Σταφύλι
| Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Το σταφύλι είναι ο καρπός του αμπελιού. Το αμπέλι αλλιώς ονομάζεται και κλήμα (επιστημονική ονομασία: Vitis Vinifera), είναι αναρριχητικό φυτό και προϊόντα του ο μούστος, το κρασί, το ξύδι και οι σταφίδες, ενώ μπορεί να γίνει και γλυκό του κουταλιού. Είναι γνωστό ως καρπός από την αρχαιότητα και αναφέρεται και στη Βίβλο. Υπάρχουν διάφορες ποικιλίες στην Ελλάδα, όπως η σουλτανίνα Κορινθίας. Γενικότερα διαχωρίζονται με βάση το χρώμα του, λευκό, κόκκινο και μαύρο. Το σταφύλι ιατρικά καταπολεμά την κατακράτηση των υγρών. Είναι πλούσιο σε κάλιο και βιταμίνες, έχει και αντιοξειδωτική αλλά και αντικαρκινική δράση, λόγω της ρεσβερατρόλης, που βρίσκεται στη φλούδα του.
Περιγραφή
Επεξεργασία
Τα σταφύλια αναπτύσσονται σε τσαμπιά των έξι έως τριακοσίων ρωγών και μπορεί να έχουν μαύρο, σκούρο μπλε, κίτρινο, πράσινο, λευκό ή ροζ χρώμα.
Στη θρησκεία
ΕπεξεργασίαΟι χριστιανοί παραδοσιακά χρησιμοποιούσαν το κρασί σε λατρευτικές τελετές ως μέσο για να θυμούνται το αίμα του Χριστού που χύθηκε για την άφεση των αμαρτιών. Ορισμένοι χριστιανοί που αντιτίθενται στην κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών χρησιμοποιούν χυμό σταφυλιού ως κατά τη Θεία Ευχαριστία.[1]
Η Ορθόδοξη και η Καθολική Εκκλησία συνεχίζουν να χρησιμοποιούν κρασί στον μυστήριο της Ευχαριστίας επειδή είναι μέρος της παράδοσης που πέρασε ανά τους αιώνες, ξεκινώντας με τον Ιησού Χριστό στον Μυστικό Δείπνο, όπου πιστεύεται ότι το αγιασμένο ψωμί και το κρασί γίνονται το σώμα και το αίμα του Ιησού Χριστού.[2] Το κρασί χρησιμοποιείται τόσο λόγω της σύνδεσής του με την Αγία Γραφή όσο και για να ακολουθηθεί η παράδοση που έθεσαν οι πρώτες χριστιανικές εκκλησίες.[3]
Στον πολιτισμό και τη λαϊκή κουλτούρα
Επεξεργασία- Η αλεπού και τα σταφύλια είναι ένας μύθος του Αισώπου με θέμα μια αλεπού που προσπαθεί να φάει σταφύλια από ένα αμπέλι αλλά δεν μπορεί να τα φτάσει. Αντί να παραδεχτεί την ήττα της, δηλώνει ότι είναι άγουρα και δεν τα θέλει.[4]
- Από αυτόν τον μύθο θεωρείται ότι προήλθε και η παροιμία "όσα δε φτάνει/πιάνει η αλεπού, τα κάνει κρεμαστάρια", που δείχνει ότι όταν κάποιος είναι ικανίκανος να αποκτήσει κάτι, το υποβαθμίζει.[5]
- Η έκφραση "περσινά ξινά σταφύλια" αναφέρεται σε κάτι που έγινε παλιότερα και που, τώρα όταν επανέρχεται στο προσκήνιο, είναι πλέον άχρηστο.[6]
- "Σταφύλι μου και μοσχοστάφυλο" είναι ο τίτλος ενός ηπειρώτικου τραγουδιού στο οποίο μια όμορφη κοπέλα παρομοιάζεται με σταφύλι.[7]
- Στην ποιητική συλλογή του Οδυσσέα Ελύτη Προσανατολισμοί (1936) υπάρχουν οι “Αίθριες”, στις οποίες περιλαμβάνονται οι στίχοι: "Το σταφύλι αυτό που δίψασε η ψυχή / γεμισμένη απτόητο άνεμο / η θητεία του καλοκαιριού".[8] Στίχους αυτού του ποιήματος (όπως και άλλων ποιημάτων της συλλογής του Ελύτη) μελοποίησε ο Ηλίας Ανδριόπουλος στον δίσκο του Προσανατολισμοί (1984) με την ερμηνεία της Άλκηστης Πρωτοψάλτη.[9]
- Τα σταφύλια της οργής (1939) είναι ένα μυθιστόρημα του Αμερικανού Τζον Στάινμπεκ με θέμα τα δεινά κάποιων αγροτών που, λόγω της έντονης ξηρασίας, μετανάστευσαν από την Οκλαχόμα στην Καλιφόρνια.[10] Ο τίτλος περεπέμπει στην Αποκάλυψη του Ιωάννη (14:19-20): "καὶ ἔβαλεν ὁ ἄγγελος τὸ δρέπανον αὐτοῦ εἰς τὴν γῆν, καὶ ἐτρύγησε τὴν ἄμπελον τῆς γῆς, καὶ ἔβαλεν εἰς τὴν ληνὸν τοῦ θυμοῦ τοῦ Θεοῦ τὴν μεγάλην. Καὶ ἐπατήθη ἡ ληνὸς ἔξω τῆς πόλεως, καὶ ἐξῆλθεν αἷμα ἐκ τῆς ληνοῦ ἄχρι τῶν χαλινῶν τῶν ἵππων, ἀπὸ σταδίων χιλίων ἑξακοσίων".[11]
- Μια κινηματογραφική μεταφορά του μυθιστορήματος του Στάινμπεκ κυκλοφόρησε το 1940 με τίτλο Τα σταφύλια της οργής από τον Τζον Φορντ, με πρωταγωνιστές τους Χένρι Φόντα και Τζέιν Ντάργουελ.[12]
- "Άγουρο σταφύλι" είναι ένα τραγούδι από τον δίσκο Πέτρα και φως (1972) του Κώστα Χατζή σε μουσική του ίδιου και στίχους του Ηλία Λυμπερόπουλου,[13] στο οποίο το άγουρο σταφύλι συμβολίζει τη νεαρή ηλικία.
Δείτε επίσης
ΕπεξεργασίαΠαραπομπές
Επεξεργασία- ↑ «Why do most Methodist churches serve grape juice instead of wine for Holy Communion?». www.umc.org. The United Methodist Church. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Φεβρουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουλίου 2007.
- ↑ «Catechism of the Catholic Church, 1413». Vatican.va. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2012.
- ↑ «The Real Presence of Christ in the Eucharist». Newadvent.org. 1 Μαΐου 1909. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιανουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2012.
- ↑ «Αλεπού και τα σταφύλια (Μύθοι Αισώπου)». www.greek-language.gr. Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2025.
- ↑ «αλεπού». Χρηστικό Λεξικό της Νεοελληνικής Γλώσσας. Ακαδημία Αθηνών. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2025.
- ↑ «περσινός». Χρηστικό Λεξικό της Νεοελληνικής Γλώσσας. [[Ακαδημία Αθηνών]. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2025.
- ↑ «Σταφύλι μου και μοσχοστάφυλο ~ Παραδοσιακά Τραγούδια». Χωριό. 11 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2025.
- ↑ Ellinida (23 Μαρτίου 2008). «έτσι απλά: Αίθριες - Οδυσσέας Ελύτης». έτσι απλά. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2025.
- ↑ Οδυσσέας Ελύτης Μουσική Ηλίας Ανδριόπουλος Τραγούδι Άλκηστις Πρωτοψάλτη - Προσανατολισμοί, 1984, https://www.discogs.com/release/5822317-%CE%9F%CE%B4%CF%85%CF%83%CF%83%CE%AD%CE%B1%CF%82-%CE%95%CE%BB%CF%8D%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%9C%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%97%CE%BB%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CE%91%CE%BD%CE%B4%CF%81%CE%B9%CF%8C%CF%80%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%BF%CF%82-%CE%A4%CF%81%CE%B1%CE%B3%CE%BF%CF%8D%CE%B4%CE%B9-%CE%86?srsltid=AfmBOoqyDK6QiNzHs0uXSDxJ7fc99Lc2zyKEBhCQU2CaEz81BJVeU0p9, ανακτήθηκε στις 2025-03-23
- ↑ «LitCharts». LitCharts (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2025.
- ↑ «Αποκάλυψις Ιωάννου». Βικιθήκη. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2025.
- ↑ Δημόπουλος, Ηλίας. ««Τα Σταφύλια της Οργής»: Μια από τις σημαντικότερες αμερικανικές ταινίες που έγιναν ποτέ». cinemagazine.gr. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2025.
- ↑ Κώστας Χατζής - Πέτρα Και Φώς, 1971, https://www.discogs.com/release/5204044-%CE%9A%CF%8E%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%82-%CE%A7%CE%B1%CF%84%CE%B6%CE%AE%CF%82-%CE%A0%CE%AD%CF%84%CF%81%CE%B1-%CE%9A%CE%B1%CE%B9-%CE%A6%CF%8E%CF%82?srsltid=AfmBOoo_pNMgOaF5RsEMQrChiTrVwJkzc79oT1XbbG2mAbNa7h1C-SNx, ανακτήθηκε στις 2025-03-23
