Φιλοσοφία της θρησκείας

Η φιλοσοφία της θρησκείας είναι η φιλοσοφική εξέταση των κεντρικών θεμάτων και ιδεών που σχετίζονται με θρησκευτικές παραδόσεις.

Αυτά τα είδη φιλοσοφικού προβληματισμού ξεκίνησαν από την αρχαιότητα και μπορούν να βρεθούν ακόμα και στα πρώτα χειρόγραφα της φιλοσοφίας. Ο τομέας είναι συνδεδεμένος με πολλούς άλλους κλάδους της φιλοσοφίας, συμπεριλαμβανομένων της Μεταφυσικής, της Γνωσιολογίας και της Ηθικής.

Η Φιλοσοφία της Θρησκείας διαφέρει από τη θρησκευτική φιλοσοφία στο ότι επιδιώκει να συζητήσει θέματα σχετικά με τη φύση της θρησκείας στο σύνολό της, αντί να εξετάζει τα προβλήματα που προκλήθηκαν από ένα συγκεκριμένο σύστημα πεποιθήσεων. Έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να μπορεί να διεξάγεται από πιστούς ή μη πιστούς.

Γενικά

Ο φιλόσοφος Γουίλιαμ Ρόου (William L. Rowe) χαρακτήρισε τη φιλοσοφία της θρησκείας ως: «κριτική εξέταση των βασικών θρησκευτικών πεποιθήσεων και ιδεών». Η φιλοσοφία της θρησκείας καλύπτει εναλλακτικές πεποιθήσεις για τον Θεό (ή θεούς), την αλληλεπίδραση μεταξύ επιστήμης και θρησκείας, τη φύση και την έκταση του καλού και του κακού και τις θρησκευτικές απόψεις για τη γέννηση, την ιστορία και τον θάνατο. Ο τομέας επίσης περιλαμβάνει τις ηθικές επιπτώσεις των θρησκευτικών υποχρεώσεων, τη σχέση της με την πίστη, τη λογική, την εμπειρία και την παράδοση, τις έννοιες του φανταστικού, την ιερή αποκάλυψη, τον μυστικισμό, την εξουσία και τη σωτηρία.

Ο όρος φιλοσοφία της θρησκείας δεν χρησιμοποιήθηκε ευρέως στη Δύση μέχρι τον 19ο αιώνα, και τα περισσότερα πρώιμα σύγχρονα φιλοσοφικά έργα περιελάμβαναν ένα μείγμα θρησκευτικών θεμάτων και μη θρησκευτικού περιεχομένου φιλοσοφικά ερωτήματα. Στην Ασία παραδείγματα περιλαμβάνουν κείμενα όπως τα «Hindu Upanishads», τα έργα του Δαοϊσμού και του Κομφουκιανισμού και έγγραφα του Βουδισμού. Οι ελληνικές φιλοσοφίες όπως ο Πυθαγορισμός και ο Στωικισμός περιλάμβαναν θρησκευτικά στοιχεία και θεωρίες για τις θεότητες και η μεσαιωνική φιλοσοφία επηρεάστηκε έντονα από τις τρεις μεγάλες μονοθεϊστικές αρχαϊκές θρησκείες. Στον δυτικό κόσμο, πρώιμοι σύγχρονοι φιλόσοφοι όπως ο Τόμας Χομπς, ο Τζον Λοκ και ο Τζορτζ Μπέρκλεϊ συζήτησαν θρησκευτικά θέματα παράλληλα με κοσμικά φιλοσοφικά ζητήματα.

Η φιλοσοφία της θρησκείας διακρίνεται από τη θεολογία επισημαίνοντας ότι, για τη θεολογία, «οι κριτικοί της προβληματισμοί βασίζονται σε θρησκευτικές πεποιθήσεις». Επίσης, «η θεολογία είναι υπεύθυνη σε μια αρχή που ξεκινά τη σκέψη της, μιλώντας και μαρτυρώντας ... [ενώ] η φιλοσοφία βασίζει τα επιχειρήματά της με βάση τις διαχρονικές αποδείξεις».

Ορισμένες πτυχές της φιλοσοφίας της θρησκείας θεωρούνται κλασικά ως μέρος της μεταφυσικής. Στη μεταφυσική του Αριστοτέλη, η απαραιτήτως προγενέστερη αιτία της αιώνιας κίνησης ήταν ένας αδιάσπαστος κινητήρας, ο οποίος, όπως και το αντικείμενο της επιθυμίας ή της σκέψης, εμπνέει κίνηση χωρίς να μετακινείται. Αυτό, σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, είναι ο Θεός, το θέμα της μελέτης στη θεολογία. Σήμερα, όμως, οι φιλόσοφοι έχουν υιοθετήσει τον όρο «φιλοσοφία της θρησκείας» για το θέμα και τυπικά θεωρούνται ξεχωριστό πεδίο εξειδίκευσης, αν και εξακολουθούν να αντιμετωπίζονται από μερικούς, ιδιαίτερα καθολικούς φιλοσόφους, ως μέρος της μεταφυσικής.

Αναλυτική φιλοσοφία της θρησκείας

Στην αναλυτική φιλοσοφία της θρησκείας, ο Τζέιμς Φράνκλιν Χάρις σημείωσε αυτό : " η «αναλυτική φιλοσοφία υπήρξε ένα πολύ ετερογενές κίνημα» ... ορισμένες μορφές αναλυτικής φιλοσοφίας έχουν αποδείξει πολύ συμπάθεια στη φιλοσοφία της θρησκείας και έχουν παράσχει πράγματι έναν φιλοσοφικό μηχανισμό για την ανταπόκριση σε άλλες πιο ριζοσπαστικές και εχθρικές μορφές αναλυτικής φιλοσοφίας».

Όπως και με τη μελέτη της ηθικής, η πρώιμη αναλυτική φιλοσοφία τείνει να αποφεύγει τη μελέτη της φιλοσοφίας της θρησκείας, απορρίπτοντας κατά κύριο λόγο το θέμα ως μέρος της μεταφυσικής και συνεπώς χωρίς νόημα. Η κατάρρευση του λογικού θετικισμού ενδυνάμωσε το ενδιαφέρον για τη φιλοσοφία της θρησκείας, αναγκάζοντας φιλοσόφους όπως ο William Alston, ο John Mackie, ο Alvin Plantinga, ο Robert Merrihew Adams, ο Richard Swinburne και ο Antony Flew, όχι μόνο να εισαγάγουν νέα προβλήματα αλλά να ανοίξουν εκ νέου κλασσικά θέματα όπως η φύση των θαυμάτων, τα θεωρητικά επιχειρήματα, το πρόβλημα του κακού, ο ορθολογισμός της πίστης στον Θεό, οι έννοιες της φύσης του Θεού και πολλά άλλα.

Οι Plantinga, Mackie και Flew συζήτησαν τη λογική εγκυρότητα της υπεράσπισης της ελεύθερης θέλησης ως τρόπο επίλυσης του προβλήματος του κακού. Ο Alston, ασχολούμενος με τις συνέπειες της αναλυτικής φιλοσοφίας της γλώσσας, ασχολήθηκε με τη φύση της θρησκευτικής γλώσσας. Οι Adams εργάστηκαν στη σχέση πίστης και ηθικής. Η αναλυτική επιστημολογία και η μεταφυσική αποτέλεσαν τη βάση για μια σειρά από φιλοσοφικά πολύπλοκα θεωρητικά επιχειρήματα, όπως αυτά των μεταρρυθμισμένων επιστημολόγων όπως οι Plantinga.

Η αναλυτική φιλοσοφία της θρησκείας έχει επίσης απασχολήσει τον Λούντβιχ Βίτγκενσταϊν, καθώς και την ερμηνεία του για τη φιλοσοφία θρησκείας του Σαίρεν Κίρκεγκωρ. Χρησιμοποιώντας από πρώτο χέρι παρατηρήσεις, (οι οποίες αργότερα θα δημοσιεύονταν στις φιλοσοφικές έρευνες, τον Πολιτισμό και την Αξία και άλλα έργα), φιλόσοφοι όπως ο Peter Winch και ο Norman Malcolm ανέπτυξαν αυτό που έχει γίνει γνωστό ως φιλοσυνθετική φιλοσοφία, μια σχολή σκέψης όπως του Βίτγκενσταϊν την "παράδοση Swansea", η οποία περιλαμβάνει τους Wittgensteinians όπως ο Ρας Ζίιζ, ο Peter Winch και ο DZ Phillips και άλλοι. Το όνομα "φιλοσυνθετική φιλοσοφία" σχεδιάστηκε για πρώτη φορά από τον DZ Phillips στην ψυχή της Φιλοσοφίας, η οποία βασίζεται σε μια ερμηνεία ενός περάσματος από το «Πολιτισμός και Αξία» του Wittgenstein. Αυτή η ερμηνεία χαρακτηρίστηκε αρχικά ως «Wittgensteinian Fideism», από τον Kai Nielsen αλλά εκείνοι που θεωρούν τους εαυτούς τους Wittgensteinians στην παράδοση του Σουόνσι, έχουν απορρίψει αμείλικτα και επανειλημμένα αυτό το δομικό ως μια καρικατούρα της θεωρημένης θέσης του Βίτγκενσταϊν, αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τον D. Z. Phillips. Ανταποκρινόμενοι στην ερμηνεία αυτή, οι Kai Nielsen και D.Z. Phillips έγιναν δύο από τους πιο εξέχοντες φιλοσόφους στη φιλοσοφία της θρησκείας του Βίτγκενσταϊν.