Τζόαν Κρόφορντ

Αμερικανίδα ηθοποιός του κινηματογράφου και της τηλεόρασης

Η Τζόαν Κρόφορντ (αγγλικά: Joan Crawford‎‎), (γενν. ως Lucille Fay LeSueur, 23 Μαρτίου 1904 - 10 Μαΐου 1977, το έτος γέννησης αβέβαιο, δείτε την ενότητα Σημειώσεις) ήταν Αμερικανίδα ηθοποιός του κινηματογράφου και της τηλεόρασης, που ξεκίνησε την καριέρα της ως χορεύτρια και showgirl. Το 1999 το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου την κατέταξε στη δέκατη θέση στη λίστα με τις 25 μεγαλύτερες σταρ του Χόλιγουντ όλων των εποχών.[17]

Τζόαν Κρόφορντ
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Joan Crawford (Αγγλικά)
Γέννηση23  Μαρτίου 1904 ή 23  Μαρτίου 1906[1] ή 23  Μαρτίου 1907 ή 23  Μαρτίου 1908
Σαν Αντόνιο[2]
Θάνατος10  Μαΐου 1977[3][4][5]
Νέα Υόρκη[6]
Αιτία θανάτουέμφραγμα του μυοκαρδίου[7] και καρκίνος στο πάγκρεας
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςΚοιμητήριο Φέρνκλιφ[1]
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Ιδιότηταηθοποιός[8][9], ηθοποιός ταινιών, ηθοποιός τηλεόρασης, επιχειρηματίας[10], χορευτής και μοντέλο
ΣύζυγοςΝτάγκλας Φέρμπανκς Τζ. (1929–1933)[11], Φράνσοτ Τόουν (1935–1939)[12], Phillip Terry (1942–1946)[12] και Alfred Steele (1955–1959)[12]
ΓονείςThomas Le Sueur[13] και Anna Johnson[13]
ΑδέλφιαHal LeSueur
ΣυγγενείςCindy Crawford (υιοθετημένη κόρη)[14] και Cathy Crawford (υιοθετημένη κόρη)[14]
Είδος τέχνηςΓουέστερν
ΒραβεύσειςΌσκαρ Α΄ Γυναικείου Ρόλου (1945)[15], Αστέρι στη Λεωφόρο της Δόξας του Χόλιγουντ[16] και Χρυσή Σφαίρα Σέσιλ Ντε Μιλ (1970)
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Στην ταινία Ανθρώπινη αδυναμία (1932)

Ξεκινώντας την καριέρα της ως χορεύτρια με διάφορες θεατρικές εταιρείες, προτού γίνει χορεύτρια στο Μπρόντγουεϊ, η Κρόφορντ υπέγραψε το 1925 συμβόλαιο με τη Metro-Goldwyn-Mayer, όπου είχε μικρούς ρόλους σε κάποιες ταινίες του βωβού κινηματογράφου. Η επιτυχία έφτασε το 1928 με το Our dancing daughters με το οποίο έγινε μια από τις μεγαλύτερες σταρ της Metro. Τη δεκαετία του 1930 η φήμη της Κρόφορντ ανταγωνίστηκε τη φήμη των συναδέλφων της Νόρμα Σίρερ και Γκρέτα Γκάρμπο. Ενσάρκωσε σκληρά εργαζόμενες νεαρές γυναίκες που βρίσκουν την επιτυχία και τον έρωτα. Τρεις από αυτές τις ταινίες έλαβαν θετική αποδοχή από το κοινό και έγιναν δημοφιλείς στις γυναίκες. Η Κρόφορντ έγινε ένα από τα πιο εξέχοντα αστέρια του κινηματογράφου στο Χόλιγουντ και μια από τις πιο ακριβοπληρωμένες γυναίκες στις Ηνωμένες Πολιτείες, ωστόσο από τα τέλη της δεκαετίας του 1930 οι ταινίες της Κρόφορντ άρχισαν να χάνουν χρήματα. Παρ' όλα αυτά, η καριέρα της σταδιακά βελτιώθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1940 και το 1945 έκανε μια ηχηρή επιστροφή, όταν πρωταγωνίστησε στην ταινία Θύελλα σε μητρική καρδιά (Mildred Pierce), για την οποία κέρδισε το Όσκαρ Α' Γυναικείου Ρόλου. Έλαβε υποψηφιότητες για το Όσκαρ Α' Γυναικείου Ρόλου για τις ταινίες Τα λύτρα του πόνου (Possessed, 1947) κι Πύρινος εφιάλτης (Sudden Fear, 1952). Συνέχισε να εμφανίζεται στον κινηματογράφο και την τηλεόραση καθ' όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του 1950 και του 1960. Γνώρισε τεράστια επιτυχία με την εξαιρετικά πετυχημένη ταινία τρόμου Τι απέγινε η Μπέιμπι Τζέιν; (What Ever Happened to Baby Jane, 1962), στην οποία συμπρωταγωνίστησε με την Μπέτι Ντέιβις, τη μεγαλύτερή της αντίπαλο.

Το 1955 η Κρόφορντ συνεργάστηκε με την Pepsi-Cola Company μετά τον γάμο της με τον πρόεδρο αυτής της εταιρείας Άλφρεντ Στιλ. Μετά τον θάνατό του το 1959, η Κρόφορντ πήρε τη θέση του στο συμβούλιο των μετόχων, θέση την οποία υπηρέτησε μέχρι τη συνταξιοδότησή της το 1973. Μετά την κυκλοφορία της βρετανικής ταινίας τρόμου Τρόμος απ' το παρελθόν το 1970, η Κρόφορντ συνταξιοδοτήθηκε από τον κινηματογράφο. Η τελευταία της δημόσια εμφάνιση έγινε το 1974, όταν κυκλοφόρησαν μη κολακευτικές φωτογραφίες της στον τύπο. Η Κρόφορντ εξαφανίστηκε από τη δημόσια ζωή και απομονώθηκε μέχρι τον θάνατό της το 1977.

Βιογραφία

Επεξεργασία

Γεννημένη ως Lucille Fay LeSueur στο Σαν Αντόνιο του Τέξας, το μικρότερο και τρίτο παιδί της Άννα Μπελ (Τζόνσον) και του Thomas LeSueur, ενός ιδιοκτήτη πλυντηρίου. Είχε αγγλική, γαλλική, σουηδική και ιρλανδική καταγωγή. Τα μεγαλύτερα αδέρφια της ήταν η αδερφή Daisy LeSueur, η οποία πέθανε πριν τη γέννηση της Κρόφορντ, και ο αδερφός Hal LeSueur.

Ο πατέρας της Κρόφορντ εγκατέλειψε την οικογένεια λίγους μήνες πριν τη γέννησή της και επανεμφανίστηκε το 1930 στην Abilene του Τέξας όπου εργαζόταν σε οικοδομή. Μετά την εξαφάνιση του LeSueur, η μητέρα της Κρόφορντ παντρεύτηκε τον Henry Cassin. Ο γάμος αυτός καταγράφεται στο δημοτολόγιο ως ο πρώτος γάμος της μητέρας της Κρόφορντ. Η Κρόφορντ έζησε με τη μητέρα, τον πατριό και τα αδέρφια της στην Οκλαχόμα. Εκεί, ο Cassin, ένας ιμπρεσάριος, ήταν επικεφαλής της Όπερας Ράμσεϊ. Επιχείρησε να κλείσει διάφορους και διακεκριμένους ερμηνευτές όπως η Άννα Πάβλοβα και η Eva Tanguay. Εκείνη την περίοδο, η Κρόφορντ αγνοούσε το γεγονός ότι ο Cassin, τον οποίο φώναζε "μπαμπά", δεν ήταν ο βιολογικός της πατέρας μέχρι που ο αδερφός της Hal της είπε την αλήθεια. Ο Cassin ξεκίνησε να την παρενοχλεί σεξουαλικά από την ηλικία των 11 ετών. Η παρενόχληση συνεχίστηκε μέχρι που η Κρόφορντ πήγε στη St. Agnes Academy, ένα ρωμαιοκαθολικό σχολείο. Η Κρόφορντ προτιμούσε το ψευδώνυμο "Billie" και απολάμβανε να παρακολουθεί διάφορα έργα να προβάρονται στο θέατρο του πατριού της. Η αστάθεια της οικογένειάς της, επηρέασε αρνητικά την παιδική ηλικία της Κρόφορντ, με αποτέλεσμα η εκπαίδευσή της να μην προχωρήσει ποτέ πέρα από το δημοτικό σχολείο.

Από την παιδική ηλικία, το όνειρο της Κρόφορντ ήταν να γίνει χορεύτρια. Ωστόσο μια μέρα, σε μια προσπάθεια να αποφύγει τα μαθήματα πιάνου, γλίστρησε στα σκαλιά μπροστά στην είσοδο του σπιτιού της και τραυμάτισε σοβαρά το πόδι της σε ένα σπασμένο μπουκάλι από γάλα. Ως αποτέλεσμα, υποβλήθηκε σε τρία χειρουργεία για να αποκαταστήσει τη ζημιά. Στάθηκε αδύνατο για την ίδια να φοιτήσει στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση ή να συνεχίσει τα μαθήματα χορού για 18 μήνες.

Ενώ κατοικούσε ακόμα στο Λότον, ο πατριός της Κρόφορντ κατηγορήθηκε για υπεξαίρεση. Παρόλο που αθωώθηκε στο δικαστήριο, μπήκε στη μαύρη λίστα στο Λότον και η οικογένεια μετακόμισε στο Κάνσας Σίτι του Μιζούρι πιθανώς γύρω στο 1916. Μετά την εγκατάστασή τους εκεί, ο Cassin έγραψε την Κρόφορντ στη St. Agnes Academy του Κάνσας. Όταν η μητέρα της και ο πατριός της χώρισαν, η ίδια παρέμεινε στο St. Agnes ως μαθήτρια, και περνούσε τον περισσότερο χρόνο της εκεί δουλεύοντας, κυρίως μαγειρεύοντας και καθαρίζοντας, παρά σπουδάζοντας.

Αργότερα φοίτησε στη Rockingham Academy, επίσης ως εργαζόμενη φοιτήτρια. Ενώ φοιτούσε εκεί, ξεκίνησε να φλερτάρει και είχε την πρώτη της σοβαρή σχέση με έναν τρομπετίστα, που ονομαζόταν Ρέι Στέρλινγκ.

Το 1922, γράφτηκε στο Stephens College του Μιζούρι, όπου έδωσε ως έτος γέννησης το 1906. Φοίτησε στο Stephens μόνο για λίγους μήνες προτού τα παρατήσει, καθώς συνειδητοποίησε ότι δεν ήταν προετοιμασμένη για το πανεπιστήμιο.

 
Με τον γιο της, Κρίστοφερ (1951)

Τον Νοέμβριο του 1978, η Κριστίνα Κρόφορντ κυκλοφόρησε το βιβλίο Mommie Dearest, το οποίο περιλάμβανε τους ισχυρισμούς της πως η μετέπειτα μητέρα της ήταν ασκούσε συναισθηματική βία στην Κριστίνα και τον αδερφό της Κρίστοφερ επειδή ενδιαφερόταν περισσότερο για την καριέρα της παρά για τον ρόλο της ως μητέρα. Πολλοί από τους φίλους και συναδέλφους της Κρόφορντ, συμπεριλαμβανομένων των Βαν Τζόνσον, Αν Μπλάιθ, Μίρνα Λόι, Κάθριν Χέπμπορν, Σεζάρ Ρομέρο, Γκάρι Γκρέι, Ντάγκλας Φέρμπανκς Τζούνιος (πρώτος σύζυγος της Κρόφορντ) και οι άλλες δυο μικρότερες κόρες της Κρόφορντ - Κάθι και Σίντνι - κατήγγειλαν το βιβλίο και αρνήθηκαν κατηγορηματικά οποιοδήποτε είδος βίας. Ωστόσο άλλοι συνάδελφοι της Κρόφορντ, συμπεριλαμβανομένων των Μπέτι Χάτον, Έλεν Χέιζ, Τζέιμς Μακάρθουρ (γιος της Χέιζ), Τζουν Άλισον, Λιζ Σμιθ, Ρεξ Ριντ και Βίνσεντ Σέρμαν ανέφεραν ότι είχαν γίνει μάρτυρες κάποιας μορφής βίαιης συμπεριφοράς. Ο γραμματέας της Κρόφορντ, Jeri Binder Smith, επιβεβαίωσε τους ισχυρισμούς της Κριστίνα. Το Mommie Dearest έγινε μπεστ σέλερ και κατέληξε στη βιογραφική ταινία του 1981 Αποκαλύψεις για μια γυναίκα, με πρωταγωνίστρια τη Φέι Ντάναγουεϊ στον ρόλο της Κρόφορντ.

Στη λαϊκή παράδοση

Επεξεργασία
 
Με τον Λούις Μπ. Μάγιερ (1953)

Η διαμάχη ανάμεσα στην Κρόφορντ και την Μπέτι Ντέιβις αποτυπώνεται στο βιβλίο του Σον Κόνσινταϊν Bette and Joan: The Divine Feud (1989). Απέσπασε έντονο ανταγωνισμό για τους κινηματογραφικούς ρόλους, τα Όσκαρ και τον Franchot Tone, τον συμπρωταγωνιστή της Ντέιβις στην ταινία Μια επικίνδυνη γυναίκα (1935).

Η διαμάχη Κρόφορντ-Ντέιβις είναι το θέμα της πρώτης σεζόν της τηλεοπτικής σειράς του FX Feud, με τον υπότιτλο Bette and Joan. Την Κρόφορντ ενσαρκώνει η Τζέσικα Λανγκ, την Ντέιβις ενσαρκώνει η Σούζαν Σαράντον.

Προσωπική ζωή

Επεξεργασία

Η Κρόφορντ παντρεύτηκε τέσσερις φορές. Οι πρώτοι τρεις γάμοι της κατέληξαν σε διαζύγιο, ενώ ο τελευταίος διήρκεσε μέχρι τον θάνατο του συζύγου της, Άλφρεντ Στιλ. Υιοθέτησε πέντε παιδιά, ένα από τα οποία ζητήθηκε πίσω από τη βιολογική του μητέρα. Η σχέση της Κρόφορντ με τα δυο μεγαλύτερα παιδιά της, Κριστίνα και Κρίστοφερ, ήταν πικρή. Μάλιστα η Κρόφορντ αποκλήρωσε αυτά τα δυο παιδιά και μετά τον θάνατό της, η Κριστίνα έγραψε ένα αρκετά γνωστό «τα λέω όλα» βιβλίο με τον τίτλο Mommie Dearest (1978). Το βιβλίο αυτό μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο με πρωταγωνίστρια τη Φέι Ντάναγουει, ενώ στην Ελλάδα προβλήθηκε με τον τίτλο Αποκαλύψεις για μια γυναίκα το 1981.

 
Στο Τι απέγινε η Μπέιμπι Τζέιν; (1962)

Η Τζόαν Κρόφορντ πέθανε από καρδιακή προσβολή στις 10 Μαΐου στο διαμέρισμά της στην Ανατολική 68η Οδό.[18]

Επιλεγμένη Φιλμογραφία

Επεξεργασία

Βουβός κινηματογράφος

Επεξεργασία
Έτος # Τίτλος Ρόλος Εταιρεία παραγωγής
1925 1 Lady of the Night Double for Norma Shearer Metro-Goldwyn-Mayer
2 Proud Flesh San Francisco Girl
3 A Slave of Fashion Mannequin
4 The Merry Widow Ballroom Dancing Extra
5 Pretty Ladies Bobby, a showgirl
6 The Circle Young Lady Catherine
7 The Midshipman Extra
8 The Exquisite Sinner Extra
9 The Big Parade Extra
10 Ben-Hur: A Tale of the Christ Extra
11 Old Clothes Mary Riley
12 The Only Thing Party Guest
13 Sally, Irene and Mary Irene
1926 14 Tramp, Tramp, Tramp Betty Burton First National Pictures
15 The Boob Jane Metro-Goldwyn-Mayer
16 Paris The Girl
1927 17 Winners of the Wilderness René Contrecoeur
18 The Taxi Dancer Joslyn Poe
19 The Understanding Heart Monica Dale
20 The Unknown Estrellita or Nanon, Zanzi's Daughter
21 Twelve Miles Out Jane
22 Spring Fever Allie Monte
1928 23 West Point Betty Channing
24 The Law of the Range Betty Dallas
25 Rose-Marie Rose-Marie
26 Across to Singapore Priscilla Crowninshield
27 Four Walls Frieda
28 Our Dancing Daughters Diana Medford Cosmopolitan Production (an MGM company)
29 Dream of Love Adrienne Lecouvreur
1929 30 The Duke Steps Out Susie
31 Our Modern Maidens Billie Brown

‡ δηλώνει ταινία που έχει χαθεί

Ηχητικός κινηματογράφος

Επεξεργασία
Έτος # Τίτλος Ρόλος Εταιρεία παραγωγής
1929 32 The Hollywood Revue of 1929 Specialty Metro-Goldwyn-Mayer
33 Untamed Alice "Bingo" Dowling
1930 34 Montana Moon Joan Prescott
35 Our Blushing Brides Gerry Marsh
36 Paid Mary Turner
1931 37 Dance, Fools, Dance Bonnie Jordan
38 Laughing Sinners Ivy Stevens
39 This Modern Age Val Winters
40 Possessed Marian Martin
1932 41 Grand Hotel Flaemmchen
42 Letty Lynton Letty Lynton
43 Rain Sadie Thompson United Artists
1933 44 Today We Live Diana "Ann" Boyce-Smith Metro-Goldwyn-Mayer
45 Dancing Lady Janie "Duchess" Barlow
1934 46 Sadie McKee Sadie McKee Brennan
47 Chained Diane Lovering, also called "Dinah"
48 Forsaking All Others Mary Clay
1935 49 No More Ladies Marcia Townsend
50 I Live My Life Kay Bentley
1936 51 The Gorgeous Hussy Margaret O'Neal "Peggy" Eaton
52 Love on the Run Sally Parker
1937 53 The Last of Mrs. Cheyney Fay Cheyney
54 The Bride Wore Red Anni Pavlovitch
55 Mannequin Jessica Cassidy
1938 56 The Shining Hour Olivia Riley
1939 57 The Ice Follies of 1939 Mary McKay, a.k.a. Sandra Lee
58 The Women Crystal Allen
1940 59 Strange Cargo Julie
60 Susan and God Susan Trexel
1941 61 A Woman's Face Anna Holm
62 When Ladies Meet Mary Howard
1942 63 They All Kissed the Bride Margaret Drew Columbia Pictures
64 Reunion in France Michelle de la Becque Metro-Goldwyn-Mayer
1943 65 Above Suspicion Frances Myles
1944 66 Hollywood Canteen Herself Warner Brothers
1945 67 Mildred Pierce Mildred Pierce
1946 68 Humoresque Helen Wright
1947 69 Possessed Louise Howell Graham
70 Daisy Kenyon Daisy Kenyon 20th Century Fox
1949 71 Flamingo Road Lane Bellamy Warner Brothers
72 It's a Great Feeling Herself
1950 73 The Damned Don't Cry Ethel Whitehead
74 Harriet Craig Harriet Craig Columbia Pictures
1951 75 Goodbye, My Fancy Agatha Reed Warner Brothers
1952 76 This Woman Is Dangerous Beth Austin
77 Sudden Fear Myra Hudson RKO Radio Pictures
1953 78 Torch Song Jenny Stewart Metro-Goldwyn-Mayer
1954 79 Johnny Guitar Vienna Republic Pictures
1955 80 Female on the Beach Lynn Markham Universal Pictures
81 Queen Bee Eva Phillips Columbia Pictures
1956 82 Autumn Leaves Millicent Wetherby
1957 83 The Story of Esther Costello Margaret Landi
1959 84 The Best of Everything Amanda Farrow 20th Century Fox
1962 85 What Ever Happened to Baby Jane? Blanche Hudson Warner Brothers
1963 86 The Caretakers Lucretia Terry United Artists
1964 87 Strait-Jacket Lucy Harbin Columbia Pictures
1965 88 I Saw What You Did Amy Nelson Universal Pictures
1967 89 The Karate Killers Amanda True Metro-Goldwyn-Mayer
90 Berserk! Monica Rivers Columbia Pictures
1970 91 Trog Dr. Brockton Warner Brothers

Ταινίες μικρού μήκους

Επεξεργασία
Έτος # Τίτλος Ρόλος Εταιρεία παραγωγής
1925 1 MGM Studio Tour Herself Metro-Goldwyn-Mayer
1925 2 Miss MGM Miss MGM Metro-Goldwyn-Mayer
1929 3 Hollywood Snapshots #11 Herself Columbia Pictures
1931 4 The Slippery Pearls Herself Masquers Club of Hollywood
1932 5 Screen Snapshots Herself Columbia Pictures
1947 6 The Jimmy Fund Herself
1958 7 Hollywood Mothers and Fathers Herself
1972 8 The Dreamer Herself MDA Association
1973 9 A Very Special Child Herself MDA Association

Archival Footage

Επεξεργασία
Έτος # Τίτλος Ρόλος Εταιρεία παραγωγής
1964 1 Four Days in November Herself David L. Wolper

United Artists

1964 2 MGM's Big Parade of Comedy Herself Metro-Goldwyn-Mayer
1974 3 That's Entertainment! Herself
1984 4 Terror in the Aisles Herself
1985 5 That's Dancing! Herself

Ανολοκλήρωτες ταινίες

Επεξεργασία
Έτος # Τίτλος Ρόλος Εταιρεία παραγωγής
1929 1 Tide of Empire Josephita MGM
1930 2 Great Day Susie Totheridge MGM
1930 3 The March of Time Herself MGM

Γκεστ εμφανίσεις στην τηλεόραση

Επεξεργασία
Ημερομηνία # Τίτλος σειράς Τίτλος επεισοδίου Ρόλος Κανάλι
19 Σεπτεμβρίου 1953 1 Revlon's Mirror Theater "Because I Love Him" Margaret Hughes CBS
31 Οκτωβρίου 1954 2 General Electric Theater "The Road to Edinburgh" Mary Andrews CBS
23 Μαρτίου 1958 3 General Electric Theater "Strange Witness" Ruth CBS
4 Ιανουαρίου 1959 4 General Electric Theater "And One Was Loyal" Ann Howard CBS
3 Δεκεμβρίου 1959 5 Dick Powell's Zane Grey Theater "Rebel Range" Stella Faring CBS
12 Ιανουαρίου 1961 6 Dick Powell's Zane Grey Theater "One Must Die" Sarah Davidson/Melanie Davidson CBS
4 Οκτωβρίου 1963 7 Route 66 "Same Picture, Different Frame" Morgan Harper CBS
31 Μαρτίου 1967 8 The Man from U.N.C.L.E. "The Five Daughters Affair", Part 1 Amanda True NBC
26 Φεβρουαρίου 1968 9 The Lucy Show "Lucy and Joan Crawford or The Lost Star" η ίδια CBS
21 Οκτωβρίου 1968 10 The Secret Storm [daytime soap opera] Joan Boreman Kane #2 CBS
22 Οκτωβρίου 1968 11 The Secret Storm [daytime soap opera] Joan Boreman Kane #2 CBS
24 Οκτωβρίου 1968 12 The Secret Storm [daytime soap opera] Joan Boreman Kane #2 CBS
25 Οκτωβρίου 1968 13 The Secret Storm [daytime soap opera] Joan Boreman Kane #2 CBS
21 Ιανουαρίου 1970 14 The Virginian "The Nightmare" Stephanie White NBC
30 Ιανουαρίου 1970 15 The Tim Conway Show "Pilot" η ίδια CBS
30 Σεπτεμβρίου 1972 17 The Sixth Sense "Dear Joan: We're Going To Scare You To Death!" Joan Fairchild ABC

Ταινίες για την τηλεόραση

Επεξεργασία
Ημερομηνία # Τίτλος σειράς Τίτλος επεισοδίου Ρόλος Κανάλι
1959 1 The Joan Crawford Show "Woman On The Run" Susan Conrad Δεν προβλήθηκε
21 Σεπτεμβρίου 1961 2 The Foxes ταινία για την τηλεόραση Millicent Fox NBC
8 Αυγούστου 1964 3 Della Ταινία για την τηλεόραση Della Chappell Syndicated
8 Νοεμβρίου 1969 4 Night Gallery "Eyes" ταινία για τηλεόραση Claudia Menlo NBC
8 Νοεμβρίου 1969 5 Garbo Ντοκιμαντέρ η ίδια BBC
15 Ιουνίου 1970 6 Journey to the Unknown Ταινία για την τηλεόραση η ίδια Syndicated
5 Ιανουαρίου 1971 7 Journey to Murder Ταινία για την τηλεόραση η ίδια Syndicated
2 Φεβρουαρίου 1975 8 Easter Island Ντοκιμαντέρ αφηγητής PBS
15 Μαρτίου 1975 9 Scare Her to Death! Ταινία για την τηλεόραση Joan Fairchild ITV

Ραδιόφωνο

Επεξεργασία
Ημερομηνία Πρόγραμμα Επεισόδιο
27 Ιουλίου 1936 Lux Radio Theatre Chained
10 Μαΐου 1937 Lux Radio Theatre Mary of Scotland
6 Ιουνίου 1938 Lux Radio Theatre A Doll's House
15 Ιανουαρίου 1951 Hollywood Star Playhouse Statement in Full
6 Οκτωβρίου 1951 Stars over Hollywood I Knew This Woman
1 Μαρτίου 1952 Stars over Hollywood When the Police Arrive

Σημειώσεις

Επεξεργασία

Το έτος γέννησης της Κρόφορντ δεν είναι γνωστό, καθώς διάφορες πηγές αναφέρουν ως έτος γέννησής της το 1904, το 1905, το 1906 και το 1908. Η απογραφή του 1910 έδωσε στην Κρόφορντ τον Απρίλιο του 1910 την ηλικία των πέντε ετών. Η ίδια η Κρόφορντ υποστήριξε ως έτος γέννησής της το 1908 (το οποίο αναγράφεται και στην ταφόπλακά της), ωστόσο πολλοί σύγχρονοι βιογράφοι της θέτουν το 1904 ως το πιθανότερο έτος. Η κόρη της Κρόφορντ, Κριστίνα, στη βιογραφία της Mommie Dearest (1978), αναφέρει το «1904» δύο φορές :

"Publicly her birth date was reported as March 23, 1908, but Grandmother told me that she was actually born in 1904."

"My mother was born Lucille LeSueur in San Antonio, Texas, in 1904, although when she came to Hollywood she lied about her age and changed the year to 1908."

Αυτοβιογραφίες

Επεξεργασία
  • Joan Crawford (1962). A Portrait of Joan: The Autobiography of Joan Crawford. Doubleday. ISBN 978-1-258-17238-1. 
  • Joan Crawford (1971). My Way of Life. Simon & Schuster. ISBN 978-0-671-78568-0. 

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 1,2 (Αγγλικά) Find A Grave. Ανακτήθηκε στις 18  Ιουνίου 2024.
  2. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 10  Δεκεμβρίου 2014.
  3. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 11936318t. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: «Joan Crawford». (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 118638556. Ανακτήθηκε στις 17  Οκτωβρίου 2015.
  5. Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage. p31912.htm#i319116. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  6. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 30  Δεκεμβρίου 2014.
  7. www.nytimes.com/1977/05/11/archives/joan-crawford-dies-at-home-joan-crawford-screen-star-dies-in.html.
  8. (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 9  Ιουλίου 2013. 500330926. Ανακτήθηκε στις 22  Μαΐου 2021.
  9. (Αγγλικά) www.acmi.net.au. creators/77253.
  10. Ανακτήθηκε στις 22  Μαΐου 2019.
  11. p31912.htm#i319116. Ανακτήθηκε στις 5  Φεβρουαρίου 2024.
  12. 12,0 12,1 12,2 p31912.htm#i319116. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  13. 13,0 13,1 13,2 13,3 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  14. 14,0 14,1 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage. p31912.htm#i319116. Ανακτήθηκε στις 16  Οκτωβρίου 2024.
  15. 6677. Ανακτήθηκε στις 29  Δεκεμβρίου 2020.
  16. Ανακτήθηκε στις 6  Ιουνίου 2021.
  17. «AFI's 100 Years...100 Stars». American Film Institute. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2006. 
  18. http://www.nytimes.com/learning/general/onthisday/bday/0323.html

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία
  • Considine, Shaun (1989). Bette and Joan: The Divine Feud. New York, E. P. Dutton, a division of Penguin Books. (ISBN 0-525-24770-X).
  • Bret, David (2006). Joan Crawford: Hollywood Martyr. Robson. (ISBN 1-86105-931-0).
  • Granlund, Nils T. (1957). Blondes, Brunettes, and Bullets. New York, David McKay Company.
  • Hoefling, Larry J. (2008). Nils Thor Granlund: The Swedish Showman Who Invented American Entertainment. Inlandia Press. (ISBN 0-9822313-0-X).
  • LaSalle, Mick (2000). Complicated Women: Sex and Power in Pre-Code Hollywood. New York, Thomas Dunne Books, an imprint of St. Martin's Press. (ISBN 0-312-25207-2).
  • Dunaway, Faye (1998). Looking For Gatsby. Pocket. (ISBN 0-671-67526-5).
  • Leese, Elizabeth (1991). Costume Design in the Movies. Dover Books. (ISBN 0-486-26548-X).
  • Newquist, Roy, with introduction by John Springer (1980). Conversations with Joan Crawford. New Jersey, Citadel Press, a division of Lyle Stuart, Inc. (ISBN 0-8065-0720-9).
  • Quirk, Lawrence J. and William Schoell. (2002). Joan Crawford: the essential biography. University Press of Kentucky. (ISBN 0-8131-2254-6).
  • Skal, David J. (1993). The Monster Show: A Cultural History of Horror. Penguin Books. (ISBN 0-14-024002-0).
  • Thomas, Bob (1978). Joan Crawford: A Biography. New York, Bantam Books. (ISBN 0-553-12942-2).

Περαιτέρω ανάγνωση

Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία