Τζων Φορμπς Νας
Ο Τζων Φορμπς Νας (John Forbes Nash Jr., 13 Ιουνίου 1928 - 23 Μαΐου 2015) ήταν Αμερικανός μαθηματικός και οικονομολόγος. Τιμήθηκε το 1994 με το Νόμπελ Οικονομικών, μαζί με τους Ρ. Ζέλτεν και Τζ. Χαρσάνυι για τη συμβολή του στη θεωρία παιγνίων. Συγκεκριμένα, δημιούργησε την έννοια της ισορροπίας για παιχνίδια μη-μηδενικού αθροίσματος, ισορροπία που πήρε το όνομά του ως ισορροπία Νας. Η έννοια της ισορροπίας κατά Νας είναι πολύ σπουδαία, ιδιαίτερα στις μέρες μας, και έχει ευρύτατες εφαρμογές σε πολλούς τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας, όπως στις οικονομικές επιστήμες, στην Πληροφορική, την Τεχνητή Νοημοσύνη, την πολιτική αλλά και σε φυσικά συστήματα, όπως η Βιολογία.
| Τζων Φορμπς Νας | |
|---|---|
 Ο Τζων Φορμπς Νας το 2006 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | John Forbes Nash (Αγγλικά) |
| Προφορά | |
| Γέννηση | 13 Ιουνίου 1928 Δυτική Βιρτζίνια, ΗΠΑ |
| Θάνατος | 23 Μαΐου 2015 (86 ετών) Νιου Τζέρσεϊ, ΗΠΑ |
| Αιτία θανάτου | Αυτοκινητικό δυστύχημα |
| Συνθήκες θανάτου | ατύχημα[1] |
| Κατοικία | Νιου Τζέρσεϊ |
| Εθνικότητα | Αμερικανός |
| Θρησκεία | Άθεος |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Αγγλικά[2][3] |
| Εκπαίδευση | πτυχίο διδάκτωρ φιλοσοφίας |
| Σπουδές | Πανεπιστήμιο του Πρίνστον (έως 1950) Τεχνολογικό Ινστιτούτο Κάρνεγκι (από 1948) Τεχνολογικό Ινστιτούτο Μασαχουσέτης[4] Πανεπιστήμιο Κάρνεγκι Μέλον |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | Μαθηματικός, Οικονομολόγος |
| Εργοδότης | Πανεπιστήμιο του Πρίνστον Τεχνολογικό Ινστιτούτο Μασαχουσέτης |
| Αξιοσημείωτο έργο | Nash equilibrium Nash embedding theorem Αλγεβρική γεωμετρία |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Αλίσια Λόπεσ |
| Τέκνα | Τζων Τσάρλς Μάρτιν Νας |
| Γονείς | John Forbes Nash, Sr.[5] |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Βραβεύσεις | Νόμπελ Οικονομικών (1994) Βραβείο Άμπελ (2015) |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Το 2015, ο Τζων Φορμπς Νας τιμήθηκε με το Βραβείο Άμπελ μαζί με τον Λούις Νίρενμπεργκ “για τις εντυπωσιακές και σημαίνουσες συνεισφορές στη θεωρία των μη-γραμμικών μερικών διαφορικών εξισώσεων και στις εφαρμογές τους στη γεωμετρική ανάλυση”.[6]
Ο Νας υπέφερε από σχιζοφρένεια από τα 31 του, την οποία ξεπέρασε μετά από τριάντα χρόνια.
Ο Τζον Νας και η σύζυγός του Αλίσια σκοτώθηκαν σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα στις 23 Μαΐου του 2015, όταν το ταξί στο οποίο επέβαιναν προσέκρουσε σε προστατευτικό κιγκλίδωμα.[7]
Νεότητα και αρχή της καριέρας τουΕπεξεργασία
Ο Νας γεννήθηκε στις 13 Ιουνίου 1928 στο Μπλούφηλντ, της Δυτικής Βιρτζίνια. Ο πατέρας του, ήταν ηλεκτρολόγος μηχανικός για την Επιχείρηση Ηλεκτρικής Ενέργειας των Απαλλάχιων. Η μητέρα του, Μάργκαρετ Βιρτζίνια Μάρτιν, απλά γνωστή ως Βιρτζίνια, ήταν δασκάλα πριν ακόμη παντρευτεί.
ΜόρφωσηΕπεξεργασία
Και οι δυο γονείς του πρόσφεραν κάθε υποστήριξη στην εκπαίδευσή του, παρέχοντάς του εγκυκλοπαίδειες και επιτρέποντάς του να παρακολουθεί μαθήματα προχωρημένων μαθηματικών στο τοπικό κολέγιο, ενώ ήταν ακόμη μαθητής στο σχολείο. Η γιαγιά του Νας έπαιζε πιάνο στο σπίτι και ο ίδιος είχε μόνο καλές αναμνήσεις ακούγοντάς την, κατά τις επισκέψεις του στο σπίτι της. [8] Αφού φοίτησε στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας του Κάρνεγκι (σημερινό Πανεπιστήμιο Κάρνεγκι Μέλον), από όπου ολοκλήρωσε τις σπουδές του, το 1948 με πτυχίο και μεταπτυχιακό μαθηματικών, έλαβε υποτροφία στο πανεπιστήμιο του Πρίνστον, όπου κυνήγησε την ακαδημαϊκή του καριέρα στα Μαθηματικά. [9]
Ακαδημαϊκή καριέραΕπεξεργασία
Ο πρώην καθηγητής του Πολυτεχνείου του Κάρνεγκι και επόπτης του Νας, Ρ.Τζ. Ντάφφιν, έγραψε κάποτε συστατική επιστολή με μία μόνο πρόταση: Αυτός ο άνθρωπος είναι ιδιοφυία.[10] Ο Νας έγινε αποδεκτός και από το Χάρβαρντ, αλλά ο πρόεδρος του τμήματος των Μαθηματικών στο Πρίνστον, Σόλομον Λέφσετζ, του πρόσφερε την υποτροφία Τζων. Σ. Κένεντι, που ήταν αρκετό για να θεωρήσει ο Νας ότι εκτιμούσαν την αξία του περισσότερο. [11] Στο Πρίνστον εργάστηκε πάνω στη Θεωρία της Εξισορρόπησης. Έλαβε το διδακτορικό του, το 1950 με μία διατριβή 28 σελίδων σχετικά με τα μη συνεργατικά παίγνια.[12] Η θέση του, που γράφτηκε υπό την επίβλεψη του Άλμπερτ Γ. Τάκερ, περιείχε τον ορισμό και τις ιδιότητες, αυτού που αργότερα θα ονομαζόταν ισορροπία Νας.
Προσωπική ΖωήΕπεξεργασία
Το 1951, ο Νας πήγε στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο Μασαχουσέτης (MIT), ως καθηγητής του τμήματος μαθηματικών. Εκεί γνώρισε την Αλίσια Λόπες – Χάρρισον ντε Λαρδέ (γεν. 1/1/1933), φοιτήτρια φυσικής από το Ελ Σαλβαδόρ, την οποία παντρεύτηκε το Φεβρουάριο του 1957 σε μία καθολική τελετή αν και ήταν άθεος.[13][14] Η σύζυγός του τον εισήγαγε σε ψυχιατρική κλινική το 1959, μετά από διάγνωση σχιζοφρένειας. Ο Νας έβλεπε οράματα, είχε παραισθήσεις, και κρίθηκε επικίνδυνος για τους γύρω του. Ο γιος τους, Τζων Τσαρλς Μάρτιν Νας, γεννήθηκε σύντομα, αλλά έμεινε αβάπτιστος για ένα ακόμη χρόνο, καθώς η Αλίσια ένοιωθε ότι ο σύζυγός της έπρεπε να μπορούσε να εκφέρει γνώμη για το όνομα. Ο Νας και η ντε Λαρδέ έλαβαν διαζύγιο το 1963 αν και μετά την τελευταία και οριστική φορά που ο Νας έλαβε εξιτήριο το 1970, συνέχισαν να συζούν. Παντρεύτηκαν και πάλι το 2001.
Σε ηλικία 86 ετών έχασε τη ζωή του μαζί με τη σύζυγό του σε τροχαίο δυστύχημα στους δρόμους του Νιου Τζέρσεϋ, όπου για πολλά χρόνια ήταν μόνιμος κάτοικος.[15]
Βλέπε επίσηςΕπεξεργασία
- Ένας υπέροχος άνθρωπος (A beautiful mind) - Ταινία που αναφέρεται στη ζωή του Τζων Νας[16]
ΠαραπομπέςΕπεξεργασία
- ↑ qz
.com /411383 /princeton-mathematician-john-nash-and-his-wife-alicia-are-killed-in-a-car-accident /. - ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb12558028n. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ Czech National Authority Database. jn20030217005. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2022.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 8 Ιουλίου 2019.
- ↑ 5,0 5,1 (πολλαπλές γλώσσες) geni.com.
- ↑ «John F. Nash Jr. and Louis Nirenberg share the Abel Prize». The Abel Prize. 25 Μαρτίου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Μαρτίου 2015.
- ↑ http://www.kathimerini.gr/816720/article/epikairothta/kosmos/nekros-se-troxaio-o-diashmos-ma8hmatikos-tzon-nas
- ↑ «John F. Nash Jr. - Biographical». Nobelprize. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2014.
- ↑ «Nobel Foundation. 1994. Ανακτήθηκε 20/2/2013». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Μαΐου 2013. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2013.
- ↑ Kuhn W, Harold; Sylvia Nasar (eds.) Princeton University Press. pp. Introduction, xi. Ανακτήθηκε 20/2/2013.
- ↑ Nasar, Sylvia (1998), A Beautiful Mind, Simon & Schuster, pp. 46–7.
- ↑ Osborne, MJ (2004), An Introduction to Game Theory, Oxford, ENG: Oxford University Press, p. 23.
- ↑ Sylvia Nasar (2011). "Chapter 17: Bad Boys". A Beautiful Mind. Simon and Schuster. p. 143. ISBN 9781439126493. "In this circle, Nash learned to make a virtue of necessity, styling himself self-consciously as a "free thinker." He announced that he was an atheist."
- ↑ Sylvia Nasar (1999). A Beautiful Mind: A Biography of John Forbes Nash, Jr., Winner of the Nobel Prize in Economics, 1994. Simon and Schuster. ISBN 9780684853703. "Nash, by then an atheist, balked at a Catholic ceremony. He would have been happy to get married in city hall."
- ↑ «John Forbes Nash May Lose N.J. Home. HIghbeam business». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Μαΐου 2013. Ανακτήθηκε στις 6 Νοεμβρίου 2014.
- ↑ «John Nash: Η ζωή της μαθηματικής ιδιοφυΐας που βραβεύθηκε με Νόμπελ και έγινε σενάριο ταινίας».
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με τη βιογραφία ενός προσώπου χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |