Βικιπαίδεια

Τζέιμς Μποντ, πράκτωρ 007: επίχειρηση κεραυνός

Ταινία της σειράς Τζέιμς Μποντ (1965)

Το Τζέιμς Μποντ, πράκτωρ 007: επίχειρηση κεραυνός (αγγλικά: Thunderball‎‎) είναι μια βρετανική κατασκοπευτική ταινία του 1965 και η τέταρτη από τη σειρά ταινιών James Bond παραγωγής Eon Productions, με πρωταγωνιστή τον Σον Κόνερι ως τον φανταστικό πράκτορα της MI6 Τζέιμς Μποντ. Είναι μια προσαρμογή του ομώνυμου μυθιστορήματος του 1961 του Ίαν Φλέμινγκ, το οποίο με τη σειρά του βασίστηκε σε ένα πρωτότυπο σενάριο του Τζακ Γουίτινγχαμ που επινοήθηκε από μια ιστορία που συνελήφθη από τους Κέβιν Μακλόρι, Γουίτινγχαμ και Φλέμινγκ. Είναι η τρίτη και τελευταία ταινία της σειράς Τζέιμς Μποντ που σκηνοθέτησε ο Τέρενς Γιανγκ, σε σενάριο των Ρίτσαρντ Μάιμπαουμ και Τζον Χόπκινς.

Τζέιμς Μποντ, πράκτωρ 007: επίχειρηση κεραυνός
(Thunderball)
Η αυθεντική κινηματογραφική αφίσα
ΣκηνοθεσίαΤέρενς Γιανγκ
ΠαραγωγήKevin McClory
ΣενάριοΡίτσαρντ Μέιμπαουμ, John Hopkins, Jack Whittingham, Kevin McClory, Ίαν Φλέμινγκ και Jon Hopkins
Βασισμένο σεΕπιχείρηση Κεραυνός
ΠρωταγωνιστέςΣον Κόνερι[1][2][3], Claudine Auger[2][3][4], Αντόλφο Τσέλι[2][3][4], Λουτσιάνα Παλούτσι[3][4], Rik Van Nutter[4], Ντέσμοντ Λιουέλιν[4], Μπέρναρντ Λι[4], Λόις Μάξγουελ[4], Άντονι Ντόνσον[4], Martine Beswick[4], Γκάι Ντόουλμαν[4], Molly Peters[4], Φίλιπ Λοκ[4], George Pravda[4], Michael Brennan[4], Bob Simmons[4], André Maranne[4], Earl Cameron[4], Jack Gwillim[4], Michael Brennan[4], Patrick Holt[4], Φίλιπ Στόουν[4], Reginald Beckwith[4], Ρόναλντ Κάλβερ[4], Φαίδρος Στασίνος[4], Eric Pohlmann, Νίκι φαν ντερ Τσιλ, Ρόμπερτ Ριέτι, Kevin McClory[5], Σούζι Κένταλ[5], Αλμπέρ Μισέλ[5], Έντουαρντ Άντερνταουν[5], Rose Alba, Leonard Sachs, Victor Beaumont και Maryse Guy Mitsouko
ΜουσικήΤζον Μπέρι και Don Black
ΦωτογραφίαΤεντ Μουρ
ΜοντάζErnest Hosler
Εταιρεία παραγωγήςEon Productions και United Artists
ΔιανομήUnited Artists και Netflix
Πρώτη προβολή9  Δεκεμβρίου 1965 (Τόκιο)[6], 17  Δεκεμβρίου 1965 (Γερμανία)[7], 20  Δεκεμβρίου 1965 (Καναδάς)[6], 21  Δεκεμβρίου 1965 (Νέα Υόρκη)[6], 22  Δεκεμβρίου 1965 (Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής)[6], 29  Δεκεμβρίου 1965 (Λονδίνο)[6], 30  Δεκεμβρίου 1965 (Ηνωμένο Βασίλειο)[6], 11  Φεβρουαρίου 1966 (Δημοκρατία της Ιρλανδίας)[6] και 1965
Διάρκεια130 λεπτά
ΠροέλευσηΗνωμένο Βασίλειο
ΓλώσσαΑγγλικά
ΈπεταιΤζέιμς Μποντ, πράκτωρ 007: Ζεις μονάχα δυο φορές
δεδομένα (π • σ • ε )

Η ταινία επικεντρώνεται στην αποστολή του Μποντ να βρει δύο ατομικές βόμβες του ΝΑΤΟ που έκλεψε η σατανική οργάνωση SPECTRE, η οποία τις κρατά ζητώντας λύτρα 100 εκατομμύρια λίρες σε διαμάντια υπό την απειλή να καταστρέψει μια απροσδιόριστη μητρόπολη είτε στο Ηνωμένο Βασίλειο είτε στις Ηνωμένες Πολιτείες (αργότερα αποκαλύπτεται ότι είναι το Μαϊάμι). Η αναζήτηση οδηγεί τον Μποντ στις Μπαχάμες, όπου συναντά τον Εμίλιο Λάργκο, τον νούμερο δύο της SPECTRE που παίζει χαρτιά και έχει καλυμμένο το ένα μάτι. Υποστηριζόμενος από τον πράκτορα της CIA Φίλιξ Λάιτερ και την ερωμένη του Λάργκο, Ντόμινο, η αναζήτηση του Μποντ κορυφώνεται σε μια υποβρύχια μάχη με τους μπράβους του Λάργκο. Η πολύπλοκη παραγωγή της ταινίας περιελάμβανε τέσσερις διαφορετικές ενότητες και περίπου το ένα τέταρτο της ταινίας περιλάμβανε υποβρύχιες σκηνές. [8] Πρόκειται για την πρώτη ταινία Μποντ που γυρίστηκε σε ευρεία οθόνη Panavision και η πρώτη που έχει διάρκεια πάνω από δύο ώρες.

Αν και σχεδιάστηκε από τους παραγωγούς της σειράς ταινιών Μποντ Άλμπερτ Ρ. Μπρόκολι και Χάρι Σάλτζμαν ως η πρώτη συμμετοχή στη σειρά, η ταινία δεσμεύτηκε με δικαστική διαμάχη το 1961 όταν οι πρώην συνεργάτες του Φλέμινγκ Μακλόρι και Γουίτινγχαμ άσκησαν εναντίον του αγωγή, λίγο μετά τη δημοσίευση του μυθιστορήματος το 1961, ισχυριζόμενοι το βιβλίο βασίστηκε στο σενάριο που είχε γράψει η τριάδα για μια κινηματογραφική εμφάνιση του Τζέιμς Μποντ. [9] Η αγωγή διευθετήθηκε εξωδικαστικά και ο Μπρόκολι και ο Σάλτζμαν, φοβούμενοι μια αντίπαλη ταινία από τον Μακλόρι, του επέτρεψαν να διατηρήσει ορισμένα δικαιώματα προβολών για την ιστορία, την πλοκή και τους χαρακτήρες του μυθιστορήματος. [10]

Η ταινία ήταν εξαιρετικά επιτυχημένη: οι εισπράξεις της σε παγκόσμιο επίπεδο έφτασαν τα 141,2 εκατομμύρια δολάρια, ξεπερνώντας όχι μόνο όλες τις προηγούμενες ταινίες της σειράς, αλλά και τις πέντε ταινίες Μποντ που την ακολούθησαν. Είναι η πιο επιτυχημένη οικονομικά ταινία της σειράς στη Βόρεια Αμερική. [11] Το 1966, ο Τζον Στιρα κέρδισε το Όσκαρ καλύτερων οπτικών εφέ [12] και τα BAFTA πρότειναν για βραβείο τον σκηνογράφο Κεν Άνταμ. [13] Ορισμένοι κριτικοί και θεατές επαίνεσαν την ταινία και την χαρακτήρισαν ευπρόσδεκτη προσθήκη στη σειρά, ενώ άλλοι βρήκαν την υδάτινη δράση επαναλαμβανόμενη και τη διάρκεια της ταινίας υπερβολική. Το 1983, η Warner Bros. κυκλοφόρησε μια δεύτερη κινηματογραφική μεταφορά του μυθιστορήματος με τον τίτλο Ποτέ μη λες ποτέ, με τον Μακλόρι ως εκτελεστικό παραγωγό.

Πλοκή Επεξεργασία

Ο Εμίλιο Λάργκο της οργάνωσης SPECTRE καταστρώνει ένα σχέδιο για να πάρει λύτρα από το ΝΑΤΟ με την κλοπή δύο ατομικών βομβών από ένα βομβαρδιστικό αεροσκάφος Avro Vulcan της Βασιλικής Πολεμικής Αεροπορίας (RAF) κατά τη διάρκεια εκπαιδευτικής άσκησης. Για να διευκολύνει τα σχέδια του Λάργκο, ο Κάουντ Λίπε της SPECTRE στρατολογεί τον Άντζελο Παλάτσι για να επιβλέπει την κλοπή των βομβών και με τη βοήθεια της πράκτορα Φιόνα Βόλπε, του αλλάζει χειρουργικά το πρόσωπό του ώστε να ταιριάζει με αυτό του Γάλλου πιλότου της Πολεμικής Αεροπορίας Φρανσουά Ντερβάλ, ο οποίος βοηθά στην η άσκηση. Ο Βόλπε και ο Παλάτσι δολοφονούν τον πραγματικό Ντερβάλ, ενώ ο σωσίας ζητά περισσότερα χρήματα. Η Βόλπε συναινεί, απλώς για να συνεχίσει τη λειτουργία τους. Ακολουθώντας το σχέδιο, ο Παλάτσι πιάνει επιτυχώς το βομβαρδιστικό, σκοτώνοντας το πλήρωμά του και το προσγειώνει σε ρηχά νερά στις Μπαχάμες. Ενώ οι βόμβες ανακτώνται από τους άντρες του, ο Λάργκο δολοφονεί τον Παλάτσι επειδή έκανε πίσω στην αρχική του συμφωνία με την SPECTRE.

Ο Βρετανός μυστικός πράκτορας Τζέιμς Μποντ, αναρρώνοντας στο Shrublands μετά από προηγούμενη αποστολή, αντιλαμβάνεται την παρουσία του Λίπε και τον παρακολουθεί, ανακαλύπτοντας το πτώμα του Ντερβάλ. Μόλις ανακληθεί επειγόντως στο Λονδίνο, ο Μποντ βρίσκεται στο στόχαστρο του Λίπε επειδή προσπάθησε να παρέμβει. Πριν προλάβει να υπερασπιστεί τον εαυτό του, η Βόλπε σκοτώνει τον Λίπε επειδή έθεσε σε κίνδυνο το σχέδιο του Λάργκο. Μόλις επιστρέψει στο Λονδίνο, ο Μποντ μαθαίνει ότι οι 00 πράκτορες έχουν τεθεί σε επιφυλακή μετά την κλοπή των βομβών, αφού ενημερώθηκαν ότι μια μεγάλη πόλη των Ηνωμένων Πολιτειών ή του Ηνωμένου Βασιλείου θα καταστραφεί αν δεν καταβληθούν 100 εκατομμύρια λίρες στη SPECTRE εντός εφτά ημερών. Ενώ συνομιλεί με τον Μ για την αποστολή του, ο Μποντ ζητά να μεταβεί στο Νασάου των Μπαχαμών, για να επικοινωνήσει με την αδερφή του Ντερβάλ, την Ντόμινο, αφού αναγνωρίζει τον Ντέρβαλ από τη φωτογραφία που δόθηκε στους πράκτορες μετά την εύρεση του πτώματος στο θέρετρο.

Ο Μποντ συναντά την Ντόμινο, η οποία, όπως μαθαίνει ο πράκτορας, είναι η ερωμένη του Λάργκο όταν επισκέπτεται ένα τοπικό καζίνο. Και οι δύο άντρες αναγνωρίζουν ο ένας τον άλλον ως αντίπαλο ενώ εξακολουθούν να προσποιούνται ότι αγνοούν ο ένας την πραγματική ταυτότητα του άλλου. Μετά την αρχική τους συνάντηση, ο Μποντ συναντά τον φίλο του και πράκτορα της CIA Φίλιξ Λάιτερ, τη συνάδελφο Πόλα Κάπλαν και τον αρχιεπιστήμονα της MI6 Κιου, για να πάρει εξοπλισμό με σκοπό να βοηθήσει στην εύρεση των βομβών, συμπεριλαμβανομένης μιας υποβρύχιας κάμερας και μιας μικροσκοπικής υποβρύχιας αναπνευστικής συσκευής. Ερευνώντας το πλοίο του Λάργκο, Disco Volante, παρατηρεί μια υποβρύχια καταπακτή από κάτω της που τον παραξενεύει. Την επόμενη μέρα, επισκέπτεται τον Λάργκο στο κτήμα του τη νύχτα, όπου διαπιστώνει ότι η Πάουλα έχει αυτοκτονήσει πριν προλάβει να μιλήσει. Αναγκασμένος να δραπετεύσει, ο Μποντ αποφεύγει τους άντρες του Λάργκο κατά τη διάρκεια μιας γιορτής. Η Βόλπε προλαβαίνει τον Μποντ, αλλά πυροβολείται κατά λάθος από έναν μπράβο που στοχεύει τον Μποντ.

Υποψιαζόμενοι ότι οι βόμβες μεταφέρθηκαν στην περιοχή, ο Μποντ και ο Λάιτερ αναζητούν το Vulcan και το βρίσκουν καμουφλαρισμένο κάτω από το νερό, μαζί με το σώμα του Παλάτσι. Επιστρέφοντας στο νησί, ο Μποντ αποκαλύπτει στην Ντόμινο ότι ο αδελφός της σκοτώθηκε από τον Λάργκο και τη βάζει να τον βοηθήσει να ψάξει το Disco Volante. Ωστόσο, ο Λάργκο την πιάνει στα πράσα και τη φυλακίζει. Εντωμεταξύ, ο Μποντ παίρνει τη θέση ενός από τους άντρες του Λάργκο καθώς η SPECTRE ετοιμάζεται να μετακινήσει τις βόμβες και καταφέρνει να μάθει πού μεταφέρεται μία από αυτές πριν τον ανακαλύψουν και τον εγκαταλείψουν στον χώρο. Μαζί με τον Λέιτερ, ζητούν από το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ να αναχαιτίσει το πλήρωμα του Disco Volante και να ανακτήσει μία από τις βόμβες σε μια υποβρύχια μάχη. Ο Μποντ καταδιώκει τον Λάργκο και αρπάζει το Disco Volante κάνοντάς το υδροπτέρυγο για να δραπετεύσει. Ο Μποντ ανεβαίνει στο κατάστρωμα και στέλνει το Disco Volante εκτός ελέγχου, ενώ νικά τους άντρες του Λάργκο και παλεύει με τον Λάργκο. Ο Λάργκο είναι έτοιμος να πυροβολήσει τον Μποντ όταν η Ντόμινο σκοτώνει τον Λάργκο για εκδίκηση, αφού την ελευθερώσει ο πυρηνικός φυσικός. Η ομάδα αγκαταλείπει γρήγορα το Disco Volante λίγο πριν από την καταστροφή του, οπότε ο Μποντ και η Ντόμινο ανασύρονται από ένα αεροπλάνο με το σύστημα Fulton.

Διανομή ρόλων Επεξεργασία

  • Σον Κόνερι ως James Bond: πράκτορας της MI6 με αποστολή να ανακτήσει δύο κλεμμένα πυρηνικά όπλα
  • Κλοντίν Οζέρ ως Ντόμινο (μεταγλωττισμένη στα αγγλικά από τη Νίκι βαν ντερ Ζιλ): [14] Η Ντομινίκ "Ντόμινο" Ντερβάλ είναι η ερωμένη του Λάργκο. Στα πρώτα προσχέδια του σεναρίου, το όνομά της ήταν Ντομινέτα Παλάτσι. [15] Το ντύσιμό της αντικατοπτρίζει το όνομά της, καθώς συνήθως είναι ντυμένη στα μαύρα ή/και στα λευκά.
  • Αντόλφο Τσέλι ως Εμίλιο Λάργκο (μεταγλωττισμένος στα αγγλικά από τον Ρόμπερτ Ρίτι): [16] νούμερο δύο της SPECTER, σχεδίασε την κλοπή των δύο ατομικών βομβών
  • Λουτσιάνα Παλούτσι ως Φιόνα Βόλπε: δολοφόνος της SPECTRE που γίνεται ερωμένη του Φρανσουά Ντερβάλ για να τον σκοτώσει και να τον αντικαταστήσει με τον σωσία του
  • Ρικ βαν Νάτερ ως Φίλιξ Λάιτερ: πράκτορας της CIA που βοηθά τον Μποντ
  • Γκάι Ντόλμαν ως Κάουντ Λίπε: πράκτορας της SPECTRE (νούμερο τέσσερα) υπεύθυνος για την αντικατάσταση του Ντερβάλ με τον Άντζελο.
  • Μόλι Πίτερς (μεταγλωττισμένη στα αγγλικά από την Μπάρμπαρα Τζέφορντ) ως Πατρίτσια Φίρινγκ: φυσικοθεραπεύτρια στην κλινική

