Τακσίμ (Τουρκικά: takˈsim, "διαίρεση") λέγεται ο στόχος των Τουρκοκυπρίων που υποστήριζαν την διαίρεση της Κύπρου σε τουρκικό και ελληνικό μέρος, μια έννοια που πρότεινε από το 1957 ο δρ. Φαζίλ Κιουτσούκ.[1]

Γκράφιτι που γράφει "Τακσίμ" σε τοίχο της Λευκωσίας, στα τέλη της δεκαετίας του 1950

Ο τουρκικός εθνικισμός στην Κύπρο αναπτύχθηκε κυρίως ως απάντηση στον ελληνικό εθνικισμό και την επιθυμία για την ένωση του νησιού με την Ελλάδα.[2][3][4] Αρχικά, οι Τουρκοκύπριοι ήταν υπέρ της συνέχισης της Βρετανικής κυριαρχίας.[5] Ωστόσο, είχαν θορυβηθεί από τις ελληνοκυπριακές αξιώσεις για την ένωση, καθώς έβλεπαν την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα που οδήγησε στην έξοδο των Τουρκοκρητικών, ως προηγούμενο που έπρεπε να αποφευχθεί,[6][7] λαμβάνοντας μια στάση υπέρ της διαίρεσης ως απάντηση στη δραστηριότητα του ΕΟΚΑ.[8]

Οι τουρκοκύπριοι είδαν τους εαυτούς τους ως ξεχωριστή εθνότητα στο νησί και πίστευαν στο δικαίωμα τους για αυτοδιάθεση από τους Ελληνοκύπριους.[9] Εν τω μεταξύ, στη δεκαετία του 1950, ο τουρκοκύπριος ηγέτης Αντνάν Μεντερές θεώρησε την Κύπρο "προέκταση της Ανατολίας", απέρριψε τη διχοτόμηση της Κύπρου με βάση την εθνοτική σύσταση και υποστήριξε την προσάρτηση του νησιού από την Τουρκία. Τα εθνικιστικά συνθήματα επικεντρώνονταν στην ιδέα ότι η Κύπρος είναι τουρκική και το κυβερνών κόμμα κήρυξε την Κύπρο μέρος της τουρκικής πατρίδας και ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια της.

Αφού έγινε συνειδητοποιημένο ότι οι τουρκοκύπριοι αποτελούσαν μόνο το 20% και η προσάρτηση δεν ήταν η κατάλληλη λύση, η εθνική πολιτική άλλαξε υπέρ της διχοτόμησης. Το σύνθημα "Διχοτόμηση ή Θάνατος" χρησιμοποιήθηκε συχνά σε τουρκοκυπριακές και τουρκικές διαμαρτυρίες στα τέλη της δεκαετίας του 1950 και καθ'όλη τη δεκαετία του 1960. Αν και μετά τα συνέδρια της Ζυρίχης και του Λονδίνου η Τουρκία φαινόταν ότι άρχιζε να αποδέχεται την ύπαρξη του κυπριακού κράτους και απομακρυνόταν από την πολιτική διχοτόμησης του νησιού, ο στόχος των Τούρκων και Τουρκοκυπρίων ηγετών συνέχισε να είναι η δημιουργία τουρκικού κράτους στο βόρειο τμήμα του νησιού.[10][11]

Δείτε επίσης

Επεξεργασία

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. «Internet Archive Wayback Machine». 15 Ιουνίου 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουνίου 2006. Ανακτήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2012. 
  2. Kyris, George (2016). The Europeanisation of Contested Statehood: The EU in Northern Cyprus. Routledge. σελίδες 30–1. ISBN 978-1317032748. The rise of Turkish nationalism among the Turkish Cypriots can be largely seen as a response to the Greek Cypriot national "awakening" and campaign for union with Greece. 
  3. Kızılyürek, Niyazi (2003). «The politics of identity in the Turkish Cypriot community : a response to the politics of denial?». Travaux de la Maison de l'Orient méditerranéen 37 (1): 197–204. http://www.persee.fr/doc/mom_1274-6525_2003_act_37_1_969. «The Turkish Cypriot nationalism developed mainly in reaction to the Greek Cypriot national desire for union with Greece.». 
  4. Carter, Judy· Irani, Irani (2015). Regional and Ethnic Conflicts: Perspectives from the Front Lines. Routledge. σελ. 60. ISBN 978-1317344667. 
  5. Papadakis, Yiannis· Peristianis, Nicos (18 Ιουλίου 2006). Divided Cyprus: Modernity, History, and an Island in Conflict. Indiana University Press. σελ. 2. ISBN 9780253111913. 
  6. Isachenko, Daria (2012). The Making of Informal States: Statebuilding in Northern Cyprus and Transdniestria. Palgrave Macmillan. σελ. 37. ISBN 9780230392076. 
  7. Pericleous, Chrysostomos (2009). Cyprus Referendum: A Divided Island and the Challenge of the Annan Plan. I.B.Tauris. σελίδες 135–6. ISBN 9780857711939. 
  8. Mirbagheri, Farid (2009). Historical Dictionary of Cyprus. Scarecrow Press. σελ. xiv. ISBN 9780810862982. Greek Cypriots engaged in a military campaign for enosis, union with Greece. Turkish Cypriots, in response, expressed their desire for taksim, partition of the island. 
  9. Diez, Thomas (2002). The European Union and the Cyprus Conflict: Modern Conflict, Postmodern Union. Manchester University Press. σελ. 83. ISBN 9780719060793. 
  10. Behlul (Behlul) Ozkan (Ozkan) (26 Ιουνίου 2012). From the Abode of Islam to the Turkish Vatan: The Making of a National Homeland in Turkey. Yale University Press. σελ. 199. ISBN 978-0-300-18351-1. In line with the nationalist rhetoric that "Cyprus is Turkish", Menderes predicated his declaration upon the geographic proximity between Cyprus and Anatolia, thereby defining "Cyprus as an extension of Anatolia". It was striking that Menderes rejected partitioning the island into two ethnic states, a position that would define Turkey's foreign policy regarding Cyprus after 1957 
  11. G. Bellingeri· T. Kappler (2005). Cipro oggi. Casa editrice il Ponte. σελ. 27. ISBN 978-88-89465-07-3. The educational and political mobilisation between 1948-1958, aiming at raising Turkish national consciousness, resulted in the involving Turkey as motherland in the Cyprus Question. From then on, Turkey, would work hand in hand with the Turkish Cypriot leadership and the British government to oppose the Greek Cypriot demand for Enosis and realise the partition of Cyprus, which meanwhile became the national policy.