Βικιπαίδεια

Κισινάου

Πρωτεύουσα της Μολδαβίας
(Ανακατεύθυνση από Τσισινάου)

Συντεταγμένες: 47°0′N 28°55′E / 47.000°N 28.917°E / 47.000; 28.917

Το Κισινάου (ρουμανικά: Chișinău‎‎, προφέρεται: [kiʃiˈnəw], ρωσικά: Кишинёв‎‎, Κισινιόφ), παλαιότερα και Κισνόβιο,[4][5][6] είναι η πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη της Μολδαβίας.[7] Η πόλη είναι το κύριο βιομηχανικό και εμπορικό κέντρο της χώρας και περίπου το ένα τρίτο του πληθυσμού της Μολδαβίας μένει στην πόλη και στα προάστια της.

Κισινάου
Chișinău
Кишинёв‎‎

Σημαία
Έμβλημα
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Κισινάου
47°1′22″N 28°50′7″E
Χώρα Μολδαβία
Διοικητική υπαγωγήChișinău Municipality
Ίδρυση1436[2]
Έκταση123 km²[3]
Υψόμετρο85 μέτρα
Πληθυσμός651.880 (2024)[1]
Ταχ. κωδ.MD-20xx
Τηλ. κωδ.22 και 32
Ζώνη ώραςUTC+02:00
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Αν και η πόλη υπέστη εκτεταμένες υλικές ζημιές κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, η πλούσια αρχιτεκτονική κληρονομιά της παραμένει. Επιπλέον, διαθέτει πολλά κτίρια σχεδιασμένα με στιλ μεταπολεμικού σοσιαλιστικού ρεαλισμού και μπρουταλισμού.

Ετυμολογία

Επεξεργασία

Η προέλευση του ονόματος της πόλης είναι ασαφής. Μια θεωρία υποστηρίζει ότι το όνομα μπορεί να προέρχεται από την αρχαιο-ρουμανική λέξη κίσλα (chişla, «πηγή» - «πηγή νερού») και νούα (nouă, «νέα»), επειδή χτίστηκε γύρω από μια μικρή πηγή.[8]

Η άλλη εκδοχή, που διατυπώθηκε από Ρουμάνους ιστορικούς και ακαδημαϊκούς, υποστηρίζει ότι το όνομα σχηματίστηκε με τον ίδιο τρόπο όπως το όνομα Κισινέου (Chișineu), μιας πόλης στη Δυτική Ρουμανία, κοντά στα σύνορα με την Ουγγαρία.[9] Το ουγγρικό του όνομα είναι κισγένο (Kisjenő), από το οποίο προέρχεται το ρουμανικό όνομα.[10] Το κισγένο προέρχεται από το κις (kis, "μικρό") και το γένο (Jenő), μία από τις επτά ουγγρικές φυλές που εισήλθαν στη λεκάνη των Καρπαθίων το 896. Τουλάχιστον 24 άλλοι οικισμοί πήραν το όνομά τους από αυτήν την φυλή.[11][12]

Μια τρίτη θεωρία από τον γλωσσολόγο και σλαβιστή Κις Λάγιος υποστηρίζει ότι το όνομα πιθανώς προέρχεται από την κουμανική λέξη Κισίνε (kešene, "τάφος") η οποία προήλθε από το περσικό Κασάνε (kāšāne, "σπίτι").

Ιστορία

Επεξεργασία

Μολδαβική περίοδος

Επεξεργασία

Το Κισινάου ιδρύθηκε το 1436 ως μοναστηριακό χωριό και μέρος του Πριγκηπάτου της Μολδαβίας, το οποίο από τις αρχές του 16ου αιώνα έγινε αυτόνομο κράτος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Στις αρχές του 19ου αιώνα ήταν μια μικρή πόλη 7000 κατοίκων.

Ρωσική Αυτοκρατορική περίοδος

Επεξεργασία

Το 1812 ως αποτέλεσμα του Ρωσοτουρκικού πολέμου, το ανατολικό μέρος της περιοχής της τωρινής Μολδαβίας παραχωρήθηκε από την Οθωμανική Αυτοκρατορία στην Ρωσική σύμφωνα με την Συνθήκη του Βουκουρεστίου. Από τότε η περιοχή έγινε γνωστή ως Βεσσαραβία. Υπό τη ρωσική κυβέρνηση, το Κισινάου έγινε η πρωτεύουσα της πρόσφατα προσαρτημένης περιφέρειας (όμπλαστ) της Βεσσαραβίας. Μεταξύ 26 Μαΐου 1830 και 13 Οκτωβρίου 1836, ο ρώσος αρχιτέκτονας Αβραάμ Μελνίκοβ έχτισε τον Καθεδρικό Ναό της Γέννησης του Κυρίου με ένα υπέροχο καμπαναριό.[13] Το 1840 ολοκληρώθηκε το μνημείο της Θριαμβικής Αψίδας, που σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Λούκα Ζαούσκεβιτς. Το 1858 ολοκληρώθηκε επίσης η κατασκευή του Μοναστηρίου Τσούφλη, χρηματοδοτούμενο από τον βλάχο ευεργέτη Αναστάσιο Τσούφλη.

Η πόλη έπαιξε σημαντικό ρόλο στον Ρωσοτουρκικό Πόλεμο του 1877-78 ως το αρχηγικό κέντρο της Ρωσικής εισβολής.

Κατά τη διάρκεια του Μπελ Επόκ, δήμαρχος της πόλης από το 1877 εώς το 1903 ήταν ο Κάρολ Σμιντ, του οποίου η συμβολή στον εκσυγχρονισμό της πόλης μνημονεύεται ακόμη από τους Μολδαβούς.

 
Κισινάου, 1889

Πογκρόμς

Επεξεργασία

Στα τέλη του 19ου αιώνα, ιδιαίτερα εξαιτίας του αυξανόμενου αντισημιτικού κλίματος στην υπόλοιπη Ρωσική Αυτοκρατορία και καλύτερων οικονομικών συνθηκών στην Μολδαβία, πολλοί εβραίοι διάλεξαν να εγκατασταθούν στο Κισινάου. Έτσι, το 1897 το 46% του πληθυσμού του Κισινάου ήταν εβραίοι.[14]

Το Κισινάου υπήρξε η πόλη δύο μεγάλων πογκρόμ (19-20 Απριλίου 1903, και 19-20 Οκτωβρίου 1905) που αποτέλεσαν μεταξύ άλλων λόγων μία από τις αιτίες της μεγάλης μετανάστευσης των ανατολικοευρωπαίων εβραίων στη Δυτική Ευρώπη και τις ΗΠΑ τα αμέσως επόμενα χρόνια.[15] Το 1903 οι ταραχές συνεχίστηκαν για τρεις ημέρες, με απολογισμό 47 η 49 εβραίους θύματα, 600 τραυματίες και αρκετές εκατοντάδες σπίτια και επιχειρήσεις λεηλατήθηκαν και καταστράφηκαν.[16][17] Ο δήμαρχος Σμιντ αποδοκίμασε τα γεγονότα και παραιτήθηκε. Οι αντιδράσεις σε αυτό το περιστατικό περιελάμβαναν μια αναφορά προς τον Τσάρο Νικόλαο Β' της Ρωσίας εκ μέρους του Αμερικανικού λαού από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Θεόδωρο Ρούζβελτ τον Ιούλιο του 1903.[18] Τον οκτώβριο του 1905 ως αποτέλεσμα του νέου αντι-εβραϊκού πογκρόμ, 19 εβραίοι σκοτώθηκαν και 56 τραυματίστηκαν.[19][20]

Ρουμανική περίοδος

Επεξεργασία

Μετά τη Ρωσική Οκτωβριανή Επανάσταση, η Βεσσαραβία κήρυξε την ανεξαρτησία της από την καταρρέουσα Ρωσική αυτοκρατορία, ως Λαϊκή Δημοκρατία της Μολδαβίας, πριν ενταχθεί στο Βασίλειο της Ρουμανίας. Το 1919, το Κισινάου, με εκτιμώμενο πληθυσμό 133.000 κατοίκων,[21] έγινε η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του βασιλείου. Μεταξύ 1918 και 1940, στο κέντρο της πόλης γίναν μεγάλες εργασίες ανακαίνισης. Η Ρουμανία χορήγησε σημαντικές επιδοτήσεις στην περιοχή και ξεκίνησε μεγάλης κλίμακας επενδυτικά προγράμματα στην υποδομή των κύριων πόλεων της Βεσσαραβίας, επέκτεινε τη σιδηροδρομική υποδομή και ξεκίνησε ένα εκτεταμένο πρόγραμμα για την εξάλειψη του αναλφαβητισμού.

 
Το Μοναστήρι Τσούφλη

Το 1927, ανεγέρθηκε στο κέντρο της πόλης το μνημείο του Στεφάνου του Μέγα.

Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος

Επεξεργασία

Στις 28 Ιουνίου 1940, ως άμεσο αποτέλεσμα του Σύμφωνου Μολότοφ-Ρίμπεντροπ, η Βεσσαραβία προσαρτήθηκε από τη Ρουμανία στην Σοβιετική Ένωση και το Κισινάου έγινε η πρωτεύουσα της νεοσύστατης Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Μολδαβίας.

Κατά την περιόδο 1940-1953 δεκάδες χιλιάδες ντόπιοι της περιοχής εκτοπίστηκαν από την Μολδαβία σε άλλες περιοχές της Σοβιετικής Ένωσης ως μέρος της πολιτικής καταστολής της πιθανής αντιπολίτευσης της κομμουνιστικής εξουσίας.[22]

Ένας καταστροφικός σεισμός σημειώθηκε στις 10 Νοεμβρίου 1940, μεγέθους 7,4 ή 7,7 της κλίμακας Ρίχτερ. Το επίκεντρο του σεισμού ήταν στα βουνά της γειτονικής Ρουμανίας κοντά στην πόλη Μπακάου και οδήγησε σε σημαντικές καταστροφές για την πόλη: 78 νεκροί και 2.795 κατεστραμμένα κτίρια (εκ των οποίων τα 172 ολοσχερώς).[23][24]

 
Το Μνημείο Αιωνιότητας στο Κισινάου αφιερωμένο στους νεκρούς Σοβιετικούς στρατιώτες του Β' Παγκοσμίου Πολέμου

Τον Ιούνιο του 1941, προκειμένου να ανακτήσει τη Βεσσαραβία, η Ρουμανία εισήλθε στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο υπό τη διοίκηση της γερμανικής Βέρμαχτ, κηρύσσοντας τον πόλεμο στη Σοβιετική Ένωση. Το Κισινάου υπέστη σοβαρά πλήγματα από το χάος του πολέμου. Τον Ιούνιο και τον Ιούλιο του 1941, η πόλη βομβαρδίστηκε από ναζιστικές εναέριες επιδρομές. Ωστόσο, οι ρουμανικές και οι νεομολδαβικές πηγές αποδίδουν το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης για τις ζημιές στα σοβιετικά τάγματα καταστροφής, τα οποία επιχειρούσαν στο Κισινάου μέχρι τις 17 Ιουλίου 1941, όταν καταλήφθηκε από τις δυνάμεις του Άξονα.[25]

Κατά τη διάρκεια της γερμανικής και ρουμανικής στρατιωτικής διοίκησης, η πόλη υπέφερε από την πολιτική εξόντωσης των εβραίων κατοίκων της από τους Ναζί, τους οποίους μετέφεραν με φορτηγά στα περίχωρα της πόλης και στη συνέχεια τους εκτελούσαν. Ο αριθμός των εβραίων που δολοφονήθηκαν κατά την αρχική κατοχή της πόλης εκτιμάται σε 10.000 άτομα.[26] Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, το Κισινάου, ήταν η πρωτεύουσα του νεοσύστατου Κυβερνείου της Βεσσαραβίας της Ρουμανίας.[27]

Καθώς ο πόλεμος πλησίαζε στο τέλος του, η πόλη έγινε για άλλη μια φορά πεδίο σφοδρών μαχών, καθώς τα γερμανικά και ρουμανικά στρατεύματα υποχωρούσαν. Το Κισινάου καταλήφθηκε από τον Κόκκινο Στρατό στις 24 Αυγούστου του 1944.

 
Σοβιετικού στυλ πολυκατοικίες στο Κισινάου

Σοβιετική περίοδος

Επεξεργασία

Υπήρξε ραγδαία αύξηση του πληθυσμού τη δεκαετία του 1950 που οδήγησε στην κατασκευή πολλών πολυκατοικιών και παλατιών στο ύφος της σταλινικής αρχιτεκτονικής. Η περίοδος της πιο σημαντικής ανάπλασης της πόλης ξεκίνησε το 1971, όταν το υπουργικό συμβούλιο της Σοβιετικής Ένωσης υιοθέτησε την απόφαση «Σχετικά με τα μέτρα για την περαιτέρω ανάπτυξη της πόλης του Κισινάου», η οποία εξασφάλισε επενδύσεις άνω του ενός δισεκατομμυρίου ρούβλιων από τον κρατικό προϋπολογισμό.[28] Το ποσοστό των κατοικιών που χτίστηκαν κατά τη σοβιετική περίοδο (1951–1990) αντιπροσωπεύει το 74,3% του συνόλου των σπιτιών σήμερα.[29]

Στις 4 Μαρτίου 1977, η πόλη υπέστη ξανά έναν καταστροφικό σεισμό 7,2 ρίχτερ, με επίκεντρο πάλι στο ίδιο σημείο όπως το 1940, με αρκετά θύματα ξανά.[23]

