Τάγματα Εθνοφυλακής Αμύνης

Τα Τάγματα Εθνοφυλακής Αμύνης (ΤΕΑ), τα οποία λανθασμένα αναφέρονται πολλές φορές ως Τάγματα Εθνικής Ασφαλείας, ήταν ένα ειδικό παραστρατιωτικό σώμα που συγκροτήθηκε τον Σεπτέμβριο του 1948, κατά τη διάρκεια του ελληνικού εμφυλίου πολέμου με απόφαση του Γενικού Επιτελείου Στρατού (ΓΕΣ). Τα ΤΕΑ ήταν η συνέχεια των Μονάδων Ασφαλείας Υπαίθρου (ΜΑΥ) και των Μικτών Αποσπασμάτων Διώξεως (ΜΑΔ), που είχαν στελεχωθεί από άντρες δωσιλογικών και ακροδεξιών οργανώσεων, με δράση ήδη από την εποχή της Κατοχής.

Τα ΤΕΑ είχαν παρουσία σε όλη την ελληνική επικράτεια -εκτός από τα πιο μεγάλα αστικά κέντρα- και κυρίως στην Βόρεια Ελλάδα για τουλάχιστον τρεις δεκαετίες μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ακόμη διαδραμάτισαν ρόλο στις στρατιωτικές και πολιτικές εξελίξεις της περιόδου εφαρμόζοντας τις πολιτικές του ελληνικού κράτους κατά τα μετεμφυλιακά χρόνια. Καταργήθηκαν το 1982 και αντικαταστάθηκαν από την Εθνοφυλακή.

Αποστολή και δράση

Τα ΤΕΑ αναπτύχθηκαν κυρίως στα χωριά και τις κωμοπόλεις, καθώς στις μεγάλες πόλεις της Ελλάδας την ευθύνη της ασφάλειας είχαν η Αστυνομία Πόλεων ή σε μερικές περιπτώσεις η Χωροφυλακή. Βασικός ρόλος των ΤΕΑ ήταν εμπέδωση του εμφυλιοπολεμικού κλίματος σε βάρος της Αριστεράς Αν και είχαν συγκροτηθεί από το 1948, η επισημοποίηση και μονιμοποίησή των ΤΕΑ έγινε τον Μάρτιο του 1951 με τον Νόμο 1707, ικανοποιώντας έτσι το αίτημα της ηγεσίας των Ενόπλων Δυνάμεων και της ακροδεξιάς συνωμοτικής οργάνωσης ΙΔΕΑ. Για τα ΤΕΑ προβλέπονταν ρόλος και στη μυστική συμφωνία του 1955 για την επιχείρηση «Κόκκινη Προβιά», η οποία εντασσόταν στο πανευρωπαϊκό αντικομμουνιστικό δίκτυο των δικτύων stay behind που είχαν οργανώσει το ΝΑΤΟ και η CIA, για την αντιμετώπιση μιας ενδεχόμενης κομμουνιστικής απειλής σε χώρες της δυτικής Ευρώπης.

Σύμφωνα με τον Στρατιωτικό Κανονισμό (ΣΚ) 522 αποστολή των ΤΕΑ ήταν: «...η εσωτερική ασφάλεια της Χώρας, ήτοι η μη αναμόλυνσις της Ελλάδος από του Κομμουνιστοσυμμοριτισμού, η αντιμετώπισις εχθρικών αεραγημάτων και η εξασφάλισις της ησυχίας των κατοίκων της υπαίθρου από κακοποιά, εγκληματικά και Αναρχικά στοιχεία εν στενή συνεργασία μετά της Χωροφυλακής τόσον εν ειρήνη όσον και εν πολέμω».

Τα ΤΕΑ είχαν εκετεταμένη δράση στις βουλευτικές εκλογές του 1961, κατα τις οποίες καταγράφηκαν πολλά περιστατικά βίας και νοθείας. Τα Τάγματα είχαν επιφορτιστεί με το καθήκον της διενέργειας «φαιάς προπαγάνδας», της διανομής διαφωτιστικού υλικού, της σύνταξης καταλόγων κομμουνιστών και «συνοδοιπόρων» στην περιοχή ευθύνης τους, της συγκέντρωσης και διασταύρωσης πληροφοριών, καθώς και της άσκησης πιέσεων και εκφοβισμών προς τους πιθανούς ψηφοφόρους της ΕΔΑ (Αριστεράς).

Μετα την επιβολή της χούντας των συνταγματαρχών, το ΓΕΣ με διαταγή του μετονόμασε τα ΤΕΑ σε Τάγματα Εθνοφυλακής (ΤΕ) με την προσθήκη του τοπωνυμίου όπου βρισκόταν η έδρα του Τάγματος. Το 1970, με το χουντικό Νομοθετικό Διάταγμα 485, καταργήθηκε ο νόμος 1707/1951 και καθορίστηκε το νέο πλαίσιο λειτουργίας των ΤΕ, που θεωρούνταν συνέχεια των ΤΕΑ και χαρακτηρίζονταν ως «οργανική ένοπλος δύναμις του Στρατού» και «ειδικαί Στρατιωτικαί Μονάδαι».

Η νέα τους αποστολή οριζόταν ως: «...η συμβολή εις την διατήρησιν και εξασφάλισιν της εσωτερικής ασφαλείας της Χώρας και η εξασφάλισις της περιοχής των εκ πάσης Κομμουνιστικής ή Αναρχικής ενεργείας ως και πάσης φύσεως και μορφής εχθρικής ενεργείας».

Το 1982 η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, με υπουργό Άμυνας τον Ανδρέα Παπανδρέου, αποφάσισε την διάλυση και κατάργηση των ΤΕΑ και την αντικατάστασή τους από την Εθνοφυλακή, που υπάρχει μέχρι και σήμερα.