Το Φάντασμα του Κιέβου είναι αστικός μύθος[1] με ήρωα έναν υποτιθέμενο Ουκρανό πιλότο ενός MiG-29 στον Ρωσο-Ουκρανικό Πόλεμο. Σύμφωνα με τον μύθο, τον οποίο υιοθέτησε και η υπηρεσία πληροφοριών της Ουκρανίας, αυτός ο πιλότος μαχητικού κατέρριψε έξι αεροσκάφη των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων.[2] Ο μύθος του Φαντάσματος του Κιέβου χρησιμοποιήθηκε από την ουκρανική πλευρά ως προπαγανδιστής στον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο για να τονώσει το ηθικό των Ουκρανών.[3]

Φάντασμα του Κιέβου
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Привид Києва (Ουκρανικά)
Προφορά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπιλότος μαχητικών
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςUkrainian Air Force και Πολεμική αεροπορία
Πόλεμοι/μάχεςΡωσική εισβολή στην Ουκρανία, Μάχη του Κιέβου (2022) και Northern Ukraine campaign
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Διάδοση Επεξεργασία

Ο μύθος δημιουργήθηκε την πρώτη ημέρα της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, πιθανότατα στο Twitter,[2] όταν χρήστες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ανέφεραν χωρίς στοιχεία ότι ένας πιλότος είχε καταρρίψει πολλαπλά ρωσικά αεροσκάφη κατά την επίθεση στο Κίεβο.[1] Δημοσιεύσεις ανέφεραν κατέρριψε τέσσερα επιθετικά ελικόπτερα και ένα αεροπλάνο που μετέφερε αερομεταφερόμενα στρατεύματα νότια του Κιέβου, ενώ σύμφωνα με άλλες ο πιλότος κατέρριψε τουλάχιστον δύο SU-35, ένα SU-27, ένα MiG-29 και δύο SU-25.[4] Αν οι καταρρίψεις είχαν γίνει από πραγματικό πιλότο, τότε θα ήταν ο πρώτος ιπτάμενος άσσος του 21ου αιώνα.[5]

Διάφορα βίντεο και εικόνες χρησιμοποιήθηκαν για να αυξήσουν την αξιοπιστία των αναφορών, όπως το βίντεο μιας αερομαχίας πάνω από το Κίεβο, υποστηρίζοντας ότι απεικονίζουν το φάντασμα του Κιέβου.[2] Τα βίντεο που υποτίθεται ότι δείχνουν το φάντασμα του Κιέβου εθεάθησαν εκατομμύρια φορές σε πλατφόρμες όπως το Twitter και το YouTube.[3] Άλλα δημοσιεύματα επικεντρώνονταν στη συναισθηματική πλευρά του μυθικού ήρωα. Ο μύθος διαδόθηκε αρχικά από λογαριασμούς που επικεντρώνονταν σε στρατιωτικά θέματα, αλλά σύντομα αναδημοσιεύθηκε και από άλλους χρήστες των πλατφορμών, ιδίως επαγγελματίες και ημιεπαγγελματίες δημιουργούς περιεχομένου. Τότε παρατηρήθηκε και ο μέγιστος αριθμός αλληλεπιδράσεων σχετικά με τον μύθο.[2] Το αποτέλεσμα της διάδοσης ήταν να αναφερθεί ακόμη και σε θεωρούμενα ως έγκυρα μέσα ενημέρωσης, αν και δεν υπήρχαν στοιχεία ότι ήταν πραγματικό πρόσωπο.[2]

Ο πρώην πρόεδρος της Ουκρανίας, Πέτρο Ποροσένκο δημοσίευσε στο Twitter τις 25 Φεβρουαρίου μια εικόνα ενός πιλότου ισχυριζόμενος ότι είναι το Φάντασμα του Κιέβου.[6] Η φωτογραφία στη συνέχεια βρέθηκε ότι είχε δημοσιευθεί πρώτη φορά το 2019.[7] Στις 27 Φεβρουαρίου, η εθνική υπηρεσία πληροφοριών της Ουκρανίας δημοσίευσε ότι το Φάντασμα του Κιέβου είχε καταρρίψει 10 αεροπλάνα.[8] Ο πιλότος Στέπαν Ταραμπάνκα αναγνωρίστηκε ως το φάντασμα του Κιέβου από διάφορα μέσα, ενώ υπήρξαν ατεκμηρίωτες αναφορές ότι είχε καταρρίψει 40 αεροσκάφη.[1] Ο Στέπαν Ταραμπάνκα σκοτώθηκε σε αερομαχία τις 13 Μαρτίου 2022 και του απονεμήθηκε μετά θάνατον το βραβείο του ήρωα της Ουκρανίας.[1]

Σύμφωνα με την πύλη ελέγχου γεγονότων Snopes, το βίντεο που κοινοποιήθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης του Ghost of Kiev είναι ένα βίντεο που δημιουργήθηκε στον Digital Combat Simulator.[9] Πολλές από τις φωτογραφίες οι οποίες υποτίθεται ότι απεικόνιζαν το φάντασμα του Κιέβου ήταν ψεύτικες.[10] Τις 2 Μαρτίου 2022 το Military.com δημοσίευσε ότι το φάντασμα του Κιέβου ήταν σχεδόν σίγουρα μύθος.[11]