Ανεξαρτησία και μετά

Επεξεργασία

Η Διακήρυξη της ανεξαρτησίας της Μολδαβίας υπογράφηκε στις 27 Αυγούστου 1991, μια εβδομάδα μετά το αποτυχημένο Σοβιετικό πραξικόπημα. Μετά την ανεξαρτησία από τη Σοβιετική Ένωση ακολούθησε μια μεγάλης κλίμακας μετονομασία δρόμων και τοποθεσιών από το κομμουνιστικό θέμα στο εθνικό αλλά και η εγκαινίαση μνημείων όπως το μνημείο για τα θύματα των εβραϊκών γκέτο, ένα χάλκινο άγαλμα του βιβλικού προφήτη Μωυσή, σύμβολο μνήμης για τους χιλιάδες Εβραίους που χάθηκαν κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος.[30]

Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, η Μολδαβία επέτρεψε σε περισσότερους από 600.000 Ουκρανούς πολίτες να εγκαταλείψουν την Ουκρανία μέσω των συνόρων της. Η Μολδαβία συνεχίζει να φιλοξενεί περισσότερους από 100.000 Ουκρανούς πρόσφυγες, οι περισσότεροι από αυτούς στο Κισινάου.[31][32]

Γεωγραφία

Επεξεργασία

Η πόλη βρίσκεται στο κέντρο της Μολδαβίας, στις όχθες του ποταμού Μπικ (Бык) ή Μπακ, έναν παραπόταμο του Δνείστερου, και διαιρείται σε πέντε διοικητικές περιφέρειες. Η συνολική έκτασή της πόλης είναι περίπου 120 χλμ² ενώ του δήμου 635 χλμ² και περιβάλλεται από ένα σχετικά επίπεδο τοπίο με πολύ εύφορο έδαφος.

Κλίμα

Επεξεργασία

Το Κισινάου έχει υγρό ηπειρωτικό κλίμα σύμφωνα με την κλιματική ταξινόμηση Κέππεν που χαρακτηρίζεται από ζεστά καλοκαίρια και κρύους, θυελλώδεις χειμώνες. Οι ελάχιστες θερμοκρασίες του χειμώνα είναι συχνά κάτω από 0 °C (32 °F) και σπάνια πέφτουν κάτω από -10 °C (14 °F).[33] Το καλοκαίρι, η μέση μέγιστη θερμοκρασία είναι περίπου 25 °C (77 °F), ωστόσο, οι θερμοκρασίες περιστασιακά φτάνουν τους 35 έως 40 °C (95 έως 104 °F) στα μέσα του καλοκαιριού στο κέντρο της πόλης.[33] Παρόλο που η μέση υγρασία κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού είναι σχετικά χαμηλή, το μεγαλύτερο μέρος της ετήσιας βροχόπτωσης γίνεται κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, προκαλώντας σπάνιες αλλά ισχυρές καταιγίδες.

Οι θερμοκρασίες της άνοιξης και του φθινοπώρου ποικίλλουν μεταξύ 16 και 24 °C (61 και 75 °F) και η βροχόπτωση κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου τείνει να είναι χαμηλότερη από ό,τι το καλοκαίρι, αλλά με συχνότερες και πιο ήπιες περιόδους βροχής.[33]

 
Το πάρκο του Στέφανου του Μέγα από ψηλά

Πάρκα

Επεξεργασία

Το Κισινάου είναι μια εξαιρετικά πράσινη πόλη.[34] Πολλοί κεντρικοί δρόμοι είναι γεμάτοι δέντρα. Επιπλέον, υπάρχουν μεγάλα πάρκα διάσπαρτα σε όλη την πόλη που διαμορφώνουν το αστικό τοπίο. Τα πιο σημαντικά πάρκα είναι:

  • Grădina Publică Ștefan cel Mare și Sfînt (στο κέντρο): Το πάρκο του Στέφανου του Μέγα στο οποίο υπάρχει επίσης και άγαλμα του. Στο πάρκο υπάρχουν επίσης προτομές διάφορων ρουμανο-μολδαβών λογοτέχνων και ποιητών όπως του Μιχαήλ Εμινέσκου, του Βασίλε Αλεξαντρί, του Δημήτριου Καντεμίρ, του Μίρτσεα Ελιάντε αλλά και του ρώσου Αλεξάντρ Πούσκιν ο οποίος έζησε στην πόλη μερικά χρόνια.
  • Parcul Catedralei (στο κέντρο): Το Καθεδρικό πάρκο με έκταση περίπου 90 στρέμματα άνοιξε το 1836, το ίδιο έτος που καθαγιάστηκε και ο Καθεδρικός ναός της Γέννησης του Κυρίου.
  • Parcul Valea Morilor: Το πάρκο Βαλέα Μόριλορ βρίσκεται νοτιοδυτικά του κέντρου της πόλης και έχει έκταση 1.140 στρέμματα. Άνοιξε το 1951 και διαθέτει επίσης μια μεγάλη λίμνη
  • Parcul La Izvor (βορειοδυτικά): Το πάρκο Λα Ίζβορ άνοιξε το 1972 και καλύπτει μια έκταση 1.500 στρεμμάτων, προσφέροντας 2 μεγάλες λίμνες, πεζογέφυρα και συντριβάνι.
  • Parcul Valea Trandafirilor (νότια): Το πάρκο Βαλέα Τρανταφίριλορ δηλαδή του τριανταφυλλιού διαθέτει 3 μικρές λίμνες και καλύβει μια έκταση 1.450 στρεμμάτων. Παρέχει επίσης ρόδα λούνα παρκ και άλλες ψυχαγωγικές δραστηριότητες.

Οικονομία

Επεξεργασία
 
Το εμπορικό κέντρο Malldova

Το Κισινάου είναι η οικονομική και επιχειρηματική πρωτεύουσα της Μολδαβίας. Το ΑΕΠ της πόλης αποτελεί περίπου το 60% της εθνικής οικονομίας φτάνοντας το 2012 το ποσό των 52 δισεκατομμύρια λέου (4 δισ. δολάρια).[35] Το Κισινάου έχει τον μεγαλύτερο και πιο ανεπτυγμένο τομέα μέσων μαζικής ενημέρωσης στη Μολδαβία και φιλοξενεί πολλές σχετικές εταιρείες που κυμαίνονται από κορυφαία τηλεοπτικά δίκτυα και ραδιοφωνικούς σταθμούς εως και εφημερίδες. Όλες οι εθνικές και διεθνείς τράπεζες (15) έχουν τα κεντρικά τους στο Κισινάου. Αξιοσημείωτα σημάδια προόδου της οικονομίας είναι τα νέα εμπορικά κέντρα που έχουν ανοίξει στο Κισινάου όπως το Malldova, το Port Mall, το Atrium και άλλα.

Δημογραφικά στοιχεία

Επεξεργασία

Σύμφωνα με την Μολδαβική απογραφή πληθυσμού το 2024 στον δήμο του Κισινάου ο πληθυσμός ανερχόταν στα 651.880 άτομα,[1] φανερώνοντας μια μικρή πτώση του πληθυσμού (-0,17%) σε σχέση με την απογραφή του 2014 στην οποία ο πληθυσμός ανερχόταν στους 662.836 κατοίκους.

Εθνικές ομάδες

Επεξεργασία
Εθνική σύνθεση ως ποσοστό % (2024)[1]
Εθνικότητα Κισινάου Μολδαβία
Μολδαβοί 72.9 77.2
Ρουμάνοι 13.07 7.9
Ρώσοι 5.91 3.2
Ουκρανοί 5.1 4.9
Βούλγαροι 0.92 1.6
Γκαγκαούζοι 0.79 4.2
Αλλοι 1.31 1
Σύνολο 100 100

Ομιλούμενες γλώσσες

Επεξεργασία

Σύμφωνα με την απογραφή του 2024 ως μητρική και καθημερινή γλώσσα στο Κισινάου το 49.09% δήλωσαν τα ρουμανικά, 26.12% τα μολδαβικά (ρουμανική διάλεκτος), 23.17% τα ρωσικά και το υπόλοιπο 1.62% άλλες.[1]

Υποδομές και Μεταφορές

Επεξεργασία

Αεροδρόμιο

Επεξεργασία

Το διεθνές αεροδρόμιο του Κισινάου προσφέρει διεθνείς συνδέσεις μεταξύ σημαντικών προορισμών στην Ευρώπη και την Ασία. Βρίσκεται μόλις 13 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά από το κέντρο της πόλης, με το οποίο συνδέεται μέσω λεωφορείων και τρόλεϊ για μόλις 6 λέου δηλαδή περίπου 30 λεπτά του ευρώ.[36]

Οι αεροπορικές εταιρείες FlyOne και HiSky έχουν τα κεντρικά τους στο αεροδρόμιο στο οποίο υπάρχει επίσης κεντρική βάση της Wizz Air.

Σιδηρόδρομοι

Επεξεργασία

Ο κεντρικός κόμβος όλων των σιδηροδρόμων της Μολδαβίας είναι ο Κεντρικός Σιδηροδρομικός Σταθμός του Κισινάου. Υπάρχει ένας άλλος μικρότερος σιδηροδρομικός σταθμός, ο σταθμός Ρεβάτσα, που βρίσκεται στα άκρα της πόλης. Ο σιδηροδρομικός σταθμός του Κισινάου διαθέτει διεθνείς διασυνδέσεις με το Βουκουρέστι, το Κίεβο, το Μινσκ, την Οδησσό, τη Μόσχα, τη Σαμάρα, τη Βάρνα και την Αγία Πετρούπολη. Λόγω της πρόσφατης Εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία τα δρομολόγια προς και από αυτές τις χώρες έχουν διακοπεί προσωρινά με λιγοστές εξαιρέσεις.

 
Τρόλεϊ στον δρόμο

Τρόλεϊ και Λεωφορεία

Επεξεργασία

Υπάρχουν 29 γραμμές λεωφορείων με περίπου 330 στάσεις εντός του δήμου Κισινάου. Σε κάθε στάση των μέσων μαζικής μεταφοράς υπάρχει επισυναπτόμενο πρόγραμμα για λεωφορεία και τρόλεϊ. Υπάρχει επίσης ένα ευρύ δίκτυο τρόλεϊ που περιλαμβάνει 22 γραμμές. Από το 1994, το Κισινάου είδε την καθιέρωση νέων γραμμών τρόλεϊ, καθώς και την αύξηση των οχημάτων των υπάρχον γραμμών, για τη βελτίωση των συνδέσεων μεταξύ των αστικών περιοχών.

Μαρσρούτκα

Επεξεργασία

Στο Κισινάου και τα προάστιά του, εκτελούν δρομολόγια ιδιωτικά μίνι λεωφορεία, γνωστά ως "Μαρσρούτκες" η "Ρουτιέρας" τα οποία ακολουθούν γενικά τις κύριες διαδρομές λεωφορείων και τρόλεϊ.[37][38]

Πολιτισμός

Επεξεργασία

Πολιτιστικά ιδρύματα και μουσεία

Επεξεργασία
 
Το Εθνικό Μουσείο Ιστορίας στο Κισινάου

Στην πόλη εδρεύουν 9 δημόσια και 8 ιδωτικά πανεπιστήμια και η Ακαδημία Επιστημών της Μολδαβίας.

Στο Κισινάου υπάρχουν διάφορα μουσεία. Τα τρία εθνικά μουσεία είναι το Εθνικό Μουσείο Εθνογραφίας και Φυσικής Ιστορίας, το Εθνικό Μουσείο Καλών Τεχνών και το Εθνικό Μουσείο Ιστορίας της Μολδαβίας. Το Εθνικό Μουσείο Εθνογραφίας και Φυσικής Ιστορίας ιδρύθηκε τον Οκτώβριο του 1889 από τον βαρόνο Αλεξάντρου Στιούαρτ, μεταφέρθηκε στην τρέχουσα τοποθεσία του το 1905 και είναι το παλαιότερο μουσείο της χώρας.[39] Φιλοξενεί πάνω από 135.000 εκθέματα, μεταξύ των οποίων μια ανακατασκευή του σκελετού ενός δεινοθήριου (προϊστορικός ελέφαντας), που ανακαλύφθηκε στην περιοχή Ρέζινα το 1966.[40]

Η Εθνική Βιβλιοθήκη της Μολδαβίας βρίσκεται επίσης στο Κισινάου όπως και το Εθνικό Θέατρο Όπερας και Μπαλέτου.[41]

Φεστιβάλ και νυχτερινή ζωή

Επεξεργασία

Η Εθνική Ημέρα Κρασιού και το Φεστιβάλ Κρασιού της Μολδαβίας πραγματοποιούνται κάθε χρόνο το πρώτο Σαββατοκύριακο του Οκτωβρίου στο Κισινάου. Οι εκδηλώσεις γιορτάζουν τη φθινοπωρινή συγκομιδή και αναγνωρίζουν τη μακρά ιστορία της περιοχής στην οινοποίηση, η οποία χρονολογείται τουλάχιστον από το 3.000 π.Χ.[42][43] Η Μολδαβία έχει χαρακτηριστεί ως η πρωτεύουσα του κρασιού της Ευρώπης και το ετήσιο φεστιβάλ της αποτελεί ένα σημαντικό πολιτιστικό και τουριστικό γεγονός καθώς κάθε χρόνο οι δρόμοι γεμίζουν με ανθρώπους που απολαμβάνουν φαγητό, κρασί, χορό και μουσική κατακλύζοντας τους δρόμους.[44]

