Σρέμσκι Κάρλοβτσι

πόλη και δήμος της Σερβίας

Συντεταγμένες: 45°12′N 19°56′E / 45.200°N 19.933°E / 45.200; 19.933


Το Σρέμσκι Κάρλοβτσι (σερβικά : Сремски Карловци) είναι πόλη και δήμος που βρίσκεται στην περιοχή Νότια Μπάτσκα της αυτόνομης επαρχίας της Βοϊβοντίνας της Σερβίας. Βρίσκεται στην όχθη του ποταμού Δούναβη, 8 χιλιόμετρα από το Νόβι Σαντ. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της απογραφής του 2011 έχει πληθυσμό 10.250 κατοίκων. Η πόλη είναι παραδοσιακά γνωστή ως η έδρα της Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία επί της Μοναρχίας των Αψβούργων, καθώς και η πολιτική και πολιτιστική πρωτεύουσα της Σερβικής Βοϊβοντίνας μετά τη Συνέλευση του Μαΐου και κατά την Επανάσταση του 1848.

Σρέμσκι Κάρλοβτσι

Έμβλημα
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Σρέμσκι Κάρλοβτσι
45°12′0″N 19°56′0″E
ΧώραΣερβία
Διοικητική υπαγωγήOpština Sremski Karlovci
Έκταση51 km²
Υψόμετρο102 μέτρα
Πληθυσμός8.750 (2011)[1]
Ταχ. κωδ.21205
Τηλ. κωδ.021
Ζώνη ώραςUTC+02:00
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Όνομα Επεξεργασία

Στα σερβικά η πόλη είναι γνωστή ως Σρέμσκι Κάρλοβτσι (Сремски Карловци), στα κροατικά ως Σριέμσκι Κάρλοβτσι (Srijemski Karlovci), στα γερμανικά ως Kάρλοβιτς, στα ουγγρικά ως Kάρλοτσα, στα πολωνικά ως Kαρλόβιτσε, στα ρουμανικά ως Κάρλοβιτ και στα τουρκικά ως Καρλοφτσά. Το παλιό Σερβικό όμομα της πόλης ήταν Κάρλοβτσι (Карловци) - χρησιμοποιείται και σήμερα, αλλά ανεπίσημα.

Γεωγραφία Επεξεργασία

Η πόλη βρίσκεται στη γεωγραφική περιοχή της Σύρμας. Η πόλη Σρέμσκι Κάρλοβτσι είναι ο μοναδικός οικισμός του δήμου.

Ιστορία Επεξεργασία

Μέχρι τη Συνθήκη του Κάρλοβιτς Επεξεργασία

Στην αρχαιότητα υπήρχε ένα μικρό ρωμαϊκό φρούριο στη θέση αυτή. Η πόλη αναφέρεται για πρώτη φορά σε ιστορικά έγγραφα το 1308 με το όνομα Kάρομ. Το φρούριο του Κάρομ χτίστηκε στα ερείπια ενός αρχαίου ρωμαϊκού. Μέχρι το 1521 το Κάρομ ήταν κτήση Ουγγρικών οικογενειών ευγενών, εκ των οποίων οι πιο γνωστοί ήταν οι Μπάτορι και Mόροβιτς.

Ο Τούρκος στρατιωτικός διοικητής Μπαλί-μπεγκ κατέλαβε το Κάρομ το 1521 και τα επόμενα 170 χρόνια η πόλη ανήκε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Το σλαβικό όνομα της πόλη - Kαρλόβτσι, εμφανίζεται για πρώτη φορά το 1532/33. Κατά την Οθωμανική κυριαρχία η πόλη κατοικείτο κυρίως από Σέρβους και μικρό τμήμα του πληθυσμού αποτελείτο από Μουσουλμάνους. Σύμφωνα με τα οθωμανικά μητρώα του 1545 ο πληθυσμός του Κάρλοβιτς αριθμούσε 547 Χριστιανικά (Σερβικά) νοικοκυριά. Η πόλη είχε επίσης τρεις ορθόδοξους εκκλησίες και ένα μοναστήρι. Από το 1557 ανήκε στην Επαρχία (Επισκοπή) Βελιγραδίου και Σρεμ]] του Σερβικού Πατριαρχείου του Πετς.

Μοναρχία των Αψβούργων Επεξεργασία

 
Η Kαπέλα μίρα (Παρεκκλήσι της Ειρήνης), που ανεγέρθηκε στο σημείο, όπου έγιναν οι διαπραγματεύσεις για τη Συνθήκη του Κάρλοβιτς. Το σχήμα της παραπέμπει στη σκηνή όπου έλαβαν χώρα οι διαπραγματεύσεις

Μεταξύ 16 Νοεμβρίου 1698 και 26 Ιανουαρίου 1699 η πόλη Κάρλοβιτς ήταν η έδρα ενός συνεδρίου που τερμάτισε τις εχθροπραξίες μεταξύ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και του Ιερού Συνασπισμού, από διάφορες ευρωπαϊκές δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένης της Μοναρχίας των Αψβούργων, της Πολωνίας, της Βενετίας και της Ρωσίας. Αποτέλεσμα του συνέδριου ήταν η Συνθήκη του Κάρλοβιτς. Ήταν η πρώτη φορά που μια στρογγυλή τράπεζα χρησιμοποιήθηκε στη διεθνή πολιτική. Μετά από πολέμους δεκαπέντε ετών (1683-1697), η συνθήκη αυτή επισφράγισε την ήττα των Οθωμανών και χάραξε νέα σύνορα. Στην ουσία η συνθήκη αυτή αποτέλεσε τον προάγγελο της σταδιακής κατάρρευσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και την ανάδειξη της Αυστρίας σε κυρίαρχη δύναμη στη κεντρική Ευρώπη και τα Βόρεια Βαλκάνια. Η ιστορική σημασία της Συνθήκης είναι μεγάλη, ενώ η πόλη βρέθηκε να ανήκει στο βασίλειο των Αψβούργων, εμπλουτίζοντας την πληθυσμιακή σύνθεσή της και με καθολικούς, αλλά με κυρίαρχο πάντα το Σερβικό στοιχείο. Σε αυτή τη περίοδο η πόλη αποτελούσε το πνευματικό, θρησκευτικό και πολιτιστικό κέντρο ολόκληρης της Σερβίας. Εκεί βρισκόταν ο μητροπολιτικός ναός των ορθόδοξων Σέρβων καθώς και το πρώτο γυμνάσιο της Σερβίας.

Μετά από αυτή την ειρηνευτική συνθήκη η πόλη αποτέλεσε μέρος της Μοναρχίας των Αψβούργων και συμπεριλήφθηκε στη Στρατιωτική Παραμεθόριο (Επαρχία). Σύμφωνα με τα στοιχεία του 1702 ο πληθυσμός της πόλης αποτελείτο από 215 ορθόδοξα και 13 καθολικά νοικοκυριά, ενώ σύμφωνα με τα στοιχεία του 1753 ο πληθυσμός της ανερχόταν σε 3.843 άτομα, εκ των οποίων 3.110 ήταν Σέρβοι.

Η πόλη ήταν επίσης το πνευματικό, πολιτικό και πολιτιστικό κέντρο των Σέρβων της Μοναρχίας των Αψβούργων. Ο Μητροπολίτης της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας κατοικούσε στην πόλη. Μέχρι σήμερα ο Σέρβος Πατριάρχης διατηρεί τον τίτλο του Μητροπολίτη του Κάρλοβτσι. Στην πόλη ιδρύθηκε επίσης το παλαιότερο Σερβικό (και σλαβικό γενικά) γυμνάσιο (σερβικά гимназија), στις 3 Αυγούστου 1791. Τρία χρόνια μετά ιδρύθηκε στην πόλη μια ορθόδοξη ιερατική σχολή: η παλαιότερη στον κόσμο (μετά την Πνευματική Ακαδημία του Κιέβου) και εξακολουθεί να υπάρχει.

 
Ανακήρυξη της Σερβικής Βϊβοντίνας το 1848 στο Σρέμσκι Κάρλοβτσι

Στη Σερβική Εθνοσυνέλευση στο Κάρλοβτσι το Μάιο του 1848 οι Σέρβοι ανακήρυξαν την ενοποίηση του Σρεμ, του Βανάτου, της Μπάτσκα και της Μπαράνια (συμπεριλαμβανομένων τμημάτων της Στρατιωτικής Παραμεθορίου) στην επαρχία της Σερβικής Βοϊβοντίνας. Η πρώτη πρωτεύουσα της Σερβικής Βοϊβοντίνας ήταν το Κάρλοβτσι, μέχρι να μεταφερθεί αργότερα στο Ζέμουν, το Βέλικι Μπέτσκερεκ και το Τέμεσβαρ. Την ίδια στιγμή ο τίτλος του Ορθόδοξου Μητροπολίτη του Κάρλοβτσι αναβαθμίστηκε σε αυτόν του Πατριάρχη, που έτσι ίδρυσε το Ορθόδοξο Πατριαρχείο του Κάρλοβτσι που υπήρχε μέχρι το 1920, όταν ενώθηκε με τη Μητρόπολη του Βελιγραδίου για να αποτελέσουν την ενιαία Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία.

Όταν η Σερβική Βοϊβοντίνα μετασχηματίστηκε το 1849 στη νέα επαρχία που ονομάστηκε Βοεβοδάτο Σερβίας και Βανάτο Τέμεσβαρ, η πόλη του Κάρλοβτσι δεν συμπεριλήφθηκε στην επαρχία αυτή αλλά επανήλθε στη διοίκηση της Στρατιωτικής Παραμεθορίου (στο σύνταγμα του Πετροβάραντιν, που ανήκε στη Σλαβονική Κράινα. Με την κατάργηση της Στρατιωτικής Παραμεθορίου το 1881 η πόλη συμπεριλήφθηκε στη Ζουπανία Σριεμ της Κροατίας-Σλαβονίας, αυτόνομου βασίλειου εντός του Βασίλειου της Ουγγαρίας και της Αυστροουγγαρίας.

Γιουγκοσλαβία (1918–92) Επεξεργασία

 
Η Κρήνη "των Τεσσάρων Λεόντων" στο κέντρο του Σρέμσκι Κάρλοβτσι

Από το 1918 η πόλη ανήκε στο Βασίλειο των Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων. Το καλοκαίρι του 1921 το πρώην ανάκτορο του Πατριάρχη του Κάρλοβτσι φιλοξένησε το Ρώσο μητροπολίτη Αντώνιο (Χραποβίτσκι), που οργάνωσε εκεί τη λίγα χρόνια αργότερα ιδρυθείσα ως Ιερά Σύνοδο της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας εκτός Ρωσίας. (Οι επικριτές της χαρακτήρισαν αυτό το εκκλησιαστικό σώμα Σύνοδος Καρλοβάτσκι (Ρωσικά: Карловацкий синод), ή "Ομάδα Καρλοβάτσκυ").

Το 1922 η πόλη έγινε επίσης η έδρα των Ρώσων Λευκών εμιγκρέδων (εξορίστων) υπό την ηγεσία του Στρατηγού Βράνγκελ, όπου το 1924 ίδρυσε τη Ρωσική Πανστρατιωτική Ένωση που σχεδιάστηκε για να περιλάβει όλους τους Ρώσους στρατιωτικούς εμιγκρέδες όλου του κόσμου (το Σεπτέμβριο του 2007 έγιναν τα αποκαλυπτήρια ενός μνημείου για το Στρ. Βράνγκελ, που σχεδιάστηκε από το Βασίλι Αζεμσα).

Μεταξύ 1929 και 1941 η πόλη ανήκε στη Μπανόβινα του Δούναβη, επαρχία του Βασιλείου της Γιουγκοσλαβίας. Κατά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο (1941-1944) η πόλη καταλήφθηκε από τις Δυνάμεις του Άξονα και προσαρτήθηκε στο Ανεξάρτητο Κράτος της Κροατίας. Την εποχή εκείνη το όνομά της άλλαξε σε Χρβάτσκι Κάρλοβτσι. Από το τέλος του πολέμου η πόλη ανήκει στην Αυτόνομης Επαρχίας της Βοϊβοντίνας.

Μεταξύ 1980 και 1989 το Σρέμσκι Κάρλοβτσι ήταν ένας από τους επτά δήμους της πόλης Νόβι Σαντ.

Νεότερα χρόνια Επεξεργασία

Σήμερα ο δήμος δεν ανήκει στην Πόλη του Νόβι Σαντ, αλλά αποτελεί χωριστή διοικητική ενότητα της περιοχής της Νότιας Μπάτσκα.

Πρόσφατα η κυβέρνηση της Σερβίας ανακοίνωσε την απόφασή της να μεταφέρει το Συνταγματικό Δικαστήριο της Σερβίας σε αυτή την πόλη ως μέρος της εθνικής στρατηγικής για αποκέντρωση. Επιπλέον η κυβέρνηση αποφάσισε να κάνει αυτή την κίνηση εξαιτίας της ιστορικής σημασίας της πόλης στην ιστορία της Σερβίας καθώς και λόγω της σχετικής της εγγύτητας με την πρωτεύουσα, το Βελιγράδι.

Δημογραφικά Επεξεργασία

 
Χάρτης του Δήμου του Σρέμσκι Κάρλοβτσι

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της απογραφής του 2011 ο Δήμου του Σρέμσκι Κάρλοβτσι είχε 10.250 κατοίκους.

Eθνοτικές ομάδες Επεξεργασία

Η εθνοτική σύνθεση του Δήμου του Σρέμσκι Κάρλοβτσι

Eθνοτική ομάδα Πληθυσμός
Σέρβοι 6,820
Κροάτες 576
Ούγγροι 182
Γιουγκοσλάβοι 71
Γερμανοί 63
Μαυροβούνιοι 41
Σλοβάκοι 29
Σλαβομακεδόνες 25
Ρουθηνοί 16
Σλοβένοι 15
Ρομά 1514
Ρώσοι 11
Αλλοι 969
Σύνολο 10,250

Αξιοθέατα Επεξεργασία

 
Η Ορθόδοξη και η Καθολική εκκλησία στο Σρέμσκι Κάρλοβτσι

Η πόλη είναι πραγματικά πολύ όμορφη, με ωραία σοκάκια, αρκετά παραδοσιακά σπίτια και πολύ όμορφα μαγαζάκια. Το ιστορικό της κέντρο απαρτίζεται από εντυπωσιακά κτίρια.

Στην κεντρική πλατεία δεσπόζει το επιβλητικό κτίριο του ιστορικού γυμνάσιου. Υπήρξε το πρώτο γυμνάσιο της Σερβίας, το οποίο ιδρύθηκε τον Αύγουστο του 1791. Το σημερινό κτίριο αποτελεί κατασκεύασμα του Ούγγρου αρχιτέκτονα Γκιούλα Πάρτος.

Στην κάτω πλευρά της κεντρικής πλατείας βρίσκεται ένα επίσης εντυπωσιακό κτίριο, η ιερατική σχολή του Αγίου Αρσενίου, χτισμένη το 1794. Η σχολή έκλεισε το 1914 και μετά το τέλος του Α΄Π.Π. επαναλειτούργησε στο Βελιγράδι. Σήμερα στο κτίριο φιλοξενείται το τμήμα των αρχείων της σερβικής ακαδημίας των επιστήμων και των τεχνών.

Στην πλατεία βρίσκονται, η μια δίπλα στην άλλη, και δυο ιστορικές εκκλησίες της πόλης. Ο ορθόδοξος καθεδρικός ναός του Αγίου Νικολάου και ο ρωμαιοκαθολικός ναός της Αγίας Τριάδας. Ο ναός του Αγ. Νικολάου χτίστηκε το 1762 και αποτελεί ένα από τα καλύτερα δείγματα αρχιτεκτονικής του 18ου αιώνα για όλη τη Σερβία. Εντυπωσιακές είναι και οι τοιχογραφίες του ναού. Από την άλλη σε μπαρόκ ρυθμό είναι χτισμένη η ρωμαιοκαθολική εκκλησιά της Αγ. Τριάδος, η οποία ολοκληρώθηκε το 1768.

Ίσως το πιο επιβλητικό κτίριο να είναι το “σπίτι του Πατριάρχη”. Το κτίριο αποπερατώθηκε το 1895 από τον Σέρβο αρχιτέκτονα Βλάντιμιρ Νίκολιτς. Στο ίδιο σημείο προϋπήρχε το "Πασά Κονάκ", που απετέλεσε την αρχική κατοικία του αρχηγού της Σερβικής εκκλησίας. Σήμερα αποτελεί τη θερινή κατοικία του πατριάρχη Σερβίας και τη μόνιμη κατοικία του επισκόπου του Σρεμ (Σίρμια). Επίσης στους χώρους του φιλοξενείται και το μουσείο της Σερβικής ορθόδοξης εκκλησίας.

Το δημαρχείο της πόλης, που βρίσκεται κοντά στην κεντρική πλατεία, δεν είναι εντυπωσιακό κτίριο. Είναι παλαιό, κτισμένο την περίοδο από το 1808 έως το 1811 και έχει κάποια ιστορική σημασία, καθώς από το μπαλκόνι του, το Μάιο του 1848, έγινε η δήλωση της ανεξαρτησίας της Σερβικής εθνοσυνέλευσης από τον Ιωσήφ Ράζατσιτς.

Το “παρεκκλήσι της ειρήνης”, που κτίσθηκε στο μέρος όπου υπεγράφη η Συνθήκη του Κάρλοβιτς αρχιτεκτονικά θυμίζει σκηνή και βρίσκεται σε μικρή απόσταση από την κεντρική πλατεία.

Αδελφοποιήσεις Επεξεργασία

Φωτογραφίες Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

Πηγές Επεξεργασία

  • Χασιώτης, Ι.:Η κάμψη της Οθωμανικής δυνάμεως. Η συνθήκη του Κάρλοβιτς (1699) και η σημασία της για τους Έλληνες. Στην "Ιστορία του Ελληνικού Έθνους" ,Τομ. ΙΑ΄, σελ.35.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία