Σύνταγμα της Ελλάδος του 1911
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Το Σύνταγμα της Ελλάδος του 1911 ήταν ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός για τη συνταγματική ιστορία της Ελλάδας.
Ιστορικό Επεξεργασία
Μετά την άνοδο του Ελευθέριου Βενιζέλου στην εξουσία μετά την επανάσταση στο Γουδί το 1909, ο Βενιζέλος αφοσιώθηκε στην προσπάθεια για μεταρρύθμιση του κράτους. Το κύριο αποτέλεσμα ήταν μια σημαντική αναθεώρηση του ελληνικού Συντάγματος του 1864. Η αναθεώρηση του 1911 προτάθηκε ως διέξοδος από την πολιτειακή κρίση της περιόδου εκείνης ενώ δε στόχευε στη μεταβολή ούτε του πολιτεύματος ούτε της οργανωτικής δομής της πολιτείας.[1]
Την αναθεώρηση του 1911 χαρακτηρίζει η τάση για οργάνωση και εμπέδωση του κράτους δικαίου, αλλά και γενικότερα «του στοιχείου του φιλελευθερισμού εις το δημοκρατικόν πολίτευμα». Η Β΄ αναθεωρητική Βουλή τροποποίησε ή συμπλήρωσε 54 συνολικά άρθρα από τα 110 του Συντάγματος του 1864 και είναι χαρακτηριστικό ότι πολλές από τις μεταβολές που επέφερε – σε ό, τι αφορά ιδίως την οργάνωση και την άσκηση των εξουσιών – εμπνέονταν άμεσα από τις θέσεις που είχε υποστηρίξει πάνω στα ίδια θέματα ο Χαρίλαος Τρικούπης, 20-30 χρόνια νωρίτερα, επηρεασμένα από τον φιλελευθερισμό του Βενιζέλου.
Οι αξιοσημείωτες τροποποιήσεις σε σχέση με το σύνταγμα του 1864 να ειναι οι παρακάτω:[1]
- καλύτερη προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της προσωπικής ασφάλειας, της φορολογικής ισότητας, του δικαιώματος του συνεταιρίζεσθαι και το απαραβίαστο της κατοικίας,
- για πρώτη φορά η εκπαίδευση γινόταν υποχρεωτική και δωρεάν για όλους,
- διευκόλυνση της απαλλοτρίωσης ακινήτου για διανομή σε ακτήμονες αγρότες, και ταυτόχρονη προστασία δικαιώματα ιδιοκτησίας,
- προσθήκη νέων ασυμβίβαστων για τους βουλευτές,
- καθιέρωση μονιμότητας των διοικητικών (δημοσίων) υπαλλήλων,
- βελτίωση της προστασίας της δικαστικής ανεξαρτησίας και καθιέρωση της ισοβιότητα των δικαστικών,
- ίδρυση Εκλογικού Δικαστηρίου για την επίλυση των εκλογικών διαφορών που απορρέουν από βουλευτικές εκλογές,
- επανίδρυση του Συμβουλίου της Επικρατείας ως ανώτατου διοικητικού δικαστηρίου (το οποίο ανασυστάθηκε και λειτούργησε πλήρως από το Σύνταγμα του 1927),
- Τέλος απλοποιήθηκε η διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος, και
- δηλώθηκε η καθαρεύουσα ως "επίσημη γλώσσα του Έθνους" (η υπό την πίεση των οπαδών της καθαρεύουσας).
Η συνταγματική αναθεώρηση του 1911 παρέλειψε να καθιερώσει ρητά το κοινοβουλευτικό σύστημα και την αρχής της δεδηλωμένης, αλλά διατηρήθηκε το προηγούμενο πλέγμα διατάξεων του Συντάγματος του 1864. Η μη ρητή καθιέρωση όμως δεν σήμαινε ότι το κοινοβουλευτικό σύστημα δεν αναγνωριζόταν.[1]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Δημητρίου, Ανδρέας· Αντωνίου (2004). «ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΟΥ 1911, για το μάθημα του Συνταγματικού Δικαίου» (PDF). greeklaws.com. ΕΘΝΙΚΟΝ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΝ ΑΘΗΝΩΝ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 21 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2020.