Ο Φιλιμπέρ Τσιρανάνα (Philibert Tsiranana, 18 Οκτωβρίου 1912 - 16 Απριλίου 1978) ήταν πολιτικός από τη Μαδαγασκάρη, που χρημάτισε πρώτος Πρόεδρος του νησιού, από το 1959 έως το 1972. Αποτέλεσε μικρογραφία της χώρας του από το 1960 έως το τέλος της προεδρίας του. Ως πρώτος πρόεδρος της νεαρής δημοκρατίας θεωρούνταν σοφός και έγινε αρεστός σε όλους. Ωστόσο, οι γαλλόφωνες αφρικανικές χώρες παρουσίασαν θεσμική αστάθεια κατά την περίοδο της θητείας του. Οδήγησε τη χώρα του σε ένα είδος σοσιαλισμού, που έλαβε τον όρο "Μαλαγασικός σοσιαλισμός". Κατά τη διάρκεια των τριών πρώτων χρόνων της προεδρικής του θητείας κυβέρνησε απολυταρχικά. Παρά το γεγονός αυτό, παραμένει σημαίνουσα πολιτική μορφή στη νησιωτική χώρα και συχνά αποκαλείται "πατέρας της Ανεξαρτησίας".

Φιλιμπέρ Τσιρανάνα
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Philibert Tsiranana (Γαλλικά)
Γέννηση18  Οκτωβρίου 1912[1][2][3]
Ambarikorano
Θάνατος16  Απριλίου 1978[4][5][1]
Ανταναναρίβο
Χώρα πολιτογράφησηςΜαδαγασκάρη
Γαλλία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΓαλλικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΓαλλικά[4]
Μαλαγασική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
καθηγητής
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαSocial Democratic Party of Madagascar and the Comoros
Οικογένεια
ΣύζυγοςJustine Tsiranana[6]
ΤέκναRuffine Tsiranana[7]
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαμέλος της Γαλλικής Εθνοσυνέλευσης (1956–1958, Μαδαγασκάρη)
Πρόεδρος της Μαδαγασκάρης (1959–1972)
μέλος της Γαλλικής Εθνοσυνέλευσης (1958–1959, d:Q38262069)
Πρωθυπουργός της Μαδαγασκάρης
ΒραβεύσειςΕθνικό Τάγμα της Μαδαγασκάρης
τάγμα του Σικατούνα
Order of Merit for National Foundation
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Πρώτα χρόνια Επεξεργασία

 
Βοσκή ζεμπού στη Μαδαγασκάρη.

Ο Τσιράνανα γεννήθηκε στις 18 Οκτωβρίου του 1912 στην πόλη Αμπαρικοράνο, στα βορειοανατολικά της Μαδαγασκάρης.[8] Οι γονείς του ήταν πιστοί της Καθολικής Εκκλησίας και βοσκοί βοοειδων. Ανήκαν στην εθνοτική ομάδα Τσιμιχέτι.[9] Μετά το θάνατο του πατέρα του, το 1923, ο αδερφός του, ο Ζαμανισάμπο πρότεινε να παρακολουθήσει Δημοτικό σχολείο αντί να γίνει και εκείνος βοσκός. Το 1926 εγγράφηκε ως πολύ καλός μαθητής στο κολέγιο Αναλαλάβα και το 1930 στο σχολείο της Ταναναρίβης, Le Myre de Vilers. Εκεί εισήλθε σε ένα πρόγραμμα για εκπαίδευση μελλοντικών δασκάλων σε Δημοτικά Σχολεία. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του, άσκησε το επάγγελμα του δασκάλου στη γενέτειρά του. Το 1942 άρχισε την εκπαίδευση και για διδασκαλία σε σχολεία Μέσης Εκπαίδευσης. Έως το 1945 έγινε καθηγητής σε περιφερειακά σχολεία. Το 1946 κέρδισε υποτροφία και πήγε στη σχολή École normale d'instituteurs στο Μονπελιέ της Γαλλίας, όπου εργάστηκε ως βοηθός καθηγητή.

Μετέπειτα βίος Επεξεργασία

Έχοντας πολύ καλή μόρφωση, σύντομα αποφάσισε να ασχοληθεί με την πολιτική. Εξελέγη μέλος της Εθνοσυνέλευσης του νησιού. Το 1956 εξελέγη βουλευτής (σε μία από τις 3 συνολικά έδρες) στη Γαλλική Εθνοσυνέλευση. Στη συνέχεια συνετέλεσε στην ίδρυση του Σοσιαλιστικού Δημοκρατικού Κόμματος Μαδαγασκάρης και Κομορών (PSD), ένα μετριοπαθές κόμμα, το οποίο υποστήριζε την αυτονομία της Μαδαγασκάρης από τη Γαλλία, όχι όμως και την καθολική ανεξαρτησία. Το 1957 έγινε αντιπρόεδρος του εκτελεστικού συμβουλίου και έγινε το πρώτο και μοναδικό πρόσωπο που απέκτησε το αξίωμα αυτό στη νησιωτική χώρα. Το 1958 έγινε πρωθυπουργός και έπειτα αποφασίστηκε η ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της Μαδαγασκάρης. Ο Τσιρανάνα έθεσε υποψηφιότητα για το αξίωμα του Προέδρου. Το 1959 καταργήθηκε η θέση του Πρωθυπουργού και πρώτος πρόεδρος έγινε ο Τσιρανάνα.

Όπως οι περισσότεροι Αφρικανοί ηγέτες της εποχής του, ο Τσιρανάνα κυβέρνησε απολυταρχικά και εγκαθίδρυσε ένα μονοκομματικό καθεστώς. Από τη δεκαετία του 1960 και έπειτα το Σοσιαλιστικό Δημοκρατικό Κόμμα έγινε το μοναδικό σημαντικό πολιτικό κόμμα στη Μαδαγασκάρη. Το 1971 η κυβέρνηση συνέτριψε με κτηνώδη τρόπο μια εξέγερση. Ακολούθησαν φοιτητικές ταραχές στις αρχές του 1972, με αιχμή τη γαλλική κυριαρχία στον πολιτισμό της χώρας αλλά και τα οικονομικά προβλήματα. Οι διαδηλώσεις κατεστάλησαν, ωστόσο οι ταραχές συνεχίστηκαν και ανάγκασαν τον πρόεδρο να διαλύσει την κυβέρνηση το Μάιο του 1972 και να διορίσει πρωθυπουργό τον Γκαμπριέλ Ραμαναντσόα. Τον Οκτώβριο του 1972 ο Τσιρανάνα παραιτήθηκε από πρόεδρος και παρέδωσε την εξουσία στο στρατηγό Ραμαναντσόα. Παρά την κάποια υποστήριξη που είχε ανάμεσα σε μερίδα του λαού, ο Τσιρανάνα παρέμεινε εκτός του πολιτικού στίβου τα επόμενα χρόνια. Πέθανε στις 16 Απριλίου του 1978.

Ο γιος του, Φιλίπ, κατήλθε υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές του 2006, όπου έλαβε μόνο 0,02% των ψήφων και ήρθε 12ος στον πρώτο γύρο.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 (Αγγλικά) SNAC. w6mh1vnt. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. 2,0 2,1 (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. tsiranana-philibert. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 (Γερμανικά) Munzinger Personen. 00000008526. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. 4,0 4,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12876414h. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  5. (Γαλλικά) Sycomore. www.assemblee-nationale.fr/sycomore/index.asp. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  6. www.madagate.org/reportages/manifestation/3911-madagascar-first-ladies-de-justine-a-voahangy-en-passant-par-les-deux-therese.html.
  7. www.madagate.org/reportages/manifestation/3911-madagascar-first-ladies-de-justine-a-voahangy-en-passant-par-les-deux-therese.html.
  8. Charles Cadoux. Philibert Tsiranana. In Encyclopédie Universalis. Universalia 1979 – Les évènements, les hommes, les problèmes en 1978. p.629
  9. Charles Cadoux. Philibert Tsiranana. In Encyclopédie Universalis. Édition 2002.

Παραπομπές Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία