Τηλέμαχος Μύτλας
Ο Τηλέμαχος Μύτλας ήταν προπολεμικό στέλεχος του ΚΚΕ. Κατά την περίοδο της μεταξικής δικτατορίας ήταν πράκτορας των αρχών Ασφαλείας και μέλος της Προσωρινής Διοίκησης του ΚΚΕ.
Βιογραφία Επεξεργασία
Ο Τηλέμαχος Μύτλας γεννήθηκε στα Τρίκαλα Θεσσαλίας γύρω στο 1900, οργανώθηκε από τα νιάτα του στο ΚΚΕ και έφθασε σε σημαντικές καθοδηγητικές θέσεις του κόμματος. Πήγε στη Μόσχα για σπουδές στις κομματικές σχολές ΚUTV και εκπαιδεύτηκε στην παράνομη κομματική δράση. Έχαιρε της απόλυτης εμπιστοσύνης του Νίκου Ζαχαριάδη που του είχε εμπιστευθεί πολύ λεπτές αποστολές.[1]
Κρατούσε τις συνδέσεις με τους υπευθύνους των κατά τόπους στρατιωτικών οργανώσεων και τους υπευθύνους των Κομματικών Οργανώσεων Πόλεων και Περιοχών. Επίσης, στο σπίτι που διέμενε (πίσω από το σταθμό Πελοποννήσου) κρατούσε το αρχείο του Πολιτικού Γραφείου του ΚΚΕ.[1]
Το κομματικό του ψευδώνυμο ήταν "Αλέκος".
Η δράση του την περίοδο της Δικτατορίας Μεταξά Επεξεργασία
Με την εγκαθίδρυση της Δικτατορίας του Μεταξά όλος ο μηχανισμός του ΚΚΕ πέρασε στην παρανομία. Αρκετά στελέχη του (Γιάννης Ιωαννίδης, Μανώλης Μανωλέας, Βασίλης Βερβέρης κ.α) συνελήφθησαν από τις πρώτες μέρες της δικτατορίας, ενώ όσα στελέχη διέφυγαν αρχικά τη σύλληψη έδρασαν σε βαθιά παρανομία, κάτω από πολύ αυστηρούς συνωμοτικούς κανόνες. Ο αρχηγός του ΚΚΕ Νίκος Ζαχαριάδης συνελήφθη τον Σεπτέμβριο του 1936, οπότε την καθοδήγηση του κόμματος ανέλαβε μέχρι το 1938 μία τριμελής Γραμματεία που αποτελείτο από τα μέλη του Πολιτικού Γραφείου Βασίλη Νεφελούδη, Στέλιο Σκλάβαινα και Μήτσο Παρτσαλίδη.[2]
Πράκτορας της Ασφάλειας Επεξεργασία
Ο Μύτλας συνελήφθη από την Ασφάλεια Αθηνών τον Οκτώβριο του 1936 και σύντομα αποφάσισε να συνεργαστεί μαζί τους. Οι πληροφορίες που έδωσε ήταν καταλυτικές για να σπάσουν οι ειδικοί της Ασφάλειας τους κρυπτογραφημένους κώδικες επικοινωνίας που κρατούσε και έκρυβε μέσα στους σωλήνες ενός κρεβατιού. Έτσι η αποκρυπτογράφηση των κωδικών σε συνδυασμό με το αρχείο του Πολιτικού Γραφείου βοήθησε στη σύλληψη και ταυτοποίηση μελών του ΚΚΕ, καθώς και στην ανακάλυψη γιαφκών. Η Ασφάλεια για να τον εντάξει ξανά στον μηχανισμό του ΚΚΕ σκηνοθέτησε απόδραση του στις αρχές του 1937, έτσι ο Μύτλας ξανασυνδέθηκε με τον μηχανισμό του ΚΚΕ, πράκτορας όντας της Ασφάλειας.[1]
Στην Προσωρινή Διοίκηση του ΚΚΕ Επεξεργασία
Μετά τις εκτεταμένες συλλήψεις στελεχών το 1938 & 1939 την καθοδήγηση του ΚΚΕ ασκούσε η λεγόμενη Παλιά Κεντρική Επιτροπή (ΠΚΕ) υπό τους Πλουμπίδη-Σιάντο.[3]
Τον Μάιο του 1939 ο αρχηγός του ΚΚΕ Νίκος Ζαχαριάδης, έγκλειστος στις φυλακές της Κέρκυρας στην Αχτίνα Θ', δίνει εντολή στο μέλος του Πολιτικού Γραφείου Γιάννη Μιχαηλίδη να υπογράψει δήλωση ούτως ώστε να ελευθερωθεί, να ξανασυνδεθεί με τα παράνομα μέλη του κόμματος και να ξεκαθαρίσει το κόμμα από τους πράκτορες που δρούσαν στους κόλπους του. Ωστόσο, στη προσπάθεια σύνδεσης του με τον παράνομο μηχανισμό ο Μιχαηλίδης μπλέκεται στα δίχτυα της Ασφάλειας. Τότε, Μανιαδάκης, Παξινός και Τυρίμος αποφασίζουν τη ίδρυση της Προσωρινής Διοίκησης του ΚΚΕ (ΠΔ) ενός χαφιέδικου μηχανισμού και ο Μιχαηλίδης αναγκάζεται να συμμετάσχει[4].
Στην ίδρυση της ΠΔ κομβικό ρόλο παίζει ο Δημήτρης Κουτσογιάννης (ψευδώνυμα Δημητριάδης, Ψαράς), καθοδηγητικό στέλεχος της Κομμουνιστικής Οργάνωσης Αθήνας (ΚΟΑ) του ΚΚΕ, υπεύθυνος του παράνομου τυπογραφείου του Ριζοσπάστη, ο οποίος ήταν πράκτορας των αρχών ασφαλείας.[5][6][7] Η ΠΔ συγκροτείται τον Δεκέμβριο του 1939 και κάνει την επίσημη εμφάνισή της τον Ιανουάριο του 1940. Μάλιστα, αποφάσισε να εκδώσει και δικό της Ριζοσπάστη προκειμένου να προκαλέσει σύγχυση στους κόλπους των Κομμουνιστών. Ο Μύτλας συμμετέχει ενεργά στην ίδρυση και λειτουργία της ΠΔ και μάλιστα είναι από τα θεωρούμενα "καθαρά" στελέχη.[8]
Η ΠΔ βρέθηκε σε έντονη αντιπαράθεση με την ΠΚΕ και συνεχώς αντάλλασσαν κατηγορίες για χαφιεδισμό. Ο ρόλος της ΠΔ άρχισε να αποκαλύπτεται στα τέλη του 1940, όταν ο πλαστός Ριζοσπάστης που εξέδιδε άρχισε να υμνεί τον Μεταξά και να αποκτά έντονο εθνικιστικό και φιλοκαθεστωτικό λόγο. Τελικά, η δράση της ΠΔ, όπως και της ΠΚΕ, έληξε με την έναρξη της γερμανικής Κατοχής το 1941. Καθοδηγητής της από το 1939 μέχρι το 1941 ήταν ο Μιχάλης Τυρίμος[9]. Τον Μάιο του 1941 συγκροτήθηκε η λεγόμενη Νέα Κεντρική Επιτροπή από στελέχη του κόμματος που απέδρασαν από τους τόπους κράτησής τους, που ξεκαθάρισε το τοπίο και έγινε η μόνη και αδιαμφισβήτητη καθοδήγηση του ΚΚΕ.[10]
Μετά τη διάλυση της ΠΔ ο Μύτλας αποχώρησε από την ενεργό δράση και ιδιώτευσε. Ο ρόλος του εξιχνιάστηκε την περίοδο της Κατοχής και προς τα τέλη του 1944, από τις εκθέσεις που έγραψε ο Μιχαηλίδης και ο Τυρίμος προς την ΚΕ του ΚΚΕ, όταν είχε συλληφθεί από την ΟΠΛΑ.[11][12]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Ροδάκης 2007, σελ. 112-115.
- ↑ Νεφελούδης 2007, σελ. 149-150.
- ↑ Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ, σελ. 342-344.
- ↑ Νεφελούδης 2007, σελ. 226-234.
- ↑ Φαράκος 2004, σελ. 97.
- ↑ Ροδάκης 2007, σελ. 122-125.
- ↑ Σταυρίδης 1953, σελ. 452-453.
- ↑ Επίσημα Κείμενα, σελ. 411.
- ↑ Φαράκος 2004, σελ. 319-320.
- ↑ Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ, σελ. 378-380.
- ↑ Μιχελίδης 1986, σελ. 122-124.
- ↑ Ροδάκης 2007, σελ. 113-115.
Πηγές Επεξεργασία
- ΚΚΕ (2012). Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ. 1. Αθήνα: Εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή.
- ΚΚΕ (1975). Επίσημα Κείμενα. 4. Αθήνα: Εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή.
- Μιχελίδης, Δημήτρης (1986). Ο μυστικός πράκτορας στο ΚΚΕ. Αθήνα: Εκδόσεις Γλάρος.
- Νεφελούδης, Βασίλης (2007). Ακτίνα Θ΄. Αθήνα: Εκδόσεις της Εστίας.
- Ροδάκης, Περικλής (2007). Νίκος Ζαχαριάδης. Αθήνα: Εκδόσεις Επικαιρότητα.
- Σταυρίδης, Ελευθέριος (1953). Τα παρασκήνια του ΚΚΕ. Αθήνα: Εκδόσεις Σύγχρονη Σκέψις.
- Φαράκος, Γρηγόρης (2004). Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Σχέσεις του ΚΚΕ και Διεθνούς Κομμουνιστικού Κέντρου. Αθήνα: Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα.
- Χατζής, Θανάσης (1996). Η Νικηφόρα Επανάσταση που Χάθηκε. Αθήνα: Εκδόσεις Φιλίστωρ.