λογοτεχνίας.[5]

Το 1995 η Ακαδημία εντάχθηκε στα Ευρωπαϊκά Επιστημονικά Ιδρύματα.[7]

Αναφορές Επεξεργασία

  1. grid.425908.2.
  2. «About SASA». SASA - Slovenian Academy of Sciences and Arts. 3 Απριλίου 2011. 
  3. "O SAZU" (Σλοβενικά)
  4. «Akademija znanosti in umetnosti kršila kulturni molk». 23 January 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 October 2011. https://web.archive.org/web/20111019152219/http://www.casnik.si/index.php/2011/01/23/akademija-znanosti-in-umetnosti-krsila-kulturni-molk/. 
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 «Mednarodni simpozij v spomin na literarnega zgodovinarja dr. Franceta Kidriča (EMBARGO DO 18. URE)». Slovenian Press Agency. 27 October 2000. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 January 2015. https://web.archive.org/web/20150111042805/http://www.sta.si/en/vest.php?s=s&id=521405. 
  6. Kladnik, Darinka.· Gorenjski tisk) (2004). Preobrazbe Ljubljane : [kulturno-zgodovinski oris preobrazbe ljubljanskih stavb]. Ljubljana: ZIP - Zavod za intelektualno produkcijo. ISBN 9619103521. 446966308. 
  7. «Slovene Academy of Sciences and Arts (SAZU)». Culture.si. 3 Απριλίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 22 Απριλίου 2019.