Στέφανος Ε΄ της Ουγγαρίας
Ο Στέφανος Ε΄ της Ουγγαρίας (Ουγγρική γλώσσα: "V. István", 18 Οκτωβρίου 1239 - 6 Αυγούστου 1272) από τον Οίκο των Άρπαντ ήταν βασιλιάς της Ουγγαρίας και της Κροατίας από το 1270 έως το 1272 και δούκας της Στυρίας από το 1258 έως το 1260. Ο Στέφανος ήταν μεγαλύτερος γιος του βασιλέως Μπέλα Δ΄ της Ουγγαρίας και της Ελληνίδας συζύγου του Μαρίας Λασκαρίνας, κόρης του αυτοκράτορα της Νίκαιας Θεόδωρου Λάσκαρη. Ο πατέρας του τον έστεψε συμβασιλέα σε ηλικία έξι ετών και τον διόρισε δούκα της Σλαβονίας. Την εποχή που ήταν ακόμα παιδί παντρεύτηκε την Ελισσάβετ την Κουμάνα, κόρη ενός Κουμάνου οπλαρχηγού που είχε εγκατασταθεί στην Μεγάλη Ουγγρική πεδιάδα. Ο πατέρας του τον διόρισε Δούκα της Τρανσυλβανίας (1257) και Δούκα της Στυρίας (1258). Οι τοπικοί ευγενείς στο Δουκάτο της Στυρίας αντέδρασαν έντονα στην κηδεμονία του, επαναστάτησαν και έδιωξαν τα στρατεύματα του με την βοήθεια του Ότακαρ Β΄ της Βοημίας.
Στέφανος Ε' | |
---|---|
Βασιλιάς της Ουγγαρίας και της Κροατίας | |
Περίοδος | 3 Μαΐου 1270 - 6 Αυγούστου 1272 |
Στέψη | πριν από τις 13 Μαΐου 1270 Ζέγκεσφεχερβαρ, Ουγγαρία |
Προκάτοχος | Μπέλα Δ΄ |
Διάδοχος | Λαδίσλαος Δ΄ |
Περίοδος | 1258 - 1260 |
Προκάτοχος | Μπέλα Δ΄ |
Διάδοχος | Ότακαρ Β΄ |
Γέννηση | 18 Οκτωβρίου 1239 άγνωστη τοποθεσία |
Θάνατος | 6 Αυγούστου 1272 Νησί Τσέπελ |
Τόπος ταφής | Νησί της Μαργαρίτας, Βουδαπέστη |
Σύζυγος | Ελισάβετ η Κουμάνα |
Απόγονοι | Αικατερίνη Μαρία Ελισάβετ Άννα (σύζ. Ανδρόνικου Β΄) Λαδίσλαος Δ΄ Ανδρέας |
Οίκος | Αρπάντ |
Πατέρας | Μπέλα Δ΄ της Ουγγαρίας |
Μητέρα | Μαρία Λασκαρίνα |
Θρησκεία | Καθολική Εκκλησία |
Σχετικά πολυμέσα | |
δεδομένα ( ) |
Μετά την συντριβή του Ουγγρικού στρατού τον οποίο διοικούσε ο ίδιος ο Στέφανος και ο πατέρας του από τον Ότακαρ εγκατέλειψε την Στυρία και εγκαταστάθηκε στην Τρανσυλβανία. Ο Στέφανος πίεσε τον πατέρα του να του παραχωρήσει όλα τα εδάφη του στο Βασίλειο της Ουγγαρίας ανατολικά του Δούναβη και πήρε τον τίτλο του συμβασιλέα (1262). Σε δύο χρόνια (1264) ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος ανάμεσα στον Στέφανο και τον πατέρα του, κατηγόρησε τον Μπέλα Δ΄ ότι είχε στόχο να τον αποκληρώσει. Οι σχέσεις τους αποκαταστάθηκαν σύντομα (1266) αλλά παρέμειναν πάντοτε τεταμένες. Ο Στέφανος διαδέχθηκε ομαλά τον πατέρα του (3 Μαΐου 1270) αλλά η αδελφή του Άννα και οι πιο στενοί σύμβουλοι του πατέρα του δραπέτευσαν στο Βασίλειο της Βοημίας. Την άνοιξη του 1271 ο Ότακαρ Β΄ επιτέθηκε στο Βασίλειο της Ουγγαρίας αλλά γνώρισε την συντριβή. Το επόμενο καλοκαίρι ξέσπασε στην Ουγγαρία επανάσταση ευγενών στην οποία αιχμαλωτίστηκε ο γιος του μελλοντικός Λαδίσλαος Δ΄ της Ουγγαρίας, ο Στέφανος Ε΄ πέθανε αιφνίδια και πρόωρα αμέσως μετά.
Παιδική ηλικία
ΕπεξεργασίαΟ Στέφανος ήταν το όγδοο παιδία και πρώτος γιος του βασιλέως της Ουγγαρίας Μπέλα Δ΄ και της Ελληνίδας συζύγου του Μαρίας Λασκαρίνας της κόρης του αυτοκράτορα της Νίκαιας Θεόδωρου Λάσκαρη.[1][2] Ο αρχιεπίσκοπος του Έστεργκομ Ροβέρτος τον βάπτισε (18 Οκτωβρίου 1239) με το όνομα του πρώτου βασιλιά της Ουγγαρίας Αγίου Στεφάνου.[1] Την εποχή που οι Μογγόλοι συνέτριψαν τους Ούγγρους και τον στρατό τους στην "μάχη του Μοχί" (11 Απριλίου 1241) ο Μπέλα Δ΄ και ολόκληρη η οικογένεια του δραπέτευσαν στο Ζάγκρεμπ.[3] Τον Φεβρουάριο του 1242 οι Μογγόλοι διέσχισαν τον παγωμένο Δούναβη και η βασιλική οικογένεια δραπέτευσε στο καλά οχυρωμένο Τρόγκιρ.[1][4] Ο Μπέλα Δ΄ και η οικογένεια του επέστρεψαν στην Ουγγαρία τον Μάρτιο, όταν έφυγαν οι Μογγόλοι για ανεξήγητο λόγο.[5]
Δούκας της Σλαβονίας της Τρανσυλβανίας και της Στυρίας
ΕπεξεργασίαΣε βασιλικό διάταγμα (1246) ο Στέφανος καταγράφεται ως "βασιλεύς και δουξ της Σλαβονίας".[1] Οι ιστορικοί Γκιούλα Κρίστο και Φέρεντς Μακ αναφέρουν ότι την προηγούμενη χρονιά ο πατέρας του τον έστεψε συμβασιλέα και του παραχώρησε τα εδάφη ανάμεσα στον ποταμό Δράβο και την Αδριατική Θάλασσα.[1][6] Οι επαρχίες του επτάχρονου Στέφανου περιείχαν την Κροατία, την Δαλματία και την Σλαβονία, την διοίκηση ασκούσαν οι βασιλικοί εκπρόσωποι ως Μπανς.[1][7] Σε μια επιστολή που έστειλε στα τέλη της δεκαετίας του 1240 ο Μπέλα Δ΄ στον πάπα Ιννοκέντιο Δ΄ γράφει "στο όνομα του Χριστιανισμού πάντρεψα τον γιο μου με μία Κουμάνα".[8] Η νύφη του ονομαζόταν Ελισάβετ, ήταν κόρη ενός Κουμάνου οπλαρχηγού τον οποίο προσκάλεσε ο Μπέλα Δ΄ να εγκατασταθεί στα εδάφη κατά μήκος του ποταμού Τίσα.[9][10] Η Ελισάβετ βαπτίστηκε χριστιανοί αλλά οι 10 Κουμάνοι οπλαρχηγοί που την συνόδευαν ορκίστηκαν σε έναν σκύλο που είχε κοπεί στην μέση με ένα σπαθί.[11] O Στέφανος επέστρεψε στην Τρανσυλβανία και ξεκίνησε να την κυβερνά για δεύτερη φορά (20 Αυγούστου 1260).[12][13] Ο Μπέλα Δ΄ και ο Στέφανος κατέκτησαν σε εκστρατεία το Βιντίν (1261).[2]
Την εποχή που ο μικρός Στέφανος έφτασε στην ενηλικίωση (1257) ο πατέρας του τον διόρισε δούκα της Τρανσυλβανίας.[2][12] Την επόμενη χρονιά ωστόσο (1258) ο Μπέλα Δ΄ τον μετέφερε στην Στυρία.[6][12] Η Στυρία είχε προσαρτηθεί αλλά οι τοπικοί ευγενείς είχαν εξεγερθεί εναντίον του κυβερνήτη που είχε τοποθετήσει ο Μπέλα Δ΄, το αποτέλεσμα ήταν να διορίσει κυβερνήτη ο βασιλιάς τον ίδιο τον γιο του.[14] Ο Μπέλα Β΄ και ο γιος του επιτέθηκαν στην Στυρία και υπέταξαν τους επαναστάτες, ο Στέφανος διορίστηκε κυβερνήτης στην Στυρία και σε δυο γειτονικές περιοχές.[15][16] Την άνοιξη του 1259 προχώρησε σε λεηλασία στην Καρινθία με στόχο να τιμωρήσει τον Ούλριχ Γ΄ της Καρινθίας για την βοήθεια που είχε προσφέρει στους επαναστάτες της Στυρίας.[15][16] Η διακυβέρνηση του Στέφανου στην Συρία έγινε μισητή, οι τοπικοί ευγενείς επαναστάτησαν με την βοήθεια του Ότακαρ Β΄ της Βοημίας, ο Στέφανος μπόρεσε να διατηρήσει μόνο το Πτούι στην Σλαβονία και την περιοχή του.[17] Ο Στέφανος διέσχισε τον ποταμό Μοράβα για να επιτεθεί στον Ότακαρ Β΄.[18] Οι στρατιωτικές του δυνάμεις που περιείχαν Σέκελι και Κουμάνους μισθοφόρους συνέτριψαν τον Αυστριακό στρατό.[19][20] Στην κρίσιμη ωστόσο "μάχη του Κρέσσενμπρουν" (12 Ιουλίου 1260) ο στρατός του Μπέλα Δ΄ και του Στέφανου ηττήθηκε, ο βασικός λόγος ήταν ότι οι ενισχυμένες δυνάμεις του πατέρα του καθυστέρησαν να έρθουν.[13][20] Ο ίδιος ο Στέφανος που διοικούσε την εμπροσθοφυλακή ξέφυγε από τον θάνατο την τελευταία στιγμή.[21] Με την "Ειρήνη της Βιέννης" (31 Μαρτίου 1261) ο Στέφανος παραιτήθηκε από τα δικαιώματα του στον θρόνο της Βοημίας, αναγνώρισε νόμιμο βασιλιά τον Ότακαρ Β΄.[13] Ο Στέφανος επέστρεψε στην Τρανσυλβανία και ξεκίνησε η δεύτερη περίοδος διακυβέρνησης (20 Αυγούστου 1260).[12][13] Ο Στέφανος και ο πατέρας του επιτέθηκαν στην Βουλγαρία και κατέκτησαν το Βίντιν (1261).[2] Ο Μπέλα Δ΄ επέστρεψε στην Ουγγαρία αλλά ο Στέφανος συνέχισε μόνος την μάχη, πολιόρκησε το Λομ της Βουλγαρίας και έφτασε μέχρι το Βελίκο Τάρνοβο καταδιώκοντας τον Τσάρο Κωνσταντίνο Α΄ Τιχ.[22] Ο Βούλγαρος Τσάρος προσπάθησε με κάθε μέσο να αποφύγει την μάχη και ο Στέφανος αναγκάστηκε μέχρι το τέλος της χρονιάς να υποχωρήσει.[22]
Εμφύλιοι με τον πατέρα του
ΕπεξεργασίαΣτις αρχές της δεκαετίας του 1260 οι σχέσεις του Μπέλα Δ΄ και του Στέφανου χειροτέρεψαν.[23] Τα έγγραφα του Στέφανου δείχνουν ότι είχε έντονο φόβο μήπως ο Μπέλα Δ΄ τον εκδιώξει και τον αποκληρώσει, κατηγόρησε μάλιστα κάποιους Βογιάρους ότι είχαν στρέψει τον ηλικιωμένο πατέρα του εναντίον του.[23] Τα έγγραφα του Μπέλα Δ΄ δείχνουν αντίθετα ότι όχι μόνο δεν τον αποκήρυξε αλλά του έκανε και άλλες δωρεές σε περιοχές γύρω από την Τρανσυλβανία.[24] Ο αρχιεπίσκοπος Φίλιππος του Έστεργκομ μεσολάβησε το φθινόπωρο ανάμεσα στους οπαδούς του βασιλιά και του γιου του με στόχο να συμφιλιωθούν.[25][26] Με την "Συνθήκη του Πρεσβούργου" (25 Νοεμβρίου 1262) ο Μπέλα Δ΄ μοίρασε το βασίλειο του με τον Στέφανο ο οποίος δέχτηκε τις περιοχές ανατολικά του Δούναβη.[27][28] Με την επικύρωση της Συνθήκης (5 Δεκεμβρίου 1262) ο Στέφανος υποσχέθηκε ότι δεν θα εισβάλει στην Σλοβενία η οποία είχε δοθεί από τον πατέρα του στον μικρότερο αδελφό του Μπέλα της Σλαβονίας.[25] Με την ευκαιρία αυτή ο Στέφανος ανακήρυξε τον εαυτό του "Συμβασιλέας, δούκας της Τρανσυλβανίας και πρίγκιπας των Κουμάνων".[25][27] Ο Βούλγαρος ευγενής Γιακόβ Σβέτοσλαβ ζήτησε βοήθεια από τον Στέφανο επειδή η Βυζαντινή αυτοκρατορία επιτέθηκε και κατέλαβε τα εδάφη του νότια από το Βίντιν (1263).[29][30] Ο Στέφανος έστειλε στρατό υπό την ηγεσία του Βοεβόδα της Τρανσυλβανίας Λαδίσλαου Β΄ Καν, συνέτριψαν τους Βυζαντινούς και τους εκδίωξαν από την Βουλγαρία.[31] Ο Γιακόβ Σβέτοσλαβ ανέλαβε ξανά την διοίκηση του Βίντιν, αυτή την φορά ως υποτελής του Στέφανου ώστε να τον ευχαριστήσει για την βοήθεια του.[31] H ανακωχή ανάμεσα στον Στέφανο και τον πατέρα του ήταν προσωρινή.[32] Ο Στέφανος προχώρησε σε κατάσχεση της περιουσίας της μητέρας του και της αδελφής του Άννας, ανάμεσα τους οι πόλεις Μπίστριτσα και Φουζέρ.[28]
Το φθινόπωρο του 1234 ο στρατός του Μπέλα Δ΄ διέσχισε τον Δούναβη υπό την διοίκηση της ίδιας της Άννας, συνέλαβαν αιχμαλώτους την σύζυγο και τα παιδιά του Στέφανου.[28][33] Ο Βοεβόδας Λαδίσλαος στράφηκε επίσης εναντίον του Στεφάνου και οδήγησε έναν στρατό από Κουμάνους στην Τρανσυλβανία.[34] Ο Στέφανος τον συνέτριψε κοντά στην Ντέβα.[27][33] Ο βασιλικός δικαστής Λόρενς έφτασε με νέο στρατό και ανάγκασε τον Στέφανο να οπισθοχωρήσει στο Μπρασόβ.[33][35] Ο Λόρενς εξακολουθούσε να πολιορκεί το κάστρο αλλά ο στρατός του Στέφανου το υπερασπίστηκε επιτυχώς.[33][35] Ο Στέφανος ξεκίνησε αντεπίθεση και ανάγκασε τον στρατό του πατέρα του να υποχωρήσει, κέρδισε τον Μάρτιο του 1265 την αποφασιστική "μάχη της Πέστης".[17][32][33][36] Οι δύο αρχιεπίσκοποι μεσολάβησαν ώστα να συμφιλιωθούν ξανά ο Στέφανος με τον πατέρα του, επιβεβαίωσαν την παλιότερη μεταξύ τους Συνθήκη που μοίραζε στα δυο την χώρα (1262).[37] Η νέα Συνθήκη υπεγράφη στο "νησί της Μαργαρίτας" στην Βουδαπέστη (23 Μαρτίου 1266).[32][38] Την εποχή του εμφύλιου πολέμου στην Ουγγαρία ο υποτελής του Στεφάνου Γιακόβ Σβέτοσλαβ δήλωσε την υποταγή του στον τσάρο Κωνσταντίνο Α΄ Τιχ της Βουλγαρίας.[39] Το καλοκαίρι του 1266 ο Στέφανος προχώρησε σε εκστρατεία, νίκησε τους Βούλγαρους σε πέντε συνεχόμενες μάχες και τους έδιωξε από την περιοχή.[38][40] Ο Γιακόβ Σβέτοσλαβ εγκαταστάθηκε ξανά στο Βίντιν και δήλωσε την υποταγή του στον Στέφανο. Ο Ούγγρος πρίγκιπας από τότε χρησιμοποιούσε επιπλέον στα έγγραφα του και τον τίτλο "βασιλεύς της Βουλγαρίας".[17] Ο Μπέλα Δ΄ και ο γιος του επιβεβαίωσαν τις ελευθερίες των "βασιλικών υπηρετών" (1267), από τότε ήταν γνωστοί ως "ευγενείς".[41] Ο Στέφανος και ο Κάρολος ο Ανδεγαυός συμμάχησαν με διπλό γάμο, ο γιος του Στέφανου Λαδίσλαος παντρεύτηκε την κόρη του Καρόλου Ελισάβετ και ο γιος του Καρόλου Κάρολος Β΄ της Νεαπόλεως παντρεύτηκε την κόρη του Στεφάνου Μαρία. Η πανίσχυρη συμμαχία ανέβασε την θέση του Στέφανου σε διεθνές επίπεδο (1269).[41][42] Οι σχέσεις με τον πατέρα του δεν αποκαταστάθηκαν ωστόσο ποτέ, ο ηλικιωμένος Μπέλα Δ΄ ζήτησε στο νεκροκρέβατο του από τον Ότακαρ Β΄ της Βοημίας να προστατέψει την κόρη του Άννα από τυχόν επίθεση του αδελφού της.[42][43]
Βασιλεία
ΕπεξεργασίαΌταν πέθανε ο ηλικιωμένος βασιλιάς (3 Μαΐου 1270) η κόρη του Άννα άρπαξε το βασιλικό θησαυροφυλάκιο και κατέφυγε στην Βοημία, την ακολούθησαν οι στενότεροι σύμβουλοι του πατέρα της.[17][44][45] Ο Στέφανος καθαίρεσε τους περισσότερους από τους περισσότερους αξιωματούχους του πατέρα του και τοποθέτησε στην θέση τους δικούς του οπαδούς.[45] Ο Στέφανος παραχώρησε την κομητεία Έστεργκομ στον Αρχιεπίσκοπο Φίλιππο που τον έστεψε βασιλιά στο Έστεργκομ στις (17 Μαΐου 1270).[45][46] Ο Πολωνός χρονικογράφος του 15ου αιώνα Γιαν Ντουούγκος έγραψε ότι ο Στέφανος πραγματοποίησε ένα "προσκύνημα στον τάφο του Αγίου Στανίσλαου" στην Κρακοβία. Στα τέλη Αυγούστου συναντήθηκε με τον κουνιάδο του και δούκα της Κρακοβίας Μπολέσλαφ τον Αγνό, μαζί του ανανέωσε "την παλιά συμμαχία και φιλία εναντίον των κοινών εχθρών".[45][47] Αργότερα συνάντησε τον ίδιο τον Ότοκαρ Β΄ της Βοημίας σε ένα νησί του Δούναβη κοντά στην Μπρατισλάβα, έκλεισε μαζί του ειρήνη που ήταν προσωρινή.[44][45] Ο Στέφανος Ε΄ ξεκίνησε μια επιδρομή λεηλασίας στην Αυστρία (21 Δεκεμβρίου 1270).[48] Τον Απρίλιο του 1271 ο Ότοκαρ Β΄ της Βοημίας και κατέλαβε μια σειρά από κάστρα.[46][49]
Ο Ότοκαρ Β΄ συνέτριψε τον Στέφανο δύο φορές αλλά ο τελευταίος κέρδισε την αποφασιστική μάχη του ποταμού Ράμπκα (21 Μαΐου 1271).[49] Ο Ότοκαρ Β΄ δραπέτευσε από την Ουγγαρία και ο Στέφανος Ε΄ τον καταδίωξε μέχρι την Βιέννη.[49] Οι απεσταλμένοι των δύο βασιλέων κατέληξαν τελικά σε ειρήνη που κλείστηκε στην Μπρατισλάβα (2 Ιουλίου 1271).[46][49] Ο Στέφανος Ε΄ υποσχέθηκε να βοηθήσει τον Ότακαρ Β΄ να αντιμετωπίσει τους επαναστάτες στην Καρινθία, ο Ότακαρ με την σειρά του θα διέταζε τους οπαδούς του να αναχωρήσουν από τα Ουγγρικά κάστρα.[17][49] Η αδελφή του Στεφάνου Ε΄ Αγία Μαργαρίτα είχε πεθάνει σύμφωνα με τον Βίο της πριν από τον πατέρα της (18 Ιανουαρίου 1270).[43] Ο Στέφανος Ε΄ ήταν παρόν σε ένα θαύμα στην επέτειο θανάτου της και ζήτησε την Αγιοποίηση της από την Αγία Έδρα (1271).[50] Την ίδια χρονιά ο Στέφανος Ε΄ παραχώρησε προνόμια στους πολίτες της Γκιούρ, αναγνώρισε τα προνόμια των Σαξόνων που εγκαταστάθηκαν στο Σπις της Σλοβακίας, θα αποτελούσαν αυτόνομη κοινότητα.[49][51] Ο Στέφανος Ε΄ προστάτευσε επίσης τον αρχιεπίσκοπο του Έστεργκπομ απέναντι στις απαιτήσεις των ευγενών που προσπαθούσαν να απαλλαγούν από τις υποχρεώσεις τους.[49] Το καλοκαίρι του 1272 ξέσπασε επανάσταση ευγενών σε βάρος του, οι επαναστάτες συνέλαβαν και φυλάκισαν τον 10χρονο γιο του Λαδίσλαο.[17][52] Την στιγμή που πολιορκούσε το φρούριο των επαναστατών αρρώστησε αιφνίδια και πέθανε αμέσως (6 Αυγούστου 1272).[46] Η ταφή του έγινε δίπλα στην αδελφή του Μαργαρίτα στην "νήσο των Κουνελιών" που πήρε προς τιμή της το όνομα "νησί της Μαργαρίτας".[53][54]
Οικογένεια
ΕπεξεργασίαΝυμφεύτηκε την Ελισάβετ, κόρη του Σεϋχάν αρχηγού των Κουμάνων και είχε τέκνα:[55][56]
- Αικατερίνη π. 1256-μετά το 1314, παντρεύτηκε τον Στέφανο Ντραγκούτιν της Σερβίας, του Οίκου Νεμάνιτς.[55][57]
- Μαρία π. 1257-1323, παντρεύτηκε τον Κάρολο Β΄ των Καπετιδών-Ανζού της Νάπολης.[42] Γιος της ήταν ο:
- Κάρολος-Μαρτέλος 1271-1295, τιτουλάριος βασιλιάς της Ουγγαρίας, βασιλιάς της Κροατίας. Τον διαδέχθηκε ο γιος του Κάρολος Α΄ και ο εγγονός του Λουδοβίκος Α΄.[42]
- (κόρη) παντρεύτηκε τον Ιάκωβο Σβετοσλάβ δεσπότη.[42]
- Ελισάβετ π. 1255/60-1313, μοναχή στη μονή της Ευλογημένης Παρθένου στη νησί των κουνελιών (νυν νησί της Μαργαρίτας) επί του Δούναβη, στη Βουδαπέστη.[42] Έγινε βοηθός ηγουμένη, αλλά ο αδελφός της με τη βία την πάντρεψε πρώτα με τον Ζάβις του Φάλκενσταιν βαρόνο του Φάλκενσταϊν στη Βοημία και μετά με τον Στέφανος Ούρος Β΄ Μιλούτιν της Σερβίας, του Οίκου Νεμάνιτς και αδελφό του Στεφάνου Ντραγκούτιν.[58][59]
- Άννα της Ουγγαρίας 1260-1281, παντρεύτηκε τον Ανδρόνικο Β΄ Αυτοκράτορα των Ρωμαίων. Παιδιά τους ήταν:[42]
- Μιχαήλ Θ΄ Παλαιολόγος συναυτοκράτορας και Κωνσταντίνος.
