Συμμετοχή του Μονακό στη Eurovision

Το Μονακό έχει συμμετάσχει στο Διαγωνισμό Τραγουδιού της Eurovision 24 φορές από το ντεμπούτο του το 1959. Η μόνη νίκη της χώρας στον διαγωνισμό ήρθε το 1971 όταν η Σεβερίν παρουσίασε το "Un banc, un arbre, une rue". Το 1972, το Μονακό αναμενόταν να φιλοξενήσει τον διαγωνισμό, αλλά δεν αποδέχθηκε να τον φιλοξενήσει. Μέχρι το 2023, το Μονακό εξακολουθεί να είναι το μοναδικό μικροκράτος που έχει κερδίσει τον διαγωνισμό.

Μονακό
Τηλεοπτ. φορέαςTMC
Εθνικοί τρόποι επιλογής
Εσωτερική επιλογή
1959–1979
2004–2006
Γενική συμμετοχή
Συμμετοχές24 (21 τελικοί)
Πρώτη συμμετοχή1959
Τελευταία συμμετοχή2006
Καλύτερη θέση1η: 1971
Χειρότερη θέσηΤελευταία: 1959, 1966
Μηδέν βαθμοί1966
Επιπλέον σύνδεσμοι
Η σελίδα του Μονακό στο Eurovision.tv

Το Μονακό τερμάτισε τελευταίο στον πρώτο του διαγωνισμό το 1959 πριν από την επίτευξη τριών αποτελεσμάτων στην πρώτη τριάδα στη δεκαετία του 1960. Δύο από αυτούς επιτεύχθηκαν από τον Φρανσουά Ντεγκέλτ, ο οποίος τερμάτισε τρίτος το 1960 και δεύτερος το 1962. Ο Ρομουάλντ τερμάτισε επίσης τρίτος το 1964. Η νίκη της Σεβερίν το 1971 ήταν το πρώτο από τα πέντε αποτελέσματα στην πρώτη τετράδα σε οκτώ χρόνια. Τα άλλα επιτεύχθηκαν από τον Ρομουάλντ (ο οποίος επέστρεψε για να τερματίσει τέταρτος το 1974), τη Μέρι Κρίστυ που ήταν τρίτη το 1976, την Μισέλ Τορ που ήρθε τέταρτη το 1977 και τους Καλίν & Ολιβιέ Τουσέν που ήταν τέταρτοι το 1978. Μετά τη συμμετοχή του το 1979, η χώρα αποχώρησε από το διαγωνισμό για 25 χρόνια.

Το Μονακό είναι η μόνη χώρα που έχει επιλέξει εσωτερικά όλους τους συμμετέχοντες. Ενώ ορισμένες χώρες διοργανώνουν τηλεοπτικούς εθνικούς τελικούς, πιστεύεται ότι το TMC δεν έχει επαρκή χρηματοδότηση για τη διοργάνωση εθνικών τελικών.

Το Μονακό επέστρεψε στο διαγωνισμό για τρία χρόνια από το 2004 έως το 2006, αλλά δεν κατάφερε να προκριθεί από τους ημιτελικούς. Στη συνέχεια, ο Μονεγασκικός ραδιοτηλεοπτικός σταθμός αποσύρθηκε από τον διαγωνισμό, δηλώνοντας ότι τα περιφερειακά μοτίβα ψηφοφορίας στον διαγωνισμό δεν έδωσαν στο Μονακό καμία πιθανότητα να προκριθεί στον τελικό.[1][2]

 
Η Μαργιορί Νοέλ παρουσιάζει το "Va dire à l'amour" στη Νάπολη

Το Μονακό συμμετείχε στον διαγωνισμό 21 φορές μεταξύ του ντεμπούτου του το 1959 και το 1979. Στη συνέχεια η χώρα αποσύρθηκε από τον διαγωνισμό για οικονομικούς λόγους και έλλειψη ενδιαφέροντος.[3] Επέστρεψε μόλις το 2004, 25 χρόνια μετά την τελευταία του συμμετοχή.[4] Αποσύρθηκε ξανά το 2007, αφού δεν κατάφερε να προκριθεί στον τελικό για τρία συνεχόμενα χρόνια.[5]

