Βικιπαίδεια

Φίλιπ Τζέιμς Γκριν

Ο Φίλιππος Τζέιμς Γκριν (αγγλικά: Philip James Green) ήταν Πρόξενος της Μεγάλης Βρετανίας στην Πάτρα κατά την έναρξη της Επανάστασης του 1821 και από τους πιο πολλούς μελετητές[1] θεωρείται ως ένας από τους πιο μεγάλους μισέλληνες που καταγράφονται στην ιστορία του 1821, αφού με τη στάση του προκάλεσε αδικαιολόγητα πολλά δεινά στην Ελλάδα γενικότερα, αλλά και στην Πάτρα και τους Πατρινούς.

Οικογένεια Επεξεργασία

Ο Γκριν είχε «δύο αδέλφια τον Ριχάρδο και τον Ιωάννη, Πρόξενο της Αγγλίας στην Ελλάδα και τραπεζίτη αντίστοιχα».[2] Ο Ριχάρδος Γκριν (1798-1878), γεννήθηκε στο Λονδίνο αλλά έζησε την περισσότερη ζωή του στην Πάτρα. Δραστηριοποιήθηκε και αυτός στο εμπόριο σταφίδας και το 1830 παντρεύτηκε την Αβροκόμη Καλαμογδάρτη, ανιψιά του Δεσπότη Παλαιών Πατρών Γερμανού και του Ανδρέα Καλαμογδάρτη, με την οποία απέκτησαν τον Ερρίκο Γκριν, ο οποίος ήταν έμπορος και τραπεζικός υπάλληλος. Ενταφιάστηκε στο Α΄ Νεκροταφείο Πατρών όπου μέχρι και σήμερα βρίσκεται ο οικογενειακός τάφος της οικογένειας Γκριν. Η περιουσία της οικογένειας Γκριν στην Πάτρα περιείχε εκτάσεις στην περιοχή της Άνθειας και έπαυλη στα Υψηλά Αλώνια, διακοσμημένη με αρχαιότητες, εκ των οποίων δόθηκαν από τον ανιψιό του Ερρίκο Γκριν(1832-1896) στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Πάτρας δυο αγαλματάκια, πιθανόν στην προσπάθειά του να αποκαταστήσει τη φήμη της οικογένειάς του. Δεν ξέρουμε αν είναι αλήθεια, που βρίσκονται τα αγαλματάκια ή από που προέρχονται διότι εκείνη την εποχή δεν υπήρχε επίσημο μουσείο στην Πάτρα, το γεγονός όμως καταγράφεται στην εφημερίδα Νεολόγος. [3]

Βιογραφία Επεξεργασία

Ο Φίλιππος Γκριν δραστηριοποιήθηκε με το κερδοφόρο για αυτόν εμπόριο σταφίδας, ως εκπρόσωπος της αγγλικής εταιρίας Cartwright, ενώ μέσω του εμπορίου και εξαιτίας αυτού, διατηρούσε στενές επαφές με τους Τούρκους. Το 1818 ορίστηκε Γενικός Πρόξενος της τότε υπερδύναμης Αγγλίας στην Πελοπόννησο. Ως Πρόξενος της Αγγλίας, ο Γκριν, κατά τη διάρκεια της επανάστασης, δεν αντιμετώπιζε κανένα πρόβλημα προστασίας ή κίνδυνο από τους επαναστατημένους Έλληνες. Εκμεταλλευόμενος όμως αυτή τη θέση, αλλά και την αντίθετη, εχθρική στάση της Αγγλίας για την Ελληνική επανάσταση (ειδικά τα πρώτα χρόνια της επανάστασης) δεν εξόφλησε ποτέ τις υψηλές οφειλές του σε μεγαλοτραπεζίτες, όπως τον Ιωάννη Παπαδιαμαντόπουλο, με πρόφαση ότι, ως επαναστάτες, ήταν παράνομα πρόσωπα για την Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Η δράση του Γκριν κατά την επανάσταση Επεξεργασία

Ο Φίλιππος Γκριν, κατά τη διάρκεια της επανάστασης παρενέβαινε εις βάρος την Ελλάδας. Με την έκρηξη της Επανάστασης, έστειλε επιστολή στον αδελφό του Γιουσούφ πασά να τον ειδοποιήσει να ξεκινήσει γρήγορα για την Πάτρα, αναβάλλοντας την πολιορκία της Εύβοιας που είχε προγραμματίσει. Αντιλαμβανόμενος τις ενέργειες των Φιλικών στην Πάτρα, ο Γκριν προειδοποίησε τους Τούρκους στο κάστρο της πόλης «για το σχέδιο υπονόμευσης του από τους επαναστατημένους Έλληνες, δια του διερμηνέα του Βαρθόλδη Σταυροδρομίδη»[4] ματαιώνοντας έτσι την άλωση του «και την ολοκληρωτική απελευθέρωση της πόλης[4]», ενώ συγχρόνως ενημέρωσε τον Γιουσούφ Πασά, που «ήδη είχε στρατοπεδεύει στο Ρίο, πως αν δεν προλάβει, οι Έλληνες θα καταλάμβαναν το φρούριο τη νύχτα». [5]Επίσης από την προηγούμενη μέρα της εισόδου του Γιουσούφ στην πόλη, προμήθευσε τους Τούρκους «τα δίχρωμα ελληνικά σήματα»[6] τα οποία φορούσαν για παραπλάνηση.

Ο Γιουσούφ Πασάς, κατά την είσοδο του στην πόλη της Πάτρας στις 3 Απριλίου 1821, λεηλάτησε και έκαψε σπίτια και καταστήματα και κατέσφαξε τους χριστιανούς οι οποίοι ζήτησαν άσυλο στα ξένα προξενεία. «Ο Άγγλος πρόξενος Γκρην όχι μόνο δεν προστάτευε όσους κατέφευγαν στο Αγγλικό προξενείο»,[7] αλλά και όπως αναφέρει ο Γερμανός, εκμεταλλευόμενος την αναταραχή «είχε γυμνώσει πολλά σπίτια και εργαστήρια, τα οποία ήσαν γεμάτα από διάφορον πράγμα» ενώ όταν «γυναίκες τινές αδύνατοι, με ανήλικα βρέφη (εζήτησαν) να καταφύγουν εις το κονσολάτον του, τας έδιωξε και τας έκλεισεν έξω»[4]. Σε ειδική επιστολή που έστειλε στον Άγγλο Αρμοστή των Ιονίων Φρ. Άνταμ, ο Γκριν, «περιγράφει την κατάσταση που επικράτησε στην πόλη τις πρώτες ημέρες της Επανάστασης, καταγγέλει τους Επτανήσιους της Πάτρας για τη συμμετοχή τους στον Αγώνα και χαρακτηρίζει την εξέγερση δημιούργημα ρωσικών μηχανορραφιών»[8].

Στην πτώση του Μεσολογγίου, έσπευσε να συγχαρεί τον Κιουταχή και τον Ιμπραήμ, συμπεριφορά για την οποία τον επιτίμησε ακόμα και ο ίδιος ο πρωθυπουργός της Αγγλίας, Τζορτζ Κάνιγκ (Canning)

Ο Γκριν εφοδίαζε τους Τούρκους στα κάστρα της Πάτρας και του Ρίου με πλοία που κατέπλεαν από τη Ζάκυνθο. Στα αρχεία του Ιωάννη Παπαδιαμαντόπουλου, ο οποίος ήταν προύχοντας της Πάτρας με μεγάλη προσφορά στον Αγώνα, βρέθηκε επιστολή του ιδίου και άλλων προκρίτων των Πατρών,(Αχαϊκό Διευθυντήριο) που διαμαρτύρονται στον Γκριν για αυτή του την ενέργεια.[9]

Τον Οκτώβριο του 1821 ο Γκριν,φοβούμενος «τιμωρία από τους επαναστάτες»[10],κατέφυγε στη Ζάκυνθο, όπου με αντάλλαγμα τεράστια κέρδη, συνέχισε να τροφοδοτεί τα τουρκικά στρατεύματα, μέχρι που απειλήθηκε από τον Αρμοστή της Ζακύνθου με εξορία.

Αποχώρηση από την Ελλάδα Επεξεργασία

Το 1824 η αγγλική κυβέρνηση αναγκάζεται να διακόψει τη συνεργασία της με τον Φίλιπ Γκριν. Στις 4 Οκτωβρίου 1828 συνοδεύει στην Πάτρα Τούρκους αξιωματικούς «προσερχομένους εις τους Γάλλους δια διαπραγματεύσεις παραδόσεως του Φρουρίου».[11] Ο Γκριν δεν επέστρεψε έκτοτε στην Πάτρα και επιστρέφει στο Λονδίνο όπου και τυπώνει προς δικαιολόγησή του το φυλλάδιο Sketches of the War in Greece, με επιστολές του από την Πάτρα των ετών 1821-1826.

Πεθαίνει στο Λονδίνο πολλές δεκαετίες αργότερα.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ Θωμόπουλος, Στέφανος (1999). Ιστορία της πόλεως Πατρών. Β΄. Πάτρα: Αχαϊκές εκδόσεις. σελ. 452. ISBN 960-7960-09-2. 
  2. ↑ Τζανάκος, σελ.270
  3. ↑ Koumoussi, Anastasia; Partida, Elena C. (2021-01-01). Κύκλοι Παράλληλοι. Στιγμές από το όραμα του Καποδίστρια, με αναδρομές στην ελληνορωμαϊκή Πάτρα / Intertwined narratives span the distance between the modern and the ancient history of Patras (European Days of Cultural Heritage 2021, Patras Archaeological Museum). https://www.academia.edu/53263457/%CE%9A%CF%8D%CE%BA%CE%BB%CE%BF%CE%B9_%CE%A0%CE%B1%CF%81%CE%AC%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BB%CE%BF%CE%B9_%CE%A3%CF%84%CE%B9%CE%B3%CE%BC%CE%AD%CF%82_%CE%B1%CF%80%CF%8C_%CF%84%CE%BF_%CF%8C%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%B1_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%9A%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%B4%CE%AF%CF%83%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1_%CE%BC%CE%B5_%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B4%CF%81%CE%BF%CE%BC%CE%AD%CF%82_%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD_%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%BF%CF%81%CF%89%CE%BC%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CE%AE_%CE%A0%CE%AC%CF%84%CF%81%CE%B1_Intertwined_narratives_span_the_distance_between_the_modern_and_the_ancient_history_of_Patras_European_Days_of_Cultural_Heritage_2021_Patras_Archaeological_Museum_. 
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Θωμόπουλος, Στέφανος (1999). Ιστορία της Πόλεως Πατρών. Β´. Πάτρα: Αχαϊκές Εκδόσεις. σελ. 457,458. ISBN 960-7960-09-2. 
  5. ↑ Τζανάκος, σελ.269
  6. ↑ Θωμόπουλος, Στέφανος (1999). Ιστορία της Πόλεως Πατρών. Β´. Πάτρα: Αχαϊκές Εκδόσεις. σελ. 452. ISBN 960-7960-09-2. 
  7. ↑ Ιστορία του Ελληνικού Έθνους. ΙΒ´. Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών. 1975. σελ. 86. ISBN 960-213-095-4. 
  8. ↑ Θωμόπουλος, Στέφανος (1999). Ιστορία της Πόλεως Πατεών. Β´. Πάτρα: Αχαϊκές Εκδόσεις. σελ. 455. ISBN 960-7960-09-2. 
  9. ↑ Τριανταφύλλου, σελ. 430
  10. ↑ Θωμόπουλος, Στέφανος (1999). Ιστορία της Πόλεως Πατρών. Β. Πάτρα: Αχαϊκές Εκδόσεις. σελ. 459. ISBN 960-796009-2. 
  11. ↑ Τριανταφύλλου, σελ. 84

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Τζανάκος, Νίκος (2010). Ιωάννης Καποδίστριας | Ο ιδρυτής της Νέας Πάτρας. Πάτρα: Το Δόντι σελ. 269-270 ISBN 978-960-98857-8-2.
  • Τριανταφύλλου, Κώστας (1995). Ιστορικό Λεξικό των Πατρών. Πάτρα σελ. 84,430
  • Θωμόπουλος, Στέφανος(1999). Ιστορία της Πόλεως Πατρών. Β´.Πάτρα: Αχαϊκές Εκδόσειςς
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Φίλιπ_Τζέιμς_Γκριν&oldid=10222655"