- Λαδίσλαος Δ΄ της Ουγγαρίας 1262-1290, βασιλιάς της Ουγγαρίας.[60][60]
- Ανδρέας της Σλαβονίας 1268-1278, δούκας της Σλαβονίας (ανατολικής Κροατίας).[60][61]
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Kristó & Makk 1996, σ. 267
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Makk 1994, σ. 294
- ↑ Érszegi & Solymosi 1981, σ. 148
- ↑ Érszegi & Solymosi 1981, σσ. 148–149
- ↑ Érszegi & Solymosi 1981, σ. 149
- ↑ 6,0 6,1 Bartl et al. 2002, σ. 32
- ↑ Zsoldos 2007, σ. 13
- ↑ Bárány 2012, σ. 353
- ↑ Berend 2001, σ. 261
- ↑ Engel 2001, σ. 105
- ↑ Berend 2001, σσ. 98, 261
- ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 Sălăgean 2005, σ. 234
- ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 Érszegi & Solymosi 1981, σ. 157
- ↑ Érszegi & Solymosi 1981, σσ. 154, 156
- ↑ 15,0 15,1 Érszegi & Solymosi 1981, σ. 156
- ↑ 16,0 16,1 Zsoldos 2007, σσ. 16–17
- ↑ 17,0 17,1 17,2 17,3 17,4 17,5 Engel 2001, σ. 107
- ↑ Kristó 2003, σσ. 177–178
- ↑ Kristó 2003, σ. 178
- ↑ 20,0 20,1 Sălăgean 2005, σ. 235
- ↑ Zsoldos 2007, σ. 17
- ↑ 22,0 22,1 Fine 1994, σ. 174
- ↑ 23,0 23,1 Zsoldos 2007, σ. 11
- ↑ Zsoldos 2007, σσ. 21-23
- ↑ 25,0 25,1 25,2 Érszegi & Solymosi 1981, σ. 158
- ↑ Zsoldos 2007, σσ. 19-21
- ↑ 27,0 27,1 27,2 Sălăgean 2005, σ. 236
- ↑ 28,0 28,1 28,2 Zsoldos 2007, σ. 21
- ↑ Fine 1994, σσ. 175–176
- ↑ Érszegi & Solymosi 1981, σ. 159
- ↑ 31,0 31,1 Fine 1994, σ. 177
- ↑ 32,0 32,1 32,2 Kristó & Makk 1996, σ. 270
- ↑ 33,0 33,1 33,2 33,3 33,4 Érszegi & Solymosi 1981, σ. 160
- ↑ Zsoldos 2007, σ. 48
- ↑ 35,0 35,1 Makkai 1994, σ. 203
- ↑ Engel 2001, σσ. 106–107
- ↑ Érszegi & Solymosi 1981, σσ. 160-161
- ↑ 38,0 38,1 Érszegi & Solymosi 1981, σ. 161
- ↑ Fine 1994, σ. 178
- ↑ Fine 1994, σ. 179
- ↑ 41,0 41,1 Engel 2001, σ. 120
- ↑ 42,0 42,1 42,2 42,3 42,4 42,5 42,6 Kristó & Makk 1996, σ. 271
- ↑ 43,0 43,1 Érszegi & Solymosi 1981, σ. 163
- ↑ 44,0 44,1 Kristó & Makk 1996, σ. 272
- ↑ 45,0 45,1 45,2 45,3 45,4 Érszegi & Solymosi 1981, σ. 164
- ↑ 46,0 46,1 46,2 46,3 Bartl et al. 2002, σ. 33
- ↑ The Annals of Jan Długosz (A.D. 1270), σ. 213
- ↑ Érszegi & Solymosi 1981, σσ. 164-165
- ↑ 49,0 49,1 49,2 49,3 49,4 49,5 49,6 Érszegi & Solymosi 1981, σ. 165
- ↑ Klaniczay 2002, σ. 224
- ↑ Segeš 2011, σ. 44
- ↑ Érszegi & Solymosi 1981, σ. 166
- ↑ Kristó & Makk 1996, σ. 273
- ↑ Klaniczay 2002, σ. 225
- ↑ 55,0 55,1 Kristó & Makk 1996, σ. 268
- ↑ Klaniczay 2002, σ. 439
- ↑ Fine 1994, σ. 203
- ↑ Klaniczay 2002, σ. 262
- ↑ Kristó & Makk 1996, σ. 279
- ↑ 60,0 60,1 60,2 Kristó & Makk 1996, σ. 274
- ↑ Érszegi & Solymosi 1981, σ. 173
Πηγές
Επεξεργασία- Εγκυκλοπαίδεια Μπριττάνικα 11η Έκδοση υπ'όψιν της Αγγλικής Wikipedia.
- Bárány, Attila (2012). "The Expansion of the Kingdom of Hungary in the Middle Ages (1000–1490)". In Berend, Nóra (ed.). The Expansion of Central Europe in the Middle Ages. Ashgate Variorum. σσ. 333–380.
- Bartl, Július; Čičaj, Viliam; Kohútova, Mária; Letz, Róbert; Segeš, Vladimír; Škvarna, Dušan (2002). Slovak History: Chronology & Lexicon. Bolchazy-Carducci Publishers, Slovenské Pedegogické Nakladatel'stvo.
- Berend, Nóra (2001). At the Gate of Christendom: Jews, Muslims and 'Pagans' in Medieval Hungary, c. 1000–c. 1300. Cambridge University Press.
- Engel, Pál (2001). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526. I.B. Tauris Publishers.
- Fine, John V. A. Jr. (1994) [1987]. The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest. Ann Arbor, Michigan: University of Michigan Press.
- Érszegi, Géza; Solymosi, László (1981). "Az Árpádok királysága, 1000–1301 [The Monarchy of the Árpáds, 1000–1301]". In Solymosi, László (ed.). Magyarország történeti kronológiája, I: a kezdetektől 1526-ig [Historical Ch*ronology of Hungary, Volume I: From the Beginning to 1526] (in Hungarian). Akadémiai Kiadó. σσ. 79–187.
- Klaniczay, Gábor (2002). Holy Rulers and Blessed Princes: Dynastic Cults in Medieval Central Europe. Cambridge University Press.
- Kristó, Gyula; Makk, Ferenc (1996). Az Árpád-ház uralkodói [Rulers of the House of Árpád] (in Hungarian). I.P.C. Könyvek. .
- Kristó, Gyula (2003). Háborúk és hadviselés az Árpádok korában [Wars and Tactics under the Árpáds] (in Hungarian). Szukits Könyvkiadó.
- Kristó, Gyula (2007). Magyarország története 895-1301 [History of Hungary] (in Hungarian). Osiris.
- Makk, Ferenc (1994). "V. István". In Kristó, Gyula; Engel, Pál; Makk, Ferenc (eds.). Korai magyar történeti lexikon (9–14. század) [Encyclopedia of the Early Hungarian History (9th–14th centuries)] (in Hungarian). Akadémiai Kiadó. σ. 294.
- Makkai, László (1994). "The Emergence of the Estates (1172–1526)". In Köpeczi, Béla; Barta, Gábor; Bóna, István; Makkai, László; Szász, Zoltán; Borus, Judit (eds.). History of Transylvania. Akadémiai Kiadó. σσ. 178–243.
- Sălăgean, Tudor (2005). "Regnum Transilvanum. The assertion of the Congregational Regime". In Pop, Ioan-Aurel; Nägler, Thomas (eds.). The History of Transylvania, Vol. I. (Until 1541). Romanian Cultural Institute (Center for Transylvanian Studies). σσ. 233–246.
- Segeš, Vladimír (2011). "Medieval towns". In Teich, Mikuláš; Kováč, Dušan; Brown, Martin D. (eds.). Slovakia in History. Cambridge University Press. σσ. 38–53.
- The Annals of Jan Długosz (An English abridgement by Maurice Michael, with commentary by Paul Smith) (1997). IM Publications.
- Zsoldos, Attila (2007). Családi ügy: IV. Béla és István ifjabb király viszálya az 1260-as években [A family affair: The Conflict between Béla IV and Junior King Stephen in the 1260s] (in Hungarian). História, MTA Történettudományi Intézete.