Το Μονακό κέρδισε τον διαγωνισμό το 1971, με το τραγούδι "Un banc, un arbre, une rue", που ερμήνευσε η Σεβερίν.[6] Η νίκη των Μονεγάσκων είναι μάλλον ιδιαίτερη στην ιστορία της Eurovision καθώς ούτε ο τραγουδοποιός, ο τραγουδιστής ούτε ο σκηνοθέτης ήταν από τη χώρα που εκπροσωπούσαν, κάτι που συνέβη και με τέσσερις από τις πέντε νίκες του Λουξεμβούργου. Η Σεβερίν δήλωσε μάλιστα στους δημοσιογράφους ότι δεν είχε πατήσει ποτέ το πόδι της στο Μονακό, ξεχνώντας ότι το βίντεο κλιπ γυρίστηκε εκεί.[7] Ο παραγωγός της Σεβερίν ήταν ανέντιμος μαζί της και της έκλεψε το βραβείο, έτσι δεν πληρώθηκε ποτέ για τη νίκη της, ακόμη και αφού τον μήνυσε.[8] Ωστόσο, η τραγουδίστρια εξακολουθεί να είναι μεγάλη θαυμάστρια του διαγωνισμού.[9]

Η επόμενη καλύτερη θέση του Μονακό είναι η δεύτερη θέση, την οποία κατέκτησε μία φορά το 1962. Έχει κατακτήσει την τρίτη θέση τρεις φορές, το 1960, το 1964 και το 1976, ενώ τερμάτισε τελευταία δύο φορές, το 1959 και το 1966.[10] Το Μονακό είναι μεταξύ των οκτώ χωρών που τερμάτισαν τελευταία στην πρώτη τους συμμετοχή, οι άλλες είναι η Αυστρία, η Πορτογαλία, η Μάλτα, η Τουρκία, η Λιθουανία, η Τσεχία και ο Άγιος Μαρίνος.

Διοργανώτρια χώρα

Επεξεργασία

Το Μονακό είναι η μόνη χώρα που κέρδισε τον διαγωνισμό αλλά δεν τον διοργάνωσε ποτέ. Αφού κέρδισε το 1971, η χώρα αποφάσισε να οργανώσει τον διαγωνισμό του 1972 ως υπαίθρια παράσταση, ορίζοντας την ημερομηνία τον Ιούνιο και όχι στις αρχές της άνοιξης.[11] Ωστόσο, λόγω έλλειψης κεφαλαίων και υλικού, το Télé Monte Carlo ζήτησε βοήθεια από τον γαλλικό δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα, ORTF, ο οποίος δέχτηκε να διοργανώσει τον διαγωνισμό. Επειδή το TMC ήθελε η εκπομπή να γίνει στο Μονακό ενώ η ORTF στη Γαλλία, οι διαπραγματεύσεις δεν πέτυχαν ποτέ. Το Μονακό το άφησε στην EBU.[12] Η EBU ζήτησε από την Ισπανία και τη Γερμανία, οι οποίες τερμάτισαν αντίστοιχα δεύτερη και τρίτη στο διαγωνισμό του 1971, αλλά οι χώρες δεν ενδιαφέρθηκαν να διοργανώσουν το διαγωνισμό του 1972. Τελικά οργανώθηκε από το BBC στο Εδιμβούργο.[11]

Η Μονακό απουσίαζε από τον διαγωνισμό μεταξύ 1980 και 2003, πριν επιστρέψει για τρία χρόνια από το 2004 έως το 2006. Κατά την τριετή επιστροφή του, όλοι οι καλλιτέχνες που εκπροσωπούν τη χώρα, η Μαριόν (2004), η Λιζ Νταρλί (2005) και η Σεβερίν Φερέρ (2006), δεν κατάφεραν να προκριθούν στους τελικούς. Το TMC μετέδωσε τον διαγωνισμό του 2007, καθιστώντας τη χώρα επιλέξιμη για να συμμετάσχει στον Διαγωνισμό Τραγουδιού της Eurovision 2008, αλλά το TMC αποφάσισε να μην το κάνει.[13][14]

Το TMC είχε ανακοινώσει ότι ήταν πιθανό το Μονακό να επιστρέψει στον διαγωνισμό το 2009 μετά από απουσία δύο ετών, μετά από συνομιλίες με την Ευρωπαϊκή Ραδιοτηλεοπτική Ένωση (EBU), καθώς και νέα μέτρα ψηφοφορίας που εφαρμόστηκαν στο διαγωνισμό εκείνο το έτος.[15] Παρόλα αυτά, το Μονακό δεν αγωνίστηκε στη Μόσχα το 2009.[16] Η EBU ανακοίνωσε ότι θα εργαστεί σκληρότερα για να επαναφέρει το Μονακό στον διαγωνισμό το 2010 μαζί με άλλους συμμετέχοντες που έχουν αποχωρήσει.

