Συμεών Τραπεζούντιος
Ο Πατριάρχης Συμεών, ο επονομαζόμενος Τραπεζούντιος, λόγω της καταγωγής του από την Τραπεζούντα του Πόντου[1], διετέλεσε Οικουμενικός Πατριάρχης τρεις φορές.
| Συμεών Τραπεζούντιος | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 15ος αιώνας |
| Θάνατος | 1486 |
| Χώρα πολιτογράφησης | Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας Οθωμανική Αυτοκρατορία |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ιερέας |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως |
Εξελέγη αρχικά κατά τα μέσα του 1466, με την υποστήριξη Τραπεζούντιων της Κωνσταντινούπολης, οι οποίοι κατάφεραν να εκλέξουν τον συμπατριώτη τους, με την υπόσχεση να καταβάλλουν ετήσιο πεσκέσι στην Υψηλή Πύλη, ύψους 1.000 χρυσών νομισμάτων, καθώς και να παραιτηθεί ο Πατριάρχης από την επιχορήγηση που λάμβανε από την Κυβέρνηση. Έκτοτε η επιχορήγηση δεν επανήλθε και το πεσκέσι καθιερώθηκε ως νόμιμο δικαίωμα της Υψηλής Πύλης κάθε Πάσχα[2].
Ο Συμεών παρέμεινε την πρώτη φορά στο θρόνο μόνο μέχρι τα τέλη του ίδιου έτους, καθώς η Μάρα Βράνκοβιτς κατέβαλε διπλάσιο χρηματικό ποσό στο Σουλτάνο[3] και πέτυχε να ανατραπεί ο Συμεών και να εκλεγεί ο Φιλιππουπόλεως Διονύσιος. Ο Διονύσιος καθαίρεσε τον Συμεών με συνοδική πράξη.
Μετά την πρώτη Πατριαρχία του Διονυσίου συγκροτήθηκε Σύνοδος, η οποία επανεξέλεξε τον Συμεών στα τέλη του 1471 ή στις αρχές του 1472. Στη Σύνοδο αυτή συμμετείχαν δύο εκπρόσωποι της Υψηλής Πύλης, προφανώς για να επηρεάσουν το αποτέλεσμα υπέρ του Συμεών, καθώς οι Τραπεζούντιοι αυτή τη φορά κατέβαλαν δύο χιλιάδες φλουριά, ενώ θεωρείται πιθανόν ότι υποσχέθηκαν ότι ο Συμεών ως Πατριάρχης θα συμβάλει στην αποκατάσταση της τάξης στην ιδιαίτερη πατρίδα του, η οποία είχε επαναστατήσει. Πράγματι, ο Συμεών αντικατέστησε τον τοπικό Μητροπολίτη Παγκράτιο, ο οποίος φαίνεται να είχε εμπλακεί στην εξέγερση.
Κατά τη δεύτερη αυτή Πατριαρχία του, το 1473 παραχωρήθηκαν στους Ορθοδόξους οι Λατινικοί ναοί της Αγίας Ούρσουλας και του Αγίου Βλασίου, ενώ το 1474 υπογράφτηκε σύμβαση σχετικά με τους Ορθοδόξους της Ρόδου, η οποία ήταν υπό την κατοχή των Ιωαννιτών Ιπποτών. Το 1475 αναγκάστηκε να παραιτηθεί υπό το βάρος συκοφαντιών και «συνεπεία γυναικείας επηρείας», όπως αορίστως αναφέρεται, και ο διάδοχός του, Σέρβος ιερομόναχος Ραφαήλ, κατέβαλε μεγάλο χρηματικό ποσό για να ανέβει εκείνος στο θρόνο.
Ο Συμεών αποσύρθηκε στη Μονή Στενημάχου[4] για επτά χρόνια, έως τον Απρίλιο του 1482, οπότε εξελέγη για τρίτη φορά, καταβάλλοντας πάλι δύο χιλιάδες φλουριά, τα οποία μάλιστα καταγράφονται στο βεράτι εκλογής του ως υποχρέωση[5][6]. Κατά την τρίτη Πατριαρχία του, η οποία διήρκεσε ως το 1485, συνεκλήθη στη Μονή Παμμακάριστου[7] Σύνοδος, με τη συμμετοχή αντιπροσώπων των Πατριαρχών Αλεξανδρείας, Αντιοχείας και Ιεροσολύμων[8]. Η Σύνοδος αυτή εξέδωσε Τόμο, με τον οποίο καταδίκαζε την ενωτική Σύνοδο της Φεράρας – Φλωρεντίας[9] και δημοσίευσε ακολουθία, συνταχθείσα από τον Δοσίθεο, για όσους εγκαταλείπουν τον ρωμαιοκαθολικισμό και ασπάζονται την Ορθοδοξία[10].
Το φθινόπωρο του 1486 απομακρύνθηκε από το Θρόνο και μας είναι άγνωστο πού και πότε πέθανε.
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ Ζαχαριάδου 1996, σελ. 74.
- ↑ Πανώτης 2008, σελ. 360.
- ↑ Philippides 1990, σελ. 74.
- ↑ Κοµνηνός Υψηλάντης 1870, σελ. 20.
- ↑ Αγορίτσας 2019, σελ. 257.
- ↑ Ζαχαριάδου 1996, σελ. 84.
- ↑ Σφυρόερα 2006, σελ. 222.
- ↑ Runciman 2010, σελ. 267.
- ↑ Ζαχαριάδου 1996, σελ. 39.
- ↑ Σάθας 1872, σελ. 26.
Πηγές
Επεξεργασία- Γεδεών, Μανουήλ (1885). Πατριαρχικοί Πίνακες: Ειδήσεις ιστορικαί βιογραφικαί περί των Πατριαρχών Κωνσταντινουπόλεως: από Ανδρέου του Πρωτοκλήτου μέχρις Ιωακείμ Γ' του από Θεσσαλονίκης, 36-1884. Κωνσταντινούπολη: Lorenz & Keil.
- Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού
- Τσιμάνης, Προκόπιος (1981). Από υψηλή σκοπιά οι Πατριάρχαι Κωνσταντινουπόλεως, τόμ. Α΄. σελίδες 87–89.
- Πανώτης, Αριστείδης (2008). Το Συνοδικόν της εν Ελλάδι Εκκλησίας. A. Εκδόσεις Σταμούλη. ISBN 978-960-8116-17-7.
- Σφυρόερα, Σοφία Ν. (2006). Κωνσταντινούπολη, Πόλη της Ιστορίας. Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα. ISBN 9604422332.
- Runciman, Steven (2010). Η Μεγάλη Εκκλησία εν αιχμαλωσία. Εκδόσεις Γκοβόστη. ISBN 9789604461301.
- Κοµνηνός Υψηλάντης, Αθανάσιος (1870). Εκκλησιαστικών και πολιτικών των εις δώδεκα, Βιβλίον Η, Θ΄και Ι΄ ήτοι Τα µετά την Άλωσιν (1453-1789), (Εκ χειρογράφου της ιεράς µονής του Σινά). Κωνσταντινούπολη: εκδιδόντος Αρχιµ. Γερµανού Αφθονίδου Σιναΐτου.
- Αγορίτσας, Δημήτριος (2019). «Γράμμα του Οικουμενικού Πατριάρχη Ιωακείμ Α΄ (1498, Αύγ.) για τα Πατριαρχικά Σταυροπήγια στη Θεσσαλία». Βυζαντινά Σύμμεικτα 29. https://www.academia.edu/40649642/%CE%93%CF%81%CE%AC%CE%BC%CE%BC%CE%B1_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%BF%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%8D_%CF%80%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%AC%CF%81%CF%87%CE%B7_%CE%99%CF%89%CE%B1%CE%BA%CE%B5%CE%AF%CE%BC_%CE%91_1498_%CE%91%CF%8D%CE%B3_%CE%B3%CE%B9%CE%B1_%CF%84%CE%B1_%CF%80%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B9%CE%BA%CE%AC_%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%85%CF%81%CE%BF%CF%80%CE%AE%CE%B3%CE%B9%CE%B1_%CF%83%CF%84%CE%B7_%CE%98%CE%B5%CF%83%CF%83%CE%B1%CE%BB%CE%AF%CE%B1_Letter_of_the_Ecumenical_Patriarch_Joachim_I_1498_Aug_concerning_the_Patriarchal_Stauropegia_in_Thessaly_. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2021.
- Ζαχαριάδου, Ελισάβετ Α. (1996). Δέκα τουρκικά έγγραφα για την Μεγάλη Εκκλησία (1483-1567) (PDF). Αθήνα: Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών. ISBN 960-7094-69-7.
- Σάθας, Κωνσταντίνος (1872). Μεσαιωνική βιβλιοθήκη. 3. Τύποις του Χρόνου. σελ. 26.
- Philippides, Marios (1990). Emperors, patriarchs and sultans of Constantinople: 1373 - 1513; an anonymous Greek chronicle of the sixteenth century (PDF). Brookline, Massachusetts: Hellenic College Press. ISBN 0917653157. Ανακτήθηκε στις 24 Δεκεμβρίου 2023.