Στο Κισινάου υπάρχει διασκεδαστική και ποίκιλη νυχτερινή ζώη, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες, διαθέτοντας δεκάδες κλαμπ, παμπ, μπαρ και μπυραρίες.[45]

Αθλητισμός

Επεξεργασία
 
Το Ζίμπρου Στάντιον

Στο Κισινάου εδρεύουν τέσσερις επαγγελματικές ποδοσφαιρικές ομάδες: ΦΚ Ζίμπρου Κισινάου, ΦΚ Ντάτσια Κισινάου, ΦΚ Πολιτέχνικα Κισινάου και ΚΣ Στεάουα Κισινάου, οι οποίες αγωνίζονται στην Α' Εθνική Κατηγορία. Η ΦΚ Ζίμπρου αγωνίζεται στο νεόκτιστο (τα εγκαίνια του στις 20 Μαΐου 2006) Ζίμπρου Στάντιουμ, χωρητικότητας 10.600 θεατών, ενώ οι υπόλοιπες ομάδες αγωνίζονται στο Σταντιονούλ Ρεπούμπλικα (χωρητικότητας 7.687 θεατών) και στο Σταντιονούλ Ντινάμο (2.692 θέσεων).

«Αδελφοποιημένες» πόλεις

Επεξεργασία

Το Κισινάου είναι αδελφοποιημένο με τις εξής πόλεις:[46]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 «Preliminary results of the 2024 Population and Housing Census». statistica.gov.md (στα Ρουμανικά). Εθνικό Γραφείο Στατιστικής της Δημοκρατίας της Μολδαβίας. 30 Ιανουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2025. 
  2. ↑ Vladimir Nicu: «Localitățile Moldovei în documente și cărți vechi: îndreptar bibliografic. Volumul 1: A-L» (Ρουμανικά) Universitas. Κισινάου. 1991. σελ. 173. ISBN-10 5-362-00841-2.
  3. ↑ 3,0 3,1 www.statistica.md/public/files/publicatii_electronice/populatia/Populatia_Republicii_Moldova_2010.pdf.
  4. ↑ «"Μάχου υπέρ Πίστεως και Πατρίδος": Η επαναστατική προκήρυξη του Αλέξανδρου Υψηλάντη». Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2025. 
  5. ↑ «16 Φεβρουαρίου 1821: Ο Υψηλάντης αποφασίζει την έναρξη της Επανάστασης». Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2025. 
  6. ↑ «Χρονολόγιο Ελληνικής Επανάστασης». Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2025. 
  7. ↑ «Moldova Pitorească» [The picturesque Moldova] (PDF). natura2000oltenita-chiciu.ro. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 18 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2022. 
  8. ↑ «History of Chișinău». Kishinev.info (στα Ρουμανικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουλίου 2003. Ανακτήθηκε στις 12 Οκτωβρίου 2008. 
  9. ↑ «Chişinău is magyar volt?». Nyelv és Tudomány (στα Ουγγρικά). 9 Μαΐου 2014. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2024. 
  10. ↑ «Istoria Orașului I». BasarabiaVeche.Com (στα Ρουμανικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2010. 
  11. ↑ «Transindex – Határon túli magyar helységnévszótár». Sebok2.adatbank.transindex.ro. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Δεκεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2016. 
  12. ↑ «Racz Anita» (PDF). Mnytud.arts.unideb.hu. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 14 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2016. 
  13. ↑ «Cathedral of Christ's Nativity, Bell Tower,Triumphal Arch | Chisinau». Visit Chișinău (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 27 Απριλίου 2025. 
  14. ↑ «The Jewish Community of Kishinev». The Museum of the Jewish People at Beit Hatfutsot. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2018. 
  15. ↑ Penkower, Monty Noam (10 September 2004). «The Kishinev Pogrom of 1903: A Turning Point in Jewish History». Modern Judaism 24 (3): 187–225. doi:10.1093/mj/kjh017. https://muse.jhu.edu/article/172771. Ανακτήθηκε στις 27 January 2019. 
  16. ↑ Penkower, Monty Noam (10 September 2004). «The Kishinev Pogrom of 1903: A Turning Point in Jewish History». Modern Judaism 24 (3): 187–225. doi:10.1093/mj/kjh017. https://muse.jhu.edu/article/172771. Ανακτήθηκε στις 27 January 2019. 
  17. ↑ Encyclopaedia Judaica, Vol 10, page 1066. Jerusalem, 1971.
  18. ↑ «VIRTUAL KISHINEV – 1903 Pogrom». Kishinev.moldline.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2016. 
  19. ↑ Pogroms, από International Encyclopedia of the Social Sciences
  20. ↑ "Kishinev", YIVO Encyclopedia of Jews in Eastern Europe
  21. ↑ Kaba, John (1919). Politico-economic Review of Basarabia. Ηνωμένες Πολιτείες: American Relief Administration. σελ. 12. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 3 Οκτωβρίου 2013. 
  22. ↑ Mawdsley 1998, σελ. 73.
  23. ↑ 23,0 23,1 «Building Damage vs. Territorial Casualty Patterns during the Vrancea (Romania) Earthquakes of 1940 and 1977» (PDF). Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 31 Οκτωβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2018. 
  24. ↑ «75 de ani de la cutremurul din 1940». 10 Νοεμβρίου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2018. 
  25. ↑ Pâslariuc, Virgil. «Cine a devastat Chișinăul în iulie 1941?» [Who devastated Chisinau in July 1941?]. Historia.ro (στα Ρουμανικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουνίου 2012. 
  26. ↑ «Ghettos: Memories of the Holocaust: Kishinev (Chișinău) (1941–1944)». Jewish Virtual Library. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Μαρτίου 2017. Ανακτήθηκε στις 11 Οκτωβρίου 2022. 
  27. ↑ Stănică, Viorel (2007). «Administrarea teritoriului României în timpul celui de-al doilea Război Mondial» (στα ro). Transylvanian Review of Administrative Sciences 9 (19): 107–116. https://www.rtsa.ro/rtsa/index.php/rtsa/article/view/166. 
  28. ↑ «Chisinau – the capital of Moldova: Architecture». kishinev.info. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαΐου 2010. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2010. 
  29. ↑ «Energy consumption in households». National Bureau of Statistics of the Republic of Moldova. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Απριλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2017. 
  30. ↑ Light, Duncan; Nicolae, Ion; Suditu, Bogdan (September 2002). «Toponymy and the Communist city: Street names in Bucharest, 1948–1965». GeoJournal 56 (2): 135–144. doi:10.1023/A:1022469601470. Bibcode: 2002GeoJo..56..135L. http://link.springer.com/10.1023/A:1022469601470. Ανακτήθηκε στις 15 March 2021. 
  31. ↑ Carter, Bryan (24 Φεβρουαρίου 2023). «Ukrainian refugees in Moldova: Warmly welcomed but dreaming of home». Euronews (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 6 Ιουλίου 2023. 
  32. ↑ Krasteva, Gergana (16 Απριλίου 2023). «Tears of Ukrainian refugees in Moldova still in limbo as they wait to go home». Metro (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 6 Ιουλίου 2023. 
  33. ↑ 33,0 33,1 33,2 «Климат Кишинева (Climate of Chișinău)» (στα Ρωσικά). Погода и климат. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2023. 
  34. ↑ «Chisinau, Balti and Calarasi in top three cities with most green spaces». IPN.md Adventurista (στα Αγγλικά). 
  35. ↑ «CHIŞINĂU ÎN CIFRE : ANUAR STATISTIC» (PDF). Statistica.md. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 24 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2016. 
  36. ↑ «Chisinau Airport Transportation». Air Mundo (στα Αγγλικά). 
  37. ↑ "Chisinau." Chisinau Infos. World Infos, n.d. Web. 9 Νοεμβρίου 2016.
  38. ↑ «Numărul microbuzelor care circulă pe itinerarele din capitală s-a micșorat cu 600 de unități». Moldpres. 25 Σεπτεμβρίου 2017. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Σεπτεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2017. 
  39. ↑ «National Museum Of Ethnography And Natural History». Visit.MD (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2023. 
  40. ↑ «National Museum of Ethnography & Natural History | Chişinău, Moldova | Attractions». Lonely Planet (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2023. 
  41. ↑ «National Library of Moldova». National Library of Moldova. 2022. Ανακτήθηκε στις 27 Απριλίου 2022. 
  42. ↑ «Moldova's 'National Wine Day'». Rferl.org. 8 Οκτωβρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Σεπτεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2016. 
  43. ↑ «National Wine Day in Chisinau». Moldova-online.travel. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουνίου 2016. Ανακτήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2016. 
  44. ↑ «On the trail of Moldovan wine». Euronews (στα Αγγλικά). 13 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2023. 
  45. ↑ «Nightlife in Chisinau: Insider's Hotspot Guide». Rambling Adventurista (στα Αγγλικά). 
  46. ↑ «Orașe înfrățite». chisinau.md (στα Ρουμανικά). Chișinău. Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2021. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Κισινάου&oldid=11132152"