Στανίσουαφ Λεστσίνσκι
Ο Στανίσουαβ Λεστσίνσκι [Stanisław I Leszczyński (Πολωνική προφορά: [staˈɲiswaf lɛʂˈtʂɨɲskʲi], επίσης γνωστός σαν Stanislaus I, στα Λιθουανικά: Stanislovas Leščinskis, Γαλλικά: Stanislas Leszczynski, 20 Οκτωβρίου 1677 – 23 Φεβρουαρίου 1766) ήταν βασιλιάς της Πολωνίας, Μέγας Δουξ της Λιθουανίας, Δούκας της Λωρραίνης και Κόμης της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
| Στανίσλαου Λεστσίνσκι | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Stanislas Leszczynski (Γαλλικά) |
| Γέννηση | 20 Οκτωβρίου 1677[1][2] ή 20 Οκτωβρίου 1670[3] Λβιβ[4] |
| Θάνατος | 23 Φεβρουαρίου 1766[1][2] Λυνεβίλ |
| Τόπος ταφής | Βασιλικοί τάφοι στον καθεδρικό ναό της Κρακοβίας |
| Χώρα πολιτογράφησης | Γαλλία Πολωνική-Λιθουανική Κοινοπολιτεία |
| Θρησκεία | Καθολικισμός |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Πολωνικά[5] |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | συλλέκτης τέχνης[6] |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Αικατερίνη Οπαλίνσκα (1698–1747)[7] |
| Τέκνα | Μαρία Λεστσίνσκα Άννα Λεστσίνσκα |
| Γονείς | Ραφαήλ Λεστσύνσκι (1650-1703) και Άννα Λεστσύνσκα (1660-1727) |
| Οικογένεια | οίκος Λεστσύνσκι |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | d:Q11820273 Βασιλέας της Πολωνίας (1704–1705) Βασιλέας της Πολωνίας (1733–1736) βοεβόδας του του Πόζναν Πολωνός εκλογέας d:Q26714206 d:Q64825294 σταρόστα του Νοβοντβόρσκ |
| Βραβεύσεις | Τάγμα του Αγίου Πνεύματος |
| Υπογραφή | |
 | |
| Θυρεός | |
 | |
 Σχετικά πολυμέσα | |
ΒιογραφίαΕπεξεργασία
Ήταν γιος του Ραφαήλ μεγάλου θησαυροφύλακα & στόλνικου του στέμματος, βοϊβόδα της Γαλικίας & Πόζναν, κ.ά. και της Άννας Γιαμπλονόβσκι, κόρης του Στανίσλαφ-Γιαν στρατάρχη (hartman) & πρίγκιπα.
Ο Στανίσουαφ μεγάλωσε σε αριστοκρατικό περιβάλλον, ενώ από νέος είχε την ευκαιρία να ταξιδέψει στη Δυτική Ευρώπη. Το 1702 ο βασιλιάς Κάρολος ο Z' της Σουηδίας εισέβαλε στην επικράτεια του Πολωνικού Βασιλείου εκτοπίζοντας το μονάρχη Αύγουστο B' τον Ισχυρό κι επιβάλλοντας τελικά τον 27χρονο Λεστσίνσκι στο θρόνο της χώρας (1704). Το 1710 ο νέος βασιλιάς υπέβαλε σημαντικές προτάσεις προς όλους τους γειτονικούς του μονάρχες με στόχο την ειρήνευση[8]. Ωστόσο, μετά την ήττα του Καρόλου από τους Ρώσους στη Μάχη του Πόλταβα, ο τελευταίος εξορίσθηκε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και ο Λεστσίνσκι έχασε την υποστήριξή του, με αποτέλεσμα ο Αύγουστος να επανακτήσει τα ηνία. Τότε ο Λεστσίνσκι κατέφυγε στη γαλλική επαρχία Αλσατία. Μετά το θάνατο του Αυγούστου (1733) ο Στάνισλαβ πέτυχε να επιστρέψει στο θρόνο του, βασισμένος στη γαλλική βοήθεια, καθώς η κόρη του είχε παντρευτεί το Λουδοβίκο IE'.
Όμως οι Ρώσοι επενέβησαν και πάλι με τη σύμπραξη της Αυστρίας κι ο Λεστσίνσκι απομακρύνθηκε άλλη μία φορά από την εξουσία και τη θέση του πήρε τώρα ο Σάξονας Φρειδερίκος Αύγουστος ο 2ος, που ονομάστηκε Αύγουστος ο 3ος. Στον αντίποδα, η βοήθεια από τη Γαλλία, την οποία μάταια ανέμενε ο Στάνισλαβ στο Γκντανσκ, όπου είχε καταφύγει, δεν ήλθε. Ο πρώην βασιλιάς απάντησε με εκτεταμένη αντίσταση εναντίον του ανταγωνιστή του και των Ρώσων προστατών του, τώρα με την ενίσχυση της Πρωσσίας, από το νέο ορμητήριό του, στην πόλη Κένινγκσμπεργκ.
Με τη συμβιβαστική συνθήκη της «Ειρήνης της Βιέννης», που συνήφθη μεταξύ των αντιμαχόμενων ηγετών το 1738, ο Αύγουστος ο 3ος αναγνωρίσθηκε επίσημα σαν Πολωνός μονάρχης, αλλά επιτράπηκε, παράλληλα, στο Λεστσίνσκι να διατηρήσει τους βασιλικούς του τίτλους, ενώ του αποδόθηκαν η Λωρραίνη και το Μπαρ, για όσο διάστημα θα ζούσε.
Ο Λεστσίνσκι πέτυχε σημαντικές επιτυχίες στη νέα του επικράτεια, αναπτύσσοντας τις επιστήμες και τις τέχνες, όπως και ενισχύοντας την οικονομία. Αργότερα (1749) συνέγραψε το πολιτικό του μανιφέστο με τίτλο «Ελεύθερη Φωνή για να γίνει η Ελευθερία Ασφαλής», με όλες του τις προτεινόμενες καινοτομίες και τροποποιήσεις στον Πολωνικό Καταστατικό Χάρτη.
Εκδόθηκαν[9] επίσης, διάφορες επιστολές του προς την κόρη του, Μαρία, τους Πρώσσους βασιλείς κ.α. Μία πλατεία της γαλλικής πόλης Νανσί, φέρει, τιμητικά, το όνομά του.
ΟικογένειαΕπεξεργασία
Νυμφεύτηκε το 1698 την Αικατερίνη Οπαλίνσκα, κόρη τού Ιωάννη-Καρόλου Οπαλίνσκι, στάροστ στην Πολωνία και καστελάνο τού Πόζναν. Είχε τέκνα:
- Άννα 1699-1717, απεβ. 18 ετών.
- Μαρία 1703-1768, παντρεύτηκε τον Λουδοβίκο ΙΕ΄ της Γαλλίας.
ΠαραπομπέςΕπεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2014.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 (Αγγλικά) Benezit Dictionary of Artists. 2006. B00174320. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017. ISBN-13 978-0-19-977378-7.
- ↑ 3,0 3,1 (Αγγλικά) Find A Grave. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2019.
- ↑ Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2014.
- ↑ «Identifiants et Référentiels». (Γαλλικά) IdRef. Bibliographic Agency for Higher Education. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2020.
- ↑ RKDartists. rkd
.nl /explore /artists /434360. Ανακτήθηκε στις 16 Ιανουαρίου 2018. - ↑ p10315.htm#i103144. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2020.
- ↑ Φύλλο εφημερίδας "Έθνος" της 8 Φεβρουαρίου 1930, σελ. 2: "Ποιος ο Πρόδρομος της Κοινωνίας των Εθνών"
- ↑ Britannica.com: Stanislaw I Leszczynski Ανακτήθηκε στις 8/2/2019
| Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Stanisław Leszczyński της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0. (ιστορικό/συντάκτες). |