Το καφενείο (Κάρλο Γκολντόνι)

θεατρικό έργο του Κάρλο Γκολντόνι (1750)

Το καφενείο, γραμμένο το 1750, είναι μία από τις πιο σημαντικές κωμωδίες του Κάρλο Γκολντόνι, εντός της οποίας αναπτύσσεται ένα ιντερλούδιο, απο τον ίδιο τίτλο, από τον Γκολντόνι, το 1736.

Το καφενείο
ΣυγγραφέαςΚάρλο Γκολντόνι
ΓλώσσαΙταλικά
Ημερομηνία δημοσίευσης1750
Μορφήθεατρικό έργο

Αρχικά δημιουργήθηκε ως ιντερλούδιο σε τρία μέρη, η τεράστια επιτυχία του οδηγεί τον θεατρικό συγγραφέα στο να επανέλθει σε αυτό, δημιουργώντας μια κωμωδία σε τρεις πράξεις. Θεωρείται μια από τις πιο πετυχημένες από τις δεκαέξι νέες κωμωδίες. Η κωμωδία παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στη Μάντοβα, στις 2 Μαΐου του ίδιου έτους,[1], με μεγάλη επιτυχία. Τότε ήταν που μεταφέρθηκε στη Βενετία, όπου παίχθηκε δώδεκα φορές.

Πλοκή Επεξεργασία

Η δράση του έργου ξεκινά με το πρώτο φως της ημέρας με ένα ήπιο χειμωνιάτικο πρωινό στη Βενετία, κατα τη διάρκεια του καρναβαλιού, και τελειώνει όταν πέφτει η νύχτα.

Ο καφετζής Ροντόλφο ενδιαφέρεται πραγματικά για την τύχη του νεου έμπορου Ευγένιου, που εδώ και καιρό συχνάζει τακτικά στο καζίνο του κερδοσκόπου και κατεργάρη Παντόλφο, και έχει υποστεί αρκετες ήττες απο τον Φλαμίνιο, έναν νέο απο το Τορίνο που παριστάνει τον ευγενή, για να αποφύγει την συζηγό του και να αλάξει την ζωή του.

Η σύζυγος του Ευγένιου, η Βιτώρια, προσπαθεί μάταια να συνετίσει τον σύζυγό της. Για τον ίδιο σκοπό φτάνει στη Βενετία από το Τορίνο και η γυναίκα του Φλαμίνιο, Πλάσιντα, η οποία μεταμφιεσμένη σε ταξιδιώτισσα, αγνοεί τη νέα ταυτότητα του συζύγου της κι εκτίθεται στις επικίνδυνες παγίδες του δον Μάρτσιο.

Αυτός ο τελευταίος είναι ένας ευγενής ναπολετάνος  σε παρακμή, υπερόπτης, αφερέγγυος και πολυλογάς, ο οποίος παίρνει ευχαρίστηση με το να θέτει εμπόδια στην επιθυμία των δυο συζύγων να συνετίσουν τον Ευγένιο και τον Φλαμίνιο και αντιθέτως προσπαθεί να ωθήσει τους δυο άντρες στο να γιορτάσουν αυτή την ελευθερία όταν καταφέρνει να απομακρύνει αυτές τις δυο γυναίκες, και βάζει μαζί στον εορτασμό και την μπαλαρίνα Λιζάουρα η οποία, αγνοώντας το γεγονός οτι ο Φλαμίνιο είναι παντρεμένος, επιθυμεί να γίνει σύζυγός του προκειμένου να εγκαταλείψει την πόλη. 

Οι παγίδες του δον Μάρτσιο και του χαρτοπαίκτη Παντόλφο βρίσκουν ένα υπερήφανο αντίπαλο, τον καφετζή Ροντόλφο και τον σερβιτόρο Τράπολα, οι οποίοι ανοίγουν τα μάτια στον Ευγένιο και στον Φλαμίνιο: μετανιωμένοι και οι δυο ξανασμίγουν με τις γυναίκες τους, ενώ ο Παντόλφο συλλαμβάνεται για απάτη έπειτα από μια, κατά λάθος, αποκάλυψη του δον Μάρτσιο στον αρχηγό της αστυνομίας. Ο ευγενής ναπολιτάνος κατηγορείται πως είναι κατάσκοπος και συκοφάντης κι παραγκονισμένος από όλους, φεύγει από την πόλη.

Παρατηρήσεις του έργου Επεξεργασία

Ο Γκολντόνι γράφει το έργο στην τοσκανική διάλεκτο, η οποία ήταν τότε η γλώσσα επικοινωνίας, έτσι ώστε να γίνεται κατανοητό απο όλους τους θεατές σε όλη την Ιταλία. Ετσι εξηγείται και το γεγονός οτι πουθενά στο έργο δεν χρησιμοποιείται η βενετσιάνικη γλώσσα, παρόλο που το έργο τοποθετείται στη Βενετία.

Όπως σε όλα τα έργα του, ο γνωστός συγγραφέας φωτίζει όλες τις πτυχές, τις κακές και τις καλές, της επικρατούσας αστικής τάξεως. Γι' αυτό βλέπουμε πρόσωπα όπως το δραστήριο αφεντικό του καφενείου, σύμβολο της αποδοτικής και επιχειρηματικής αστικής τάξης, ή τον κουτσομπόλη τοκογλύφο, που ζει εις βάρος των οικονομικών προβλημάτων των άλλων.

Η κωμωδία εκτυλίσσεται στο καφενείο, μέρος συνάντησης των θαμώνων και των περαστικών, τοποθετημένο στο κέντρο της πλατείας, απ' όπου κανείς μπορεί να βλέπει όλα τα κτήρια που το περιτριγυρίζουν. Είναι η ιδέα ενός μικρόκοσμου, στον οποίο αναπτύσσονται διάφορες δυναμικές μεταξύ των χαρακτήρων, που τσακώνονται, βοηθιούνται και ενδιαφέρονται για ζητήματα των άλλων.


Σημειώσεις Επεξεργασία

  1. «Κλασικά Ιταλικά» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 10 Ιουνίου 2017. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2017.