Παραγωγή Επεξεργασία

Επιλογή συντελεστών Επεξεργασία

Η αρχική επιλογή του Μπρόκολι για τον ρόλο της Ντόμινο Ντερβάλ ήταν η Τζούλι Κρίστι μετά την ερμηνεία της στο Μπίλι, ο ψεύτης το 1963. Όταν τη γνώρισε προσωπικά, απογοητεύτηκε και έστρεψε την προσοχή του στη Ράκελ Γουέλς αφού την είδε στο εξώφυλλο του τεύχους του περιοδικού Life του Οκτωβρίου 1964. Η Γουέλς προσλήφθηκε από τον Ρίτσαρντ Ζάνουκ της 20th Century Fox για να εμφανιστεί στην ταινία Φανταστικό ταξίδι την ίδια χρονιά. Η Φέι Ντάναγουεϊ θεωρήθηκε επίσης πιθανή για τον ρόλο και έφτασε κοντά στην υπογραφή για τον ρόλο. [17] Ο Σάλτζμαν και ο Μπρόκολι πέρασαν από οντισιόν μια εκτενή λίστα σχετικά άγνωστων Ευρωπαίων ηθοποιών και μοντέλων, συμπεριλαμβανομένων της πρώην Μις Ιταλία Μαρία Γκράτσια Μπουκέλα, της Ιβόν Μονλάρ των ταινιών τρόμου της Χάμερ και της Γκλόρια Πολ. Τελικά, επιλέχτηκε η πρώην Μις Γαλλία Κλοντίν Οζέ και το σενάριο ξαναγράφτηκε για να γίνει Γαλλίδα και όχι Ιταλίδα. [17]

Γυρίσματα Επεξεργασία

Ο Γκάι Χάμιλτον προσκλήθηκε να σκηνοθετήσει την ταινία, αλλά θεώρησε τον εαυτό του φθαρμένο και «δημιουργικά στραγγισμένο» μετά την παραγωγή του Τζέιμς Μποντ, πράκτωρ 007 εναντίον Χρυσοδάκτυλου. [8] Ο Τέρενς Γιανγκ, σκηνοθέτης των δύο πρώτων ταινιών Μποντ, επέστρεψε στη σειρά. Ήταν η τελευταία ταινία της σειράςΤζέιμς Μποντ σε σκηνοθεσία Γιανγκ.

 
Το σπίτι που χρησιμοποιήθηκε ως κτήμα του Λάργκο στην ταινία

Μουσική Επεξεργασία

Η ταινία ήταν η τρίτη της σειράς Τζέιμς Μποντ με μουσική που συνέθεσε ο Τζον Μπάρι, μετά το Από τη Ρωσία με αγάπη και τον Χρυσοδάκτυλο. Ο αρχικός τίτλος του τραγουδιού είχε τον τίτλο "Mr. Kiss Kiss, Bang Bang", το οποίο πήρε από έναν Ιταλό δημοσιογράφο που το 1962 μεταγλώττισε τον πράκτορα 007 ως κύριο Kiss Kiss, Bang Bang. [18] Το θέμα του τίτλου γράφτηκε από τους Μπάρι και Λέσλι Μπρικούς. το τραγούδι ηχογραφήθηκε αρχικά από τη Σίρλεϊ Μπάσεϊ, αλλά τελικά έγινε αντιληπτό ότι το κομμάτι ήταν πολύ μικρό για τους τίτλους. Καθώς η Μπάσεϊ δεν ήταν διαθέσιμη, το κομμάτι ηχογραφήθηκε ξανά αργότερα από την Ντιον Γουόργουικ με μια μεγαλύτερη ορχηστρική εισαγωγή. Η έκδοσή της δεν κυκλοφόρησε μέχρι τη δεκαετία του 1990. Το τραγούδι αφαιρέθηκε από τους τίτλους του τίτλου αφού οι παραγωγοί ανησυχούσαν ότι ένα θεματικό τραγούδι σε μια ταινία Τζέιμς Μποντ δεν θα λειτουργούσε καλά, εάν το τραγούδι δεν είχε τον τίτλο της ταινίας στους στίχους του. [8] Στη συνέχεια ο Μπάρι συνεργάστηκε με τον στιχουργό Ντον Μπλεκ και έγραψε το κομμάτι "Thunderball", το οποίο τραγούδησε ο Τομ Τζόουνς, ο οποίος λέγεται ότι λιποθύμησε στον θάλαμο ηχογράφησης όταν τραγούδησε την τελευταία νότα του τραγουδιού. Ο Τζόουνς είπε σχετικά: «Έκλεισα τα μάτια μου και κράτησα τη νότα για τόση ώρα που, όταν άνοιξα τα μάτια μου, το δωμάτιο γύριζε». [19]

Ο μουσικός της country Τζόνι Κας υπέβαλε επίσης ένα τραγούδι στην εταιρεία Eon με τίτλο "Thunderball", αλλά δεν χρησιμοποιήθηκε. [20]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ www.filmaffinity.com/en/film313105.html. Ανακτήθηκε στις 8  Απριλίου 2016.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 stopklatka.pl/film/operacja-piorun. Ανακτήθηκε στις 8  Απριλίου 2016.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 www.allocine.fr/film/fichefilm_gen_cfilm=2555.html. Ανακτήθηκε στις 8  Απριλίου 2016.
  4. ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 4,12 4,13 4,14 4,15 4,16 4,17 4,18 4,19 4,20 4,21 4,22 4,23 www.imdb.com/title/tt0059800/fullcredits. Ανακτήθηκε στις 8  Απριλίου 2016.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 (Τσεχικά) Česko-Slovenská filmová databáze. 2001.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 (Αγγλικά) Internet Movie Database. www.imdb.com/title/tt0059800/releaseinfo. Ανακτήθηκε στις 28  Ιανουαρίου 2023.
  7. ↑ (Αγγλικά) Internet Movie Database. www.imdb.com/title/tt0059800/releaseinfo. Ανακτήθηκε στις 14  Απριλίου 2017.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 The Making of Thunderball: Thunderball Ultimate Edition, Region 2, Disc 2 (DVD). MGM/UA Home Entertainment. 1995. 
  9. ↑ Johnson, Ted (15 Νοεμβρίου 2013). «MGM, 'James Bond' Producer End Decades-Long War Over 007». variety.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Φεβρουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2018. 
  10. ↑ «McClory, Sony and Bond: A History Lesson». Universal Exports.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Δεκεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2007. 
  11. ↑ «James Bond Movies at the Box Office». Box Office Mojo. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Απριλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουνίου 2017. 
  12. ↑ «The 1966 Oscar Awards». RopeofSilicon. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαρτίου 2008. Ανακτήθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 2007. 
  13. ↑ «BAFTA Awards 1965». British Academy of Film and Television Arts. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Δεκεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 16 Ιανουαρίου 2008. 
  14. ↑ George A. Rooker. «Film Industry Tricks OR How to fool most of the people most of the time!». Official Nikki van der Zyl website. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2007. 
  15. ↑ Cork, John. Commentary 1: Thunderball Ultimate Edition, Region 2. 
  16. ↑ Album notes for Thunderball Ultimate Edition DVD.[νεκρός σύνδεσμος]
  17. ↑ 17,0 17,1 «Production notes for Thunderball». MI6.co.uk. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Δεκεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2007. 
  18. ↑ Barnes & Hearn 2003, σελ. 52.
  19. ↑ «Tom Jones's comments on the Thunderball song». Interview with Singer Tom Jones. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2005. 
  20. ↑ «Bitter Cinema piece on Johnny Cash's Thunderball». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 6 Δεκεμβρίου 2007. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Τζέιμς_Μποντ,_πράκτωρ_007:_επίχειρηση_κεραυνός&oldid=10323097"