Στουρνάρα Ευρυτανίας
Συντεταγμένες: 38°46′5.999″N 21°45′20.999″E / 38.76833306°N 21.75583306°E
Η Στουρνάρα (ή Δολιανά Ευρυτανίας μέχρι το 1928[1][2]) είναι μικρός, ορεινός και απομονωμένος οικισμός του καλλικρατικού Δήμου Καρπενησίου (πρώην Δήμου Δομνίστας)[3], ο οποίος απέχει 39 χλμ. από το Καρπενήσι και 24 χλμ. από το Μεγάλο Χωριό Ευρυτανίας. Περιβάλλεται από βραχώδη τμήματα του όρους Καλιακούδα, στους νότιους πρόποδες της οποίας είναι κτισμένη σε υψόμετρο 820 μέτρα.[4]
| Στουρνάρα Ευρυτανίας | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Στερεάς Ελλάδας |
| Περιφερειακή Ενότητα | Ευρυτανίας |
| Δήμος | Καρπενησίου, Δημοτική Κοινότητα Ροσκάς Ευρυτανίας |
| Δημοτική Ενότητα | Δομνίστας |
| Γεωγραφία | |
| Νομός | Ευρυτανίας |
| Υψόμετρο | 820 μέτρα |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 0 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 360 76 |
| Τηλ. κωδικός | 2237 |
Το σημερινό του όνομα είναι Στουρνάρα, προς τιμή του Αγίου Γερασίμου του νέου του Καρπενησιώτη, ο οποίος καταγόταν από τα Δολιανά από την οικογένεια Σταθόπουλου ή Στουρνάρα και μετανάστευσε από τα Δολιανά στο Μεγάλο Χωριό. Εκεί που ήταν το πατρικό του οι Μεγαλοχωρίτες χτίσανε έναν καλλιτεχνικό αρχιτεκτονικό ναό. Το 1960 πολλοί κάτοικοι του χωριού μετανάστευσαν στην Αμερική. Τα τελευταία χρόνια ζει στο χωριό ένας κάτοικος, ο Νίκος Μουτογιάννης.[5] ωστόσο, κατά την απογραφή του 2011, εμφάνισε πληθυσμό 17 κατοίκων.[6]
Συναποτελεί, μαζί με το χωριό Ροσκά την Τοπική Κοινότητα Ροσκάς, με συνολικό πληθυσμό 101 κατοίκους.[6]
Ιστορία Επεξεργασία
Μαρτυρίες αναφέρουν πως στο χωριό Δολιανά Ευρυτανίας το 1454 κατοικούσαν δέκα οικογένειες, από τις οποίες οι δυο ήταν χήρες γυναίκες. Υπήρχαν δυο νερόμυλοι και οι κάτοικοι ασχολούνταν με την κτηνοτροφία και τη μελισσοκομία.
Ο Άγιος Γεράσιμος ο νέος ο Καρπενησιώτης καταγόταν από τα Δολιανά Ευρυτανίας (1787-1812). Αρχικά είχε ασπαστεί τον ισλαμισμό, αλλά μετανόησε κι έγινε μοναχός στο Άγιο Όρος. Στις 3 Ιουλίου 1812 αποκεφαλίστηκε από τους Τούρκους στην Κωνσταντινούπολη για την αλλαξοπιστία του.[7]
Επίσης αναφέρεται πως οι πρώτοι κάτοικοι ήταν από τα Δολιανά Ιωαννίνων. Τα δύο χωριά δε μοιάζουν καθόλου, καθώς τα Δολιανά Ευρυτανίας είναι ένα πολύ ορεινό χωριό, ψηλά στην Καλιακούδα με κύρια απασχόληση τη μικρή κτηνοτροφία και την ακόμη μικρότερη γεωργία με τις «πεζούλες», ενώ τα Δολιανά Ιωαννίνων είναι ένα εύπορο χωριό με κάμπο, πολλά νερά και τα γύρω βουνά μεγάλα βοσκοτόπια, κατάλληλα για κτηνοτροφία.[8]
Από τα εδώ καταγόταν ο Δημήτριος Παπαβαστάκης, όπου ύστερα από βασανιστήρια στις 24 Δεκεμβρίου 1942 υπό την κατοχή των Ιταλών, μαζί με το Νοματάρχη Χαρ. Κατσίμπα τους έριξαν ζωντανούς σε καιγόμενο σπίτι στην πλατεία του Μικρού Χωριού του γιατρού Πιστόλη. Οι υπόλοιποι 11 τουφεκίστηκαν.[9]
Πολιτισμός Επεξεργασία
Κάθε χρόνο γίνεται πανηγύρι στις 20 Ιουλίου, ημέρα εορτασμού του Προφήτη Ηλία. Τα τελευταία χρόνια πολλοί Δολιανίτες έχουν επισκευάσει τα πέτρινα σπίτια τους στο χωριό. Έχουν γίνει κι άλλες επισκευές, όπως στην εκκλησία του Αγίου Αθανασίου στην πλατεία, στο σχολείο, που σήμερα χρησιμοποιείται ως βοηθητικός χώρος για τις ανάγκες του Συλλόγου του χωριού «Άγιος Αθανάσιος-Πανταβρέχει».
Το 2009 κατασκευάστηκε μεταλλική γέφυρα που ενώνει το χωριό με τη Ροσκά Ευρυτανίας. Επίσης τα τελευταία χρόνια έχει και ηλεκτρικό ρεύμα, καθώς τίθεται και σε λειτουργία ο ένας νερόμυλος. Ακόμη έχει εκπονηθεί μελέτη από τον πρώην Δήμο Δομνίστας για να ανακηρυχθεί η περιοχή Πανταβρέχει ως «προστατευόμενη».
Περιβάλλον Επεξεργασία
Πολύ κοντά στο χωριό υπάρχει ο Κρικελοπόταμος και το φαράγγι Πανταβρέχει, κατάλληλο μέρος για πεζοπορία, trekking κι άλλες φυσιολατρικές δραστηριότητες.
Βιβλιογραφία Επεξεργασία
- Ασημάκης Κ. (2009). "Τα Δολιανά, ένα χωριό οχυρωμένο στα βράχια",Χωριάτικοι Αντίλαλοι, τ. 126, σ. 23-26.
- Βαστάκης Χρ. (2009). "Από τα Δολιανά", Χωριάτικοι Αντίλαλοι, τ. 124, σ. 10.
- Γενική Εγκυκλοπαίδεια Σύγχρονων Γνώσεων (1992). Υδρία Cambridge Ήλιος, τ. 3ος, εκδ. Τέσσερα Έψιλον, σ.987.
- Γενική Εγκυκλοπαίδεια Σύγχρονων Γνώσεων (1992). Υδρία Cambridge Ήλιος, τ. 4ος, εκδ. Τέσσερα Έψιλον, σ.1251.
- Παπαστάθης Ν. (2006). "Νέα από τα Δολιανά", Χωριάτικοι Αντίλαλοι, τ. 115, σ. 8-9.
- Παγκόσμιος Εγκυκλποπαίδεια των Νέων (χ.χ.). τ. 4ος, Επιμορφωτικός Εκδοτικός Οργανισμός, σ. 103.
- Παγκόσμιος Εγκυκλποπαίδεια των Νέων (χ.χ.). τ. 6ος, Επιμορφωτικός Εκδοτικός Οργανισμός, σ. 151.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ «Πανδέκτης: Doliana -- Stournara». Πανδέκτης. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2020.
- ↑ Υπάρχουν άλλα τέσσερα χωριά με την ονομασία Δολιανά: τα Δολιανά Ιωαννίνων, τα Δολιανά Τρικάλων και τα Άνω Δολιανά και Κάτω Δολιανά Αρκαδίας.
- ↑ «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουλίου 2023.
- ↑ «ΣΤΟΥΡΝΑΡΑ (Οικισμός) ΕΥΡΥΤΑΝΙΑ - Greek Travel Pages». www.gtp.gr. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουλίου 2023.
- ↑ Ο «Ροβινσώνας» του Πανταβρέχει _ τρελο-Γιάννης
- ↑ 6,0 6,1 «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού», σελ. 10663 (σελ. 189 του pdf)
- ↑ Γενική Εγκυκλοπαίδεια Σύγχρονων Γνώσεων Υδρία Cambridge Ήλιος.: 987
- ↑ Ασημάκης Κ.: 23-24
- ↑ Παγκόσμιος Εγκυκλοπαίδεια των Νέων.: 103