Υδροφόρος ορίζοντας
Υδροφόρος ορίζοντας (στα αγγλικά είναι γνωστός ως water table, τραπέζι νερού), επίσης γνωστός ως ορίζοντας υπόγειων υδάτων ή υδροφορέας, ονομάζεται η ανώτατη επιφάνεια της ζώνης κορεσμού. Η ζώνη κορεσμού είναι η στάθμη όπου οι πόροι και τα ρήγματα του εδάφους είναι κορεσμένα με υπόγεια ύδατα,[1] τα οποία μπορεί να είναι φρέσκα, αλατούχα ή υφάλμυρα, ανάλογα με την τοποθεσία. Μπορεί επίσης να εξηγηθεί απλά ως το βάθος κάτω από το οποίο το έδαφος είναι κορεσμένο.
Τα υπόγεια ύδατα μπορεί να προέρχονται από βροχοπτώσεις ή από υπόγεια ύδατα που ρέουν στον υδροφόρο ορίζοντα. Σε περιοχές με επαρκείς βροχοπτώσεις, το νερό της βροχής διεισδύει μέσω πόρων στο έδαφος, περνώντας από την ακόρεστη ζώνη, και συγκρατείται μεταξύ στρωμάτων πετρωμάτων ανόμοιας διαπερατότητας. Σε αυξανόμενα βάθη, το νερό γεμίζει περισσότερους από τους πόρους στα εδάφη, μέχρι να επιτευχθεί μια ζώνη κορεσμού. Κάτω από τον υδροφόρο ορίζοντα, στη φρεατική ζώνη (ζώνη κορεσμού), στρώματα διαπερατών πετρωμάτων που παράγουν υπόγεια ύδατα ονομάζονται υδροφορείς. Σε λιγότερο διαπερατά εδάφη, όπως οι σφιχτοί βραχώδεις σχηματισμοί και οι ιστορικές αποθέσεις του πυθμένα της λίμνης, ο υδροφόρος ορίζοντας μπορεί να είναι πιο δύσκολο να προσδιοριστεί.
Η στάθμη του παρουσιάζει μεγάλες εποχικές μεταβολές, είναι δηλαδή χαμηλότερη το καλοκαίρι και υψηλότερη το χειμώνα, ενώ παρομοίως επηρεάζεται και κατά τη διάρκεια υγρών και ξηρών περιόδων.[2][3]
Ο υδροφόρος ορίζοντας είναι η επιφάνεια όπου η κεφαλή πίεσης νερού είναι ίση με την ατμοσφαιρική πίεση (όπου πίεση μετρητή = 0). Μπορεί να απεικονιστεί ως η «επιφάνεια» των υπόγειων υλικών που είναι κορεσμένα με υπόγεια ύδατα σε μια δεδομένη περιοχή.[4]
Ο «υδροφόρος ορίζοντας» και η «στάθμη του νερού» δεν είναι συνώνυμα, διότι αν ένας βαθύτερος υδροφόρος ορίζοντας έχει χαμηλότερη διαπερατή μονάδα που περιορίζει την ανοδική ροή, τότε η στάθμη του νερού σε αυτόν τον υδροφόρο ορίζοντα μπορεί να ανέλθει σε επίπεδο μεγαλύτερο ή μικρότερο από το υψόμετρο του πραγματικού υδροφόρου ορίζοντα. Η ανύψωση του νερού σε αυτό το βαθύτερο πηγάδι εξαρτάται από την πίεση στον βαθύτερο υδροφόρο ορίζοντα και αναφέρεται ως ποτενσιομετρική επιφάνεια, και όχι ως υδροφόρος ορίζοντας.[4]
Επιδράσεις στην κατασκευή
Επεξεργασία
Ένας υδροφόρος ορίζοντας κοντά στην επιφάνεια επηρεάζει την εκσκαφή, την αποστράγγιση, τα θεμέλια, τα πηγάδια και τα χωράφια έκπλυσης (σε περιοχές χωρίς δημοτικό νερό και αποχέτευση) και πολλά άλλα.
Όταν η εκσκαφή πραγματοποιείται αρκετά κοντά στον υδροφόρο ορίζοντα για να φτάσει στην τριχοειδή δράση του, τα υπόγεια ύδατα πρέπει να απομακρύνονται κατά τη διάρκεια της κατασκευής. Η διαδικασία αυτή λέγεται έλεγχος υδροφόρου ορίζοντα (αγγλικά: watertable control), δηλαδή η τακτική αποστράγγισης για τον έλεγχο της στάθμης των υπόγειων υδάτων σε μια περιοχή. Αυτό είναι εμφανές στο Βερολίνο, το οποίο είναι χτισμένο σε αμμώδες, ελώδες έδαφος και ο υδροφόρος ορίζοντας είναι γενικά 2 μέτρα κάτω από την επιφάνεια. Ως αποτέλεσμα, μπορεί συχνά να δει κάποιος στο Βερολίνο ροζ και μπλε σωλήνες να μεταφέρουν υπόγεια ύδατα από εργοτάξια στον ποταμό Spree (ή σε κανάλια).
Επίσης, οι υδροφόροι ορίζοντες χρησιμοποιούνται σε μεγάλη κλίμακα παγκοσμίως για την παραγωγή πόσιμου νερού. Ωστόσο, αν η άντληση υπερβαίνει την εισροή των νερών ή αν χρησιμοποιείται μη ανανεώσιμο ορυκτό νερό, δεν παρέχεται βιώσιμη και μόνιμη χρήση.
Δείτε επίσης
Επεξεργασία- Αρτεσιανός υδροφόρος ορίζοντας: περιορισμένος υδροφόρος ορίζοντας που περιέχει υπόγεια ύδατα υπό θετική πίεση.
- Υδρογεωλογία: η μελέτη κατανομής και κίνησης των υπόγειων υδάτων.
- Κύκλος του νερού, γνωστός και ως υδρολογικός κύκλος.
- Υδρόσφαιρα
Αναφορές
Επεξεργασία- ↑ «What is the Water Table?». imnh.isu.edu. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2016.
- ↑ «Phreatic Zone». TheFreeDictionary.com. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουνίου 2012.
- ↑ «Phreatic Zone». Encyclopædia Britannica. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουνίου 2012.
- ↑ 4,0 4,1 Freeze, R. Allan· Cherry, John A. (1979). Groundwater. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall. ISBN 9780133653120. OCLC 252025686.[Χρειάζεται σελίδα]