Οι Ουκρανικές αρχές παραδέχθηκαν ότι το φάντασμα του Κιέβου ήταν μύθος με μια δημοσίευση στο facebook στις 30 Απριλίου 2022, η οποία έγραφε ότι το φάντασμα του Κιέβου ήταν ένας μυθικός υπερήρωας που δημιουργήθηκε τον ουκρανικό λαό.[1]

Αντίκτυπος Επεξεργασία

Ο μύθος του Φαντάσματος του Κιέβου χρησιμοποιήθηκε από την ουκρανική πλευρά ως προπαγανδιστής στον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο.[3] Όταν το ουκρανικό Υπουργείο Άμυνας ανέβασε στο Twitter μια εικόνα ενός MiG-29 και είπε ότι πολλοί έμπειροι έφεδροι της πολεμικής αεροπορίας είχαν ενεργοποιηθεί, θεωρήθηκε ως μια προσπάθεια ενίσχυσης του ηθικού της Ουκρανίας. Με αντίστοιχο τρόπο χρησιμοποιήθηκε προπαγανδιστικά και η βύθιση του ρωσικού καταδρομικού Μόσκβα.[12]

Η περίπτωση του φαντάσματος του Κιέβου είναι ενδεικτική της δυνατότητας διάδοσης προπαγάνδας σε πολλαπλά είδη μέσων, με συν-δημιουργία αφηγημάτων από κάτω προς τα πάνω, η οποία με τη σειρά της τροφοδοτεί την προπαγάνδα. Επίσης δείχνει πώς οι χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να έχουν ενεργό ρόλο σε ένα υβριδικό πόλεμο.[2]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 «Ukraine admits 'Ghost of Kyiv' fighter pilot is a myth». AP NEWS (στα Αγγλικά). 2 Μαΐου 2022. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2023. 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Ciammella, Fabio (2022). «Pratiche creative e propaganda transmediale al tempo della guerra ibrida: il caso Ghost of Kyiv = Creative practices and transmedia propaganda at the time of hybrid warfare: the Ghost of Kyiv case» (στα it). H-ermes. Journal of Communication (University of Salento). doi:10.1285/i22840753n22p87. http://siba-ese.unisalento.it/index.php/h-ermes/article/view/26316/21797. 
  3. 3,0 3,1 3,2 Helmut Michelis, Der Geisterflieger von Kiew, RP Online vom 3. März 2022.
  4. Naar, Ismaeel (25 February 2022). «Ukrainians call unidentified fighter pilot 'Ghost of Kiev' after dogfight videos surface». The National. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 February 2022. https://web.archive.org/web/20220225235404/https://www.thenationalnews.com/world/europe/2022/02/25/ukrainians-call-unidentified-fighter-pilot-ghost-of-kiev-after-dogfight-videos-surface/. Ανακτήθηκε στις 25 February 2022. 
  5. «Is 'Ghost of Kyiv' real? Ukrainian military tweets on mystery MiG-29 pilot». The Week. 25 February 2022. https://www.theweek.in/news/world/2022/02/25/is-ghost-of-kyiv-real-ukrainian-military-tweets-on-mystery-mig-29-pilot.html. Ανακτήθηκε στις 25 February 2022. 
  6. LW (26 February 2022). «Former Ukraine president confirms the 'Ghost of Kyiv' is real». Marca. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 February 2022. https://web.archive.org/web/20220226053506/https://www.marca.com/en/lifestyle/world-news/2022/02/26/6219757d22601d2e038b45bf.html. Ανακτήθηκε στις 26 February 2022. 
  7. Eisele, Ines (1 March 2022). «Fact check: Ukraine's 'Ghost of Kyiv' fighter pilot». Deutsche Welle. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 March 2022. https://web.archive.org/web/20220301121017/https://www.dw.com/en/fact-check-ukraines-ghost-of-kyiv-fighter-pilot/a-60951825. Ανακτήθηκε στις 1 March 2022. 
  8. (στα uk)5 Kanal. 27 February 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 February 2022. https://web.archive.org/web/20220227185053/https://www.5.ua/ukrayina/lehendarnyi-ukrainskyi-pilot-pryvyd-kyieva-vzhe-zbyv-10-rosiiskykh-litakiv-sbu-269515.html. Ανακτήθηκε στις 27 February 2022. 
  9. Evon, Dan (25 Φεβρουαρίου 2022). «Is This 'Ghost of Kyiv' Video Real?». Snopes (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2023. 
  10. «Fact check: The 'Ghost of Kyiv' fighter pilot – DW – 05/04/2022». dw.com (στα Αγγλικά). 5 Απριλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2023. 
  11. Novelly, Thomas (2 Μαρτίου 2022). «Ukraine's Fighter Ace 'Ghost of Kyiv' May Be a Myth, But It's Lethal as War Morale». Military.com. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2022. 
  12. «How Ukraine's 'Ghost of Kyiv' legendary pilot was born». BBC News (στα Αγγλικά). 1 Μαΐου 2022. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2023.