Τιμωρητικός ξυλοδαρμός

μέθοδος τιμωρίας ή σωφρονισμού

Ο τιμωρητικός ξυλοδαρμός, αφορά τη καθιερωμένη χρήση σωματικής βίας ως μέσον τιμωρίας ή σωφρονισμού. Ασκείται κατά κανόνα σε περιπτώσεις όπου υπάρχει παραδεκτή διαφορά εξουσίας μεταξύ δύο μερών. Το ένα μέρος ή πρόσωπο λειτουργεί τιμωρητικά εις βάρος του άλλου μέρους, το οποίο δέχεται τον ξυλοδαρμό και που έχει υποπέσει σε μικρότερο ή μεγαλύτερο παράπτωμα. Πρόκειται για πρακτική με άμεσο αποτέλεσμα τον σωματικό πόνο στο άτομο, ενώ αποσκοπεί να τιμωρήσει ή συνετίσει, μετά από κολάσιμη πράξη ή συμπεριφορά.

Δημόσια μαστίγωση στη Βραζιλία

Σε διεθνές επίπεδο, ο ξυλοδαρμός ως τιμωρία ασκείται συχνά τόσο σε παιδιά όσο και ενηλίκους. Στην πρώτη κατηγορία, σε παιδιά και ανηλίκους, ασκείται κυρίως στο οικογενειακό περιβάλλον τους και στο πλαίσιο του σχολείου και για τα πλαίσια αυτά χρησιμοποιείται ενίοτε ο νεότερος όρος σωματική τιμωρία. Συχνές μέθοδοι που χρησιμοποιούνται είναι τα χαστούκια, τα χτύπημα στον πισινό (ξυλιές), τα χτυπήματα με βέργα και άλλες. Στη δεύτερη κατηγορία, σε ενηλίκους, εφαρμόζεται ακόμη και σήμερα σε αρκετές χώρες, σύμφωνα με την κατά τόπους νομοθεσία. Συνήθεις τέτοιες ομάδες ενηλίκων είναι οι φυλακισμένοι αλλά και όσοι καταδικάστηκαν με σχετική ποινή ξυλοδαρμού. Συνηθέστερα, οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται είναι η μαστίγωση στην πλάτη, το χτύπημα με ράβδο, ιδίως στις πατούσες των ποδών κ.ά.

Στο πέρας της Ιστορίας από την αρχαιότητα έως και τη σύγχρονη εποχή, το ξύλο και η σωματική βία υπήρξαν, στους περισσότερους πολιτισμούς, συχνό και αποδεκτό μέσον τιμωρίας των εκάστοτε παραβατών. Είναι όμως γεγονός ότι, από το δεύτερο ιδίως μισό του 20ου αιώνα και έκτοτε, η πρακτική αυτή θεωρείται ευρέως αντίθετη προς τα ανθρώπινα και ατομικά δικαιώματα, με αποτέλεσμα τον περιορισμό ή πλήρη κατάργησή της δια νόμου. Πλέον, στον 21ο αιώνα, το νομικό καθεστώς που διέπει τον ξυλοδαρμό ως σωφρονιστική μέθοδο, διαφέρει σημαντικά από χώρα σε χώρα.

Να σημειωθεί ότι στην Ελλάδα κάθε κακοποίηση ανηλίκων εντός της οικογενείας, για σωφρονιστικούς ή άλλους λόγους, όπως και κάθε βία μέσα στην οικογένεια, απαγορεύεται ρητώς από τον νόμο, ήδη από το 2006.

Κατηγοριοποίηση Επεξεργασία

 
Ξυλοκόπημα παιδιού για τιμωρία έξω απ’ το σπίτι (1935), πιθανότατα Γερμανία

Οι τυπικές και καθιερωμένες μέθοδοι τιμωρίας που μετέρχονται σωματικής βίας μπορούν να διακριθούν στις ακόλουθες κατηγορίες [1], βάσει του πλαισίου εφαρμογής τους:

Εκπαιδευτικού πλαισίου: χτυπήματα με βέργα (ραβδίσματα) ή με κομμάτια ξύλο, από δασκάλους ή καθηγητές προς μαθητές, ως τιμωρία για κακή διαγωγή στο σχολείο. Τέτοιου είδους πρακτικές έχουν πλέον εκλείψει στη σημερινή Ευρώπη, ωστόσο είναι υπαρκτές και σε κανονική χρήση σε αρκετές πολιτείες των ΗΠΑ και πολλές άλλες χώρες ανά τον κόσμο.

Οικιακού ή Γονεϊκού: ξυλοκόπημα παιδιού για τιμωρία -σπανιότερα συζύγου- στο πλαίσιο της οικογένειας. Μπορεί να περιλαμβάνει και ανηλίκους που συγκατοικούν χωρίς άμεσο συγγενικό δεσμό, π.χ. ανήλικους υπηρέτες- υπηρέτριες. Συνήθη μέσα που χρησιμοποιούνται είναι το χτύπημα απευθείας με το χέρι, χτυπήματα με βέργα ή ζώνη (ζωνάρι).

Δικαστικού: μαστιγώματα (συνηθέστερα) αλλά και δάρσιμο με βέργα ή ξύλο, κατόπιν δικαστικής απόφασης, ως ποινή για συγκεκριμένα αδικήματα και καταπώς προβλέπεται από τη νομοθεσία διαφόρων χωρών. Στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, τέτοιες ποινές ανήκουν αποκλειστικά στο παρελθόν. Πρόβλεψη και εφαρμογή ανάλογων ποινών γίνεται, με διαφορετική συχνότητα, σε κράτη της Μέσης Ανατολής, Νοτιο-Ανατολικής Ασίας, Αφρικής, Καραϊβικής. Σε αρκετές περιπτώσεις, η επιβολή τους γίνεται δημοσίως, παρουσία πλήθους.

Στρατιωτικού: π.χ. μαστιγώματα κατά το παρελθόν στον Βρετανικό στρατό και ναυτικό. Ποινές σωματικής βίας έχουν καταγγελθεί στον στρατό και είναι σχεδόν βέβαιο ότι ασκούνται και σήμερα εις βάρος στρατιωτικών και οπλιτών θητείας, σε πολλές χώρες του κόσμου. Είναι συχνά τυποποιημένες και ποικίλης μορφής. Λόγω της κλειστής φύσης (μυστικότητας) του στρατού, λιγότερα στοιχεία είναι γνωστά με ακρίβεια.

Ιδρυμάτων: Αφορά τόσο τις φυλακές (σωφρονιστικά ιδρύματα), όσο και τα αναμορφωτήρια ή άλλα ιδρύματα παίδων (ορφανοτροφεία κ.ά), μονάδες φροντίδας ανήμπορων κ.λ.π. Ασκούνται ενίοτε μετά την παραβίαση εσωτερικών κανονισμών, όμως σε αυτούς τους χώρους, τέτοιες πρακτικές είναι συχνά παράνομες, οπότε τυχόν γνωστοποίησή τους κινητοποιεί τη Δικαιοσύνη.

 
Χώρες όπου εφαρμόζονται δικαστικές ποινές ξυλοδαρμού - σωματικής βίας











Ιστορική διαδρομή Επεξεργασία

Αρχαιότητα και Μεσαίωνας Επεξεργασία

To ξυλοφόρτωμα παιδιών έναντι τιμωρίας έχει μακρά ιστορία επιβολής στον Δυτικό κόσμο από ενηλίκους σε θέση ισχύος.[2] Τέτοιου είδους τιμωριτικές πρακτικές καταγράφονται ήδη από τον 10ο αι. π.Χ. στις Σολωμόντος Παροιμίες της παλαιάς Διαθήκης και μάλιστα με σαφέστατο τρόπο.

Ὅς φείδεται τῆς βακτηρίας μισεῖ τον υἱόν αὐτοῦ, ὁ δε ἀγαπῶν ἐπιμελῶς παιδεύει. [3] […] Μή ἀπόσχει νήπιον παιδεύειν, ὅτι ἐάν πατάξης αὐτόν ράβδω, οὐ μἠ ἀποθάνη. Σύ μέν γάρ πατάξεις αὐτόν ράβδω, τήν δέ ψυχή αὐτοῦ ἐκ θανάτου ρύση. [4]

Δηλαδή, σε νεοελληνική απόδοση: «Όποιος φείδεται της βέργας, μισεί τον γυιο του, ενώ όποιος τον αγαπά τον συμμορφώνει με επιμέλεια. […] Να μην απέχεις από τη συμμόρφωση του παιδιού, διότι αν τον χτυπήσεις με βέργα, ε δε θα πεθάνει. Θα τον χτυπήσεις βέβαια με τη βέργα, τη ψυχή του όμως θα τη γλιτώσεις από τον θάνατο.

Το «σωφρονιστικό ξύλο» ήταν οπωσδήποτε παρόν στους αρχαίους πολιτισμούς, τόσο στην Αίγυπτο και στην Αρχαία Ελλάδα, όσο και μετέπειτα στη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, κατά την επιβολή εκπαιδευτικής αλλά και δικαστικής πειθαρχίας.[5] Ορισμένα κράτη έχουν φημιστεί για τη χρήση τέτοιων σκληρών τιμωριών, η πολιτεία της Σπάρτης συγκεκριμένα τις εφάρμοζε στο πλαίσιο ενός συστήματος πειθαρχίας ώστε να οικοδομηθεί η ψυχική αντοχή και η σωματική δύναμη των πολιτών. Ιδίως οι νεαροί άνδρες Σπαρτιάτες φάινεται να θεωρούσαν την υποβολή αδιαμαρτύρητα σε ξυλοδαρμό ως απόδειξη θάρρους και ανδρισμού.[6]

Και αν το παράδειγμα των Λακεδαιμονίων θεωρηθεί ακραίο, ο ξυλοδαρμός ήταν πιθανότατα η συχνότερη μορφή τιμωρίας στον αρχαίο κόσμο. Στη Ρωμαϊκή εποχή, ένας Ρωμαίος πολίτης μπορούσε να δεχτεί έως και 40 βουρδουλιές ή χτυπήματα, σύμφωνα με τους τότε νόμους. Ο βούρδουλας (μαστίγιο) ασκούταν στην πλάτη και τους ώμους, ενώ οι λεγόμενες φάσκες (ξύλινη ράβδος από ξύλο ιτιάς, αντί σημύδας) ασκούνταν στα οπίσθια.

Ένας, πάλι από τους σπουδαιότερους Ρωμαίους ρητοροδιδάσκαλους, έλαβε σαφή θέση εναντίον της χρήσης μαστίγιου και σωματικής βίας στην εκπαίδευση αγοριών. Συνδέει ακόμη, αυτή την πρακτική, με έμμεσο πλην σαφή τρόπο, με περιπτώσεις ερωτικής κακοποίησης των μαθητών, τις οποίες και κατακρίνει έντονα. Πρόκειται για τον Κοϊντιλιανό, που τον 1ο αιώνα μ.Χ έγραψε επί του θέματος[7], στο έργο "Μαθήματα ρητορικής"[8] (βιβ. I, κεφ. ΙΙΙΙ):

Το ότι τα αγόρια πρέπει να υποφέρουν σωματική βία για τιμωρία, παρότι αποτελεί παράδοση και ο Χρύσιππος δε φέρει καμμία αντίρρηση σε αυτό, εγώ ουδόλως το εγκρίνω. Πρώτον, επειδή είναι ατιμωτικό, και τιμωρία που αρμόζει σε δούλους, και στην πραγματικότητα (όπως γίνεται φανερό, αν σκεφτείς την ηλικιακή διαφορά), είναι ύβρις. Δεύτερον, επειδή, εάν ο χαρακτήρας είναι αγοριού είναι τόσο άθλιος που δεν επιδέχεται βελτιώσεως, θα μείνει αμετάβλητος, όπως και ο χειρότερος δούλος, ακόμα και με τις βουρδουλιές. Και τέλος, εάν είναι μαζί του κάποιος [δάσκαλος] που αξιώνει τακτικά και αυστηρά τα [μαθητικά] καθήκοντά του, δεν θα χρειαστεί καμμία βίαιη τιμωρία. … Εξάλλου, έστω ότι πειθαναγκάζεις ένα αγόρι με τις βουρδουλιές, πώς θα τον διαχειριστείς όταν γίνει νεαρός άντρας στον οποίο είναι αδύνατο να ασκήσεις τέτοια τρομερή μέθοδο, και ο οποίος θα έχει να ακολουθήσει ακόμη πιο απαιτητικές σπουδές; Πρόσθεσε στις σκέψεις αυτές ότι πράγματα που είναι δυσάρεστο να κατονομάσω, και που πιθανόν αργότερα προκαλούν ντροπή, συμβαίνουν συχνά σε αγόρια ενόσω μαστιγώνονται, υπό το κράτος του φόβου και του πόνου. Και τέτοια ντροπή κατακλύζει και καταπιέζει το μυαλό, που τους κάνει να αποφεύγουν τα ανθρώπινα βλέμματα και να νιώθουν αδιάκοπη ταραχή. […] Ντρέπομαι που λέω ότι σκανδαλωδώς ανάξιοι άνθρωποι συχνά καταχρώνται το προνόμιο της τιμωρίας και τις όποιες ευκαιρίες ο φόβος των δύστυχων παιδιών παρέχει ενίοτε σε ορισμένους.


Στη Δυτική Ευρώπη του Μεσαίωνα η τιμωρία με σωματική βία ενθαρρυνόταν από τη στάση της χριστιανικής εκκλησίας απέναντι στο ανθρώπινο σώμα. Το σώμα του ανθρώπου έχαιρε πολύ λιγότερης εκτίμησης από τη ψυχή, ενώ συχνά συνδεόταν με τα εγκόσμια πάθη και αμαρτίες. Μάλιστα είναι γνωστές περιπτώσεις αυτομαστίγωσης προς εξαγνισμό. Αυτά δεν άφηναν ανεπηρέαστα τα τότε σχολεία και χώρους εκπαίδευσης, που είχαν στενή σχέση μα την Εκκλησία. Ωστόσο, οι τιμωρητικές αυτές πρακτικές αυτές δεν ήταν πάντα χωρίς κριτική. Ήδη τον 11ο αιώνα, ο Άγιος Άνσελμος αντιτάχθηκε σε αυτές. Υπάρχει μαρτυρία [9] ότι ένας μοναχός κατέφυγε κάποτε σε αυτόν διαμαρτυρόμενος για την απείθεια των μαθητευόμενων μοναχών στο μοναστήρι του. Όπως είπε στον Άνσελμο, έδερνε τους μαθητευόμενους όλη μέρα και όλη νύχτα, και πάλι δεν μπορούσε να τους κάνει άξιους μοναχούς. Ο Άνσελμος χαρακτήρισε εντελώς απαράδεκτα τέτοια μέσα πειθαρχίας, που παρήγαγαν μόνο φόβο και μίσος. Συνέστησε ως καλύτερα εργαλεία, την αγάπη, την ενθάρρυνση και την καλοσύνη.

Νεότερη Εποχή Επεξεργασία

Από τον 16ο αιώνα και εφεξής, νέες τάσεις εμφανίστηκαν στις δικαστικές ποινές ξυλοδαρμού και σωματικής βίας. Οι ποινές αυτές, κατόπιν επιβολής τους στο δικαστήριο, εκτελούνταν, ολοένα συχνότερα σε δημόσιους χώρους, εν είδει δημόσιων θεαμάτων. Στόχος, μεταξύ άλλων, να αποθαρρύνονται οι εν δυνάμει παραβάτες.

 
John Locke by Herman Verelst

Εν τω μεταξύ, πρώιμοι συγγραφείς εκπαιδευτικών θεμάτων, όπως ο Ρότζερ Άσαμ (Roger Asham), διαμαρτύρονταν για τον αυθαίρετο και σκληρό τρόπο με τον οποίο τιμωρούνταν τα παιδιά.[10] Μερικές δεκαετίες αργότερα, ο Άγγλος φιλόσοφος Τζων Λοκ ήταν ίσως αυτός που άσκησε επί του θέματος την μεγαλύτερη επιρροή. Στο βιβλίο του «Μερικές Σκέψεις αναφορικά με την Εκπάιδευση» [11] ασκεί κριτική στην ως τότε εκπαίδευση και γενικώς ανατροφή των παιδιών, και τις κυρίαρχες αντιλήψεις. Ενώ προτείνει μια μάλλον σκληραγώγηση των παιδιών (έκθεση στον ήλιο και εξωτερικούς χώρους, μη υπερβολική κάλυψη με ρούχα κλπ), επικρίνει και τη χρήση του δίπολου «ανταμοιβή - τιμωρία», (παρ 52) του οποίου, όπως λέει, γινόταν κατάχρηση ή κακή χρήση και το οποίο συνδέεται με τον σωματικό πόνο και τη σωματική ευχαρίστηση αντιστοίχως. Απεναντίας, προτείνει ως καλλίτερα κίνητρα - μέσα ανατροφής την καλλιέργεια εκτίμησης και απαξίωσης (παρ 55) για πράγματα και καταστάσεις. Όσον αφορά τα μαστιγώματα και τη χρήση βέργας για την παιδική πειθαρχία, ο Λοκ αναφέρει συγκεκριμένα παρ. 46: η βέργα, το μόνο εργαλείο πειθαρχίας που συνήθως γνωρίζουν οι παιδαγωγοί, ή και μπορούν να σκεφτούν, είναι το πλέον ακατάλληλο απ’ όλα [τα εργαλεία] στην εκπαίδευση.

Ίσως το παραπάνω βιβλίο ήταν και το κείμενο που επηρέασε περισσότερο τους Πολωνούς βουλευτές στην πλήρη απαγόρευση της τιμωρίας σωματικής βίας το 1783 –η Πολωνία ήταν η πρώτη χώρα στον κόσμο που αποφάσισε κάτι τέτοιο. [12]

Τη δεκαετία του 1870, διάφορα δικαστήρια έθεσαν εκτός νόμου την αρχή του κοινού δικαίου πως ένας άνδρας είχε το δικαίωμα να «τιμωρεί δια χειροδικίας τη σύζυγο που έσφαλλε». ".[13] Και στο Ηνωμένο Βασίλειο, το κατά παράδοσιν δικαίωμα του άντρα να ασκεί μέτρια σωματική βία, ώστε αυτή «να μην εκφεύγει των καθηκόντων της» ομοίως αφαιρέθηκε το 1891.[14][15]


Νομικό καθεστώς για ανηλίκους Επεξεργασία

Πολλές ευρωπαϊκές χώρες, περιλαμβανομένων όλων των Σκανδιναβικών, έχουν απαγορεύσει δια νόμου κάθε σωματική βία για τιμωρία έναντι των παιδιών (σωματική τιμωρία).

Η παλαιότερη προσπάθεια απαγόρευσης του τιμωρητικού ξυλοδαρμού ανηλίκων (σε επίπεδο κράτους) ανάγεται στην Πολωνία του 1783 και στην τότε σχετική απόφαση του Πολωνικού κοινοβουλίου.[16] Ωστόσο, η πρώτη φορά που καταγράφηκε πλήρης απαγόρευση σε όλα τα κοινωνικά πεδία- στο σχολείο, στο σπίτι, σε άλλους χώρους φροντίδας και στο ποινικό και δικαστικό σύστημα- ήταν το 1979 στη Πολωνία. Σύμφωνα με τον νέο σουηδικό Κώδικα Γονέων: «Τα παιδιά δικαιούνται φροντίδας, ασφάλειας και καλής ανατροφής. Τα παιδιά πρέπει να αντιμετωπίζονται με σεβασμό στην προσωπικότητα και ατομικότητά τους και δεν επιτρέπεται να υποβάλλονται σε τιμωρίες ξυλοδαρμού ή άλλη ταπεινωτική μεταχείριση». [17]

Στην Ελλάδα, κάθε βία εντός της οικογενείας και εις βάρος οποιουδήποτε μέλους είναι νομικώς απαγορευμένη. Συγκεκριμένα για τους ανηλίκους, η σωματική βία ως μέσον σωφρονισμού δύναται να επιφέρει έως και την αφαίρεση της γονικής μέριμνας ή επιμέλειας (βάσει του άρθρου 4, ν. 3500/ 2006 και του 1532 του Αστικού Κώδικα) εφόσον αυτό ζητηθεί από έναν γονέα, στενούς συγγενείς, τον εισαγγελέα ή αυτεπαγγέλτως.

Στα ελληνικά σχολεία, η άσκηση ποινών σωματικής βίας στους μαθητές δημοτικών σχολείων, έχει απαγορευτεί δια νόμου με προεδρικό διάταγμα του 1998.[18] Στους δε μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (γυμνάσια και λύκεια), τέτοιες ποινές είναι απαγορευμένες με νόμο του 2005[19], όσον αφορά την παρέκκλιση από την προσήκουσα διαγωγή. Σε κάθε περίπτωση, ποινές σωματικής βίας δεν έχουν παρατηρηθεί ή καταγγελθεί σε ελληνικά σχολεία (πρωτοβάθμια ή δευτεροβάθμια), κατά τις τελευταίες δεκαετίες και τον 21ο αιώνα, ειδικότερα.


Νομιμότητα ξυλοδαρμού ανηλίκων για τιμωρία στις ΗΠΑ

Νομιμότητα Ξυλοδαρμού ανηλίκων για τιμωρία, σε Ευρώπη και γειτονικές χώρες

   Απαγορεύεται η σωματική βία ως τιμωρία και στο σχολικό και στο οικιακό περιβάλλον
   Απαγορεύεται μόνο στο σχολικό περβάλλον
   Επιτρέπεται/ δεν απαγορεύεται η σωματική βία ως τιμωρία

Έως σήμερα (2019), 54 κράτη έχουν απαγορεύσει πλήρως τη σωματική βία σε ανηλίκους έναντι τιμωρίας , σύμφωνα με τα στοιχεία διεθνούς πρωτοβουλίας με έδρα τη Γενεύη[20] και σκοπό την παύση του φαινομένου ανά τον κόσμο.

Ακολουθεί κατάλογος των χωρών αυτών:

Σουηδία (1979)
Φινλανδία (1983)
Νορβηγία (1987)
Αυστρία (1989)
Κύπρος (1994)
Δανία (1997)
Λετονία (1998)
Κροατία (1999)
Βουλγαρία (2000)
Ισραήλ (2000)

Γερμανία (2000)
Τουρκμενιστάν (2002)
Ισλανδία (2003)
Ουκρανία (2004)
Ρουμανία (2004)
Ουγγαρία (2005)
Ελλάδα (2006)
Ολλανδία (2007)
Νέα Ζηλανδία (2007)

Πορτογαλία (2007)
Ουρουγουάη (2007)
Βενεζουέλα (2007)
Ισπανία (2007)
Τόγκο (2007)
Κόστα Ρίκα (2008)
Μολδαβία (2008)
Λουξεμβούργο (2008)
Λιχτενστάιν (2008)
Πολωνία (2010)

Τυνησία (2010)
Κένυα (2010)
Κονγκό (2010)
Αλβανία (2010)
Νότιο Σουδάν (2011)
Βόρεια Μακεδονία (2013)
Ονδούρα (2013)
Πράσινο Ακρωτήριο (2013)
Μάλτα (2014)

Βραζιλία (2014)
Αργεντινή (2014)
Βολιβία (2014)
Άγιος Μαρίνος (2014)
Νικαράγουα (2014)
Εσθονία (2014)
Ανδόρρα (2014)
Μπενίν (2015)
Ιρλανδία (2015)
Περού (2015)

Μογγολία (2016)
Μαυροβούνιο (2016)
Παραγουάη (2016)
Σλοβενία (2016)
Λιθουανία (2017)
Νεπάλ (2018)




Στον παρακάτω πίνακα γίνεται επισκόπηση του ξυλοδαρμού ανηλίκων έναντι τιμωρίας παγκοσμίως, όσον αφορά το πλαίσιο και καθεστώς εφαρμογής του:


Συνοπτικός πίνακας κρατών που απαγορεύουν τον τιμωρητικό ξυλοδαρμό ανηλίκων[21]
Οικογενειακό πλαίσιο Σχολικό πλαίσιο Ποινικό σύστημα Άλλα πλαίσια ανατροφής/ φροντίδας
Ως δικαστική ποινή Ως μέτρο πειθαρχίας-σωφρονισμού
Απαγορεύεται 51 117 155 116 38
Δεν απαγορεύεται 147 81 42 78 160
Αγνώστου νομικού καθεστώτος - - 1 4 -

Περιπτώσεις ανά χώρα Επεξεργασία

Ελλάδα Επεξεργασία

 
Xαρακτηριστική σκηνή ελληνικής ταινίας, όπου πέφτει το πρώτο χαστούκι, από τον καθηγητή Πάνο Φλωρά (Παπαμιχαήλ) στη μαθήτρια Λίζα (Βουγιουκλάκη).

Στην Ελλάδα, στο σχολικό-εκπαιδευτικό πλαίσιο, ο «συνετισμός» ή τιμωρία των απείθαρχων μαθητών περιλάμβανε από παλιά και μέσα σωματικής βίας. Τέτοια μέσα ήταν σε τακτική χρήση έως και το δεύτερο μισό του περασμένου αιώνα, όντας σε γενικές γραμμές αποδεκτά και από την κοινωνία. Ενδεικτική είναι η παροιμία «Όπου δεν πίπτει λόγος, πίπτει ράβδος» (κακή μετάφραση του αρχαίου Ον ου τύπτει λόγος, ουδέ ράβδος, δηλαδή ότι εκεί που δεν σηκώνει λόγια δεν σηκώνει ούτε ξύλο), που παραπέμπει στην χρήση (και) από τον δάσκαλο/ καθηγητή της βέργας, όταν τα λόγια δεν επαρκούν προς συμμόρφωση.

Χαρακτηριστική της εποχής η -δημοφιλής και σήμερα- ταινία του 1959 «Το ξύλο βγήκε από τον παράδεισο», ομώνυμη άλλης μίας σχετικής παροιμίας. Μεταξύ άλλων καταγράφεται ότι οι ατίθασες μαθήτριες ενός καλού σχολείου των Αθηνών χαστουκίζονται προς συμμόρφωση, όταν κριθεί αυτό απαραίτητο, με χαρακτηριστικότερη τη σκηνή του χαστουκιού της πρωταγωνίστριας Λίζας (την οποία παίζει η ηθοποιός Αλίκη Βουγιουκλάκη). Πάντως είναι βέβαιο πως ανάλογες τιμωρίες ήταν διαδεδομένες στην Ελλάδα τη δεκαετία του 1950, και μάλιστα με τη χρήση βέργας ή βούρδουλα, έως και τις δεκαετίες του 1960 –’70.

Σαουδική Αραβία Επεξεργασία

Η Σαουδική Αραβία είναι από τα κράτη όπου προβλέπονται και εφαρμόζονται ποινές ξυλοδαρμού από δικαστήρια της χώρας. Ο Ράιφ Μπαντάουϊ (رائف بدوي Ράαγιεφ Μπαντάουϊ) είναι Σαουδαράβας συγγραφέας, πολιτικός αμφισβητίας και ακτιβιστής και δημιουργός του ιστολογίου «Ελεύθεροι Σαουδαράβες». Το 2012 συνελήφθη με τις κατηγορίες της προσβολής του Ισλάμ δια μέσω ηλεκτρονικών μέσων και αντιμετώπισε στο δικαστήριο πρόσθετες κατηγορίες όπως την αποστασία. Το 2013 καταδικάσθηκε σε 600 μαστιγώσεις και επτά χρόνια φυλάκιση, ποινή που προσαυξήθηκε το 2014 σε 10 χρόνια φυλάκιση και 1.000 μαστιγώσεις. Οι μαστιγώσεις επρόκειτο να εκτελεστούν σε διάστημα 20 εβδομάδων. Οι πρώτες 50 μαστιγώσεις εκτελέστηκαν τον Ιανουάριο του 2015. Έκτοτε η επόμενη «δόση» μαστιγώσεων έχει αναβληθεί πάνω από δέκα φορές. Η εφημερίδα Independent, σε άρθρο της τον Οκτώβριο του 2016, αναφέρει ότι πηγές κοντά στην οικογένεια του Μπαντάουϊ φοβόντουσαν επικείμενη επανέναρξη των μαστιγώσεων. [22]

Tον Δεκέμβριο του 2015 απονεμήθηκε στον Μπαντάουϊ το Βραβείο Ζαχάρωφ για την Ελευθερία της Σκέψης από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Βλ. «Corpun.com» αγγλόγλωσσος ιστότοπος έρευνας και αρχείων για τον ξυλοδαρμό ως τιμωρία
  2. Τζων M. Ριτς (Δεκέμβριος 1989) "The Use of Corporal Punishment". The Clearing House, τόμος 63, αρ. 4, σελ. 149-152.
  3. Πρότυπο:Bibleref
  4. Πρότυπο:Bibleref
  5. Wilson, Robert M. A Study of Attitudes Towards Corporal Punishment as an Educational Procedure From the Earliest Times to the Present Αρχειοθετήθηκε 2011-03-14 στο Wayback Machine., Nijmegen University, 1999, 2.3 to 2.6.
  6. Wilson, Robert M., 2.5 Αρχειοθετήθηκε 2011-03-14 στο Wayback Machine.
  7. Κοϊντιλιανού "Institutiones Oratoriarum" (Μαθήματα ρητορικής), έκδοση του 1542 στα λατινικά, βλ. σελ 21-22
  8. βλ. επίσης αγγλόγλωσση έκδοση: Quintilian, Institutes of Oratory, έκδ. 1856, σελ. 27-28
  9. Paul B. Newman ‘Growing Up in the middle Ages’ chapter 5, p.107 (N. Carolina, 2007)
  10. Ascham, Roger. The scholemaster, John Daye, London, 1571, p. 1. Republished by Constable, London, 1927. OCLC 10463182
  11. Τζων Λοκ, Μερικές Σκέψεις αναφορικά με την Εκπάιδευση,- α’ έκδοση, Λονδίνο, 1693
  12. Newell, Peter (ed.). A Last Resort? Corporal Punishment in Schools, Penguin, London, 1972, p. 9. ISBN 0-14-080698-9
  13. Calvert, R. "Criminal and civil liability in husband-wife assaults", in Violence in the family (Suzanne K. Steinmetz and Murray A. Straus, eds.), Harper & Row, New York, 1974. ISBN 0-396-06864-2
  14. R. v Jackson Αρχειοθετήθηκε 2014-09-07 στο Wayback Machine., [1891] 1 QB 671, abstracted at LawTeacher.net.
  15. "Corporal punishment" Αρχειοθετήθηκε 2013-06-06 στο Wayback Machine., Encyclopædia Britannica Eleventh Edition, 1911.
  16. Council of Europe (2007). Abolishing corporal punishment of children. Questions and answers. Building a Europe for and with children. Council of Europe PublishingQ 31-2.
  17. Council of Europe (2007). Abolishing corporal punishment of children. Questions and answers. Building a Europe for and with children. Council of Europe Publishing: 32.
  18. Π.Δ. 201/1998, άρ.13, παράγραφος 8-γ.
  19. Ν.3328/2005, άρ. 21, παρ.1.
  20. Πρόκειται για την Παγκόσμια Πρωτοβουλία για την Παύση κάθε Σωματικής Τιμωρίας των Παιδιών, ("Global Initiative to End All Corporal Punishment of Children") βλ. σχετικό κατάλογο κρατών Αρχειοθετήθηκε 2018-05-02 στο Wayback Machine. από τον ιστότοπό της (αγγλική γλ.)
  21. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Δεκεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2019. 
  22. Saudi blogger Raif Badawi faces further round of flogging, supporters say ‘‘The Guardian’’