Ο πρώην επικεφαλής της αντιπροσωπείας των Μονεγάσκων, Φιλίπ Μποσκαγλί, κατηγόρησε ορισμένες χώρες για γεωπολιτική ψηφοφορία, ισχυριζόμενος την ύπαρξη ψηφοφόρων μπλοκ της Ανατολικής Ευρώπης, των Βόρειων Χωρών και της Παλαιάς Ευρώπης, εμποδίζοντας εφεξής τις πιθανότητες του Μονακό για πρόκριση. Όσον αφορά τη μη επικύρωση της συμμετοχής των Μονεγάσκων το 2006, "La Coco-Dance", ισχυρίστηκε ότι το κοινό ψήφισε περισσότερο για την παράσταση παρά για το τραγούδι. Επιπλέον, το TMC είναι πλέον μέρος του Ομίλου TF1, του κορυφαίου ιδιωτικού ραδιοτηλεοπτικού φορέα στη Γαλλία, και είναι πλέον διαθέσιμη παντού στη Γαλλία. Τα προγράμματα του TMC δεν περιστρέφονται πλέον γύρω από το πριγκιπάτο. Καθώς ο Όμιλος TF1 είναι ο μεγαλύτερος ανταγωνιστής των γαλλικών δημόσιων καναλιών, είναι πολύ απίθανο η TMC να μεταδώσει ξανά τον διαγωνισμό. Όταν το TMC το έκανε μεταξύ 2004 και 2006, το κοινό του ήταν πολύ μικρότερο από αυτό του γαλλικού δημόσιου καναλιού. Εκείνα τα χρόνια, η κυβέρνηση και ο δήμος του Μονακό επέλεγαν τον διαγωνιζόμενο και χρηματοδότησαν την αποστολή, ενώ συνήθως είναι ευθύνη ενός ραδιοτηλεοπτικού φορέα ή ενός παραγωγού.[17]

Στις 22 Νοεμβρίου 2021, το L'Observateur de Monaco ανέφερε ότι 100.000 ευρώ έχουν διατεθεί για την "έναρξη της εφαρμογής του Πριγκιπάτου στον διαγωνισμό της Eurovision 2023" στον κρατικό προϋπολογισμό για το 2022.[18] Η πιθανή επιστροφή του Μονακό στον διαγωνισμό θα απαιτούσε συνεργασία μεταξύ της κυβέρνησης των Μονεγάσκων και του ραδιοτηλεοπτικού φορέα TMC που ανήκει στον όμιλο TF1 της Γαλλίας,[19] ωστόσο, τον Δεκέμβριο του 2021, η κυβέρνηση των Μονεγάσκων ανακοίνωσε την έναρξη λειτουργίας ενός νέου εθνικού δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα, του Monte-Carlo Riviera TV, το οποίο θα ανήκει εξ ολοκλήρου στην κυβέρνηση, ανοίγοντας τη δυνατότητα να επιστρέψει το Μονακό στον διαγωνισμό υπό τη χορηγία της κυβέρνησης των Μονεγάσκων από το 2023.[20] Ωστόσο, η κυκλοφορία του Monte-Carlo Riviera αργότερα καθυστέρησε για μεταξύ Ιουνίου και Σεπτεμβρίου 2023, που σημαίνει ότι το Μονακό δεν θα μπορεί να επιστρέψει στον διαγωνισμό τουλάχιστον έως το 2024.[21]

Συμμετοχές

Επεξεργασία

Λόγω του πολύ μικρού μεγέθους της χώρας, όλοι οι συμμετέχοντες στο Μονακό προέρχονταν εκτός του πριγκιπάτου, αν και η γαλλικής καταγωγής Μινούς Μπαρελί, η οποία εκπροσωπούσε το πριγκιπάτο το 1967, μοιράστηκε το χρόνο της μεταξύ Παρισιού και Μονακό, απέκτησε την υπηκοότητα Μονεγάσκων το 2002 και πέθανε στο πριγκιπάτο στις 20 Φεβρουαρίου 2004 σε ηλικία 56 ετών.[22] Η μεγάλη πλειοψηφία των συμμετεχόντων ήταν Γάλλοι, με επίσης μία Γιουγκοσλάβα, την Τερέζα Κεσοβίγια, και μία Λουξεμβουργιανή, τη Μέρι Κρίστυ (γεννημένη Μαρί Ρουγκερί). Αρκετοί τραγουδιστές που επιλέχθηκαν να εκπροσωπήσουν το Μονακό είναι βασικά πρόσωπα της γαλλικής σκηνής, όπως η Φρανσουάζ Αρντί και η Μισέλ Τορ. Το Λουξεμβούργο, μια άλλη μικρή χώρα, έστειλε επίσης μεγάλο αριθμό Γάλλων καλλιτεχνών στον διαγωνισμό. Στο διαγωνισμό του 1967, η συμμετοχή των Μονεγάσκων, "Boum-Badaboum", που τραγούδησε ο Μινούς Μπαρελί, γράφτηκε από τον Σερζ Γκενσμπούρ. Είχε ήδη συνθέσει το νικητήριο τραγούδι το 1965, "Poupée de cire, poupée de son", που τραγούδησε η Φρανς Γκαλ για το Λουξεμβούργο.[23] Ο Ζαν Ζακ, ο οποίος εκπροσώπησε το Μονακό το 1969, ήταν το πρώτο παιδί που πήρε μέρος στη Eurovision. Ήταν 12 ετών, καθιστώντας τον τον πρώτο προεφηβικό που συμμετείχε και τον πρώτο συμμετέχοντα που γεννήθηκε μετά τα εγκαίνια του διαγωνισμού.[24]

Υπόμνημα
1
Νικητής
2
Δεύτερη θέση
3
Τρίτη θέση
Τελευταία θέση
Χρονιά Καλλιτέχνης Τραγούδι Γλώσσα Τελικός Βαθμοί Ημιτελικός Βαθμοί
1959 Ζακ Πίλς[25] "Mon ami Pierrot" Γαλλικά 11 1 Όχι ημιτελικοί
1960 Φρανσουά Ντεγκέλτ[26] "Ce soir-là" Γαλλικά 3 15
1961 Κολέτ Ντεριάλ[27] "Allons, allons les enfants" Γαλλικά 10 6
1962 Φρανσουά Ντεγκέλτ "Dis rien" Γαλλικά 2 13
1963 Φρανσουάζ Αρντί[28] "L'amour s'en va" Γαλλικά 5 25
1964 Ρομουάλντ[29] "Où sont-elles passées" Γαλλικά 3 15
1965 Μαρζορί Νοέλ[30] "Va dire à l'amour" Γαλλικά 9 7
1966 Τερέζα[31] "Bien plus fort" Γαλλικά 17 0
1967 Μινούς Μπαρελί[32] "Boum-Badaboum" Γαλλικά 5 10
1968 Line & Willy[33] "À chacun sa chanson" Γαλλικά 7 8
1969 Ζαν Ζακ[34] "Maman, Maman" Γαλλικά 6 11
1970 Ντομινίκ Ντισό[35] "Marlène" Γαλλικά 8 5
1971 Σεβερίν "Un banc, un arbre, une rue" Γαλλικά 1 128
1972 Πίτερ Μακ Λέιν[36] & Αν-Μαρί Γκοντάρ[37] "Comme on s'aime" Γαλλικά 16 65
1973 Μαρί[38] "Un train qui part" Γαλλικά 8 65
1974 Ρομουάλντ "Celui qui reste et celui qui s'en va" Γαλλικά 4 14
1975 Σοφί[39] "Une chanson c'est une lettre" Γαλλικά 13 22
1976 Μέρι Κρίστυ[40] "Toi, la musique et moi" Γαλλικά 3 93
1977 Μισέλ Τορ[41] "Une petite française" Γαλλικά 4 96
1978 Καλίν & Ολιβιέ Τουσέν[42] "Les jardins de Monaco" Γαλλικά 4 107
1979 Λοράν Βαγκενέρ[43] "Notre vie c'est la musique" Γαλλικά 16 12
Δεν συμμετείχε από το 1980 έως το 2003
2004 Μαριόν[44] "Notre planète" Γαλλικά Δεν προκρίθηκε 19 10
2005 Λιζ Νταρλί[45] "Tout de moi" Γαλλικά 24 22
2006 Σεβερίν Φερέρ[46] "La Coco-Dance" Γαλλικά, Ταϊτινά 21 14
Δεν συμμετέχει από το 2007 έως σήμερα

Ιστορικό ψηφοφορίας

Επεξεργασία

Ανάμεσα στα χρόνια 1959 και 2006, το ιστορικό ψηφοφορίας του Μονακό είχε ως εξής:

Οι μεγάλες βαθμολογίες που έδωσε το Μονακό

Επεξεργασία

Στους τελικούς:

Κ.Ε. Κριτική Επιτροπή
T. Τηλεψηφοφορία

Χρονιά   12 βαθμοί   10 βαθμοί   8 βαθμοί
19591974 Άλλο σύστημα ψηφοφορίας
1975   Ηνωμένο Βασίλειο   Ολλανδία   Φινλανδία
1976   Γαλλία   Ηνωμένο Βασίλειο   Βέλγιο
1977   Ηνωμένο Βασίλειο   Ελλάδα   Ιρλανδία
1978   Βέλγιο   Γερμανία   Ιταλία
1979   Γερμανία   Γαλλία   Ισραήλ
19802003 Δε συμμετείχε
2004   Γαλλία   Ελλάδα   Τουρκία
2005   Ισραήλ   Δανία   Ελβετία
2006   Βοσνία και Ερζεγοβίνη   Ιρλανδία   Λετονία
20072023 Δε συμμετείχε

Στους ημιτελικούς:

Κ.Ε. Κριτική Επιτροπή
T. Τηλεψηφοφορία

Χρονιά   12 βαθμοί   10 βαθμοί   8 βαθμοί
19591995 Όχι ημιτελικοί
1996 Δε συμμετείχε
19972003 Όχι ημιτελικοί
2004   Κύπρος   Δανία   Ολλανδία
2005   Ισραήλ   Δανία   Ολλανδία
2006   Βοσνία και Ερζεγοβίνη   Κύπρος   Σουηδία
20072023 Δε συμμετείχε

Σχετική συμμετοχή

Επεξεργασία

Αρχηγοί αποστολών

Επεξεργασία
Χρονιά Αρχηγός αποστολής Ref.
2005 Φιλίπ Μποσκαγκλί

Σχολιαστές και εκπρόσωποι βαθμών

Επεξεργασία

Από το 1959 έως το 1970, το Μονακό δεν είχε τους δικούς του σχολιαστές στο φεστιβάλ, το Télé Monte Carlo χρησιμοποίησε τον γαλλικό σχολιασμό αντ' αυτού (RTF 1959–1964 και ORTF 1965–1970). Από το 1971 έως το 1979 και μεταξύ 2004 και 2006, το TMC μετέδωσε το διαγωνισμό με τους δικούς του σχολιαστές, αλλά ήταν Γάλλοι. Καθώς το TMC ήταν διαθέσιμο στη Νοτιοανατολική Γαλλία από τη δεκαετία του 1980 και από ψηφιακή επίγεια τηλεόραση σε ολόκληρη τη χώρα από το 2005, το γαλλικό κοινό μπόρεσε να παρακολουθήσει το Διαγωνισμό Τραγουδιού της Eurovision τόσο στο France 3 όσο και στο TMC το 2004, 2005 και 2006 (το ημιτελικός του 2004 μόνο στο TMC).

Χρονιά Σχολιαστής Εκπρόσωπος βαθμών Ref.
1959 Κλοντ Νταρζέ Πιέρ Τσερνιά
1960 Πιέρ Τσερνιά
1961 Ρομπέρ Μποβέ
1962 Πιέρ Τσερνιά
1963
1964 Ρομπέρ Μποβέ
1965 Πιέρ Τσερνιά
1966 Φρανσουά Ντεγκέλ
1967 Πιέρ Τσερνιά
1968
1969
1970
1971 Ζορζ ντε Κον Χοσέ Σακρέ
1972 Χοσέ Σακρέ
1973 Ελέν Βιντά
1974 Καρόλ Σαμπριέ Σοφί Εκιέ
1975 Χοσέ Σακρέ Καρόλ Σαμπριέ
1976 Ελέν Βιντά
1977 Ζορζ ντε Κον
1978 Χοσέ Σακρέ
1979
19802003 Δε μεταδόθηκε Δε συμμετείχε
2004 Μπερνάρ Μοντιέλ, Ζενί Γκοντουλά Αν Αλεγρινί
2005
2006 Μπερνάρ Μοντιέλ, Εγκλαντίν Εμεγιέ Εγκλαντίν Εμεγιέ
2007 Εγκλαντίν Εμεγιέ Δε συμμετείχε
20082021 Δε μεταδόθηκε

Διευθυντές ορχηστρών

Επεξεργασία
Χρονιά Μαέστρος[α] Σημ. Ref.
1959   Φρανκ Πουρσέλ [β] [48]
1960   Ραϊμόν Λεφέβρ
1961
1962
1963
1964   Μισέλ Κολομπιέ
1965   Ρεϊμόν Μπερνάρ
1966   Αλέν Γκοραγκέρ
1967     Εμέ Μπαρελί
1968   Μισέλ Κολομπιέ
1969   Ερβέ Ρόι
1970   Τζίμι Γουόλτερ [49]
1971   Ζαν Κλοντ Πετίτ
1972   Ρεϊμόν Μπερνάρ
1973   Ζαν Κλοντ Βανιέ
1974   Ρεϊμόν Ντονέ
1975   Αντρέ Ποπ
1976   Ρεϊμόν Ντονέ
1977   Υβόν Ριολάν
1978
1979   Ζεράρ Σαλές

Σημειώσεις και παραπομπές

Επεξεργασία

Σημειώσεις

Επεξεργασία
  1. Όλοι οι μαέστροι είναι Μονεγάσκοι εκτός αν έχουν σημαία
  2. Ο μουσικός διευθυντής της διοργανώτριας χώρας.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Kasapoglou, Yiorgos (12 Δεκεμβρίου 2006). «Monaco withdraws». ESCToday. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2006. 
  2. Viniker, Barry (14 Δεκεμβρίου 2006). «Monaco - it's not the money!». ESCToday. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2006. 
  3. Roxburgh, Gordon (2016). Songs for Europe: The United Kingdom at the Eurovision Song Contest. Volume Three: The 1980s. Prestatyn: Telos Publishing. σελίδες 86–103. ISBN 978-1-84583-118-9. 
  4. «Eurovision Song Contest 1980 | Eurovision Song Contest». Eurovision.tv. 19 Απριλίου 1980. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2016. 
  5. «Eurovision Song Contest 2007 Semi-Final | Eurovision Song Contest». Eurovision.tv. 10 Μαΐου 2007. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2016. 
  6. «Eurovision Song Contest 1971 | Eurovision Song Contest». Eurovision.tv. 3 Απριλίου 1971. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2016. 
  7. John Kennedy O'Connor (2005). The Eurovision Song Contest. 50 Years. The Official History. London: Carlton Books Limited. σελ. 47. 
  8. Jean-Pierre Hautier (2010). La folie de l'Eurovision. Brussels: Éditions de l’Arbre. σελ. 37. 
  9. Jan Feddersen and Ivor Lyttle (2005). Congratulations. 50 Years of The Eurovision Song Contest. The Official DVD. 1956-1980. Copenhagen: CMC Entertainment. σελ. 7. 
  10. «Monaco | Eurovision Song Contest». Eurovision.tv. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2016. 
  11. 11,0 11,1 «Seeking out more about the 1972 contest? | News | Eurovision Song Contest». Eurovision.tv. 25 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2016. 
  12. John Kennedy O'Connor (2005). The Eurovision Song Contest. 50 Years. The Official History. London: Carlton Books Limited. σελ. 48. 
  13. Kuipers, Michael (26 Δεκεμβρίου 2006). «Monaco to show Eurovision 2007». ESCToday. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουλίου 2020. 
  14. Floras, Stella (6 Δεκεμβρίου 2007). «Monaco will not return in 2008». ESCToday. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουλίου 2020. 
  15. Kuipers, Michael (19 Νοεμβρίου 2008). «Monaco back in Moscow?». ESCToday. Ανακτήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2008. 
  16. Konstantopoulos, Fotis (27 Νοεμβρίου 2008). «San Marino & Monaco out?». Oikotimes. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Δεκεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 2008. 
  17. Paredes, Adrien (18 Μαΐου 2011). «Eurovision?: Monaco, 40 ans plus tard» [Eurovision? Monaco, 40 years later]. Monaco Hebdo (στα Γαλλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιουλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 3 Φεβρουαρίου 2020. 
  18. Bonarrigo, Sabrina (22 Νοεμβρίου 2021). «🇲🇨 Monaco: Returning to the Eurovision Song Contest in 2023?». L'observateur de Monaco. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2021. 
  19. Granger, Anthony (22 Νοεμβρίου 2021). «🇲🇨 Monaco: Returning to the Eurovision Song Contest in 2023?». Eurovoix. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2021. 
  20. Granger, Anthony (10 Δεκεμβρίου 2021). «🇲🇨 Monaco: Launching New Public Service Broadcaster Monte-Carlo Riviera». Eurovoix. Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2021. 
  21. Tang, Isabella (25 Απριλίου 2022). «Launch of Monaco's Monte-Carlo Riviera TV delayed until 2023». ESCXTRA (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2022. 
  22. "Minouche Barelli, chanteuse", Le Monde 27. February 2004.
  23. Jan Feddersen and Ivor Lyttle (2005). Congratulations. 50 Years of The Eurovision Song Contest. The Official DVD. 1956-1980. Copenhagen: CMC Entertainment. σελ. 12. 
  24. John Kennedy O'Connor (2005). The Eurovision Song Contest. 50 Years. The Official History. London: Carlton Books Limited. σελ. 37. 
  25. (Jacques Pills, Γάλλος, 7 Ιανουαρίου 1906 - 12 Σεπτεμβρίου 1970)
  26. (François Deguelt, Γάλλος, 4 Δεκεμβρίου 1932-22 Ιανουαρίου 2014) (1η συμμετοχή)
  27. (Colette Deréal, Γαλλίδα, 22 Σεπτεμβρίου 1927 - 12 Απριλίου 1988)
  28. (Françoise Hardy, Γαλλίδα, 17 Ιανουαρίου 1944-11 Ιουνίου 2024)
  29. (Romuald Figuier, Γάλλος, 5 Μαΐου 1941-) (1η συμμετοχή)
  30. (Marjorie Noël, Γαλλίδα, 25 Δεκεμβρίου 1945 - 30 Απριλίου 2000)
  31. από Κροατία, (Tereza Kesovija, 3 Οκτωβρίου 1938-)
  32. (Minouche Barelli, 13 Δεκεμβρίου 1947 - 20 Φεβρουαρίου 2004)
  33. [ντουέτο αποτελούμενο από τη Γαλλίδα Λιν και το Γάλλο Γουίλι]
  34. (Jean-Jacques Bortolaï, Γάλλος, 17 Ιανουαρίου 1956-)
  35. (Dominique Dussault, Γαλλίδα, 1954-)
  36. (Peter McLane, Γάλλος, κατά κόσμον Vincent Reichenauer, 13 Δεκεμβρίου 1945-)
  37. (Anne-Marie Godart, Γαλλίδα, 1950- )
  38. (Marie-France Dufour, Γαλλίδα, 8 Αυγούστου 1949 - 18 Οκτωβρίου 1990-πέθανε από λευχαιμία)
  39. (Sophie Arlette Hecquet, Γαλλίδα, 9 Οκτωβρίου 1944-)
  40. (Marie Ruggeri, Γαλλίδα, 21 Ιουλίου 1952-)
  41. (Michèle Torr, Γαλλίδα, 7 Απριλίου 1947-)
  42. (Olivier Toussaint)- Γάλλοι
  43. (Jean Baudlot, Γάλλος, 16 Φεβρουαρίου 1947-)
  44. (Maryon Gargiulo, Γαλλίδα, 7 Απριλίου 1987-)
  45. (Lise Darly, Γαλλίδα, 27 Δεκεμβρίου 1981-)
  46. (Séverine Ferrer, Γαλλίδα, 31 Οκτωβρίου 1977-)
  47. «Monaco decides on participation next week». ESCToday. 18 Σεπτεμβρίου 2004. Ανακτήθηκε στις 3 Φεβρουαρίου 2019. 
  48. Roxburgh, Gordon (2012). Songs for Europe: The United Kingdom at the Eurovision Song Contest. Volume One: The 1950s and 1960s. Prestatyn: Telos Publishing. σελίδες 93–101. ISBN 978-1-84583-065-6. 
  49. Roxburgh, Gordon (2014). Songs for Europe: The United Kingdom at the Eurovision Song Contest. Volume Two: The 1970s. Prestatyn: Telos Publishing. σελίδες 142–168. ISBN 978-1-84583-093-9. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία