Υπέρτατος Κυβερνήτης της Εκκλησίας της Αγγλίας

Ο Υπέρτατος Κυβερνήτης της Εκκλησίας της Αγγλίας είναι ένας τίτλος που φέρεται από τους Βρετανούς μονάρχες που φανερώνει την κατ' όνομα ηγεσία τους στην Εκκλησία της Αγγλίας.[1] Αν και η εξουσία του μονάρχη στην Εκκλησία της Αγγλίας δεν είναι ισχυρή, η θέση είναι ακόμη πολύ σχετική με την εκκλησία και παρατηρείται περισσότερο σε μια συμβολική ιδιότητα. Ο Υπέρτατος Κυβερνήτης, επίσημα, διορίζει υψηλόβαθμα μέλη της εκκλησίας με την συμβουλή του Πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου, ο οποίος με την σειρά του συμβουλεύεται τους ηγέτες της εκκλησίας.[1]

Ο Βασιλιάς Κάρολος Γ΄ είναι ο Υπέρτατος Κυβερνήτης της Εκκλησίας της Αγγλίας από τις 8 Σεπτεμβρίου 2022

Σημερινός Υπέρτατος Κυβερνήτης της Εκκλησίας της Αγγλίας είναι ο βασιλιάς Κάρολος Γ΄ του Ηνωμένου Βασιλείου.

Ιστορία Επεξεργασία

Ο τίτλος δημιουργήθηκε για την Ελισάβετ Α'. Ο πατέρας της, Ερρίκος Η', είχε τον τίτλο της Υπέρτατης Κεφαλής της Αγγλικής εκκλησίας, αποσπώντας την από την εξουσία της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας μετά τον αφορισμό του Ερρίκου Η' από τον Πάπα το 1533 σχετικά με το διαζύγιο του από την Αικατερίνη της Αραγωνίας και την ένωσή του με την Άννα Μπολέιν. Κατά το 1538 ο Ερρίκος είχε αποσπασθεί από τη Ρώμη, κατέσχε την ιδιοκτησία της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας στην Αγγλία και κήρυξε την Εκκλησία της Αγγλίας ως καθιερωμένη εκκλησία με αυτόν επικεφαλής της.

 
Ο Ερρίκος Η' που συγκρούσθηκε με το Πάπα, δεν κράτησε τον τίτλο του Υπέρτατου Κυβερνήτη, τον οποίο απέκτησε πρώτη η κόρη του, Ελισάβετ Α'.

Ο Νόμος της Υπεροχής του 1534 επιβεβαίωνε την θέση του Βασιλιά ως έχοντος υπεροχή στην εκκλησία και απαιτούσε η αριστοκρατία να ορκίζεται έναν όρκο που αναγνωρίζει την υπεροχή του Ερρίκου.[2] Η κόρη του Ερρίκου, Βασίλισσα Μαρία Α', προσπάθησε να αποκαταστήσει την υποταγή της Αγγλικής Εκκλησίας στον Πάπα και ανακάλεσε τον Νόμο της Υπεροχής το 1555.[3] Η Ελισάβετ πήρε το θρόνο το 1558 και το ίδιο έτος το Κοινοβούλιο ψήφισε τον Νόμο της Υπεροχής του 1558 ο οποίος αποκατέστησε τον αρχικό νόμο.[4] Παρ' όλα αυτά, για να μετριάσει τις κριτικές, οι ευγενείς του Όρκου της Υπεροχής απαιτείτο να δίνουν όρκο στον τίτλο του μονάρχη ως Υπέρτατου Κυβερνήτη της εκκλησίας παρά ως Υπέρτατης Κεφαλής. Αυτή η διατύπωση κατέρριψε την κατηγορία ότι η μοναρχία ισχυριζόταν θεϊκότητα ή ότι σφετερίζεται τον Ιησού Χριστό, τον οποίο η Βίβλος προσδιορίζει ως κεφαλή της εκκλησίας.[5]

Ο Υπερασπιστής της Πίστης είναι μέρος του τίτλου του Βρετανού μονάρχη από τότε που κατοχυρώθηκε στον Ερρίκο Η' από τον Πάπα Λέοντα Ι΄ το 1521 σε αναγνώριση του ρόλου του Ερρίκου στην αντίθεση στην Προτεσταντική Μεταρρύθμιση[2] Ο πάπας απέσυρε τον τίτλο, αλλά αργότερα απονεμήθηκε πάλι από το Κοινοβούλιο στην βασιλεία του Εδουάρδου ΣΤ' της Αγγλίας.

Τριάντα Εννέα Άρθρα Επεξεργασία

 
Η Βασίλισσα Ελισάβετ Β΄ ήταν η μακροβιότερη Υπέρτατη Κυβερνήτης της Εκκλησίας της Αγγλίας, από το 1952 έως το 2022 (70 χρόνια).

Ο βασιλικός αυτός ρόλος αναγνωρίζεται στον Πρόλογο των 39 Άρθρων του 1562. Αναφέρει τα εξής:

"Όντας κατά τα Θεϊκά Μυστήρια, σύμφωνα με το δίκαιο τίτλο Μας, Υπερασπιστές της Πίστης και Υπέρτατοι Κυβερνήτες της Εκκλησίας εντός των κτήσεων Μας, βρίσκουμε σύμφωνο σε αυτό το Βασιλικό Μας Αξίωμα και το θρησκευτικό Μας ζήλο να διατηρούμε την Εκκλησία υπό την Ευθύνη Μας, σε Ενότητα της αληθινής Θρησκείας και εν Ειρήνη...

  Το Άρθρο 37 κάνει αυτόν τον ισχυρισμό για την βασιλική υπεροχή πιο σαφή[6]:

"Η Αυτού Μεγαλειότης ο Βασιλιάς έχει την υπέρτατη δύναμη στο Βασίλειο της Αγγλίας και στις κτήσεις του, μέσα στις οποίες βρίσκεται η Κυβέρνηση όλων των κτήσεων του βασιλείου είτε εκκλησιαστικών είτε δημοσίων, και δεν υπόκειται σε καμία ξένη δικαιοδοσία...Ο Επίσκοπος της Ρώμης δεν έχει καμιά δικαιοδοσία στο Βασίλειο της Αγγλίας.

Εκκλησία της Σκωτίας Επεξεργασία

Στην Εκκλησία της Σκωτίας, μια Πρεσβυτεριανή εθνική εκκλησία, ο μονάρχης είναι αυτόματα μέλος, μα δεν έχει ηγετική θέση. Παρ' όλα αυτά, ο μονάρχης διορίζει τον Λόρδο Ύπατο Αρμοστή στη Γενική Συνέλευση της Εκκλησίας της Σκωτίας ως τον προσωπικό του αντιπρόσωπο, με έναν ευρέως επίσημο ρόλο. Όμως, η βασίλισσα Ελισάβετ β' είχε περιστασιακά αναλάβει τον ρόλο προσωπικά, όπως όταν εγκαινίασε τη Γενική Συνέλευση η ίδια το 1977 και το 2002 (τα έτη του Ασημένιου και του Χρυσού Ιωβηλαίου της).[7]

Λίστα Υπέρτατων Κυβερνητών Επεξεργασία

Όνομα Έτη Σημειώσεις
Ερρίκος Η' (1536-1547) Ως Υπέρτατη Κεφαλή μόνο
Εδουάρδος ΣΤ' (1547-1553) Ως Υπέρτατη Κεφαλή μόνο
Ελισάβετ Α' (1559-1603)
Ιάκωβος Α' (1603-1625)
Κάρολος Α' (1625-1649) εκτελέσθηκε
Όλιβερ Κρόμγουελ (1653-1658)
Ρίτσαρντ Κρόμγουελ (1658-1659)
Κάρολος Β' (1660-1685) Μεταστράφηκε στον Ρωμαιοκαθολικισμό στο νεκρικό του κρεβάτι.[8]
Ιάκωβος Β' (1685-1688) Ρωμαιοκαθολικός, εκθρονίσθηκε
Μαρία Β' (1689-1694) Από κοινού με τον Γουλιέλμο Γ'
Γουλιέλμος Γ' (1689-1702) Από κοινού με την Μαρία Β' (1689-1694)
Άννα Α' (1702-1714)
Γεώργιος Α' (1714-1727)
Γεώργιος Β' (1727-1760)
Γεώργιος Γ' (1760-1820)
Γεώργιος Δ' (1820-1830)
Γουλιέλμος Δ' (1830-1837)
Βικτωρία (1837-1901)
Εδουάρδος Ζ' (1901-1910)
Γεώργιος Ε' (1910-1936)
Εδουάρδος Η' (1936)
Γεώργιος ΣΤ' (1936-1952)
Ελισάβετ Β' (1952-2022)
Κάρολος Γ΄ (2022- )

 

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 «The Monarchy Today > Queen and State > Queen and Church > Queen and Church of England». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Μαρτίου 2008. Ανακτήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2009. 
  2. 2,0 2,1 Catholic Encyclopedia: Henry Viii
  3. Catholic Encyclopedia: Mary Tudor
  4. Elizabeth's Supremacy Act (1559)
  5. Ephesians 5:23
  6. The Thirty Nine Articles
  7. BBC News "Royal Thanks at Church Assembly" http://news.bbc.co.uk/1/hi/scotland/2007449.stm
  8. Abbott, Jacob (1849). History of King Charles the Second of England" p. 302.