Τιμ Μπάρτον

Αμερικανός σκηνοθέτης, σεναριογράφος και παραγωγός

Ο Τίμοθι Ουόλτερ Μπάρτον (Timothy Walter Burton, 25 Αυγούστου 1958), ευρέως γνωστός ως Τιμ Μπάρτον, είναι Αμερικανός σκηνοθέτης, σεναριογράφος και παραγωγός.

Τιμ Μπάρτον
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Tim Burton (Αγγλικά)
Γέννηση25  Αυγούστου 1958[1][2][3]
Μπέρμπανκ[4]
ΚατοικίαΜπέρμπανκ[4]
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής[5]
ΣπουδέςΙνστιτούτο τεχνών της Καλιφόρνιας (1981)[4] και Burbank High School[6]
Ιδιότητασκηνοθέτης κινηματογράφου[7][8], σεναριογράφος[7], παραγωγός ταινιών, συγγραφέας[7], σχεδιαστής, ανιματέρ[7], ηθοποιός[9], ποιητής[10] και σκηνοθέτης[11]
ΣύζυγοςΛένα Γκίζεκε (1989–1991)[12][13]
ΣύντροφοςΛίζα Μαρί (1993–2001)
Ελένα Μπόναμ Κάρτερ (2001–2014)
Μόνικα Μπελούτσι (από 2023)[14]
ΤέκναΜπίλι Μπάρτον[15] και Νιλ Μπάρτον[15]
ΓονείςBill Burton[16] και Jean Rae Erickson[16]
ΒραβεύσειςΧρυσή Σφαίρα Καλύτερης μουσικής ή κωμικής ταινίας (2008), Daytime Emmy Award for Outstanding Children's Animated Program (1990), Saturn Award for Best Animated Film (2005), Saturn Award for Best Animated Film (2012), Winsor McCay Award (2009), βραβείο του μελανοδοχείου (2009)[17], Αξιωματικός του Τάγματος των Τεχνών και των Γραμμάτων (2016)[18], Βραβείο Χιούγκο Καλύτερης δραματικής παρουσίασης (1991), Lumière Award, Lyon Festival of cinema (2022)[19], Τάγμα των Τεχνών και των Γραμμάτων, Golden Lion for Lifetime Achievement (2007), βραβεία Νταβίντ ντι Ντονατέλο (2019), Βραβεία Αυτοκρατορίας, βραβείο Χιούγκο (1991) και 34th Moscow International Film Festival
ΙστοσελίδαΕπίσημος ιστότοπος
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφία

Επεξεργασία

Γεννήθηκε στις 25 Αυγούστου του 1958 στο Μπέρμπανκ της Καλιφόρνια. Μύστης της φαντασίας και επηρεασμένος από τον ποιητή Έντγκαρ Άλλαν Πόε,[20] είναι ευρέως αναγνωρισμένος ως ένας καλός αφηγητής και γραφίστας. Μερικά από τα πιο σημαντικά και γνωστά έργα του είναι Ο Σκαθαροζούμης, Ο Ψαλιδοχέρης, Χριστουγεννιάτικος Εφιάλτης, αλλά και κινηματογραφικές υπερπαραγωγές όπως: Μπάτμαν, Ο Μπάτμαν Επιστρέφει, Ο μύθος του ακέφαλου καβαλάρη, Ο Πλανήτης των Πιθήκων, Dark Shadows, Frankenweenie, Sweeney Todd: Ο Φονικός Κουρέας, Μεγάλα Μάτια και Η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων. Η τελευταία ταινία είναι η πιο επιτυχημένη του ως τώρα και μία από τις πιο εμπορικές ταινίες όλων των εποχών.[21] Οι αγαπημένοι του ηθοποιοί είναι ο Τζόνι Ντεπ, με τον οποίο έχουν στενή φιλία και έχουν δουλέψει μαζί σε οχτώ ταινίες ως τώρα, καθώς και η πρώην σύντροφός του, Έλενα Μπόναμ Κάρτερ, με την οποία απέκτησαν δύο παιδιά.

Προσωπική ζωή

Επεξεργασία

Ο Τιμ Μπάρτον ήταν παντρεμένος με τη Γερμανίδα καλλιτέχνη Lena Gieseke για δύο χρόνια. Έφυγε για να ζήσει με το μοντέλο και ηθοποιό Lisa Marie, η οποία έπαιξε στις ταινίες που έκανε κατά τη διάρκεια της σχέσης τους (1992-2001), κυρίως στην Ed Wood και στη Mars Attacks!. Αργότερα, ο Τιμ Μπάρτον ανέπτυξε μια ρομαντική σύνδεση με την Αγγλίδα ηθοποιό Έλενα Μπόναμ Κάρτερ, την οποία συνάντησε κατά τη διάρκεια της μαγνητοσκόπησης της ταινίας "Ο Πλανήτης των Πιθήκων". Ο Μπάρτον και η Μπόναμ Κάρτερ έχουν δύο παιδιά: ένα γιο, τον Billy Raymond, γεννημένο στις 4 του Οκτώβρη του 2003 και μια κόρη, τη Nell, γεννημένη στις 15 Δεκεμβρίου του 2007. Ο εκπρόσωπος της Μπόναμ Κάρτερ δήλωσε τον Δεκέμβριο του 2014 ότι το ζευγάρι είχε χωρίσει, διατηρώντας ωστόσο καλές σχέσεις. Στενός φίλος του Μπάρτον είναι ο Τζόνι Ντεπ, ο οποίος είναι και νονός των δύο παιδιών του.

Φιλμογραφία

Επεξεργασία

Ταινίες που σκηνοθέτησε

Year Title Distributor
1985 Η μεγάλη περιπέτεια του Πι-Γουή Warner Bros.
1988 Ο Σκαθαροζούμης
1989 Μπάτμαν
1990 Ο Ψαλιδοχέρης 20th Century Fox
1992 Ο Μπάτμαν Επιστρέφει Warner Bros.
1994 Ed Wood Buena Vista Distribution
1996 Οι Αρειανοί Επιτίθενται! Warner Bros.
1999 Ο μύθος του ακέφαλου καβαλάρη Paramount Pictures
2001 Ο Πλανήτης των Πιθήκων 20th Century Fox
2003 Big Fish Sony Pictures Releasing
2005 Ο Τσάρλι και το Εργοστάσιο Σοκολάτας Warner Bros. Pictures
Η Νεκρή Νύφη
2007 Sweeney Todd: Ο Φονικός Κουρέας της Οδού Φλιτ
2010 Η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων Walt Disney Pictures
2012 Dark Shadows Warner Bros. Pictures
Frankenweenie Walt Disney Pictures
2014 Μεγάλα Μάτια The Weinstein Company
2016 Μις Πέρεγκριν: Στέγη για ασυνήθιστα παιδιά 20th Century Fox
2019 Ντάμπο Walt Disney Pictures
2024 Σκαθαροζούμης Σκαθαροζούμης Warner Bros.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. (Ολλανδικά) RKDartists. rkd.nl/explore/artists/423244. Ανακτήθηκε στις 23  Αυγούστου 2017.
  2. (Γαλλικά) NooSFere. -49462. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. (Αγγλικά) ISFDB. 11150. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. 4,0 4,1 4,2 «Who's Who in Animated Cartoon» (Αγγλικά) Hal Leonard LLC. Νέα Υόρκη. 2006. ISBN-13 978-1-55783-671-7. ISBN-10 1-55783-671-X.
  5. (Αγγλικά) Museum of Modern Art online collection. 36155. Ανακτήθηκε στις 4  Δεκεμβρίου 2019.
  6. Ανακτήθηκε στις 4  Μαρτίου 2021.
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/101638. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  8. (Αγγλικά) HOLLIS. Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ. id.lib.harvard.edu/alma/99157880264103941/catalog. Ανακτήθηκε στις 22  Αυγούστου 2024.
  9. Ανακτήθηκε στις 20  Μαΐου 2019.
  10. Ανακτήθηκε στις 14  Ιουνίου 2019.
  11. www.acmi.net.au/creators/2889.
  12. www.elmundo.es/especiales/2012/cultura/tim-burton/trayectoria.html.
  13. «Kindred Britain»
  14. www.ara.cat/gent/famosos/monica-bellucci-tim-burton-parella-sorpresa-mon-cinema-vacances-madrid_1_4633578.html.
  15. 15,0 15,1 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  16. 16,0 16,1 16,2 16,3 Leo van de Pas: (Αγγλικά) Genealogics. 2003.
  17. www.comic-con.org/awards/inkpot. Ανακτήθηκε στις 17  Σεπτεμβρίου 2021.
  18. fr.yna.co.kr/view/AFR20161102001200884.
  19. Lumière Film Festival. www.festival-lumiere.org/lecture-zen/prix-lumiere-2022.html. Ανακτήθηκε στις 22  Οκτωβρίου 2022.
  20. «edgar allan poe – Exploring Biographical Influence with Tim Burton». mcdonaghmat2015.wordpress.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 10 Μαρτίου 2018. 
  21. «Alice in Wonderland (2010) - Box Office Mojo». www.boxofficemojo.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 10 Μαρτίου 2018. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία