Ο ρυθμός της τρουλαίας Βασιλικής ή Βασιλικής με Τρούλο, εμφανίστηκε τον 6ο μ.Χ. αιώνα, εποχή της μεγάλης ισχύος του βυζαντινού κράτους και του ορθοδόξου δόγματος. Το γεγονός αυτό είχε αντίκτυπο και στην ανάπτυξη της ναοδομίας. Η παλαιοχριστιανική βασιλική εμπλουτίστηκε με νέα αρχιτεκτονικά στοιχεία, ώστε να έχει ακόμα μεγαλύτερη αίγλη. Σπουδαιότερη καινοτομία ήταν ο περιορισμός του μήκους του κτιρίου και κυρίως η προσθήκη τρούλου στη στέγη του μεγάλου κλίτους.[3][4] Η τρουλαία βασιλική θα εξελιχθεί σταδιακά στο σύνθετο εγγεγραμμένο σταυροειδή ναό της μεσοβυζαντινής περιόδου (843-1204) και θα αποκρυσταλλωθεί αργότερα, κατά την παλαιολόγεια περίοδο (1261-1453), στο λεγόμενο «μικτό τύπο».[1]

Αγία Σοφία Κωνσταντινουπόλεως. Το οικοδόμημα ακολουθεί τον αρχιτεκτονικό ρυθμό της τρουλαίας βασιλικής και συνδυάζει στοιχεία της πρώιμης βυζαντινής ναοδομίας, σε πολύ μεγάλη κλίμακα.[1]
Κάτοψη ναού Αγίας Σοφίας Κωνσταντινουπόλεως.[2]

Πρόκειται για μια αρχιτεκτονική εφεύρεση των μεγάλων μικρασιατών αρχιτεκτόνων Ανθέμιου από τις Τράλλεις και Ισίδωρου από τη Μίλητο.[5] Οι μηχανικοί αυτοί κατόρθωσαν να τοποθετήσουν στην τετράγωνη στέγη της βασιλικής τον κυκλικό τρούλο, ο οποίος, μέσω τεσσάρων σφαιρικών τριγώνων κατέληγε να στηρίζεται σε τέσσερις μεγάλους πεσσούς (τετράγωνοι κίονες).[3]

Αντιπροσωπευτικό δείγμα αυτού του ρυθμού είναι ο περίφημος ναός της Αγίας Σοφίας Κωνσταντινουπόλεως, ο οποίος κτίστηκε από τον Ιουστινιανό τα έτη 531-537.[1] Ο διάκοσμος βελτιώνεται αισθητά. Οι τοίχοι καλύπτονται με ψηφιδωτά υψηλής τεχνοτροπίας και ζωγραφικές παραστάσεις. Η επιβλητικότητα αυτού του ρυθμού είναι έκδηλη. Ο τεράστιος όγκος του ναού, το μεγάλο ύψος, ο τεράστιος θόλος, το άπλετο φως των παραθύρων, δίνουν μια ξεχωριστή αίσθηση στον επισκέπτη του ναού.[3]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 «Βυζαντινή Ναοδομία - Ρυθμός της Τρουλαίας Βασιλικής». edu-gate.minedu.gov.gr. Ανακτήθηκε στις 21 Απριλίου 2021. 
  2. «Ο ναός της Αγίας Σοφίας». users.sch.gr. Ανακτήθηκε στις 21 Απριλίου 2021. 
  3. 3,0 3,1 3,2 «Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος». www.apostoliki-diakonia.gr. Ανακτήθηκε στις 21 Απριλίου 2021. 
  4. «Αρχιτεκτονικοί ρυθμοί ναών: Βυζαντινή ναοδομία». byzantineathens.com. Ανακτήθηκε στις 21 Απριλίου 2021. 
  5. «Η ιστορία της Αγια-Σοφιάς». sansimera.gr. Ανακτήθηκε στις 21 Απριλίου 2021. 

Πηγές Επεξεργασία

Η αρχική έκδοση του παρόντος λήμματος βασίστηκε σε κείμενο δημοσιευμένο από την Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος. Δημοσιεύεται στη Βικιπαίδεια κατόπιν άδειας.