Σχέσεις Αυστρίας-Πολωνίας

Οι σχέσεις Αυστρίας-Πολωνίας αναφέρονται στις διμερείς σχέσεις μεταξύ της Δημοκρατίας της Αυστρίας και της Δημοκρατίας της Πολωνίας.

Τα δύο έθνη έχουν πολύ μακρά ιστορική σχέση, η οποία έχει περιπλεχθεί σε μεγάλο μέρος της ιστορίας τους.^[1]

Στο αποκορύφωμα της εξουσίας τους, η Πολωνική-Λιθουανική Κοινοπολιτεία και η αυστριακή Μοναρχία των Αψβούργων είχαν μια πολύ ισχυρή και εγκάρδια σχέση. Οι Πολωνοί ουσάροι υπό το οικόσημο του Γιαν Γ΄ Σομπιέσκι βοήθησαν τους Αυστριακούς να διώξουν τους Οθωμανούς στη Μάχη της Βιέννης και υπήρξαν πολλές εσωτερικές και πολιτικές ανταλλαγές μεταξύ των δύο κρατών. Ωστόσο, η συμμετοχή της Αυστρίας στους διαμελισμούς της Πολωνίας με το Βασίλειο της Πρωσία και τη Ρωσική Αυτοκρατορία έναν αιώνα αργότερα τέντωσε τις σχέσεις. Αρκετές πολωνικές εξεγέρσεις κατά της αυστριακής κυριαρχίας ξέσπασαν στο κατεχόμενο από την Αυστρία τμήμα της Πολωνίας, η μεγαλύτερη από τις οποίες ήταν ο Αυστροπολωνικός Πόλεμος του 1809 και η Εξέγερση της Κρακοβίας το 1846. Οι Πολωνοί εντάχθηκαν επίσης στις εξεγέρσεις άλλων εθνών εναντίον της Αυστρίας, κυρίως των Ούγγρων και των Ιταλών, κατά τη διάρκεια των επαναστάσεων του 1848.

Ωστόσο, από τα τρία έθνη, η Αυστρία ήταν η πιο ανεκτική απέναντι στους Πολωνούς. Το 1867, στους Πολωνούς δόθηκε ευρεία αυτονομία, και ο πολωνικός πολιτισμός άνθισε στο αυστριακό διαμέρισμα. Τον 20ο αιώνα, μετά την κατάρρευση της Αυστροουγγαρίας, τόσο η Αυστρία όσο και η Πολωνία αποκατέστησαν τις σχέσεις τους, μόνο για να διακοπεί από την προσάρτηση της Αυστρίας από τη Ναζιστική Γερμανία και μετά από την εισβολή της στην Πολωνία, την οποία βοήθησε η Σοβιετική Ένωση.

Μετά τον Β΄ αγκόσμιο Πόλεμο, και οι δύο χώρες αποκατέστησαν τις σχέσεις τους, αλλά η σχέση μεταξύ της Αυστρίας και της Λαϊκής Δημοκρατίας της Πολωνίας ήταν τεταμένη. Η Πολωνία ήταν ένας κομμουνιστικό κράτος δορυφόρος της Σοβιετικής Ένωσης και η Αυστρία ήταν υπό το Δυτικό Μπλοκ και στενά συνδεδεμένη με τη Δύση και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η σχέση τους βελτιώθηκε το 1989, μετά την κατάρρευση του Ανατολικού Μπλοκ. Έκτοτε, η σχέση μεταξύ τους έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο, καθώς η Αυστρία υποστήριξε την ένταξη της Πολωνίας στο ΝΑΤΟ και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι οποίες συνέβησαν στην Πολωνία το 1999 και το 2004 αντίστοιχα. Η σχέση μεταξύ των δύο εθνών θεωρείται τώρα εξαιρετική.

Ιστορία Επεξεργασία

Οι πρώτες αναγνωρισμένες σχέσεις μεταξύ των δύο κρατών χρονολογούνται από το Τευτονικό Τάγμα, μια γερμανική στρατιωτική θρησκευτική τάξη. Για αρκετά χρόνια, υπήρξαν επαναλαμβανόμενες συγκρούσεις μεταξύ του Βασιλείου της Πολωνίας και του Τευτονικού Τάγματος. Στο αποκορύφωμά τους, το Τάγμα αποδυναμώθηκε από τη νίκη των Πολωνών στη Μάχη του Γκρούνβαλντ (1410), η οποία άνοιξε το δρόμο για την Πολωνία να αναδυθεί ως ένα ισχυρό έθνος στην Ευρώπη και ένας από τους βασικούς παίκτες στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.

Τον 16ο αιώνα, η Βασίλειο της Βοημίας και το Βασίλειο της Ουγγαρίας, που και τα δύο συνόρευαν με την Πολωνία, υπάχθηκαν στην κυριαρχία του αυστριακού Οίκου των Αψβούργων. Οι Αψβούργοι προσπάθησαν επίσης να πάρουν την εξουσία στην Πολωνία, καθώς επανειλημμένα παρουσίασαν τις υποψηφιότητές τους στις βασιλικές εκλογές της Πολωνίας, ξεκινώντας από το 1573, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Μετά τις βασιλικές εκλογές της Πολωνικής-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας το 1587, σε μια προσπάθεια να γίνει Βασιλιάς της Πολωνίας, ο Μαξιμιλιανός Γ΄ της Αυστρίας ενέπλεξε την Αυστρία στον Πόλεμο της Πολωνικής Διαδοχής, ο οποίος θεωρείται ο πρώτος μεγάλος Αυστροπολωνικός πόλεμος. Οι Αυστριακοί ηττήθηκαν αποφασιστικά από τους Πολωνούς στη Μάχη της Μπιτσίνα το 1588.

Μάχη της Βιέννης στην οποία οι Πολωνικές-Αυστριακές δυνάμεις. με επικεφαλής τον Πολωνό Βασιλιά Γιαν Γ΄ Σομπιέσκι, νίκησαν τον οθωμανικό στρατό που εισέβαλε.

Το 1683, ακούγοντας για την Οθωμανική πολιορκία της Βιέννης, ο Πολωνός Βασιλιάς Γιαν Γ΄ Σομπιέσκι είχε συγκεντρώσει πολλούς Πολωνούς Ουσάρους και πολέμησε στη χριστιανική συμμαχία.^[2] Μετά τη νίκη, συναντήθηκε με τον Λεοπόλδος Α΄, τότε κυβερνήτη της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, αλλά διαφώνησαν για πολλά θέματα.^[3]

Το 1733, η Αυστρία συμμετείχε στον πόλεμο της πολωνικής διαδοχής, ο οποίος μετατράπηκε σε μια μεγάλη ευρωπαϊκή σύγκρουση, στην οποία συμμετείχαν πολλές ευρωπαϊκές δυνάμεις σε ολόκληρη την ήπειρο.

Ωστόσο, τον 18ο αιώνα, η αυξανόμενη ρωσική επιρροή και η επέκταση και η παρακμή της Πολωνικής-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας έκανε την Αυστρία να αλλάξει την υποστήριξή της από την Πολωνία στη Ρωσία. Η ρωσική πολιτική κυριαρχία της Πολωνίας ενισχύθηκε περαιτέρω από τους διαμελισμούς της Πολωνίας, όπου η Αυστρία ήταν ένα από τα κύρια κράτη, μαζί με τη Ρωσία και το Βασίλειο της Πρωσίας.^[4] Ωστόσο, η Αυστρία απέκτησε το μικρότερο διαμέρισμα της Πολωνίας, καθώς συμμετείχε μόνο στον πρώτο και στον τρίτο από τους τρεις διαμελισμούς. Έχασε τμήματα των κατακτημένων περιοχών στον Αυστροπολωνικό Πόλεμο το 1809.

Από τις τρεις δυνάμεις διαμελισμοών, η Αυστρία ήταν η λιγότερο κατασταλτική του πολωνικού πληθυσμού, κυρίως λόγω της πολυεθνικής της παράδοσης και της ανοχής της σε σύγκριση με την ισχυρή καταστολή του πολωνικού πολιτισμού στην Πρωσία, η οποία αργότερα έγινε Γερμανική Αυτοκρατορία και στη Ρωσία.

Παλιό σχέδιο του Έντβαρντ Ντεμπόφσκι για την Εξέγερση της Κρακοβίας εναντίον της Αυστρίας το 1846.

Παρά ένα τέτοιο επίπεδο ανοχής, οι Πολωνοί ήταν αρκετά δραστήριοι απαιτώντας ανεξαρτησία και πολιτικά δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένης της αξιοσημείωτης Εξέγερσης της Κρακοβίας του 1846. Οι Πολωνοί πήραν μέρος στις επαναστάσεις του 1848 για να υποστηρίξουν τους αγώνες άλλων εθνών εναντίον της Αυστρίας, κυρίως την Ουγγρική Επανάσταση του 1848. Ο Πολωνός Στρατηγός, Γιούζεφ Μπεμ, συνέχισε τη σύγκρουση ενάντια στους Αυστριακούς ηγέτες^[5] και έφερε μεγάλη δυσκολία στον Αυστριακό Στρατό. Η επανάσταση σταμάτησε μόνο όταν έφτασε η ρωσική ενίσχυση και διέλυσε την επανάσταση με αίμα. Από τότε, η Αυστρία έγινε όλο και πιο σκληρή απέναντι στους Πολωνούς, αλλά παρέμεινε η πιο ανεκτική από τους διαμελισμούς.

Στο Βασίλειο της Γαλικίας και Λοδομερίας, το οποίο περιλάμβανε τα περισσότερα από τα αυστριακά ελεγχόμενα πολωνικά εδάφη, οι Πολωνοί είχαν ευρεία αυτονομία από το 1867, και η πολωνική κουλτούρα και επιστήμη άνθισαν. Οι δύο μεγάλες πόλεις της (Κρακοβία και Λβουφ) έγιναν πολιτιστικές και πολιτικές πρωτεύουσες Πολωνών κατά τη διάρκεια του διαμελισμού.

Κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Αυστροούγγρος Αυτοκράτορας Φραγκίσκος Ιωσήφ Α΄, φοβούμενος ανταρσία αν οι Πολωνοί πολεμούσαν σε ένα τάγμα, αποφάσισε να χωρίσει τα πολωνικά συντάγματα σε μικρά μέρη για να αποτρέψει οποιαδήποτε πολωνική εξέγερση για ανεξαρτησία. Παρ΄ όλα αυτά, τα πολωνικά τάγματα είχαν προγραμματίσει να εργαστούν μαζί για να χρησιμοποιήσουν τον πόλεμο ως ευκαιρία να αναστήσουν το πολωνικό έθνος, μετά από έναν αιώνα που διαμελίστηκε από τη Ρωσία, την Αυστρία και τη Γερμανία.^[6] Μετά τον πόλεμο, η Πολωνία ανέκτησε την ανεξαρτησία της από την Αυστρία.

Περίοδος μεσοπολέμου Επεξεργασία

Η σχέση μεταξύ των δύο εθνών ξεκίνησε το 1920, αλλά ήταν μια τεταμένη εποχή, και δεν υπήρξε καμία επίσημη επαφή, καθώς οι περισσότερες χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης είχαν εξαντληθεί από πολέμους. Η νεοσυσταθείσες Δημοκρατία της Πολωνίας και Πρώτη Αυστριακή Δημοκρατία δεν απολάμβαναν εκτεταμένες σχέσεις εκτός του επιπέδου πρεσβειών, όπως για την πλειονότητα της Ανατολικής Ευρώπης.^[7]

Ωστόσο, η σχέση μεταξύ των δύο εθνών εξαφανίστηκε το 1938, μετά την προσάρτηση της Αυστρίας από τη Ναζιστική Γερμανία. Μέχρι το 1945, η σχέση μεταξύ Αυστρίας και Πολωνίας διέφερε κυρίως σε σχέση με τη Γερμανία και την Πολωνία, η οποία θα γινόταν τεταμένη λόγω της γερμανικής εισβολής στην Πολωνία, η οποία πυροδότησε τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο . Η Αυστρία μοιράζεται μια κοινή γλώσσα και πολιτισμό με τη Γερμανία και συμμετείχε στην κατοχή της Πολωνίας. Πολλά εγκλήματα εναντίον των Πολωνών διαπράχθηκαν υπό τη σημαία της ναζιστικής Γερμανίας, και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης Μαουτχάουζεν και Γκούζεν βρίσκονταν στην υπό γερμανικό έλεγχο Αυστρία.

Μετά τον πόλεμο Επεξεργασία

Μετά τον πόλεμο, η Πολωνία συνεχίστηκε να καταλαμβάνεται από τη Σοβιετική Ένωση και η Αυστρία καταλήφθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία και τη Σοβιετική Ένωση. Και οι δύο χώρες ακολούθησαν διαφορετικά πολιτικά συστήματα. Η Αυστρία συνέχισε να αποκαθίσταται ως Δημοκρατία και δεσμεύτηκε για ουδετερότητα, ενώ η Πολωνία έγινε κομμουνιστική και δορυφόρος της Σοβιετικής Ένωσης. Στο μεταγενέστερο πολιτικό κλίμα, η φιλία μεταξύ Αυστρίας και Πολωνίας ήταν τεταμένη, και υπήρξε μικρή επαφή μεταξύ τους καθ΄ όλη τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Πολλοί Πολωνοί πρόσφυγες, οι περισσότεροι από τους οποίους διέφυγαν από την κομμουνιστική κυριαρχία, εγκαταστάθηκαν στην Αυστρία και δημιούργησαν μια μικρή κοινότητα πολωνικής διασποράς στην Αυστρία.

Αυτή η κατάσταση παρέμεινε μέχρι το 1989, όταν η κατάρρευση του κομμουνισμού σε όλη την Ευρώπη επέτρεψε στη σχέση μεταξύ τους να βελτιωθεί ξανά.

Ο Ματέους Μοραβιέτσκι (αριστερά) και ο Σεμπάστιαν Κουρτς το 2018.

Από το τέλος του κομμουνισμού το 1989 στην Πολωνία, η Αυστρία υποστηρίζει την ένταξη της Πολωνίας στον δυτικό κόσμο. Και τα δύο έθνη απολαμβάνουν σημαντική πρόοδο, καθώς η Πολωνία προσχώρησε στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, και η Αυστρία προσχώρησε στην τελευταία. Πρόσφατα, σημειώθηκε μια ισχυρότερη οικονομική και δημοκρατική συνεργασία, όπως ένα αμοιβαίο αστικό δίκαιο και έγγραφα.^[8]

Πρόσφατα, σημειώθηκαν διαφωνίες μεταξύ Πολωνίας και Αυστρίας σχετικά με την συριακή κρίση προσφύγων, η οποία προκλήθηκε από τον συνεχιζόμενο Συριακό Εμφύλιο Πόλεμο.